گاستریت یا ورم معده علل، علائم و راه های تشخیص و درمان 6

علت ورم معده یا گاستریت چیست و روش‌هایی پیشگیری از آن کدام است؟

ورم معده که با نام عمومی گاستریت نیز شناخته شده است، به بیماری التهاب مخاط معده گفته می‌شود که درد شکم، سوء هاضمه، نفخ و حالت تهوع را به دنبال دارد. علت ورم معده معمولا به یک باکتری به نام هلیکوباکتر نسبت داده می‌شود، اما می‌تواند علل دیگری هم داشته باشد که مشکلات عدیده‌ای را برای فرد به وجود می‌آورد. مصرف برخی داروها با تجویز پزشک و تغییرات سبک زندگی مانند ورزش یا رژیم غذایی می‌توانند علائم ورم معده را را کاهش دهند. ما در این مقاله درباره ورم معده و علل آن صحبت کرده‌ایم، به انواع ورم معده، عوارض آن، راه‌های تشخیص و روش‌های پیشگیری و درمان آن نیز پرداخته‌ایم. به عبارت دیگر، سعی کرده‌ایم تمام جزئیات را در یک مقاله به حضورتان ارائه دهیم. با ما همراه باشید.

ورم معده یا گاستریت گاستریت یا ورم معده یک اصطلاح کلی برای التهاب پوشش داخلی معده است که ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. علت ورم معده عموما در نتیجه عفونت توسط باکتری خاصی است که باعث زخم معده می‌شود و البته علل دیگری نیز وجود دارد. گاستریت ممکن است خیلی ناگهانی رخ دهد که به ورم معده حاد معروف است و یا به مرور زمان بروز کند که ورم معده مزمن و پیشرونده نام می‌گیرد. در برخی موارد، ورم معده ممکن است منجر به زخم و افزایش خطر سرطان معده شود. با این حال، برای اکثر افراد، این بیماری چندان جدی نیست و با پیگیری درمان به سرعت بهبود می‌یابد. ورم معده چیست؟ معده دارای پوشش محافظی به نام مخاط است. این پوشش مخاطی از معده در برابر اسیدهای قوی معده که غذا را هضم می‌کنند، محافظت می‌کند. وقتی این پوشش محافظ مورد آسیب واقع شده یا ضعیف شود، مخاط ملتهب شده و باعث ورم معده می‌شود. نوعی باکتری به نام هلیکوباکتر پیلوری، شایع‌ترین علت باکتریایی گاستریت یا ورم معده است. گاستریت حاد (ناگهانی) حدود 8 نفر از هر 1000 نفر را مبتلا می‌کند، درحالی‌ که گاستریت مزمن و طولانی مدت کمتر شایع است و تقریباً از هر 10000 نفر 2 نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تفاوت بین ورم معده و سوء هاضمه چیست؟ علائم ورم معده گاهی اوقات ممکن است علائم سوء هاضمه را تقلید کند. سوء هاضمه نوعی درد یا ناراحتی در معده همراه با مشکل در هضم غذاست. در سوء هاضمه ممکن است احساس سوزش بین دنده‌های پایینی حس شود. ورم معده معمولا به یک باکتری به نام هلیکوباکتر نسبت داده می‌شود. چرا ورم معده این‌قدر دردناک است؟ پزشکان هنوز نتوانسته‌اند توضیح دهند که چرا درد ورم معده برای برخی افراد طاقت‌فرسا و شدید و برای برخی دیگر خفیف‌تر است، اما جامع‌ترین پاسخ این است که افراد مختلف درد را با شدت‌های مختلفی درک می‌کنند. درد گاستریت معمولا در ناحیه میانی بالای معده، درست زیر استخوان سینه و بالای ناف حس می‌شود و معمولا این علائم را دارد: ناراحتی آزاردهنده درد مبهم یا سوزش درد شدید، مثل میخ یا چاقو کیفیت درد در افراد مختلف مشابه نیست و حتی ممکن است به صورت رفت و برگشتی باشد. در برخی افراد با وجود محرک‌ها افزایش می‌یابد و در برخی دیگر بدون هیچ محرکی درست قبل یا بعد از غذا اتفاق می‌افتد، گاهی تا ساعت‌ها ثابت می‌ماند و گاهی به سرعت عبور می‌کند و رد می‌شود. با این وجود، اکثر مردم می‌دانند که چه زمانی علائم هشداردهنده مانند علائم زیر در بدن‌شان رخ می‌دهد: درد قفسه سینه تنگی نفس ضعف یا ناتوانی در تحمل هرگونه غذا یا مایعات از طریق دهان تب با درجه بالا استفراغ یا حرکات روده همراه با خون تغییر سریع یا تشدید درد استفراغ یا حرکات روده همراه با خون، یکی از علائم هشدار دهنده ورم معده است. انواع ورم معده ورم معده به سه نوع حاد، مزمن و فرسایشی تقسیم می‌شود. نوع حاد آن التهابی شدید و ناگهانی است و نوع مزمن یک التهاب طولانی مدت و ناراحت کننده که در صورت درمان نشدن تا سال‌ها ممکن است ادامه یافته و باعث آزار فرد شود. ورم معده فرسایشی شکل کمتر دیده شده این بیماری است که معمولاً التهاب زیادی ایجاد نمی‌کند، اما می‌تواند منجر به خونریزی و زخم معده شود. به ورم معده فرسایشی، گاستریت واکنشی نیز گفته می‌شود. علت ورم معده فرسایشی عمدتا مصرف الکل، سیگار، برخی داروها، عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی و استرس ناشی از بیماری‌ها یا جراحات است. در ادامه به توضیح بیشتر درمورد ورم معده حاد و مزمن می‌پردازیم. حتما بخوانید: معرفی علائم زخم معده و هر آنچه باید بدانید! ورم حاد التهاب پوشش معده بدون فرسایش یا آسیب رساندن به پوشش معده را ورم معده حاد می‌گویند. این مشکل ناگهانی می‌تواند باعث درد شدید و آزاردهنده‌ای در معده شود. با این حال، درد موقتی و کوتاه مدت است. علت ورم معده حاد ممکن است آسیب، باکتری، ویروس، استرس، یا مصرف مواد محرک مانند الکل، NSAID، استروئیدها یا غذاهای تند باشد. NSAID‌ها و کورتیکواستروئیدها (داروهای هورمونی استروئیدی)، شایع‌ترین علل گاستریت حاد هستند. ورم مزمن ورم مزمن کندتر ظاهر می‌شود و البته طولانی‌تر است و دردهایی مبهم و مداوم را ایجاد می‌کند. لازم به ذکر است که گاستریت با گاستروانتریت متفاوت است. گاستریت فقط مستقیماً معده را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و ممکن است شامل حالت تهوع یا استفراغ باشد، در حالی ‌که گاستروانتریت بر معده و روده تأثیر می‌گذارد. علائم گاستروانتریت ممکن است شامل اسهال علاوه بر حالت تهوع یا استفراغ باشد. با این وجود، در سال‌های اخیر شیوع گاستریت مزمن در کشورهای در حال توسعه کاهش یافته است، اما گاستریت حاد هنوز شایع است. هلیکوباکتر پیلوری نوعی باکتری است که معمولا علت ورم مزمن معده بوده و می‌تواند معده را آلوده کند و اغلب علت اصلی زخم معده محسوب می‌شود و نحوه انتشار آن مشخص نیست، اما می‌تواند منجر به التهاب معده، از دست دادن اشتها، حالت تهوع، نفخ و درد شکم شود.

علل دیگری که کمتر رایج هستند، عبارتند از: عفونت‌های ویروسی استرس شدید اختلالات خودایمنی که ممکن است باعث حمله سیستم ایمنی به پوشش معده شود بیماری‌ها و اختلالات گوارشی، مانند بیماری کرون رفلاکس صفرا مصرف کوکائین مصرف مواد خورنده مانند سم یا اسید عمل جراحی نارسایی کلیه استرس سیستمیک استرس شدید، یکی از علل یوجود آمدن ورم معده مزمن است.

تفاوت ورم معده و زخم معده چیست؟ بسیاری از افراد گاهی اوقات واقعا نمی‌دانند که چرا و چگونه به برخی بیماری‌ها مبتلا می‌شوند، مگر این‌که به پزشک مراجعه کنند. دو بیماری گوارشی که معمولاً مشخص نیست چگونه به وجود آمده‌اند، زخم و ورم معده هستند. هر دو بیماری معده را درگیر می‌کنند، اما زخم معده و ورم معده تفاوت‌های قابل توجهی با یکدیگر دارند. گاستریت یا ورم یک بیماری معده است که در آن التهاب وجود دارد، چرا که ترشح بیش از حد اسید معده باعث التهاب آن می‌شود. اما، زخم معده زمانی صورت می‌گیرد که معده مانند یک عضو دیگر بدن زخم شود. این زخم‌ها نیز در نتیجه اسید بیش از حد معده ایجاد می‌شوند، درست مثل این‌که اسید دست کسی را بسوزاند و زخم کند. علت ورم معده ممکن است هلیکوباکتر پیلوری باشد. این باکتری می‌تواند در معده رشد کند و وقتی به میلیون‌ها سلول تکثیر شود، قطعا باعث عفونت خواهد شد. یکی دیگر از علل گاستریت مصرف NSAIDs یا مسکن‌ها و آسپرین است. این داروها ظرفیت پروستاگلاندین را برای محافظت از معده از واکنش اسیدی بیش از حد کاهش می‌دهند. زخم معده نیز یک بیماری گوارشی است که به علت فرسایش لایه مخاطی معده یا دستگاه گوارش اتفاق می‌افتد. درست مانند ورم معده، زخم معده نیز ممکن است توسط باکتری هلیکوباکتر پیلوری، داروهای مسکن مانند NSAIDS و آسپرین ایجاد شود. یک سوم زخم‌های معده توسط باکتری هلیکوباکتر ایجاد می‌شود و علت سایر زخم‌ها استرس است. چگونه می‌توان ورم معده را تشخیص داد؟ پزشک معمولا با انجام یک معاینه فیزیکی، پرسیدن علائم و سابقه خانوادگی می‌تواند در مورد علت ورم معده حدس‌هایی بزند. او همچنین ممکن است آزمایش تنفس، خون یا مدفوع را برای بررسی وجود هلیکوباکتر پیلوری توصیه کند.

علاوه بر این، پزشک ممکن است آزمایشات زیر را نیز تجویز نماید: آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی: این آزمایش برای بررسی التهاب مری، معده و اثنی عشر انجام می‌شود. پزشک از یک آندوسکوپ (یک لوله نازک بلند با یک دوربین متصل) برای دیدن معده استفاده می‌کند و ممکن است یک نمونه کوچک یا بیوپسی از پوشش مخاط معده نیز بگیرد. معاینه دستگاه گوارش فوقانی (GI): در طول معاینه دستگاه گوارش فوقانی، بیمار باید یک ماده گچی به نام باریم را ببلعد. تصویربرداری به کمک اشعه ایکس انجام شده و جزئیات بیشتری را نشان می‌دهد. آزمایش خون: آزمایش خون میزان آنتی‌بادی‌هایی را که با باکتری هلیکوباکتر پیلوری مبارزه می‌کنند، بررسی می‌کند. نمونه‌گیری از مدفوع: این آزمایش عفونت هلیکوباکتر پیلوری یا وجود خون در مدفوع را بررسی می‌کند. وجود خون ممکن است نشان دهنده خون‌ریزی معده باشد. آزمایش تنفس اوره: در طی آزمایش تنفس، بیمار کپسول یا مایعی حاوی اوره (یک ماده رادیواکتیو بی‌ضرر) را می‌بلعد و سپس بازدم را در یک کیسه بادکنک مانند بیرون می‌دهد. باکتری هلیکوباکتر پیلوری اوره را به دی اکسید کربن تبدیل می‌کند و وجود خود را به این وسیله نشان می‌دهد. آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی، یکی از را‌های تشخیص ورم معده است. ورم معده چقدر خطرناک است؟ باید توجه داشت که تنها درصد کمی از بیماران به عوارض جدی ناشی از ورم معده مزمن دچار می‌شوند که شامل انواع مختلف سرطان معده و بیماری‌های زخم معده است که باعث سوراخ شدن روده می‌شود. این عوارض می‌تواند منجر به سپسیس و احتمالاً مرگ شود، اما در اکثر موارد ورم معده، با ترکیب صحیح درمان و اصلاح سبک زندگی، بدون عواقب شدید برطرف می‌شود. بهترین توصیه به بیماران این است که به بدن خود توجه کنند و اگر بیش از دو هفته است که با درد معده دست به گریبان هستند یا کاهش وزن غیرقابل توضیح، خونریزی، یا علائم جدیدی را تجربه می‌کنند که بهبود نمی‌یابد یا به‌طور کامل برطرف نمی‌شود، به پزشک مراجعه کنند.

چه افرادی بیشتر در معرض ورم معده هستند؟ خطر ابتلا به گاستریت یا ورم معده با افزایش سن افزایش می‌یابد. افراد مسن دارای پوشش‌های معده نازک‌تر، کاهش گردش خون و متابولیسم کندتر و ترمیم مخاط هستند و احتمالاً از داروهایی مانند داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) استفاده می‌کنند که می‌تواند علت ورم معده باشد. حدود دو سوم جمعیت جهان به هلیکوباکتر پیلوری مبتلا هستند، اما افراد مسن نسبت به افراد جوان بیشتر احتمال دارد به عفونت هلیکوباکتر پیلوری یا اختلالات خود ایمنی مبتلا شوند. اکثر زنان در سنین 45 تا 64 سالگی و اکثر مردان در سنین بالای 65 سال به ورم معده مبتلا می‌شوند. برخی از کودکان نیز به دلیل مصرف مکرر غذاهای تند که محرک معده است، دچار ورم معده می‌شوند.

افرادی با مشکلات زیر معمولا بیشتر در معرض خطر گاستریت حاد هستند: افرادی که الکل می‌نوشند افرادی که جراحی‌های زیادی انجام داده‌اند مبتلایان به نارسایی کلیه مبتلایان به نارسایی کبد مبتلایان به نارسایی تنفسی مبتلایان به ایدز افراد سیگاری همچنین موارد زیر نیز از علل عمده ابتلا به گاستریت حاد هستند: مصرف بیش از حد کافئین یا نوشیدنی‌های اسیدی اعتیاد به کوکائین استرس مسمومیت غذایی (گاستروانتریت باکتریایی) اختلالات خودایمنی، مانند کم خونی خطرناک، بیماری هاشیموتو و دیابت نوع 1 آسیب تروماتیک، سوختگی یا عفونت شدید رفلاکس صفرا رژیم غذایی کم‌فیبر مصرف زیاد غذای فرآوری شده عفونت‌های ویروسی و انگلی کمبود اسید معده نیز می‌تواند منجر به بیماری‌هایی مانند آکلرهدریا، اختلالات خودایمنی، ورم معده، مشکلات پوستی مانند آکنه یا اگزما و کم خونی خطرناک شود. افرادی که الکل می‌نوشند، بیشتر در معرض خطر گاستریت یا ورم معده حاد هستند. عوارض ورم معده کدام است؟ در صورت عدم درمان، ورم معده ممکن است منجر به زخم و خونریزی معده شود. به ندرت، برخی از اشکال ورم معده مزمن ممکن است خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهند، اما در صورت عدم درمان، گاستریت می‌تواند منجر به مشکلات جدی زیر شود: کم‌خونی: هلیکوباکتر پیلوری می‌تواند باعث گاستریت یا زخم معده شود که در صورت خونریزی تعداد گلبول‌های قرمز خون را کاهش داده و کم خونی ایجاد می‌کند. کم‌خونی خطرناک: ورم معده با ایجاد خودایمنی می‌تواند بر نحوه جذب ویتامین B12 بدن تأثیر بگذارد. وقتی بدن B12 کافی برای ساخت گلبول‌های قرمز سالم دریافت نکند، در معرض خطر کم‌خونی خطرناک قرار می‌گیرد. پریتونیت: ورم معده می‌تواند منجر به تشدید علائم زخم معده شود. زخم‌هایی که در دیواره معده ایجاد می‌شوند، می‌توانند آن‌قدر عمیق شوند که دیواره معده را سوراخ کرده و محتویات معده را به داخل شکم بریزند. این پارگی می‌تواند باکتری را گسترش دهد و باعث عفونت خطرناکی به نام انتقال باکتری یا پریتونیت شود. همچنین می‌تواند منجر به التهاب گسترده‌ای به نام سپسیس شود که ممکن است کشنده باشد.

سرطان معده: اگر علت ورم معده ناشی از هلیکوباکتر پیلوری و بیماری خودایمنی باشد، می‌تواند با رشد در پوشش معده خطر ابتلا به سرطان معده را به‌ویژه در افرادی که پوشش معده نازک دارند، افزایش دهد. سایر عوارض ممکن است به صورت زیر باشد: کمبود ویتامین D، اسید فولیک، ویتامین C، روی، کلسیم و منیزیم گاستریت آتروفیک مزمن که علاوه بر التهاب، باعث از بین رفتن سلول‌های غدد معده می‌شود متاپلازی و دیسپلازی معده که از انواع ضایعات پیش سرطانی در معده هستند آکلوریدیا که مانع از تولید اسید معده برای هضم صحیح غذا می‌شود سرطان‌هایی مانند آدنوکارسینوم، لنفوم بافت لنفوئیدی مرتبط با مخاط (MALT) و تومورهای عصبی غدد درون ریز (NET) به دلیل این عوارض بالقوه، در صورت مشاهده علائم ورم معده به خصوص اگر مزمن باشد، مهم است با پزشک مشورت شود.

علائم ورم معده کدام است؟ ورم معده در همه افراد علائم قابل توجهی ایجاد نمی‌کند. رایج‌ترین علائم معمولا عبارتند از: حالت تهوع استفراغ احساس پری در قسمت بالایی شکم، به‌خصوص بعد از خوردن غذا سوء هاضمه اگر فرد مبتلا به گاستریت فرسایشی باشد، ممکن است علائم زیر را تجربه کند: مدفوع سیاه و قیری رنگ استفراغ خون یا موادی که شبیه تفاله قهوه است مدفوع سیاه و قیرانی نفخ از دست دادن اشتها زخم معده کاهش وزن بی‌دلیل درد یا ناراحتی بالای شکم استفراغ خون سوزش در قسمت بالای شکم که ممکن است با غذا خوردن بدتر یا بهتر شود سوء هاضمه، یکی از علائم رایج ورم معده است.

آیا ورم معده مسری است؟ گاستریت مسری نیست، اما باکتری ایجادکننده آن (هلیکوباکتر پیلوری) می‌تواند از طریق مدفوع به انسان سرایت کند. بنابراین، شستن کامل دست‌ها قبل از غذا و رعایت بهداشت، اولین خط دفاعی در برابر انتشار این میکروب است. بسیاری از افراد پس از آلوده شدن به باکتری هلیکوباکتر پیلوری ممکن است به ورم معده مبتلا شوند. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟ تقریباً اغلب افراد در دوره‌ای از زندگی خود دچار سوء هاضمه و سوزش معده شده‌اند. در اکثر موارد سوء هاضمه کوتاه مدت است و نیازی به مراقبت پزشکی ندارد، اما اگر فردی علائم و نشانه‌های ورم معده را به مدت یک هفته یا بیشتر داشته باشد، لازم است به پزشک مراجعه کند.

در صورت داشتن علائم زیر نیز مراجعه به پزشک ضروری است: درد شدید در معده همراه با استفراغ احساس سبکی سر یا سرگیجه اگر ناراحتی معده پس از مصرف داروهای نسخه‌ای یا بدون نسخه، به ویژه آسپرین یا سایر مسکن‌ها رخ داد استفراغ یا مدفوع خونی علت ورم معده چیست؟ گاستریت اصطلاحی است که برای توصیف التهاب یا تحریک پوشش معده استفاده می‌شود. علت ورم معده ممکن است تحریک ناشی از عفونت‌ها، داروهایی مانند آسپرین یا NSAIDs، سرطان معده یا مصرف مواد سمی از جمله الکل بیش از حد، سموم و آفت کش‌های گیاهی یا مواد شیمیایی باشد. از سوی دیگر، به عنوان مثال هنگامی که پوشش سطحی پوست بدن آسیب ببیند، بدن جریان خون را در آن ناحیه افزایش می‌دهد تا به روند بهبودی کمک کند. سپس، نوتروفیل‌ها و لنفوسیت‌ها (انواع گلبول‌های سفید خون) برای کمک به مبارزه با باکتری‌ها و شروع فرآیند ترمیم وارد می‌شوند. نتیجه این است که ناحیه ملتهب می‌شود. این فرآیند التهابی می‌تواند روی اعصاب تأثیر گذاشته و باعث ایجاد سطوح مختلف درد شود. تصور شود که همین فرآیند در غشای معده اتفاق می‌افتد و – درست مانند زانوی زخمی – می‌تواند با شدت‌های مختلف «درد» یا «آزار» همراه باشد. علاوه بر این، ضعف یا آسیب سد مخاطی دیواره معده به شیره‌های گوارشی اجازه می‌دهد تا به پوشش معده آسیب بزنند و ایجاد التهاب کنند. برخی بیماری‌ها و شرایط مانند بیماری کرون، می‌توانند خطر گاستریت را افزایش دهند. سایر علل شایع ورم معده عبارتند از: داروهای غیراستروئیدی عفونت سموم رشد غیرطبیعی سلول‌ها عفونت باکتریایی باکتری هلیکوباکتر پیلوری، شایع‌ترین علت زخم معده در 90 درصد موارد است. علت اصلی ورم معده مزمن عفونت هلیکوباکتر پیلوری در دوران کودکی است که همچنان در بزرگسالی مشکلاتی را ایجاد می‌کند. باکتری هلیکوباکتر پیلوری، شایع‌ترین علت زخم معده در 90 درصد موارد است. آسیب‌های بدنی آسیب به بدن – نه لزوماً به معده – یا بیماری که بر جریان خون معده تأثیر می‌گذارد نیز می‌تواند اسید معده را افزایش داده و باعث گاستریت شود. بیماری خودایمنی بیماری‌های خودایمنی نیز ممکن است به ابتلای ورم معده کمک کند. این موضوع زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی شروع به حمله به بافت سالم بدن در مخاط معده می‌کند. گاستریت خودایمنی در افراد مبتلا به سایر اختلالات خودایمنی، از جمله بیماری هاشیموتو و دیابت نوع 1 شایع‌تر است. همچنین گاستریت خودایمنی می‌تواند با کمبود ویتامین B-12 همراه باشد. حتما بخوانید: دیابت نوع یک؛ علائم دلایل و نکاتی درمانی که هیچ پزشکی به شما نمی‌گوید! حساسیت غذایی ارتباط بین آلرژی غذایی و ورم معده هنوز مشخص نیست. با این حال، به گفته سازمان ملی اختلالات نادر، آلرژی‌های غذایی می‌تواند باعث ایجاد نوع نادری از التهاب دستگاه گوارش به نام گاستروانتریت ائوزینوفیلیک شود. سوء مصرف الکل سوء مصرف مزمن الکل می‌تواند باعث تحریک و فرسایش مخاط معده شود. رفلاکس صفرا “رفلاکس” به معنای بازگشت به عقب است. رفلاکس صفرا زمانی اتفاق می‌افتد که صفرا به جای حرکت در روده کوچک به معده برمی‌گردد. کبد برای کمک به هضم غذاهای چرب، صفرا تولید می‌کند. برخی داروها استفاده مداوم از داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، کورتیکواستروئیدها، داروهای شیمی درمانی یا پرتودرمانی و مسکن‌هایی مانند ایبوبروفن یا آسپرین برای مدیریت درد مزمن می‌تواند باعث تحریک مخاط معده شود. استرس فیزیکی یک بیماری یا جراحت ناگهانی و شدید می‌تواند باعث ورم معده شود. سوختگی‌های شدید و آسیب‌های مغزی دو علت ورم معده هستند. سیگار اگرچه عفونت با هلیکوباکتر پیلوری، یکی از شایع‌ترین عفونت‌های انسانی در سراسر جهان است، اما تنها برخی از افراد مبتلا به این عفونت دچار ورم معده یا سایر اختلالات دستگاه گوارش فوقانی می‌شوند. پزشکان بر این باورند آسیب‌پذیری در برابر این باکتری می‌تواند ارثی باشد یا به دلیل سبک زندگی غلط، مانند سیگار کشیدن و رژیم غذایی ایجاد شود. حتما بخوانید: بایدها و نبایدهای غذایی مبتلایان به زخم معده سایر بیماری‌ها ورم معده ممکن است با سایر شرایط پزشکی، از جمله ایدز، بیماری کرون، بیماری سلیاک، سارکوئیدوز و عفونت‌های انگلی مرتبط باشد. چگونه می‌توان از ورم معده پیشگیری کرد؟ هلیکوباکتر پیلوری علت ورم معده در اغلب موارد است، اما اکثر مردم نمی‌دانند که آلوده هستند. بنابراین باکتری‌ها به راحتی منتقل می‌شوند. با رعایت بهداشت خوب، از جمله شستن دست‌ها می‌توان خطر ابتلا به این عفونت را کاهش داد. سایر اقدامات پیشگیرانه عبارتند از: مراقبت از سلامت روان و تنش زدایی خوردن وعده‌های غذایی کوچک‌تر، آهسته‌تر و منظم‌تر پرهیز از مصرف غذاهای سرخ شده، شور، شیرین و تند ترک سیگار پرهیز از مصرف الکل و کافئین مدیریت استرس عدم مصرف NSAIDها دراز نکشیدن 2 تا 3 ساعت بعد از غذا افرادی که قبلا مبتلا به گاستروانتریت شده‌اند نیز برای جلوگیری از انتقال باکتری به دیگران بهتر است اقدامات احتیاطی زیر را انجام دهند: شستن مرتب دست‌ها، به‌خصوص قبل از دست زدن به غذا اجتناب از پختن غذا برای دیگران تا زمانی که علائم بهبود نیافته است عدم تماس نزدیک با دیگران در طول بیماری پرهیز از مصرف شیر غیرپاستوریزه و گوشت خام یا صدف شستن و ضدعفونی سبزیجات تمیز نگاه داشتن آشپزخانه و ظروف تهیه غذا رژیم دکتر کرمانی تنها رژیمیه که حسرت هیچ غذایی رو به دلت نمی‌ذاره کافیه همین الان تصمیم بگیری که می‌خوای وزنت رو کم کنی و به اون اندامی که همیشه آرزش رو داشتی برسی! از همین لحظه ما کنارتیم تا باهم به هدفت برسیم. ثبت نام و دریافت رژیم مشاوره خرید رژیم درمان ورم معده چیست؟ ورم معده می‌تواند کاملاً درمان شود و حتی ترس آن نیز برای همیشه به پایان برسد، اما درمان ورم معده بسته به علت آن متفاوت است. برخی از داروها باکتری‌ها را از بین می‌برند، در حالی ‌که برخی دیگر علائم سوء هاضمه را کاهش می‌دهند. پزشک ممکن است بسته به علائم و علت ورم معده موارد زیر را تجویز کند: آنتی بیوتیک‌ها: برای درمان عفونت باکتریایی ممکن است چند هفته نیاز به مصرف بیش از یک نوع آنتی بیوتیک باشد. پزشکان به‌طور معمول گاستریت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری را با آنتی بیوتیک درمان می‌کنند. آنتی اسیدها: داروهای کربنات کلسیم اسید معده را کاهش می‌دهند. آن‌ها می‌توانند به تسکین التهاب و سوزش سر دل کمک کنند. برخی از آنتی اسیدها ممکن است باعث اسهال یا یبوست شوند. بنابراین در صورت مشاهده هر یک از این عوارض باید با پزشک مشورت شود. مسدود کننده‌های هیستامین (H2): سایمتیدین، رانیتیدین، فاموتیدین و داروهای مشابه باعث کاهش تولید اسید معده می‌شوند. مهارکننده‌های پمپ پروتون: امپرازول، لانسوپرازول و اسموپرازول، میزان اسید تولیدی معده را کاهش می‌دهند. مهارکننده‌های پمپ پروتون، زخم معده و بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) را نیز درمان می‌کنند. با این حال، استفاده طولانی مدت از این داروها به‌ویژه در دوزهای بالا می‌تواند منجر به افزایش خطر شکستگی ستون فقرات، لگن و مچ دست و افزایش خطر نارسایی کلیوی، زوال عقل و کمبود مواد مغذی شود. پروبیوتیک‌ها: پروبیوتیک‌ها (مانند کامبوچا، ماست، کیمچی و کلم ترش) به بازسازی فلور گوارشی و بهبود زخم معده کمک می‌کنند. با این حال هیچ شواهدی مبنی بر تاثیر آن‌ها بر ترشح اسید وجود ندارد. مکمل‌های غذایی: برخی از انواع ورم معده می‌تواند جذب آهن یا ویتامین B12 را برای بدن دشوارتر نموده و منجر به کمبود آن شود. در این‌ صورت در مورد مصرف مکمل‌ها برای جلوگیری از کمبود ویتامین باید با پزشک مشورت شود. شایان ذکر است که در اکثر موارد، ورم معده با درمان بهبود می‌یابد. علاوه بر این تغییرات سبک زندگی مانند پرهیز از مصرف الکل و استعمال دخانیات در بهبود این بیماری موثرند. چند بار ورزش به مدت حداقل 30 دقیقه در هفته می‌تواند به کاهش اضافه وزن و علائم ورم معده، مانند نفخ و رفلاکس اسید کمک کند. علاوه بر این، با کمک تغذیه صحیح نیز می‌توان ورم معده را تا حدودی کنترل نمود. به عنوان مثال پرهیز از غذاهای سرخ شده در روغن و غذاهای تند یا بسیار اسیدی در بهبود ورم معده موثر است. برخی افراد نیز می‌گویند غذاهای پرفیبر (مانند غلات کامل، میوه‌ها، سبزیجات و لوبیا)، غذاهای کم چرب، نوشیدنی‌های بدون گاز و بدون کافئین (مثل قهوه و چای) نیز به کاهش علائم گاستریت کمک می‌کند. ما در این مقاله در مورد علت ورم معده، عوارض و روش‌های درمان و پیشگیری از آن صحبت نمودیم. لطفا ما را از نظرات ارزشمندتان بهره‌مند سازید

نگارش وگردآورنده: رضا رحیمی
منبع:
https://kermany.com/cause-of-gastritis/ | مجله سلامتی دکتر کرمانی

دیسک کمر و راههای درمان آن

شکل 1- ساختمان ستون مهره ها شامل دیسک کمر، اعصاب بین مهره ای
تنه مهره های کمر را نشان می دهد

دیسک کمر چیست؟

دیسک کمر یک وضعیت پزشکی است که در آن دیسک‌های موجود بین استخوان‌های کمربند آسیب می‌بینند. این وضعیت شامل شکست یا ترک دیسک است و ممکن است به علت فعالیت‌های سنگین، صعود و نزول پیاده و آسیب‌های دیگر اتفاق بیفتد. علایم شامل درد شدید، عوارض عصبی و محدودیت حرکت است. درمان ممکن است شامل استراحت، فیزیوتراپی و در صورت لزوم، جراحی باشد.

وقتی دیسک کمر آسیب می‌بیند، ماده داخلی آن ممکن است از طریق یک شکست یا ترک خارج شود، که به عنوان تریشه دیسک شناخته می‌شود. این ممکن است به دلیل فعالیت‌های سنگین، صعود و نزول پیاده، جابجایی نادرست، ضربه یا آسیب‌های دیگر اتفاق بیفتد.

علایم دیسک کمر می‌تواند شامل درد شدید در ناحیه پشت، سرفه، عوارض عصبی مانند درد، محدودیت حرکت و ضعف عضلات باشد.

درمان دیسک کمر ممکن است شامل استراحت، فیزیوتراپی، تجویز داروها برای کاهش التهاب و درد، درمان‌های تسکین‌دهنده، تزریقات استروئیدی، و در صورت نیاز، جراحی باشد.

بیماری یا پارگی دیسک کمر در چه سنی دیده می شود؟

بیماری دیسک کمر، بیماری افراد میان‌ سال است، یعنی شایع ترین سن ابتلا به دیسک کمر دهه سوم و چهارم (بین 30 تا 40 سالگی) است. در بسیاری از موارد، بیمار درد کمر یا اندام تحتانی را ماهها یا حتی سالها دارد و معمولا با دارو بهبود نسبی پیدا می کند. در یکی از این حملات درد کمر بسیار شدید می‌شود و دیگر به درمان‌های طبی پاسخ نمی‌دهد.

شکل 2- ریشه های عصبی را نشان می دهد که از سوراخ های ستون فقرات خارج می شوند
و در باسن عصب سیاتیک را تشکیل می دهند

کار دیسک کمر چیست؟

1- باعث می شود که ما به جلو و عقب و چپ و راست بتوانیم خم شویم و بچرخیم در واقع دیسک یک بلبرینگ زنده است.

2- مانند کمک فنر ضربه های وارد شده به ستون فقرات را می گیرد، بنابرین ما یکنواخت راه می رویم.

3- هنگام بلند کردن اجسام سنگین، به دیسک که ساختمانی قابل فشرده شدن هست فشار وارد می شود، در نتیجه مهره ها که قابل فشرده شدن نیستند از شکستگی محافظت می شوند.

4- هر دیسک مانند اهرم های کوچکی در حرکات ستون فقرات عمل می کند و باعث می شود که ما بتوانیم اجسام سنگین را بلند کنیم.

دیسک از چند قسمت درست شده است؟

دیسک از دو قسمت درست شده است. یکی حلقه دیسک که آنولوس فیبروزوس ‌annulus fibrosus و دیگری هسته دیسک که نوکلئوس پولپوزوس Nucleus Pulposus نامیده می شود.

‎ حلقه دیسک از چندین لایه بهم تنیده کلاژندرست شده است.((مانند تایر ماشین))

شکل 3- دیسک ازدو قسمت هسته دیسک و حلقه دیسک درست شده است.
هسته دیسک خاصیت ژلاتینی دارد و حلقه دیسک مانند پیاز 16 لایه بهم تنیده دارد.
در پشت دیسک سوراخ بین مهره ای و ریشه های عصبی قرار دارد.

دیسک کمر کجاست؟

دیسک ها در واقع بلبرینگهای زنده هستند که در بین مهره های ما قرار گرفتند، و باعث می شوند که ما به طرف جلو و عقب و طرفین خم شویم یا بتوانیم بچرخیم. در واقع دیسک کمر فاصله بین مهره ها هستند. از لحاظ جنس و نوع، دیسک یک نوع غضروف است. از لحاظ ساختمانی دیسک از یک حلقه و هسته درست شده است، درست مانند تایر ماشین که دارای یک لاستیک پر از باد و یک لاستیک دیگر که در پیرامون آن قرار گرفته است. بنابراین در کمر ما که 5 مهره دارد که پنج عدد دیسک در بین آنها قرار گرفته است.

تشخیص دیسک کمر

دیسک کمر در همه افراد وجود دارد، ولی منظور مردم از اینکه دیسک کمر دارم یعنی دیسک کمرشان پاره یا معیوب است. تشخیص بیماری دیسک کمر به چندین طریقه صورت می گیرد: مهم ترین آن ها شرح حال بیمار است. در بیماری دیسک کمر معمولاً یک درد شدیدی ناگهان در کمر یا در پشت پای بیمار ظاهر می شود. معمولاً یک طرفه است و گاهی می تواند دو طرفه هم باشد. ممکن است بیمار سابقه کمردرد های مبهمی را در گذشته داشته باشد، اما به ناگهان دچار یک کمردرد یا پا درد بسیار شدید می شود. درد دیسک کمر معمولاً در مسیر عصب سیاتیکاست. یعنی دردی است که از کمر شروع می شود و به داخل لگن و به پشت ران و سپس پشت ساق پا انتشار پیدا می کند. دومین راه تشخیص درد دیسک کمر انجام معاینه بیمار است. پزشک در هنگام معاینه بیمار با بالا آوردن پای بیمار باعث درد و یا تشدید درد بیمار می شود. در نهایت برای اثبات تشخیص پارگی یا بیماری دیسک کمر می توانیم از ام آر آی استفاده کنیم، که دیسک کمر را کاملا نشان می دهد و همچنین نوع بیماری دیسک میزان و پارگی آن، و همچنین محل بیرون زدگی دیسک کمر را نشان می دهد. علاوه بر این می توان از انجام نوار عصب و عضله نیز برای اثبات پارگی دیسک کمر و تشخیص درد دیسک کمر کمک گرفت.

علائم بیماری دیسک کمر چیست؟

علائم بیماری دیسک کمر به چند دسته تقسیم می شود. 1- کمر درد 2- درد اندام های تحتانی است که اصطلاحاً درد سیاتیکی نامیده می شود 3- علائم عصبی حسی مانند گزگز و سوزش و خواب رفتن کل اندام ها ی تحتانی یا بی حسی در قسمتی از اندامهای تحتانی 4- اختلالات حرکتی مانند ضعیف شدن عضله ها ی اندام تحتانی 5- سندروم دم اسب که تمام اندام‌های تحتانی از کار افتاده و فرد دچار بی اختیاری یا عدم توانایی در ادرار کردن می شود.

شکل 5- درد در مسیر عصب سیاتیک را نشان می دهد.
درد سیاتیکی از پشت باسن به پشت ران و پشت ساق پا تیر می کشد.
فتق دیسک بین مهره ای L4-L5 و L5-S1 باعث درد سیاتیک می شود.

شایع ترین علائم دیسک کمر

شایع ترین علائم دیسک کمر عبارتند از کمر درد و دردی که از کمر به اندام های تحتانی که اصطلاحا درد سیاتیک نامیده می شود. این درد از داخل کمر به پشت باسن و سپس پشت ران تیر می کشد سپس از آنجا به پشت ساق پا می رود. دیسک های کمر خفیف معمولا به صورت درد های دائمی نیستند. بلکه بیمار مدتی درد دارد و مدتی خوب است. درد کمر ممکن است همراه با درد سیاتیک باشد یا گاهی فقط بیمار درد کمر دارد و در بعضی از بیماران فرد فقط درد اندام تحتانی دارد، بدون اینکه سابقه کمر درد داشته باشد.

بنابراین شایع ترین علایم دیسک کمر به طور خلاصه شامل: درد کمر و درد سیاتیک است. درد سیاتیک را در اصطلاح پزشکی درد تیر کشنده یا رادیکولر هم می گویند.

دیسک کمر و بی حسی پا

دیسک کمر می تواند موجب بی حسی پا شود. علاوه بر آن دیسک کمر می تواند باعث اختلال در حرکت پا شود. یعنی پای انسان را ضعیف کند و به این ترتیب که هر ریشه عصبی دو قسمت دارد یکی قسمت حسی و دیگری قسمت حرکتی، اگر فشار به قسمت حسی بیاید باعث اختلال در حس پای انسان می شود و اگر فشار بر روی قسمت حرکتی باشد باعث ضعف عضلانی می شود. معمولاً وقتی که بیمار دچار ضعف عضلانی می شود، حس بیمار نیز کم شده است. اختلال در حس یا حرکت اندام های تحتانی که در اصطلاح پزشکی پا نامیده می شود می تواند نشانه فشار شدید و جدی بر روی ریشه عصبی باشد و ممکن است بیمار نیاز به عمل جراحی داشته باشد.

عصب اوبتوراتور، عصب فمورال و عصب سیاتیک

علائم دیسک کمر در پا چیست؟

بسیاری از مردم فکر می کنند کسی که دچار دیسک کمر است چرا باید درد اندام تحتانی(در اصطلاح عامه درد پا داشته باشد؟) ولی حقیقت این است که اعصابی که باعث حرکت اندام های تحتانی (پاهای) ما می شوند در واقع از کمر ما منشا می گیرند و وارد اندام های تحتانی (پاهای) ما می شوند و باعث ایجاد علائم دیسک کمر در پا می گردد. در اندام تحتانی (پای انسان) سه عصب وارد می شود که منشا آنها از ریشه های عصبی است که از کمر منشا می گیرند. این سه عصب شمال عصب اوبتوراتور، عصب فمورال وعصب سیاتیک. چون عصب سیاتیک از ریشه های عصبی چهارم و پنجم (L4 و L5) منشا می گیرد و دیسک (L4 - L5) شایع ترین دیسکی است که خراب می شود درد سیاتیکی شایع ترین درد در مسیر بقیه اعصاب است. درد سیاتیکی دردی است که از کمر شروع و به پشت باسن و سپس به پشت ران و پشت یا قسمت خارجی ساق پا تیر می کشد.
دیسک های L2 - L3 ریشه عصبی L3 را تحت فشار قرار می‌دهد و درد آن در مسیر عصب فمورال است یعنی دردی است که از کمر به جلوی ران تا زانو تیر می کشد.
دیسک L1 - L2 ریشه دوم کمری را تحت فشار قرار می‌دهد و باعث درد در مسیر عصب اوبتوراتور می شود. یعنی دردی که در مسیر داخل ران تیر می کشد.

انواع بیماری دیسک کمر چیست؟

دیسک کمر یک کلمه عام است، بیماری دیسک کمر شامل یک طیف از انواع متفاوتی از بیماری‌ها می تواند باشد. به هر حال هر دیسکی که از لحاظ ساختمانی و از لحاظ عملکرد با دیسک طبیعی انسان متفاوت باشد بیماری دیسک کمر نامیده می‌شود.بیماری دیسک کمر انواع گوناگونی دارد که می توانید با بیماری دیسک کمر به صورت کامل آشنا شوید.

شکل6- انواع بیماری دیسک شامل ساییدگی یا دژنراسیون دیسک،
برجستگی دیسک (Disc bulging)فتق یا پارگی دیسک کمری (Herniated disc)
کاهش ارتفاع دیسکی و پیدایش زواید استخوانی را نشان می دهد.

پارگی دیسک کمر چگونه اتفاق می افتد؟

دیسک کمر در اثر حرکت های متناوبی که در بدن انسان به وجود می آید و به تدریج فرسوده می شود زیرا به طور متوسط کمر انسان در هر روز هشت هزار بار حرکت می کند و همین باعث به وجود آمدن ترک های ظریف در داخل دیسک می شود. معمولاً در بدن انسان ترکهای دیسک همیشه بوجود می آید و بتدریج جوش می خورد. می توان گفت که دیسک خاصیت خود ترمیمی دارد. معمولا ترک های کوچک دیسک علامتی ایجاد نمی کنند. اما در بعضی از افراد که زمینه‌های ژنتیکی دارند، این ترک های کوچک، جوش نمی خورند و بزرگتر شده و گاهی به هم می پیوندند و باعث ایجاد یک شکاف بزرگ در حلقه دیسک می شود. همانطور که در عکس پارگی دیسک کمر ملاحظه می فرمائید، در یک حرکت ناگهانی هسته دیسک این شکاف را گشاد تر کرده و از مرکز دیسک وارد شکاف ایجاد شده می شود به این ترتیب فرد دچارپارگی دیسک کمر یا فتق دیسک کمر می شود. بنابراین بیماری های دیسک کمر یک بیماری مکانیکی است که در اثر حرکت ایجاد می شود و علائم آن نیز مکانیکی است یعنی با حرکت کمر درد بیشتر می شود.

شکل 4- دیسک پاره شده که باعث فشار به ربشه عصبی می شود

درمان دیسک کمر

یکی از راه های درمان دیسک کمر می توانیم در مرحله اول از داروهای ضد التهاب که در ایران اصطلاحاً مسکن نامیده می شود، استفاده کنیم. این داروها باعث کاهش ورم اطراف ریشه عصبی می شوند ودر نهایت باعث بهبود بیماری می شود. یکی دیگر از راه های درمان دیسک کمر، استفاده از فیزیوتراپیاست که در آن با گرم کردن و دادن ورزشهای مخصوص دیسک را درمان می کنند و علاوه بر آن آب درمانی، تزریق در داخل مفاصل ستون مهره ها یا در اطراف ریشه های عصبی از راههای دیگر درمان دیسک است. در صورتی که بیمار به درمانهای فوق جواب ندهد، دیسک را می توان با انجام عمل جراحی لیزر یا عمل آندوسکوپی یا روش های عمل جراحی باز دیسک کمر درمان کرد.

درمان طبی دیسک کمر

در تمام مناطق دنیا اولین قدم در درمان بیماری یا بیرون زدگی دیسک کمر درمان طبى دیسک کمر یا به عبارت دیگر درمان غیر جراحی است. درمان طبی یعنی استفاده از دارو در درمان بیماری ها از قدیم الایام افراد به تجربه دریافته بودند که گذاشتن شاخه های درخت بید برروی بدن باعث کاهش تب می شد. عده ای نیز دریافته بودند که گذاشتن شاخه های درخت بید در روی عضوی که درد می کرد باعث بهبود درد می شد.از آنجا که دانش پزشکی یک علم تجربی است، با پیدایش بیمارستانهای جدید نیز ابتدا از گیاهان برای درمان بیماری ها استفاده می کردند.

درمان قطعی دیسک کمر

در واقع درمان قطعی دیسک کمر وجود ندارد. درمان دیسک کمر مانند تمام راه حل هایی که در دنیا برای مسائل گوناگون وجود دارد " نسبی" است. ولی می توان گفت که پیشرفت های خوبی برای درمان دیسک ‌کمر تاکنون حاصل شده است. به طوری که امروزه در حدود80% از کمردردها با درمانهای بدون جراحی خوب می شود. در 20 درصد مواردی که بیماران نیاز به جراحی پیدا می کند، 80 درصد اینگونه بیماران هم پس از جراحی خوب می شوند. بنابراین درصد کمی از بیمارانی که کمردرد و دیسک کمر دارند خوب نمی شود. خوب شدن و خوب نشدن دیسک کمر بستگی به فاکتورهای زیادی دارد که شامل:
1- میزان طول کشیدن علایم دیسک
توصیه می شود که از زمانی که علائم دیسک کمر شروع می‌شود تا زمانی که پیشرفته‌ترین درمان‌ها که درمان های جراحی است انجام می شود بیش از یک تا دو ماه بیشتر فاصله نباشد. قاعدتا مزمن شدن بیماری دیسک کمری درصد موفقیت را برای درمان دیسک کمر کم می کند.
2- میزان پیشرفته بودن بیماری دیسک کمر
بیماری و پارگی دیسک کمر مانند هر بیماری دیگر می تواند به صورت خفیف، متوسط و شدید باشد. قاعدتاً هرچه میزان خطر خرابی دیسک کمر بیشتر باشد درمان قطعی آن مشکل تر است.
3- تعداد دیسک های کمری که پاره هستند
قاعدتاً وقتی یک نفر فقط یک دیسک کمری پاره داشته باشد، درمان او می تواند قطعی تر از فردی است که چندین دیسک کمری پاره داشته باشد.
4- گرفتاری ساختمانهای دیگر ستون فقرات مانند مفاصل ستون فقرات و یا تنگی کانال نخاعی.
همانطور که قبلا شرح داده شده است، در پشت ستون فقرات دو مفصل وجود دارد که فاست نامیده می شود. گرفتاری فاست ها و یا تنگی سوراخی که عصب از داخل کانال نخاعی خارج می شود که در اصطلاح عمومی تنگی کانال نخاعی نامیده می شود نتیجه عمل را کم می کند. به عبارت دیگر افرادی که علاوه بر پارگی دیسک تنگی کانال نخاعی و یا بیماری فاست ندارند، درمان جراحی قطعی تر از افرادی است که بیماری‌های فوق را دارند.
5- بیماری های زمینه ای که اعصاب و استخوانها را گرفتار می کنند
مثلاً کسانی که بیماری های دیابت یا چاقی دارند و یا بیماری های روماتیسمی مانند آرتریت روماتویید دارند، احتمال درمان قطعی است کمتر می شود.

آیا دیسک کمر خوب می شود؟

اکثر فتق دیسک های کمر شده خود به خود برطرف می شوند. اگرچه ممکن است فتق های کوچکتر با خیال راحت و بدون جراحی درمان شوند، اما دیسک های پاره شده و برجسته از ترس فشرده شدن رشته های دم اسب، توسط عمل درمان می شوند.

چه ورزشی برای دیسک کمر خوبه؟

ورزش می تواند سهم مهمی در کاهش علائم ناشی از فتق دیسک کمر داشته باشد. برخی فعالیت های بدنی به تقویت عضلات و ایجاد ثبات در ستون فقرات کمک می کنند و در نهایت باعث کاهش فشار و تسکین درد می شود.ورزش کشش و یوگا، حالت زانو به سینه، ژست سگ و پرنده، ژست مار کبرا، حالت گرفتن شست پا با دست، پیاده روی، دوچرخه سواری، شنا کردن

آیا دیسک کمر درمان قطعی دارد؟

در واقع درمان قطعی دیسک کمر وجود ندارد. درمان دیسک کمر مانند تمام راه حل هایی که در دنیا برای مسائل گوناگون وجود دارد " نسبی" است. ولی می توان گفت که پیشرفت های خوبی در درمان دیسک‌ کمر تاکنون حاصل شده است. از درمان غیر جراحی و درمان جراحی به عنوان گزینه های مناسب برای درمان رادیکولوپاتی ناشی از فتق دیسک کمر پشتیبانی می کنند. مداخله جراحی ممکن است منجر به تسکین سریع علائم و بازگشت سریع بیمار به کار شود.

درمان بیماران مبتلا به فتق دیسک کمری چگونه انجام می شود؟

درمان های اولیه باید شامل استفاده منطقی از داروهای ضد درد، دوره کوتاه مدت استراحت، فیزیوتراپی و تزریقات احتمالی استروئید اپیدورال باشد. قبل از در نظر گرفتن جراحی ستون فقرات، می توان تزریق را انجام داد، مگر اینکه بیمارعلائم خاصی مانند نقص حسی یا حرکتی، علایم عصبی پیشرونده یا بی حسی ناحیه تناسلی و باسن ها همراه با بی اختیاری ادرار و مدفوع داشته باشد.

درمان اولیه فتق دیسک چیست؟

درمان اولیه باید شامل استراحت کوتاه مدت، فیزیوتراپی و استفاده مناسب از داروهای مسکن باشد. در بیشتر موارد، علائم رادیکوپاتی یا سیاتیک درعرض شش هفته کاهش می یابد یا برطرف می شود.

علائم دیسک کمر در بارداری

دوران بارداری یکی از دوره های مهم زندگی خانم هایی که در سنین باروری هستند می باشد. در حدود 50 درصد زنان باردار در مرحله ای از بارداری درجاتی از کمر درد را حس می کنند و این به علت این است که بیومکانیک ستون مهره ها در دوران بارداری تغییر می کند، با بزرگ شدن شکم بتدریج قوس کمر افزایش می یابد.
کمردرد در بیماران حامله به دو دسته تقسیم می شود.
1- یک دسته از بیمارانی که قبل از بارداری سابقه کمر درد، بیماری دیسک کمر یا لیزخوردگی مهره های کمری دارند.
2- در خانم هایی که قبل از دوران بارداری هیچ گونه کمر دردی نداشتند و پس از بارداری دچار کمردرد می شوند.
در گروه اول که بیمار سابقه بیماری و اختلالات دیسک کمری را دارد قاعدتاً باید قبل از اقدام به حاملگی درمان شود و حداقل شش ماه درد کمر نداشته باشد و سپس اقدام به حاملگی نماید.
چرا در حین حاملگی در طول زمان حاملگی اختلالات دیسک کمری بیشتر یا شدید تر می‌شوند؟
اصولاً در حاملگی هورمونی به نام پروژسترون به مقدار زیاد ترشح می شود. این هورمون باعث شل شدن لیگامان ها می شود و به همین جهت با بزرگ شدن شکم، قوس کمری خانم حامله هم زیاد می شود. افزایش قوس کمر باعث کم شدن فضای داخل کانال نخاعی می شود، حال اگر فردی مستعد بیماری های دیسک یا تنگی کانال نخاعی باشد فشار بیشتری بر عصب وارد می شود و باعث کمردرد می شود.
چرا عده ای از خانمهایی که قبل از حاملگی هیچگونه دردی نداشته اند در هنگام حاملگی دچار کمردرد می شوند؟
کمر درد در این افراد بستگی به میزان انعطاف پذیری کمر و مفاصلی به نام فاست که در پشت ستون مهره ها قرار گرفته است دارد. به همان دلیل که قبلاً ذکر شد هنگام حاملگی قوس کمر افزایش می‌یابد و در خانم هایی که انعطاف‌پذیری خوبی ندارند و قبل از حاملگی اهل ورزش و حرکات ورزشی و نرمش نیستند کمر درد شایع تر است بنابراین توصیه می شود که خانم ها قبل از اقدام به حاملگی از انعطاف بدنی خوبی برخوردار باشد.

حاملگی با چه مکانیزم هایی باعث افزایش کمردرد می شود؟
1 - افزایش قوس کمر در اثر بزرگ شدن شکم
2- در هنگام حاملگی احتباس آب و نمک Retention اتفاق می‌افتد و به عبارت دیگر خانم های حامله ممکن است دچار ورم در اندامهای مختلف از جمله کمر بشوند.
3- با پیشرفت حاملگی معمولاً تحرک و ورزش هایی که یک خانم قبل از بارداری انجام می‌داد کم می شود
4 - بزرگ شدن رحم خود باعث فشار بر روی شبکه اعصاب داخل لگن می شود همین باعث کمردرد و یا درد های سیاتیک ممکن است بشود.
5- باز شدن مفصل ساکروایلیاک که فرد را آماده زایمان می کند خود باعث درد کمرمی شود.

علل درد سیاتیک در حین حاملگی چیست؟

درد سیاتیک به دردی گفته می شود که از لگن شروع شده و به پشت باسن و سپس پشت ران و پشت ساق پاها انتشار پیدا می کند.علل درد سیاتیک در یک خانم حامله به شرح زیر است:
1 - 12 تا 20 درصد افراد جامعه در طول دوران زندگی خود ممکن است دچار پارگی و یا اختلال دیسک کمر شوند. در عده ای از افراد این پارگی دیسک در زمان حاملگی اتفاق می افتد.
2 - در اواسط حاملگی سر جنین به طرف پایین می چرخد و در داخل لگن قرار می گیرد و همین قرار گرفتن سر جنین در داخل لگن ممکن است باعث فشار بر روی ریشه های عصب سیاتیک بشود.
3- سندروم پیریفورمیس زمان حاملگی هم دیده می‌شود یعنی در باسن انسان عضله ای به نام عضله پیریفورمیس دچار انقباض شده و بر روی عصب سیاتیک فشار می آورد.

مواد مضر و مفید برای دیسک کمر

مواد مضر برای دیسک کمر

اگر دچار دیسک کمر با کمر درد شدید لازم است که از بعضی از مواد اجتناب کنید و به عبارت دیگر رژیم غذایی مناسبی بگیرید. یکی از مسائل مهمی که رعایت آن در در درمان دیسک لازم است در نظر گرفته شود، کاهش وزن است. بنابرین غذاهای زیر برای مبتلایان به دیسک کمر مضر است:

غذاهای کاربوهیدرات یا قندی مانند برنج سفید، ماکارونی، سیب زمینی و نوشابه ها از بدترین غذاهایی هستند که می توانید بخورید. این مواد می توانند باعث افزایش وزن شوند. وزن بیش از حد می تواند درد کمر را بدتر کند. شما همچنین باید از غذاهای شیرین کننده های مصنوعی اجتناب کنید زیرا آنها همچنین می توانند التهاب ایجاد کنند.
بنابراین نتیجه می گیریم خوردن غذاهای قندی در کسانی که دچار بیماری دیسک کمر هستند مضر است.
در ایران خوردن برنج شایع است و اغلب افراد چاق و بدتر از آن شکم بزرگ دارند. سیب زمینی نیز با اغلب غذاهای فست فوت سرو می شود که برای دیسک کمر مضر است. بنابرین مبتلایان به دیسک کمر لازم است غذای خود را بجای برنج با نان بخورند.

روغن های گیاهی
اکثر روغن های گیاهی حاوی اسیدهای چرب امگا 6 هستند. این اسیدهای چرب لزوما بد نیستند. با این حال، هنگامی که اسیدهای چرب امگا 6 در بدن بیش از اسیدهای چرب امگا 3 باشند، این می تواند پاسخ التهابی ایجاد کند. اگر شما در هنگام پخت و پز از روغن گیاهی استفاده می کنید، باید فقط از مقدار کمی از آن استفاده کنید. روغن زیتون یکی از سالم ترین روغن هایی است که می توانید در طبخ غذا استفاده کنید زیرا دارای چربی های تک اشباع Monosaturated است.

2- غلات تصفیه شده یا بدون پوست و سبوس Refined Grains
بهتر است که غلات کامل و سبوس را به جای غلات تصفیه شده و بدون سبوس بخورید. پیتزا، اغلب غلات سوپر مارکت ها و نان سفید از غذاهایی هستند که از غلات تصفیه شده و بدون سبوس تهیه شده اند. غلات پوست کنده یا بدون سبوس، پس از مصرف می توانند باعث ایجاد ترشح ناگهانی و شدید انسولین شوند. این می تواند باعث التهاب شود.
3- لبنیات مانند شیر و سایر فرآورده های شیر
اغلب به عنوان بخشی ضروری از یک رژیم غذایی سالم توصیه می شوند. با این حال، محصولات لبنی می توانند در عده ای از افراد باعث التهاب شوند. بسیاری از مردم کمبد لاکتوز دارند، به این معنی که بدن آنها به سختی فرآورده های شیری را هضم می کند. در عده ای از افراد باعث التهاب می شود.
4- ذرت فرآوری شده
خود ذرت غذای خوب و سالم است. با این حال، زمانی که پردازش و فرآوری می شود، دیگر سالم نیست. ذرت فرآوری شده می تواند باعث ایجاد یک اسپایک یا ترشح ناگهانی و شدید انسولین در بدن و واکنش التهابی شود. اگر تصمیم به خوردن ذرت دارید، باید مطمئن شوید که پردازش نشده است.
5- گوشت قرمز
گوشت قرمز ممکن است یک منبع بزرگ پروتئین باشد، اما اگر کمر درد دارید لازم است از خوردن گوشت قرمز اجتناب کنید. گوشت قرمز دارای ماده ای است که به نام Neu5GCنامیده می شود. این ماده التهاب را تشدید می دهد.
6- غذاهای حاوی مواد شیمیایی و نگه دارنده
بهتر است ازمصرف مواد غذایی حاوی مواد شیمیایی و نگه دارنده خودداری شود. غذاهای حاوی رنگ آمیزی، افزودنی ها و نگهدارنده ها توسط بدن شما به عنوان مواد سالمی که وارد بدن شده اند به رسمیت شناخته نمی شوند. به همین دلیل است که خوردن این مواد باعث واکنش التهابی می شود. بنابرین اطمینان حاصل کنید که قبل از خرید هر ماده غذایی از فروشگاه مواد غذایی، برچسب های غذایی را بخوانید.
اغلب مواد کنسروی و نیمه آماده حاوی مواد نگه دارنده هستند بنابرین سعی کنید خودتان غذای تازه بپزید و کمتر از آنها استفاده کنید.

مواد مفید برای دیسک کمر

تغذیه نقش مهم و مستقیمی در سلامت ستون فقرات دارد و در بهبود دیسک ها و اختلالات سطوح مفاصل ستون فقرات نقش بسیار مهمی دارد.

1- گلوکوزامین:
این ماده به طور طبیعی در بدن یافت می شود و برای نگهداری و تعمیر کلاژن (ماده اصلی سازنده دیسک ها) ضروری است. بدن از گلوکوزامین سولفات برای تشکیل مواد شیمیایی استفاده می کند که نیاز به تعمیرغضروف، تاندون ها و رباط ها و مایع سینوویال دارد (مایع طبیعی که مفاصل نخاعی را می پوشاند). کلاژن به حفظ و نگهداری غضروف مفصل نخاعی کمک می کند.
2- آنتی اکسیدان ها: مانند زردچوبه - جلوی تخریب کلاژن را می گیرند.
3- اسیدهای چرب حاوی امگا 3: دارای خواص تشکیل کلاژن هستند و بدن از آنها برای تعمیر و جلوگیری از آسیب به غضروف و دیسک ها استفاده می کند.
4- غذاهای غنی از گوگرد:
این مواد باعث افزایش تولید پروتئین و کلاژن می شوند.
5- سویا: اعتقاد بر این است که سویا حاویGenistein و ایزوفلاون است. این ماده مسئول تولید کلاژن است و همچنین مهار کردن آنزیم های است که باعث شکستن شدن مولکول های کلاژن می شوند. محصولات سویاشامل شیر سویا، پنیر سویا می باشد.
6- فیبر ها: این مواد به هضم غذا و جلو گیری از نفخ شکم کمک می کنند و به طور غیر مستقیم باعث جلو گیری از افزایش قوس کمر می شوند.
7- محصولات دریایی: مانند صدف، خرچنگ، میگو
8- ماهی ها، ساردین، ماهی قزل آلا، ماهی تون.
9- سبزیجات تیره مانند kale (یک نوع کلم)، اسفناج، collard (نوعی کلم)، آسپاراگوس یا مارچوبه.
10- میوه ها و سبزیجات قرمز رنگ : فلفل قرمز، چغندر، گوجه فرنگی، blueberry,blackberry و انگور قرمز
11- پیاز و سیب های قرمز (که حاوی یک ماده به نام Quercitin می باشند که دارای خواص ضد التهابی طبیعی است.)
12- زیتون های سیاه
13- روغن زیتون
14- انواع لوبیا
15- آب: مهمترین ماده در ترمیم دیسک کمر و جلوگیری از ترک های بیشتر در حلقه دیسک آب است. بنابرین آب زیاد و تدریجی و جرعه جرعه بنوشید و همبشه خود را کاملاً هیدراته نگه دارید. در حالت ایده آل، روزانه 8 فنجان آب بنوشید.
16- شیر، پنیر ماست کم چرب
17- انجیر
18- زردآلو
19- آوکادو
20- خشکبار مانند بادام فندوق گردو کنجد
21- کلسیم و منیزیوم این مواد باعث داشتن استخوان های قوی می شوند.
اغلب مکمل هایی که در درمان کمر درد توصیه می شوند حاوی موادی هستند که در بالا نام برده شد.

دیسک کمر و بی حسی پا

چرا من در پاهایم بی حسی دارم؟

هنگامی که پاهای شما احساس خستگی می کنند، می تواند به دلیل نشستن در وضعیت بد در مدت طولانی تا آسیب عصبی ناشی از دیابت یا به علت تنگی کانال نخاعی و پارگی دیسک کمر باشد.

پارستزی Paraltesia

اگر شما مدت طولانی نشسته باشید یا پاهای شما برای مدت طولانی خمیده باشند، اعصابی که در اندام های تحتانی شما قرار دارند فشرده می شوند. در این حالت ارتباط بین مغز و اندام های تحتانی شما از بین می رود و اکثر افراد در این حالت می گویند پاهایم خواب رفته است. این حالت را در پزشکی پارستزیمی‌گوییم. در این حالت شخص حس می کند که پای او می سوزد و یا هزاران سوزن در اندام تحتانی وی فرو می رود.

علل خواب رفتن پا به شرح زیر است:
1- سیاتیک
عصب سیاتیک عصبی است که از پشت باسن به پشت ران و سپس به پشت ساق پا انتشار پیدا می کند. البته عصب سیاتیک در پشت زانو به دو شاخه تبدیل می شود و به داخل ساق پا وارد می‌شود. اگر به هر دلیلی به شاخه های عصب سیاتیک در کمر، در اثر پارگی دیسک یا تنگی کانال نخاعی فشار وارد شود، می‌تواند به صورت خواب رفتن احساس سوزن سوزن شدن و یا احاس سوختن در اندام های تحتانی بروز کند.
فردی که دچار بیماری دیسک یا تنگی کانال نخاعی در کمر می باشد، علاوه بر احساس سوزش و خواب رفتگی در پا، از درد در مسیر سیاتیک و یا ضعف عضلانی نیز شاکی است و درد و خواب رفتگی با سرفه عطسه خم شدن به جلو افزایش پیدا می کند.

2- نوروپاتی ناشی از دیابت
قند خون بالا در یک دوره طولانی می تواند به اعصابی که در بدن وجود دارد آسیب برساند، اغلب اعصاب پاها یا اندام های تحتانی گرفتار می شود. این بیماری را نوروپاتی محیطی می گویند. علت ایجاد نوروپاتی در واقع بسته شدن شریان تغذیه کننده عصب می باشد.

نوروپاتی چگونه به وجود می آید؟
هر عصبی که در اندام های ما قرار دارد، از جمله عصب سیاتیک، مانند یک کابل تلفن است. اگر در کابل تلفن دقت بفرمایید ملاحظه می کنید که یک پوسته سیاه رنگ ضخیم دارد و در داخل آن هزاران رشته تلفن قرار دارد و هر رشته سیم تلفن غلاف و پوشش جداگانه‌ای دارد که به رنگ های مختلف قرمز سفید و نارنجی دیده می شود. به همین جهت سیم های تلفن با هم اتصالی پیدا نمی کنند در هر عصبی از جمله عصب سیاتیک نیز وضع به همین گونه است. یعنی هر عصب از هزاران رشته های نازک عصبی که در دور خود یک غلاف دارند تشکیل شده است که در واقع مانع اتصال دو رشته عصبی می‌شود و هزاران رشته عصبی در داخل یک غلاف محیطی قرار گرفتند که عصب محیطی مانند سیاتیک را درست می کنند.
در نوروپاتی مانند این است که رشته های ریز عصبی که در داخل یک عصب بزرگ واقع شده‌اند به هم اتصالی می کند. در نوروپاتی دست ها و بازوها هم ممکن است بی حس شود، خواب رفتگی و سوزش ناشی از نوروپاتی شب ها بدتر می شود.

نوروپاتی محیطی ممکن است علایم دیگری نیز داشته باشد شامل:
1- ضعف عضلانی
2- درد شدید در پاها
3- کاهش رفلکس پاها
4- زخم و عفونت های پا
5- اختلال تعادل
6- ایجاد درد در پا با لمس کردن یا فشردن پا

اگر علائم نوروپاتی دارید در اولین فرصت لازم است که قند خون خود را کنترل نمایید. زیرا نوروپاتی می تواند پیشرونده شود. نوروپاتی ها سه نوع هستند. 1- حرکتی 2- حسی 3- مخلوطی از هر دو
در نوروپاتی حسی فرد با احساس سوزش و خواب رفتگی در پاها مراجعه می‌کند. نوروپاتی در دست ها در همان جایی حس می‌شود که انسان دستکش می‌پوشد و نوروپاتی در پاها در همان جایی حس می شود که انسان جوراب می پوشد.
نوروپاتی حرکتی فرد با ضعف و فلج عضلانی مراجعه می کند.
در نوروپاتی مخلوط فرد هم سوزش و خواب رفتن و هم ضعف عضلانی دارد. به همین جهت کسانی که دچار نوروپاتی می شوند لازم است که هر روز پاهای خود را معاینه و نگاه کنند. زیرا ممکن است این گونه افراد دچار زخم هایی بشوند که با گذشت زمان عمیق شود و فرد متوجه وجود زخم در پا نشود و در نهایت منجر به قطع پا شود.
بیمارانی که دچار نوروپاتی حسی هستند، حس می کنند که پای آنها در داخل آتش قرار گرفته است و مرتب پای خود را در داخل آب سرد قرار می دهند. بعضی از افراد مبتلا به نوروپاتی حسی برعکس حس می کنند که پاهایشان سرد است، مثل اینکه پاهای آنها در داخل یخچال قرار دارد به همین جهت با پیچیدن یا قرار دادن پا در در معرض گرما حتی در فصل تابستان سعی می‌کنند که پای خود را گرم نگه دارند.
3- بیماری عروق محیطی
شریان های اندام های تحتانی می توانند در اثر التهاب یا کشیدن سیگار و یا ایجاد یک پلاک در داخل شریان ها باریک و تنگ شوند، که باعث می شود جریان خون کافی به اندام های تحتانی نرسد. تنگی شریان های اندام های تحتانی در افراد زیر بیشتر دیده می شود.
1- کسانی که سیگار میکشند
2- در افراد چاق
3- افرادی که فشار خون بالا دارند
4- افرادی که کلسترول خون بالا دارند
5 - افرادی که دیابت دارند

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: قاسم اسحاقی متخصص دیسک

علت درد پشت زانو چی میتونه باشه؟

مفصل زانو به عنوان اصلی ترین مفصل بدن، فشاری برابر با وزن کل بدن را تحمل می‌کند. در نتیجه دلایل مختلفی باعث بروز درد در قسمت پشتی یا اطراف زانو می‌شوند. درد پشت زانو مختص یک گروه سنی نیست و جوانان و افراد مسن نیز امکان تجربه درد پشت زانو را دارند. بنا به شدت درد، دامنه حرکتی مفصل زانو و فعالیت‌های عادی فرد تحت تأثیر قرار می‌گیرند. در این مقاله قصد داریم با بررسی علت درد پشت زانو به نحوه تشخیص و درمان این عارضه بپردازیم. برای آشنایی بیشتر در این زمینه، پیشنهاد می‌شود تا پایان مطلب با ما همراه باشید.

مهم ترین علل درد پشت زانو

احساس درد در قسمت پشت زانو نمی‌تواند بدون دلیل باشد. به طور حتم، بیماری‌ها و آسیب‌دیدگی‌های متعددی منجر به درد پشت زانو می‌شوند. شناسایی علت درد پشت زانو می‌تواند در یافتن بهترین مسیر درمانی مؤثر باشد. در این بخش از مطلب به بررسی مهم‌ترین علل درد پشت زانو می‌پردازیم.

گرفتگی عضلات پا

گرفتگی عضلات پا در اثر استفاده و کار کشیدن بیش از اندازه از عضلات پا به وجود می‌آید. چنانچه عضلات پا بدون داشتن کشیدگی لازم، حرکات متعدد داشته باشند، سفت و خشک می‌شوند که در اصطلاح به آن گرفتگی عضله پا یا اسپاسم گفته می‌شود. از شایع‌ترین دلایل اسپاسم و گرفتگی عضلات پا می‌توان به کم آبی بدن، بروز عفونت، بیماری کبدی و بیماری عصبی اشاره داشت.

کیست بیکر

به توده پر از مایع که در پشت زانو ایجاد می‌شود، کیست بیکر می‌گویند. این نوع کیست علاوه بر ایجاد التهاب و تورم، باعث درد شدید پشت زانو می‌شود. به بیانی دیگر، کیست بیکر به تنهایی باعث ایجاد درد نمی‌شود؛ بلکه با بزرگ‌تر شدن کیست و وارد شدن فشار مضاعف به تاندون‌ها و اعصاب، بیمار احساس درد شدیدی در قسمت پشت زانو و سوزن سوزن شدن می‌کند.

علت درد پشت زانو

آسیب دیدگی رباط های صلیبی زانو

رباط‌های صلیبی زانو شامل دو نوع رباط صلیبی قدامی و رباط صلیبی خلفی هستند. رباط‌ها، بافته‌ای رشته‌ای هستند که با متصل کردن استخوان‌ها باعث پایداری مفصل زانو می‌شوند. با وارد شدن ضربه یا تروما به این بافت ها، در عملکرد مفصل زانو اختلال ایجاد می‌شود و همچنین پارگی رباط صلیبی منجر به احساس درد شدید پشت زانو می‌شود.

بیماری استئوآرتریت

به فرسایش و تحلیل رفتن غضروف‌های مفصل زانو به صورت تدریجی و گذشت زمان، بیماری استئوآرتریت گفته می‌شود. این بیماری با ایجاد التهاب و سفتی موجب دردناک شدن بخش پشت زانو می‌شود و درد آن در برخی موارد مانع از توانایی خم کردن زانو خواهد شد. لوپوس و آرتریت روماتوئید از جمله انواع آرتریت هستند که درد پشت زانو را به همراه دارند.

زانوی دونده

همان‌طور که از نامش مشخص است، زانوی دونده به زانویی گفته می‌شود که غضروف‌های مفصل زانو در اثر تمرین‌های زیاد و مکرر تخریب می‌شوند. تخریب و از بین رفتن غضروف‌ها، باعث ساییده شدن مفصل و استخوان‌ها به یکدیگر می‌شود و حالت لغزندگی خود را از دست می‌دهد. از مهم‌ترین علائم مفصل زانوی دونده، تق تق کردن زانو و تیر کشیدن و احساس درد پشت زانو هستند.

آسیب دیدگی عضله همسترینگ

عضله همسترینگ شامل سه عضله مهم در پشت ساق پا است. اسامی این عضلات، عضله دو سر ران، عضله نیم وتری و عضله نیم غشایی هستند. کشیدگی یا پارگی هر یک از این عضلات یا تمامی این سه عضله، باعث آسیب دیدن مستقیم عضله همسترینگ خواهد شد. این کشیدگی تا زمان ترمیم و بهبودی کامل منجر به درد پشت زانو می‌شود.

پارگی مینیسک

در هر زانو دو مینیسک، یکی در بخش داخلی و دیگری در بخش خارجی زانو وجود دارد. بافت غضروفی مینیسک به شکل هلال ماه است و بین دو استخوان ران و ساق پا قرار گرفته است. هنگامی که موقع حرکت زانو، مینیسک بین دو استخوان ران و ساق پا گیر کند، دچار پارگی می‌شود. آسیب‌های ورزشی مهم‌ترین علل پارگی مینیسک هستند که علامت درد شدید و تیر کشنده در پشت زانو دارند.

ترومبوز عمیق وریدی

به لخته شدن خون در دیواره داخلی یک سیاهرگ عمقی، ترومبوز عمیق وریدی گفته می‌شود. به طور معمول، این لخته‌های خون وریدی عمقی در پشت ران یا ساق پا تشکیل می‌شوند. این عارضه علاوه بر تورم و قرمزی پشت پا باعث احساس درد شدید در قسمت پشت زانو می‌شود. داشتن اضافی وزن و مصرف سیگار موجب تشدید ترومبوز عمیق وریدی می‌شوند.

علت درد پشت زانو چگونه تشخیص داده می‌شود؟

بیمار پس از احساس درد پشت زانو بایستی به متخصص ارتوپد مراجعه کند. پزشک پس از گرفتن شرح حال بیمار، معاینات تخصصی روی پا و به خصوص مفصل زانو انجام می‌دهد. با لمس پشت زانو و تشدید یافتن درد آن و خم کردن زانو می‌توان به یک تشخیص اولیه دست یافت. برای تشخیص دقیق علت درد پشت زانو لازم است از تست‌های آزمایشگاهی کمک گرفته شود. از مهم‌ترین تست‌های تشخیص علت درد پشت زانو عبارتند از:

• انجام آزمایش خون
• عکس برداری به روش سی تی اسکن
• عکس برداری به روش امواج مغناطیسی ام آر آی
• کشیدن و نمونه برداری از مایع مفصل زانو

روش های درمان درد پشت زانو

نتایج حاصل از تست‌های آزمایشگاهی، علت درد پشت زانو و وضعیت مفصل زانو را مشخص می‌کنند. پزشک با توجه به این نتایج، بهترین روش درمانی را انتخاب خواهد کرد. در ابتدا از روش‌های غیر تهاجمی برای درمان درد پشت زانو استفاده می‌کند؛ در صورت نامطلوب بودن نتایج درمانی، انجام عمل جراحی گزینه نهایی برای درمان درد پشت زانو خواهد بود. در ادامه به معرفی انواع روش‌های درمان درد پشت زانو می‌پردازیم.

• دارو درمانی
• استفاده از بریس یا زانو بندهای طبی
• انجام تمرین‌های کششی و اصلاحی
• استفاده از کفش‌های مناسب و استاندارد
• فیزیوتراپی
• تزریق مستقیم دارو به زانو
• اوزون تراپی
• مگنت تراپی
• لیزر درمانی
• جراحی آرتروسکوپی مفصل زانو
• جراحی تعویض مفصل زانو

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمب

منبع: فرشاد ابوالقاسم زاده فوق تخصص ارتوپدی، تومورهای استخوانی و عضلانی

چرا انگشتان پای من بی حس است؟

بی حس شدن انگشتان پا به چه دلیل است؟

با نشستن در وضعیتی که فشار زیادی به اعصاب وارد می کند یا جریان خون را کاهش می دهد، ممکن است فرد درگیر بی حسی انگشتان پا شود. با این حال، بی حسی طولانی مدت یا غیر قابل توضیح، ممکن است نشانه ای از یک بیماری زمینه ای باشد.

بی حسی طولانی مدت یا احساس سوزن سوزن شدن در پاها، ممکن است به دلیل شرایطی مانند مولتیپل اسکلروزیس (ام اس)، دیابت، بیماری شریان محیطی یا فیبرومیالژیا باشد. این احساس ممکن است در کل پا، زیر زانو یا نواحی مختلف پا احساس شود.

چهارزانو نشستن به مدت طولانی، ممکن است باعث بی حسی و گزگز شدن پاها گردد. غالباً، پاهای فرد، به دلیل نامناسب بودن پوزیشن بدن، به طور موقت بی حس می شود. با این حال، بی حسی مزمن یا طولانی مدت در پا تقریباً همیشه نشانه یک بیماری زمینه ای است.

بی‌ حسی انگشتان پا

خواب رفتن انگشتان پا یک مشکل شایع است که به کاهش و یا از دست دادن کامل حس در پا اطلاق می‌شود. این بی‌حسی در اغلب موارد هیچ‌چیز نگران‌کننده‌ای نیست و ممکن است تنها به دلیل فشار بر عصب در اثر نشستن نامناسب باشد.

اما در برخی موارد بی‌ حسی انگشتان پا یک بیماری مخفی جدی‌تر را نشان می‌دهد. بی‌ حسی در پا و انگشتان پا اغلب با سایر علائم مثل درد، احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن (خواب رفتن یا قلقلک) یا احساس خارش همراه است.

علت بی حسی انگشتان پاش رایط مرتبط با بی حسی پا:

1_ دیسک کمر و بی حسی پا

کمر و سیاتیک: مشکلات در ناحیه کمر، مانند شکستگی یا فتق دیسک های ستون فقرات، می تواند باعث فشرده شدن اعصاب مربوط به پا و بی حسی یا اختلالات حسی شود. به تحریک عصب سیاتیک، که از کمر به پاها منتهی می شود، سیاتیکا می گویند. اگر این عصب تحریک یا فشرده شود، ممکن است فرد بی حسی یا گزگز را در پاهای خود تجربه کند.

2_ جراحت

صدمات ناحیه تنه، ستون فقرات، پهلوها، مچ پا و پا می تواند به اعصاب فشار وارد کند و باعث بی حس شدن پا و پاها شود.

3_ دیابت

برخی از افراد دیابتی دچار نوعی آسیب عصبی به نام نوروپاتی دیابتی می شوند. نوروپاتی دیابتی می تواند باعث بی حسی، سوزن سوزن شدن و درد در کف پا و در صورت شدید بودن، در قسمت های بالایی پاها نیز شود.

آنژیوگرافی پای دیابتی نوعی روش تشخیصی برای بررسی مشکلات به وجود آمده در پای بیماران مبتلا به دیابت است و به روش های مختلفی قابل انجام است.

4_ حالت بدنی

عادت های وضعیتی که به اعصاب فشار وارد می کنند، یا جریان خون را در اندام تحتانی کاهش می دهند، شایع ترین علت بی حسی موقت در پاها است. بسیاری از مردم می گویند پایشان “به خواب رفته است” و اصطلاح پزشکی آن پارستزی گذرا (موقت) است.

عاداتی که باعث خواب رفتن پاها می شوند عبارتند از:

• چهارزانو نشستن بیش از حد
• نشستن یا زانو زدن برای مدت طولانی
• نشستن روی پاها
• پوشیدن شلوار، جوراب یا کفش های خیلی تنگ

5_سندرم تونل تارسال

اگر عصبی که از پایین ساق پا و در امتداد داخل مچ پا عبور می کند، متراکم یا فشرده شود و یا آسیب ببیند؛ سندروم تونل تارسال ایجاد می شود. تونل تارسال، یک فضای باریک در داخل مچ پاست. افراد مبتلا به سندرم تونل تارسال، احساس بی حسی، سوزش، سوزن سوزن شدن و درد در مچ، پاشنه و کف پا دارند.

6_بیماری شریان محیطی

بیماری شریان محیطی (PAD) باعث تنگ شدن شریان محیطی در پاها، بازوها و معده می شود و میزان خون پمپاژ شده و جریان خون را کاهش می دهد. عموما پاها تحت تأثیر PAD قرار می گیرند. بیشتر افراد مبتلا بهPAD، هنگام راه رفتن یا بالا رفتن از پله ها، دچار درد و گرفتگی در پاها و باسن می شوند. برخی دیگر نیز بی حسی و ضعف پا را تجربه می کنند. علائم PAD معمولاً پس از چند دقیقه استراحت از بین می رود.

7_ تومورها یا سایر ضایعه های غیرطبیعی

وجود تومور، کیست، آبسه و ضایعه خوش خیم (غیر سرطانی) می تواند به مغز، نخاع یا هر قسمتی از پاها فشار وارد کند. این فشار می تواند جریان خون در پاها را محدود کرده و باعث بی حسی شود.

8_مصرف الکل

سموم موجود در الکل، می توانند باعث آسیب عصبی شوند که با بی حسی، به خصوص در پا، همراه است. مصرف مزمن یا زیاد الکل، همچنین می تواند منجر به ایجاد بی حسی گردد. این نوع آسیب عصبی با کاهش سطح ویتامین های گروه B مانند تیامین (B1)، فولات (B9) و B-12 مرتبط است؛ که به دلیل مصرف بیش از حد الکل ایجاد می شود.

جراحی آئورت

9_ فیبرومیالژیا

فیبرومیالژیا، یک بیماری مزمن یا طولانی مدت است؛ که باعث ایجاد درد گسترده بدنی و حساسیت می شود. برخی از افراد مبتلا به فیبرومیالژیا نیز بی حس و گزگز شدن دست و پا را تجربه می کنند. بیشتر افراد مبتلا به فیبرومیالژیا، علائم مختلفی مانند موارد زیر دارند:

• سفتی و درد بدون هیچ دلیل مشخصی، به ویژه هنگام صبح یا بعد از خواب
• خستگی مزمن
• مشکلات واضح در حافظه و تفکر که گاهی اوقات آن را fibro-fog می نامند
• سندرم پای بی قرار

تقریباً همه مبتلایان به فیبرومیالژیا، در بیش از یک قسمت از بدن خود، علائم را در یک دوره حداقل 3 ماهه تجربه می کنند. اگر بی حسی در پاها با علائم دیگری همراه نباشد، یا بصورت طولانی مدت رخ دهد، بعید است که به خاطر فیبرومیالژیا ایجاد شده باشد.

10_اسکلروز چندگانه

افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (MS)، آسیب عصبی حسی را تجربه می کنند که می تواند باعث بی حسی در ناحیه کوچکی از بدن یا یک اندام کامل شود. اگرچه بی حسی ناشی از ام اس، اغلب فقط برای مدت کوتاهی ادامه دارد، اما می تواند بسیار طولانی و ناتوان کننده باشد.

11_ سکته

سکته مغزی، می تواند باعث ایجاد آسیب مغزی گردد که ممکن است بر نحوه تفسیر و پردازش سیگنال های عصبی تأثیر بگذارد. سکته مغزی، گاهی ممکن است باعث بی حسی موقتی یا طولانی مدت در قسمت هایی از بدن شود.

علت گرفتگی رگ پشت پا در خواب

گرفتگی رگ پشت پا در خواب

علائم و نشانه­‌های بی حسی انگشتان پا

بی حسی اندام ها، می تواند احساسات متفاوتی را در قسمت های مختلف بازوها و پاها یا در تمام بخش های اندام ایجاد نماید. که می تواند شامل موارد زیر باشد:

• احساس سوزش
• از دست دادن حساسیت
• درد ناشی از تماس با محرک های معمولاً غیر مضر
• احساسات غیرمعمول، از جمله گزگز

بی حسی، می تواند از نظر عامل محرک احساس بد، نحوه شروع، محل ایجاد بی حسی و پیشرفت متفاوت باشد.

سندرم خروجی قفسه سینه؛ علل، تشخیص و روشهای درمان

چه عواملی باعث بی حسی اندام می شود؟

بی حسی معمولاً با نوعی آسیب عصبی، تحریک یا فشرده سازی همراه است. وقتی بی حسی بدون هیچ علائمی اتفاق می افتد، به طور معمول نشان دهنده یک وضعیت اورژانسی نیست. با این حال، اگر در کنار علائمی مانند موارد زیر رخ دهد، می تواند نشانه ای از یک بیماری جدی باشد.

• بی حسی یک طرفه
• افتادگی صورت
• مشکل در صحبت کردن

این موارد ممکن است به دلیل سکته مغزی ایجاد شود. و یک وضعیت اورژانسی است که برای جلوگیری از تخریب بخش قابل توجهی از بافت مغز، به مراقبت سریع پزشکی نیاز دارد.

بی حسی اندام ها اگر با علائمی مانند موارد زیر همراه باشد، جدی ست:

• سردرد ضرباندار
• از دست دادن هوشیاری
• گیجی
• تنگی نفس

این علائم ممکن است نشان دهنده تومور مغزی باشد، که همچنین نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. هرگونه شرایط غیر عادی که سیستم عروقی را تحت تأثیر قرار دهد، بیماری عروقی محسوب می‌شود. هر زمان که مشکلات عروقی پیدا کردید، یا علائم بیماری‌های عروقی را در خودتان مشاهده کردید، باید به متخصص عروق پا مراجعه کنید.

در بسیاری از بیماری ها، بی حسی اندام به عنوان یک علامت احتمالی وجود دارد. که شامل موارد زیر است اما به این ها محدود نمی شود:

• سومصرف الکل
• فشردگی استخوان به دلیل آرتروز
• نوروپاتی فشاری (OA)، مانند سندرم تونل کارپال و تونل کوبیال
• دیابت
• فیبرومیالژیا
• سندرم گیلن باره
• فتق دیسک
• بیماری لایم
• مولتیپل اسکلروزیس (ام اس)
• فشردگی عصب محیطی
• نوروپاتی محیطی
• سیاتیک
• زونا
• بیماری های تیروئید
• واسکولیت
• کمبود ویتامین B-12

زنانی که در سه ماهه سوم بارداری خود هستند نیز به دلیل تورم بدن، که به اعصاب فشار می آورد، معمولاً ممکن است احساس گزگز و بی حسی در اندام ها داشته باشند.

لخته شدن خون چه خطراتی دارد؟

برخی افراد که تمرینات ورزشی انجام می‌دهند، بخصوص پس از ورزش­‌های طاقت­ فرسا همچون دویدن طولانی مدت دچار بی­ حسی انگشت­ پا می­‌شوند، دلیلش این است که عصب‌­ها حین انجام این نوع ورزش­‌ها مکررا تحت فشار قرار می­‌گیرند. قاعدتا این نوع بی­‌حسی باید پس از توقف تمرینات تا حدزیادی فروکش کند. همچنین این احتمال وجود دارد که خون به درستی به پا و انگشتان جریان پیدا نمی­‌کند.

چه زمانی بی حسی انگشت پا را جدی بگیریم؟

در صورت مشاهده علائم زیر به دنبال فوریت های پزشکی باشید:

• بی حسی کل بازو یا پا
• گیجی
• بی حسی بعد از آسیب دیدگی اخیر در سر
• سردرد ناگهانی
• بی حسی ناگهانی
• مشکل در صحبت کردن
• درد قفسه سینه
• تنفس دشوار
• ضعف یا فلج

اگر علائمتان به شرح زیر است، باید برای به پزشک مراجعه کنید:

• فقط بخشی از اندام، مانند انگشتان پا یا دست، تحت تأثیر قرار گرفته است.
• به تدریج و بدون دلیل واضحی بدتر شود
• با حرکات تکراری، مانند استفاده زیاد از رایانه، بدتر شوید

درمان گرفتگی عروق پا با آنژیوپلاستی چگونه انجام می شود؟

آنژیوپلاستی عروق پا

بی حسی اندامها چگونه تشخیص داده می شود؟

از آنجا که بی حسی اندام می تواند دلایل متعددی داشته باشد، پزشکان معمولاً از یک آزمایش جامع برای تعیین علت آن استفاده می کنند.

گرفتن سابقه پزشکی

پزشک در مورد سابقه بیماری ها و همچنین زمان شروع بی حسی، از شما سوال می پرسد.

انجام معاینه بدنی

پزشک طی معاینه، عملکرد عصبیتان را آزمایش می کند. این امر شامل آزمایش رفلکس ها، قدرت عضلانی و عملکردهای حسی شماست. همچنین توانایی شما در متوجه شدن احساسات مختلفی مانند خراشیدگی یا لمس ارام در دو طرف بدن را بررسی می کند.

مهم این است فرد کجا و تا چه حدی دچار بی حسی اندام می شود. به عنوان مثال، بی حسی در دو طرف بدن می تواند نشان دهنده ضایعه مغزی باشد. بی حسی فقط در بخشی از اندام، می تواند آسیب عصب محیطی را نشان دهد.

انجام آزمایش بالینی

برای تشخیص، ممکن است به تصویربرداری بیشتر و آزمایش خون نیاز باشد. که شامل MRI یا CT اسکن برای بررسی مناسب مغز از نظر سکته مغزی یا وجود تومور می باشد. آزمایش خون مورد نیاز، شامل موارد زیر است:

• شمارش کامل سلول های خون (CBC)
• پانل الکترولیت
• تست عملکرد کلیه
• اندازه گیری گلوکز
• آزمایش سطح ویتامینB-12
• آزمایش سطح هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH)

درمان بی حسی انگشت پا

درمان بی حسی اندام ها، به علت آن بستگی دارد. اگر بی حسی در پای یک فرد رخ داده و توانایی راه رفتن او را تحت تأثیر قرار دهد، پوشیدن جوراب و کفش مناسب، حتی در خانه، می تواند از آسیب بیشتر پا جلوگیری کند. افراد مبتلا به بی حسی در پاها، ممکن است به آموزش راه رفتن نیز نیاز داشته باشند.

درمان خواب رفتن پا به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. اگر علت بی‌ حسی نوروپاتی دیابتی باشد، پزشک داروها و درمان مناسب را تجویز می‌کند تا مطمئن شود قند خون بالا نمی‌رود. افزایش فعالیت بدنی و توجه دقیق به رژیم غذایی نیز مهم است.

کسانی که دچار بی حسی انگشتان و دست ها می شوند نیز باید اقدامات احتیاطی را برای جلوگیری از وقوع سوختگی انجام دهند. دوری از آتش، تماس با آب گرم و سایر منابع گرما در این مورد توصیه می شود. بی حسی می تواند توانایی شما در تشخیص گرما را تحت تأثیر قرار دهد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:آرش محمدی توفیق فوق تخصص جراحی عروق

تمامی مطالب علمی این مقاله، به تایید تیم علمی پزشکی داروسازی دکتر عبیدی رسیده است.امیدوارم ضمن یافتن سلامتی این مقاله باعث افزایش دانش شما و کمک کننده بهزیستی شما گردد

MEDICALLY APPROVED

شایع ترین بیماریهای قلب و عروق

اولین علت مرگ و میر در دنیا بیماری‌های قلبی عروقی هستند. به بیان دیگر، انسان‌ها در سرتاسر جهان بیشتر از هر علت دیگری به دلیل بیماری‌های قلبی عروقی جان خود را از دست می‌دهند.

حدود سه چهارم مرگ‌ومیرهای ناشی از بیماری‌های قلبی در کشورهایی با سطح اقتصادی پایین یا متوسط اتفاق می‌افتند. اغلب بیماری‌های قلبی عروقی قابل پیشگیری هستند و با توجه به عوامل خطری مانند مصرف دخانیات، رژیم غذایی نامناسب، چاقی و اضافه وزن، بی‌تحرکی و مصرف الکل می‌توان میزان مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری‌ها را کاهش داد.

شایع‌ترین بیماری‌های قلبی عروقی کدام‌ها هستند؟

بیماری‌های قلبی و عروقی که به اختصار به آنها «بیماری قلبی» نیز گفته می‌شود، به دسته‌ای از مشکلات اطلاق می‌شود که اغلب آنها به پروسه‌ای با عنوان «آترواسکلروزیس» مرتبطند.

آترواسکلروزیس موقعی ایجاد می‌شود که کانون‌های تجمع چربی (پلاک) در دیواره سرخرگ‌ها ایجاد شود. ایجاد این پلاک‌ها باعث تنگ شدن عروق شده و موجب می‌گردد که خون به سختی در آن‌ها جریان یابد. با تشکیل لخته خون در نقطه تنگ‌شده، جریان خون به‌طور کامل قطع می‌شود. به این حالت سکته می‌گوییم که ممکن است در مغز یا قلب اتفاق بیفتد. در این مقاله به انواع شایع بیماری‌های قلبی و عروقی خواهیم پرداخت.

سکته قلبی یا حمله قلبی

سکته یا حمله قلبی هنگامی اتفاق می‌افتد که جریان خون در قسمتی از قلب به علت ایجاد لخته قطع می‌شود. اگر این قطع جریان به‌طور کامل رخ دهد، بخشی از عضله قلب که توسط آن شریان خو‌ن‌رسانی می‌شود، شروع به مردن می‌کند.

اغلب کسانی که برای بار اول سکته قلبی می‌کنند، به دنبال آن به زندگی طبیعی خود برمی‌گردند و سال‌ها از زندگی موثر لذت خواهند برد. ولی تجربه یک حمله قلبی بدان معناست که ما نیاز به ایجاد تغییراتی در سبک زندگی خود داریم.

داروها و تغییر سبک زندگی که توسط پزشک به ما توصیه می‌شود بر مبنای میزان وسعت حمله قلبی متفاوت خواهد بود.

نارسایی قلب

نارسایی قلب که گاه به آن نارسایی احتقانی قلب نیز گفته می‌شود، بدان معناست که قلب، خون را آنگونه که باید پمپ نمی‌کند. نارسایی قلب به معنای کم شدن توان انقباضی قلب است. در این شرایط هم قلب به کار خود ادامه می‌دهد، ولی نمی‌تواند نیاز اکسیژن بدن را تامین کند.

نارسایی قلب در صورت عدم درمان به مرور زمان وخیم‌تر می‌شود. در صورتی که شخصی از بستگان ما به نارسایی قلب مبتلاست، خوب است که او را به رعایت دقیق توصیه‌های پزشک تشویق کنیم. عمل کردن به این توصیه‌ها، نقشی تعیین‌کننده در جلوگیری از پیشرفت بیماری دارد.

آریتمی (اختلالات ریتم قلب)

آریتمی به معنی ریتم غیرطبیعی قلب است. انواع مختلفی از آریتمی وجود دارد. در شرایط آرتیمی، ضربان قلب کند، تند و یا نامنظم می‌شود.
آریتمی می‌تواند راندمان کار قلب را تحت تاثیر قرار دهد. با ضربان قلب نامنظم، قلب ما ممکن است توانایی کافی برای پمپ خون جهت برطرف کردن نیازهای بدن را نداشته باشد.

بیماری‌های دریچه‌ای قلب

هنگامی که دریچه‌های قلب به اندازه کافی باز نمی‌شوند و در نتیجه، خون به‌طور طبیعی از آن عبور نمی‌کند، شرایطی ایجاد می‌شود که به آن تنگی دریچه می‌گوییم.
زمانی که دریچه قلب به طور طبیعی بسته نمی‌شود، خون از طریق این دریچه نشت می‌کند که به آن پس زدن خون از دریچه گفته می‌شود.

پرولاپس دریچه به حالتی گفته می‌شود که در آن، لت‌های دریچه (اعضای تشکیل‌دهنده دریچه قلب که به‌طور طبیعی در سمت چپ، دو و در سمت راست، سه عدد هستند) به سمت محفظه بالای قسمتی که دریچه در آن قرار دارد، برآمده شوند.

درمان‌های معمول قلب

در ادامه به درمان‌های معمول قلب در انواع بیماری‌های قلبی عروقی می‌پردازیم:

درمان مشکلات دریچه‌ای قلب

افرادی که دچار بیماری‌های دریچه‌ای قلب هستند، ممکن است تحت درمان دارویی قرار بگیرند. تجویز این داروها با هدف برطرف کردن علائم و کاهش خطر لخته خون است.

من می‌توانم به جای جراحی دریچه از دارو استفاده کنم؟

اگرچه داروها نقش بسیار مهمی در درمان بیماری‌های دریچه‌ای دارند، ولی هیچ دارویی تاکنون تولید نشده است که بتواند از نشت یک دریچه جلوگیری کند. به دلیل مشابه، دارویی وجود ندارد که دریچه‌ای که دچار تنگی شده است را به اندازه طبیعی باز کند. با وجود این، درمان دارویی در بعضی از بیماران بهترین گزینه است. به‌طور مثال برای بیمارانی که مشکلات دریچه‌ای بسیار خفیف دارند و یا بیمارانی که به دلایلی امکان انجام عمل جراحی در آنها وجود ندارد.

چه زمانی ترمیم و یا تعویض دریچه نسبت به درمان دارویی اولویت دارد؟

هنگامی که بیماری ما به مراحل پیشرفته می‌رسد، درمان جراحی احتمالا مورد نیاز خواهد بود. تصمیم نهایی در مورد جراحی بعد از مشورت تیم پزشکی گرفته می‌شود.

درمان آریتمی

اگر جهت کنترل آریتمی داروهای مناسب تجویز و دقیقا طبق توصیه پزشک مصرف شوند، می‌توانند معجزه کنند. داروها می‌توانند از سکته قلبی یا سکته مغزی جلوگیری کنند. همچنین می‌توانند موجب پیشگیری از عوارض بیماری‌های قلبی شوند و پیشرفت بیماری‌های عروق خونرسان قلب را کند کنند.

بعضی از داروهایی که در کنترل آریتمی مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل بلوک‌کننده‌های کانال‌های کلسیمی، بتا بلوکرها و داروهای ضد انعقاد هستند.

پیس میکر (pace maker) چیست؟

پیس میکر یک دستگاه کوچک است که با باتری کار می‌کند و به قلب کمک می‌کند که ریتم منظمی داشته باشد. پیس میکر معمولا در بیمارانی توصیه می‌شود که ضربان قلب بسیار پایین یا نامنظم دارند، یا اینکه در آنها ضربان قلب با وجود طبیعی بودن، گاهی خیلی تند و گاهی خیلی کند می‌شود.

درمان سکته قلبی

کسانی که دچار سکته قلبی می‌شوند، احتمالا به صورت مادام‌العمر باید از یک سری از داروها استفاده کنند. طیف وسیعی از داروها بعد از سکته قلبی مورد استفاده قرار می‌گیرند که معمولا به‌صورت درمان چند دارویی، بسته به وضعیت بیمار در نظر گرفته می‌شوند.

آنژیوپلاستی عروق کرونر

در این روش، یک لوله مخصوص که یک بادکنک بادنشده در سر آن قرار دارد از طریق عروق محیطی به عروق قلب فرستاده می‌شود. بادکنک در محلی که دچار تنگی یا انسداد شده است، باد می‌شود و باعث باز شدن گرفتگی و برگشت جریان خون می‌گردد.

این روش معمولا همراه با قراردادن یک استنت انجام می‌شود که باعث استحکام منطقه‌ی ترمیم‌شده و جلوگیری از گرفتگی مجدد می‌شود. استنت که به «فنر قلب» هم معروف است، در اصل یک استوانه فلزی است که دارای سوراخ های متعدد به اشکال گوناگون بوده و جهت درمان تنگی‌های داخل عروق کرونر قلب، در داخل آنها قرار داده می‌شود. این روش نسبت به جراحی قلب باز، روشی کم‌تهاجمی‌تر است. این عمل باعث می‌شود که:

• جریان خون در شریان مسدودشده افزایش یابد.
• درد سینه (آنژین) کاسته شود.
• توانایی فعالیت‌های فیزیکی بیمار افزایش یابد.

جراحی قلب باز (bypass)

در این روش، جریان خون در قسمتی از شریان قلب که مسدود شده است، توسط تکه‌ای از شریان یا وریدی که از قسمت‌های دیگر بدن برداشته شده، مجددا برقرار می‌شود. در بعضی از بیماران بسته به تعداد نقاط قلب که دچار گرفتگی شده‌اند ممکن است نیاز به بیش از یک بای پس باشد.

درمان‌های دارویی مشکلات قلبی

داروهایی که به‌دنبال مشکلات قلبی تجویز می‌شوند، برای از بین بردن علائم بیماری و همچنین جلوگیری از بروز مجدد سکته قلبی یا مغزی هستند.

اگر از یک بیمار قلبی مراقبت می‌کنیم، خود را موظف بدانیم که به بیمار کمک کنیم تا داروهای خود را همانگونه که پزشک توصیه کرده است، مصرف کند. در مورد داروهایی که بیمارِ ما مصرف می‌کند، مطالعه کنیم. بهتر است ما از علت تجویز این داروها توسط پزشک آگاه باشیم.

بسیار مهم است توصیه‌های پزشک را به دقت دنبال کنیم. پس از پزشک سوال کنیم و در صورت لزوم یادداشت برداریم.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منابع:گروه داروسازی دکتر عبیدی

American Heart Association, WebMed, World Health Organization (WHO)

IR-0622-ABD-6729-WE

در صورت تمایل می توانید این مطلب را به اشتراک بگذارید.

ضمن آرزوی سلامتی خواندن این مقاله دانش شما را درباره مراقبت های قلبی افزایش خواهد داد.

نارسایی قلبی و کاردیومیوپاتی

نارسایی قلبی و کاردیومیوپاتی

نارسایی قلب یا HF یک سندرم بالینی است که با اختلال عملکردی یا ساختاری در پرشدن بطنی یا جهش خون و در نتیجه جریان ناکافی خون برای برآورد نیاز متابولیک بافت های بدن و ارگان ها مشخص می شود. HF می تواند توسط فرآیندهای بیماری زای متعددی ایجاد شود. بصورت ساده تر نارسایی قلبی در واقع زمانی رخ می دهد که قلب به اندازه نیاز بدن خون را به راحتی پمپاژ کند و در هنگام تپیدن قلب مملو از خون نمی باشد. نارسایی قلب بدان معنا نمی باشد که قلب از کار افتاده یا کار نمی کند بلکه دچارمشکل پزشکی است که حتما بیمار در اسرع وقت باید به متخصص قلب و عروق مراجعه نماید.

انواع نارسایی قلبی عبارتند از:

• نارسایی قلبی بر اثر بیماری یا آسیب دیدن دریچه ‌های قلبی
• نارسایی قلب بر اثر کسر جهشی حفظ شده
• نارسایی قلب بر اثر اختلال یا کسر جهشی بطن چپ

اگر فرد به نارسایی قلبی خفیف مبتلا شود؛علائم شامل:

هیچ محدودیتی در فعالیت فیزیکی وجود ندارد.

فعالیت فیزیکی روزمره باعث خستگی بی مورد، تپش قلب، تنگی نفس نمی شود.

اگر نارسایی قلبی متوسط باشد؛ شامل:

محدودیت واضح در فعالیت فیزیکی وجود دارد. بیمار در هنگام استراحت راحت است ولی فعالیت کمتر از معمول باعث خستگی، تپش قلب یا تنگی نفس می شود.

اگر نارسایی قلبی در فردی شدید باشد، شامل:

بیمار به علت ناراحتی، نمی تواند هیچ گونه فعالیت فیزیکی را به پایان برساند. علائم نارسایی قلبی در هنگام استراحت وجود دارند. اگر هرگونه فعالیت فیزیکی انجام شود، ناراحتی افزایش می یابد.

علل نارسایی قلبی

برخی عللی که در نارسایی قلبی تاثیرگذار خواهد بود، عبارتند از:

• چاقی و اضافه وزن
• شرایط ارثی
• بیماری دریچه قلبی
• گرفتگی رگ های قلبی و یا کرونر قلبی
• اختلال در ریتم تپش قلب
• بیماری دیابت
• مصرف مواد مخدر از جمله کوکائین
• آنمی
• و…

نارسایی قلب حاد

معمولا به شرایطی اطلاق می شود که فردی که سابقا بی علامت بوده، علائم یا نشانه های HF را پس از آسیب حاد به قلب مانند MI، میوکاردیت یا نارسایی حاد دریچه ای نشان می دهد. نارسایی قلب مزمن به شرایطی اشاره دارد که ظرف مدت زمان طولانی، اغلب در زمینه ی بیماری قلبی که قبل وجود داشته رخ می دهد. اگرچه، بیماری با اختلال عملکرد میوکاردی به هر علتی ممکن است برای مدت زمان طولانی جبران شده باقی بماند و سپس HF حاد علامت دار به صورت آریتمی، آنمی، و… پیشرفت HF مزمن اتفاق افتد.

شدت علائم بالینی نارسایی قلبی HF خیلی رابطه نزدیکی با معیارهای مرسوم عملکردی قلب، ندارند.

گفته شده است که میزان HF با سن افزایش می یابد و با درمان و مراجعه به موقع به متخصص قلب و عروق می توان تا سال ها بیماران زندگی نمایند، به طوری که تخمین زده شده است که با درمان به موقع در هر سال طول عمر آنان افزایش پیدا نموده است.

فاکتورهای خطر برای بیماران شامل:

• سن
• فشارخون بالا
• نقص مادرزادی قلبی
• ریتم های قلب نامنظم
• جنسیت که مردان بیشتر از زنان
• نژاد سیاهان بیشتر از سفید پوستان
• بیماران شریان کرونر
• مشکلات و اختلالات تیروئید
• چاقی و اضافه وزن
• بیماری دیابت

تشخیص بیماری نارسایی قلبی

• رادیوگرافی قفسه سینه
• آزمایش ادرار
• ام آر آی قلبی و یا سی تی اسکن
• اکوکاردیوگرافی از قفسه سینه
• ارزیابی آزمایشگاهی یا شمارش کامل سلول های خونی برای بررسی آنمی و بررسی آزمایشات شیمیایی اولیه از نظر اختلالات الکترولیتی
• گرفتن برخی تست های پپتید ناتریورتیک پلاسمایی جهت ارزیابی تنگی نفس حاد
• تست های کاتتریزاسیون شریان ریوی جهت پرشدگی

دکتر .درمان نارسایی قلبی

• درمان دارویی
• درمان غیردارویی که شامل مصرف مایعات، کاهش وزن به بیماران چاق، ورزش های سبک، خواب کافی، ترک سیگار و یا عدم مصرف مواد مخدر و دخانیات، اجتناب از مصرف غذاهای پرچرب و…
• هورمون درمانی و مکمل های تغذیه ای
• جراحی و دیگر اقدامات پزشکی از جمله پیوند قلب

چکیده مطلب

نارسایی قلبی درمان قطعی ندارد، اما بیمار دارای این عارضه با تغییر سبک زندگی، دارو درمانی، مراقبت و توصیه از پزشک خود می تواند زندگی طولانی و سالم تری را تجربه نماید.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: مرجان ثابتی متخصص قلب و عروق

ضمن آرزوی سلامتی شما را دعوت به خواندن یکی از مقالات جامع قلب و عروق می کنم.

بیماریهای قلبی و عروقی چیست؟

بیماریهای قلبی و عروقی:هرگاه عوامل بیماری زا, ساختار و عملکرد قلب انسان را تحت تاثیر قرار دهند بیماری های قلبی و عروقی بروز پیدا می کنند. بیماریهای قلبی عروقی در حال حاضر جز و سه علت اول مرگ و میر و ناتوانی انسان در سراسر دنیا بوده و در حال تبدیل شدن به اصلیترین عامل مرگ _ میر یا ناتوانی در اغلب کشور ها می باشد، گرفتگی عروق قلبیکی از شایع ترین آنها به شمار می آید.

انواع بیماریهای قلبی و عروقی

بیماری عروق کرونر قلب یک نوع رایج از بیماری قلبی است. این وضعیت ناشی از ساخت پلاک در داخل شریان ها می شود. ایجاد پلاک در رگ ها میزان جریان خون به قلب را کاهش می دهد و خطر ابتلا به حمله قلبی و سایر عوارض قلبی را افزایش می دهد. اشکال دیگر بیماری های قلبی عبارتند از:

1-ضربان قلب نامنظم (آریتمی)
2-نقص مادرزادی قلب
3-عضلات ضعیف قلب (کاردیومیوپاتی)
4-مشکلات دریچه قلب
5-عفونت قلب
6-بیماری قلب و عروقی

تشخیص بیماریهای قلبی و عروقی

آزمون های مختلفی برای تشخیص بیماری های قلبی استفاده می شود. اما پزشک ممکن است یک آزمون خاص را بر اساس نشانه ها و بررسی سابقه خانوادگی شما انتخاب کند. پس از آزمایش خون و رادیوگرافی قفسه سینه، تست های دیگر عبارتند از:

1-الکترو کاردیو گرام (نوار قلب): تستی است که کمک می کند تا پزشکان مشکلات موجود در ریتم قلب را شناسایی کنند.
2-اکوکاردیوگرام: تستی است که با استفاده از امواج اولتراسوند به مشاهده جریان خون قلب می پردازند.
3-سی تی اسکن قلب: عکس اشعه ایکس است که باعث ایجاد تصاویر مقطعی از قلب می شود.
4-MRI قلب: تستی است که با استفاده از آهن ربا قوی و امواج رادیویی تصاویری از قلب و بافت اطراف آن ایجاد می کند.
5-تست استرس (تست ورزش): تستی است که قلب را در طول دوره فعالیت شدید یا ورزش مانیتور می کند.

رایج ترین انواع بیماری های قلبی

1-نارسایی قلبی:

در این بیماری توا نایی قلب برای پمپ کردن خون ضعیف تر از حد طبیعی می شود. با ضعف قلب در پمپاژ خون، حرکت خون از طریق قلب و بدن با سرعت کندتر انجام می شود. این کندی در حرکت خون نیز به نوبه خود قلب را وادار می کند که کار بیشتری برای رساندن خون و اکسیژن به اندام ها انجام دهد از طرف دیگر کار اضافی قلب، خستگی و تنگی نفس برای فرد مبتلا ایجاد می کند.

برخی از علائم نارسایی قلبی:

1-احساس تنگی نفس زمانی که زیاد دراز می کشید
2-خستگی و ضعف
3-تورم در پاها و مچ پا
4-سرفه مداوم یا خس خس سینه با خلط سفید یا صورتی آغشته به خون
5-افزایش نیاز به ادرار کردن در شب
6-تورم شکم،بی اشتهایی و تهوع
7-افزایش وزن ناگهانی ناشی از احتباس مایعات

2-نقص مادرزادی قلب:

یکی از انواع بیماریهای قلبی نقص هایی است که در قلب در زمان تولد وجود دارد. این نقص ها بیماری محسوب نمی شوند بلکه به آن ها اختلال گفته می شود. اختلالات ایجاد شده در قلب در زمان شکل گیری و رشد جنین در بدن مادر به وجود می آیند.

علائم نقص مادرزادی قلب:

1-تپش قلب (آریتمی)
2-رنگ مایل به آبی پوست (سیانوز)
3-تنگی نفس
4-خسته شدن سریع بر اثر ورزش
5-سرگیجه یا غش
6-تورم بافت بدن یا اندام ها

3-بیماری عروق محیطی

یکی از انوع بیماری هایی که بر روی سیستم گردش خون تاثیر می گذارد، بیماری عروق محیطی است. این بیماری قلبی زمانی رخ می دهد که چربی و رسوب کلسترول، و یا پلاک در شریان محیطی، که رگهای خونی در خارج از قلب هستند، تشکیل می شوند. به ایجاد این پلاکها آترواسکلروز گفته می شود. باریک شدن سرخرگ، به معنی محدود شدن میزان جریان خون به بافتهای بدن است. بسته به شریانی که در ان انسداد رخ می دهد، این انسداد می تواند به سکته مغزی، حمله قلبی، بیماری کلیوی و دیگر بیماریهای جدی منجر شود.

ازعلائم این بیماری عبارتند از:

1-گرفتگی دردناک در مفصل ران یا عضلات ساق پا بعد از فعالیت های خاص، مانند راه رفتن یا بالا رفتن از پله ها
2-بی حسی پا یا ضعف
3-سردی در ساق پابه ویژه هنگامی که با بخش دیگری از بدن مقایسه می شود
4-دیر خوب شدن زخم های روی انگشتان پا
5-تغییر در رنگ پاها
6-ریزش مو و یا رشد آهسته تر مو در پاها
7-رشد آهسته تر ناخن پا
8-براق شدن پوست پاها
9-نبض ضعیف در پاها
10-اختلال نعوظ در مردان

از دیگر بیماریهای قلب و عروق بیماریهای مربوط به دریچه ای قلب است

در قلب انسان, چندین دریچه وجود دارند که وظیفه آنها این است که خون را در یک مسیر مشخص هدایت کنند. اگر این دریچه ها دچار نارسایی در عملکرد و یا تنگی و انسداد بشوند, هدایت خون در قلب را بطور قابل توجهی مختل می کنند. گشادی دریچه میترال, انسداد و تنگی دریچه آئورت, عدم کارایی دریچه میترال, انسداد و تنگی دریچه پولمونری از جمله انواع بیشنر شایع از بیماری های دریچه ای قلب است.

علائم هشدار دهنده حمله قلبی

برخی از نشانه های هشدار دهنده خاص ممکن است مشکل جدی تری مانند: سکته مغزی یا حمله قلبی را نشان دهند. شاید تصور کنیدکه حمله قلبی به یک باره ایجاد می شود اما این موضوع همیشه صدق نمی کند. این نشانه های هشدار دهنده سیگنال هایی را به شما می دهند که نشان دهنده قریب الوقوع بودن حمله قلبی هستند:

1-درد یا فشار در مرکز قفسه سینه که بیش از چند دقیقه طول می کشد.
2-این درد به کمر، فک، گلو یا بازو سرایت می کند.
3-تهوع، سبکی سر، و یا عرق سرد ایجاد می شود.
4-سوء هاضمه و یا سوزش سر دل وجود دارد.
5-ضعف، اضطراب یا تنگی نفس رخ می دهد.
6-ضربان قلب سریع یا نامنظم است.
در خانم ها به احتمال زیاد احساس درد قفسه سینه یا احساس ناراحتی را گاهی دارید. اما این علائم هشدار دهنده را نیز جدی بگیرید:

1-تنگی نفس
2-تهوع و یا استفراغ
3-درد کمر یا فک
4-از دست دادن اشتها یا سوزش سر دل
5-خستگی یا ضعف
6-سرفه
7-تپش قلب

عوامل خطر غیر قابل کنترل در بیماریهای قلبی و عروقی

1-سن:خطر ابتلا به انواع بیماری های قلبی با بالا رفتن سن افزایش می یابد
2-جنسیت:مردان بیشتر از زنان به این بیماری ها مبتلا می شوند. اما زنان سریع تر بیمار می شوند
3-سابقه خانوادگی

عوامل خطر قابل کنترل در بیماریهای قلبی و عروقی

1-کلسترول
2-سطح فعالیت بدنی
3-سیگار کشیدن
4-وزن
5-فشار خون
6-دیابت

ایسکمی خاموش چیست

این بیماری نوعی از بیماری عروق کرونر است که در آن جریان خون به عضله قلب کاهش می‌یابد اما درد و یا علائم بسیار کمتری ایجاد می‌کند. هنگامی ناراحتی احساس می‌شود که معمولا فعالیت جسمی صورت می‌گیرد.

آریتمی چیست

آریتمی قلبی یعنی تپش نامنظم قلب، آرتیمی بمعنی مشکل در ریتم تپش قلب می‌باشد. این بیماری زمانیکه پالس ها لکتریکی که ضربان قلب را تنظیم می‌کنند، بهم ریخته و درست عمل نمی‌کنند، رخ می‌دهد. انو اع ریتمی یا تپش نامنظم قلب شامل:

**تاکی کاردی (Tachycardia):

یعنی زمانیکه قلب بسیار سریع می‌تپد.

**برادی کاردی (Bradycardia):

یعنی زمانیکه قلب خیلی آرام می‌تپد.

فیبریلاسیون (Fibrillation):

زمانی است که ضربان قلب نامنظم است.

تپش نامنظم قلب معمول بوده و اکثر ما آن را حس تجربه می کنیم، اما اگر این تپش خیلی متفاوت با تپش همیشگی بوده و یا به دلیل آسیب دیدگی و یا ضعف قلب باشد، باید جدی گرفته شود. تپش نامنظم قلب می‌تواند مرگ‌آور باشد. زمانی که این تپش نامنظم طولانی مدت شده و یا باعث درد قفسه سینه شود، باید سریعا به بیمارستان مراجعه کرد.

نقص قلب چیست

انسداد یک نقص قلب است که تا حدودی یا به طور کامل جریان خون را مسدود می‌کند. تنگی می‌تواند در دریچه های قلب، عروق یا رگ ها رخ دهد که انسداد نامیده می‌شود.

**تنگی آئورت
**دریچه آئورت
**پرولاپس دریچه میترال
**تنگی ریوی
**تنگی ساب آئورت

آنژین چیست

آنژین که به آنژین صدری نیز معروف است، معرف بیماری‌ ای است که در آن اکسیژن کافی به قلب نمیرسد. هرچند از نظر فنی آنژین خودش یک بیماری نیست، اما خود یکی از نشانه‌های بیماری عروق کرونر می‌باشد، چرا که فقدان اکسیژن در اثر بسته شدن عروق کرونر بوجود می‌آید.

درمان دارویی بیماری قلبی و عروقی

این درمان شامل استفاده از داروهایی که به کاهش شدت بیماری و اسیب، آن کمک می‌کند، می باشد این داروها شامل:

**داروهای کاهنده فشارخون
**داروهای کاهنده تپش قلب
**داروهای کاهنده کلسترول خون
**داروهایی برای ثبات بخشیدن به ضربان قلب
**داروهایی برای جلوگیری از لخته شدن خون در عروق کرونر
**داروهایی برای بهبود بخشیدن به پمپاژ خون در بدن فرد مبتلا به بیماری قلبی
**سایر راههای درمان بیماری قلبی شامل آنژیوپلاستی، جراحی بای پس و یا سایر جراحی ها می‌باشد.

پیشگیری از بیماری های قلبی

با تغییر سبک زندگی به یک سبک سالم می شود از خطر بیماریهای قلبی پیش گیری نمود.

عوامل اساسی یک سبک زندگی سالم شامل:

**سیگار نکشیدن و یا ترک سیگار

**حداقل 30 دقیقه ورزش در روز
**رژیم غذایی مناسب (سبزی و میوه زیاد و چربی، قند و گوشت کم)

**اجتناب از مصرف الکل

**کنترل بیماری هایی از قبیل دیابت، فشارخون بالا و کلسترول

**درخواست از خانواده برای کمک به شما در تغییرات بالا، با اینکه بیماری قلبی قابل درمان است، پیشگیری از بیماری قلبی با تغییرات سبک زندگی بنظر منطقی تر از هر عمل دیگری می‌باشد.

زندگی با بیماری قلبی چگونه است

اکثر انواع بیماریهای قلبی مزمن بوده و آرام آرام رشد می کنند. این بیماری‌های قلبی با نشانه‌های کوچکی شروع شده و کم کم شدید می‌شوند. در اکثر افراد با شروع بیماری قلبی فرد نشانه‌ هایی از قبیل خستگی، تنگی نفس، تورم مچ پا، احتباس مایعات و سایر نشانه‌ ها حس می کند. تغییر سبک زندگی یا جراحی و یا حتی پیوند قلب برای فرد بیمار ممکن است لازم باشد.

بیماری‌های قلبی ارثی

ژنها برظاهر و نحوه‌ی عملکرد بدن افراد تاثیر دارند و هر شخص را منحصر به فرد می‌کند. بسیاری از شرایط قلبی نیز ارثی هستند، بنابراین اگر یکی از والدین فرد، ژن مشکلساز داشته باشد، با احتمال 50 درصد شما هم آن ژن را خواهید داشت.

این شرایط ارثی ناشی از نقص یا جهش یک یا تعداد بیشتری از ژنها در بدن است و در صورت عدم درمان، ممکنست تهدیدکننده‌ی حیات باشد.بیماریهای قلبی ارثی انسان ها را در هر سنی تحت تاثیر قرار می دهد. بویژه مطرح کردن این بیماری با خانواده سخت است،زیرا ممکن است آنها نیز حامل همان ژنهای مشکل دار باشند حتی اگر ژن مشکلساز به ارث برسد، نمی توان گفت که چگونه بر افراد تاثیر می گذارد.

اگر کودک بیماری قلبی مادرزادی داشته باشد، چگونه می توانم فهمید

بیماریهای قلبی شدید معمولاً در همان چند هفته اول بعد از تولد تشخیص داده می شوند بعضی از نوزدان بلافاصله بعد از تولد رنگ آبی دارند و فشار خون آنها بسیار پایین است. انواع دیگری از بیمارییها ی قلبی هم ممکنست منجر به مشکلات همچون تنفسی، مشکل در شیر خوردن و اختلال در افزایش وزن نوزاد شوند.

مشکلات قلبی که شدت کمتری داشته باشند، ممکنست با یک آ زمایش پزشکی معمولی تشخیص داده شوند این بیماریها به ندرت ممکنست علائم و نشانه های مشهودی بدنبال داشته باشد. اگرچه اغلب صدا های غیر عادی قلب در کودکان می تواند طبیعی باشد، اما در برخی موارد هم ممکنست ناشی از بیماری قلبی باشد.

سایر علائم احتمالی مربوط به بیماریهای قلبی مادرزادی عبارتند از:

**تعرق زیاد

**احساس خستگی و کوفتگی شدید

**تپش سریع قلب

**درد قفسه سینه

**رنگ آبی یا کبودی روی پوست

**چماقی شدن ناخنها

آثار بیماریها ی قلبی مادرزادی

بیماریهای قلبی مادرزادی بر اساس شدت آنها، دامنه وسیعی را شامل می شوند که از عوارض ساده مانند وجود سوراخهایی بین محفظه‌های قلب گرفته تا ناهنجاریهای بسیار شدیدی مانند فقدان کامل یک یا چند محفظه یا دریچه قلبی را در بر می گیرد. علاوه بر آ ن، ابتلا به یک بیماری قلبی مادرزادی مبتواند خطر ابتلا به برخی بیماریهای دیگر از جمله موارد زیر را نیز افزایش دهد:

**افزایش فشار خون ریوی

**آریتمی قلبی یا تپش قلب نامنظم

**عفونت داخلی قلب

**عدم انعقاد خون

**نارسایی احتقانی قلب

مراقبتهای دوران بارداری جهت پیش گیری از بیماریهای قلبی مادرزادی

بدلیل آنکه علت اصلی اغلب بیماریهای قلبی مادرزادی بطور دقیق شناخته نشده است، بنابراین جلوگیری از بروز این بیماریها هم به سادگی امکان پذیر نیست. با این وجود، اقدامات مراقبتی متعددی وجود دارد که با رعایت آن‌ها می‌توان خطر کلی ابتلاء به نقایص مادرزادی از جمله بیماریهای قلبی در کودک را کاهش داد برخی از این اقدامات عبارت است از:

**زدن واکس سرخچه عفونت سرخجه در زمان بارداری می تواند منجر به بروز بیماری‌های قلبی در نوزاد شود. بنابراین قبل از باردار شدن حتماً واکسن سرخجه را دریافت کنید

**بیماریهای مزمن را کنترل کنید اگر مبتلا به دیابت هستید، نگه داشتن قند خون در حد مناسب و مراقبت مداوم از آن می تواند خطر بیماری‌های قلبی در کودک را کاهش دهد همچنین اگر به بیماریهای مزمن دیگری مانند صرع مبتلا هستید و نیاز به مصرف دارو دارید، با پزشک متخصص خود در مورد خطرات و فواید مصرف این دارو ها مشورت کنید.

**از مواد آسیب زا دوری کنید در زمان بارداری از نقاشی ساختمان یا شستشو با استفاده از مواد شوینده‌ ا ی که بوی شدید دارند، خودداری کنید. همچنین از مصرف دارو ها، مواد گیاهی و مکملهای غذایی بدون مشورت با پزشک متخصص خود جداً خودداری کنید. در طول مدت بارداری سیگار نکشید و الکل مصرف نکنید.

**مولتی ویتامین و اسید فولیک مصرف کنید. طبق تحقیقات مصرف روزانه 400 میکروگرم اسید فولیک باعث کاهش احتمال ناهنجاریهای مادرزادی در مغز و نخاع کودک و همچنین کاهش خطر ابتلاء به بیماریهای قلبی مادرزادی می شود

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: نادر افشاری متخصص قلب و عروق

در این مقاله با ساده ترین بزار تشخیصی سلامت قلب و عروق آشنا می شوید یعنی تست ورزش قلب

تست ورزش قلب یا همان تست استرس، راه تشخیصی جهت بررسی کلی از سلامت قلب و کارکرد آن در حین فعالیت، استرس و فشار خارجی به کار می‌آید.

تست استرس یا تست ورزش

تست ورزش سلامت قلب در واقع نوعی روش غربالگری برای بررسی تأثیرات ورزش بر قلب است. هنگامی‌که بیمار شروع به ورزش می‌نماید، عضلات نیاز بالاتری به خونرسانی دارند و در این شرایط قلب مجبور می‌شود تندتر و قوی تر کار نماید تا خون کافی به اندام‌های بدن برساند.

تست ورزش قلب چگونه انجام می‌شود؟

در این تست از دستگاه تردمیل و یا دوچرخه ثابت استفاده می‌شود. پیش از شروع نخست تاریخچه بیماری گرفته شده و معاینه فیزیکی به عمل می‌آید. سپس فاکتورهای تعداد ضربان قلب، فشارخون و ECG ثبت خواهد شد.

این موارد در پایان هر مرحله از تست و بلافاصله قبل و بعد از اتمام آن و نیز در مرحله ریکاوری هر دقیقه به مدت 1 تا 15 دقیقه بررسی و ثبت می‌شود.

سپس مراجعه کننده شروع به راه رفتن بر روی دستگاه تردمیل می‌کند یا شروع به رکاب زدن روی دوچرخه ثابت می‌نماید. بیمار در حالی که به صورت مداوم نوار قلب، فشارخون و ضربان قلب وی ثبت می‌شود بر روی یک دستگاه تردمیل راه می‌رود.

مراحل تست ورزش برای قلب

مراحلی که در تست استرس قلب انجام می‌شود شامل موارد زیر است:

1. کنترل فشار خون و همچنین نبض بیمار
2. کنترل قد و وزن
3. وصل نمودن الکترودها روی قفسه سینه و شکم بیمار برای گرفتن نوار قلب در تمام مراحل تست ورزش
4. بستن کاف فشارسنج در بازوی بیمار با هدف کنترل فشار در هر مرحله
5. راه رفتن روی تردمیل یا رکاب زدن دوچرخه ثابت

انواع تست سلامت برای قلب

• تست ورزش

• تست استرس

• استرس ورزشی، استرس دارویی، استرس فکری و عاطفی

موارد استفاده و علت انجام تست سلامت قلبی

• تشخیص بیماری شریان کرونر

• تعیین سطوح فعالیت قابل تحمل بیمار مدنظر

• تشخیص دلیل درد قفسه سینه

• بررسی وضعیت عملکرد قلب پس از انفارکتوس میوکارد (سکته قلبی)

• ارزیابی تاثیر داروهای ضد آریتمی‌ و نیز آنژین (مقاله تشخیص آریتمی قلبی را بخوانید)

• شناسایی دیس ریتمی‌های در هنگام ورزش

• تنظیم برنامه‌های فیزیکی مناسب بیماران

دلایل انجام تست ورزش چیست؟

یکی از دلایل انجام تست ورزش مشخص کردن علل درد قفسه سینه می‌باشد. احتمال دارد که یکی از دلایل انجام تست ورزش تعیین توانمندی قلب برای انجام ورزش و فعالیت قلبی باشد.

همچنین جهت تعیین میزان مناسب ورزش در کسانی که برنامه ورزشی را جدیدا آغاز کرده اند و تعیین اختلالات ریتم قلب در طی ورزش هم از دلایل انجام (تست وررزش قلب) Cardiac exercise test برای ورزشکاران و بیماران قلبی می‌باشد. البته ممکن است به دلایل دیگری هم بنابر تشخیص پزشک تست ورزش تجویز شود.

افزایش ضربان قلب 80 الی 90 درصد ضربان پیش بینی می‌شود. این ضربان را ضربان قلب هدف می‌نامند چرا که انتظار می‌رود یک شخص 50 ساله در حالتی که در شرایط استرس یا ورزش قرار گیرد و ضربان قلب او به 153 ضربه در هر دقیقه افزایش داشه باشد، مشکلی برایش پیش نیاید.

همانطور که از عوامل و دلایل انجام تست ورزش گفتیم، در ادامه به توضیحاتی مختصر از هر یک می‌پردازیم:

• تشخیص بیماری‌های عروق کرونری قلب: عروق کرونری قلب وظیفه اکسیژن رسانی و خون رسانی به قلب را دارند. بیماری فوق عموما به دلیل افزایش ذخایر حاوی کلسترول و دیگر مواد (پلاک) ایجاد می‌گردد.
• تشخیص مشکلات ریتم قلب یا همان آریتمی: آریتمی‌ قلبی وقتی رخ می‌دهد که ضربان الکتریکی که ریتم قلب را تنظیم می‌نمایند به خوبی عمل نکنند و منجر به بهم خوردن و اختلالات ضربان قلب گردد.
• تشخیص بیماری‌های قلبی و شدت آن: در صورتی که قبلا بیماری قلبی برایتان تشخیص داده شده، تست های ورزشی قلبی عروقی به پزشک شما کمک می‌کند تا متوجه گردد که فرایند درمانی‌تان چگونه است. همچنین شاید تست سلامت قلب با ورزش جهت تعیین نوع درمان و پروسه آن مورد نیاز باشد.

تعیین زمان جراحی

پزشک احتمال دارد از تست ورزش قلبی جهت کمک به مشخص کردن زمان جراحی قلب مثل جایگزینی دریچه‌های قلب استفاده نماید. در بعضی از افراد مبتلا به نارسایی قلبی، نتیجه آزمایشات استرس ممکن است به دکتر یاری کند تا تعیین نماید که شخص نیاز به پیوند قلب دارد یا دیگر درمان‌های پیشرفته می‌تواند به وی کمک کند.

بررسی سایر بیماری ها به واسطه تست ورزش قلب

برخی از افراد هنگام انجام فعالیت های روزانه خود محدودیت های جسمانی از جمله تنگی نفس و درد در قفسه سینه را تجربه می کنند، البته کاهش و یا افزایش ناگهانی ضربان قلب باعث می شود افراد برای مدتی کوتاه و یا طولانی احساس ناخوشایند را در بدن تجربه کنند.

یکی از روش های مناسب برای بررسی عملکرد قلب در چنین شرایطی تست ورزش قلب می باشد که اصطلاحاً به آن تست استرس نیز گفته می شود.

متخصصانی که در زمینه قلب فعالیت دارند با انجام تست ورزش قلب هر گونه بیماری های قلبی نظیر آریتمی را نیز بررسی خواهند کرد و به این واسطه پزشکان متوجه خواهند شد که میزان آریتمی ها در چه حد است و در چه موقعیتی فرد با چنین آسیبی مواجه می شود.

به واسطه انجام تست ورزش قلب پزشکان می توانند توانایی قلب را در موقعیت های مختلف ارزیابی کرده و متوجه می شوند که در کدام موقعیت فرد ممکن است تحت عملکرد نادرست قلب آسیب های مختلف را تجربه نماید.

اما مسئله مهم این است اگر پزشکان و متخصصین قلب برای شما تست ورزش قلب را تجویز کنند باید حتما چنین فرآیندی را تحت نظر متخصصان و یک تکنسین کاملاً ماهر انجام دهید تا نتیجه به دست آمده دقت و کیفیت کافی را دارا باشد و ضمن انجام تست ورزش قلب مراجعین آسیب‌ ها و مشکلات جسمانی را تجربه نکنند.

اگر پس از انجام تست ورزش قلب پزشک تشخیص دهد که فرد با مشکلاتی در شریان کرونری مواجه است اصطلاحا به آن آریتمی گفته می شود.

پس از آن متخصصان به این واسطه می توانند روش های مختلف مانند آنژیوگرافی را با دقت بالایی انجام داده تا سایر عروق خونی را بررسی کنند و اگر گرفتگی و یا بخشی مسدود در آنها وجود داشته باشد را می توانند پیش از بروز بیماری‌ های خطرناک درمان کنند.

با این حال تست ورزش قلب یکی از روش های موثر برای بررسی عملکرد قلب می باشد و اگر پزشک تجویز کند تمامی افراد می‌ توانند در سنین مختلف این روش تشخیصی را انجام دهند و به این واسطه پزشک خیلی دقیق تر و بهتر متوجه می شود که آیا مشکلی وجود دارد یا خیر و نهایتا می توانند فرایندهای درمانی مناسب را انجام دهند.

مسئله قابل توجهی که باید بدانید این است که تست ورزش قلب با روش های مختلف انجام می شود و انتخاب روش کاربردی به عهده پزشک است.

متخصصان با توجه به وضعیت جسمانی افراد، سن آنها و هرگونه بیماری‌ های زمینه‌ ای بهترین روش را انتخاب کرده تا با حداقل میزان آسیب و عوارض بتوانند بخش های حساس تر قلب را به واسطه تست ورزش بررسی نمایند.

اگر ضمن انجام تست ورزش قلب عملکرد پزشک کاملاً دقیق باشد و از دستگاه های پیشرفته و کم خطا استفاده شود متخصصان خیلی راحت تشخیص می دهند که آسیب ایجاد شده در کدام بخش قلب می باشد و هر چه سریع تر روند درمان را نیز در پیش می‌ گیرند.

اگر تست ورزش قلب در زمان مناسب و موقعیت درست استفاده شود می توانند خیلی بهتر و دقیق تر از عوارض جسمانی حاد جلوگیری نمایند و خطراتی مانند سکته های ناگهانی و سایر مشکلات سلامت افراد را تهدید نخواهد کرد.

موارد قطع انجام تست ورزش برای قلب

• درد قفسه سینه و خستگی
• افزایش شدید فشارخون و یا ضربان قلب
• از هوش رفتن
• کاهش فشار خون بیشتر از 10mmHg و یا کم شدن ضربان قلب
• بروز دیس ریتمی‌ یا همان اختلال ریتمی خطرناک

آمادگی قبل از تست سلامت قلب

در این بخش از مقاله سعی شده تا نکات مراقبتی که باید قبل از انجام دادن تست ورزش به آن دقت کنید، ذکر شود. برای داشتن تستی با خیال آسوده‌تر لطفا به این نکات دقت کنید.

• شب قبل از انجام تست ورزش از خوردن غذاهای سنگین پرهیز کنید؛
• استراحت کافی از شب قبل تست داشته باشید؛
• شب قبل از انجام تست استحمام کنید؛
• موهای ناحیه قفسه سینه تا پایین در مردان تراشیده شود؛
• صبحانه بسیار سبک حداقل از 4 ساعت قبل تست بخورید؛
• به همراه خود حوله و یا دستمال کاغذی داشته باشید؛
• شستشوی پاها و پوشیدن جوراب تمیز
• داشتن همراه که به شرایط جسمانی بیمار آگاهی دارد؛
• از مصرف مسکن از 48 ساعت قبل پرهیز کنید؛
• از یک هفته قبل از کشیدن سیگار خودداری کنید؛
• همچنین از مصرف مواد محرک مثل قهوه از یک هفته قبل از انجام این کار پرهیز کنید؛
• تغییر اندازه مصرف بعضی از داروهای کاهش دهنده فعالیت قلب تحت نظر پزشک معالج از هفته‌ها قبل؛
• مبتلایان به دیابت به قطع دارو پیش از انجام تست نیاز ندارند؛
• افراد آسمی‌داروهای اسپری خود را همراه بیاورند؛
• لباس باید جلو باز بپوشید؛
• خانم‌ها زیورآلات به همراه نداشته باشید؛
• اگر بیماری خاصی دارید باید پرستار و مسئول انجام تست ورزش را در جریان قرار دهید؛
• قبل از ورود به اتاق انجام تست ورزش باید تلفن همراه را خاموش کنید؛
• اگر شما شرایط دویدن را از لحاظ فیزیکی و یا پزشکی ندارید در این صورت پزشک و پرستار مسئول انجام تست را مطلع کنید؛
• در نهایت جواب تست به شکل کتبی که توسط پزشک قلب و عروق تفسیر شده به بیمار داده می‌شود.

شرایط لازم قبل از انجام تست ورزش

یکی از روش های کاربردی برای بررسی سلامت قلب انجام تست ورزش است و متخصصان می‌ توانند با افزایش ضربان قلب و حجم خون پمپاژ شده وضعیت قلب را به طور دقیق بررسی نمایند.

اما نکته اصلی این است که فرد باید قبل از انجام تست ورزش آمادگی لازم را داشته باشد تا پزشک بتواند نتیجه مناسبی را کسب کرده و افراد در چنین شرایطی با آسیب های گوناگون مواجه نشوند.

زمانی که تست ورزش آغاز می شود پزشک به مرور فعالیت های شدید را آغاز کرده و به مدت 15 دقیقه این روند ادامه خواهد داشت.

به همین دلیل متخصصان توصیه می‌ کنند که برای پیشگیری از آسیب های جانبی بهتر است که هنگام انجام تست ورزش از هیچ نوع ماده خوراکی و انواع مایعات استفاده نکنید.

بهتر است 24 ساعت قبل از این فرآیند از موادی که حاوی کافئین هستند استفاده نکرده زیرا می تواند بر عملکرد قلب تاثیر گذار باشد و در نتیجه تست شما اختلالات نیز به وجود خواهد آورد.

ناگفته نماند که در این شرایط نباید نیکوتین وارد بدن شود، پس اگر از سیگار استفاده می کنید به طور کامل باید 24 ساعت قبل از تست ورزش استعمال هرگونه دخانیات و انواع سیگار را محدود نمایید.

داشتن یک لباس و یک کفش راحت هنگام انجام تست ورزش از اقداماتی است که باید پیش از شروع این فرایند آنها را فراهم سازید و با خود به همراه داشته باشید.

از افرادی که در این مکان حضور دارند بخواهید که هنگام انجام تست ورزش از شما مراقبت کنند تا در صورت بروز هرگونه آسیب مانند ضعف و سرگیجه از افتادن و آسیب رسیدن به شما جلوگیری نمایند.

خطرات احتمالی حین تست ورزش

یکی از روش های مناسب و البته کاربردی برای بررسی عملکرد قلب انجام تست ورزش است، معمولاً افراد با وجود عوارض گوناگون زمانی که به پزشک مراجعه می‌ کنند متخصصان برای بررسی عملکرد قلب در حالت های مختلف تست ورزشی را الزامی دانسته تا بتوانند از وضعیت قلب و سایر اندام های بدن مطلع شوند.

تست ورزش یکی از روش های کاربردی برای بررسی بیماری‌ های مربوط به رگ های کرونری قلب است و از زمانی که تست ورزش آغاز می شود میزان ضربان قلب در هر لحظه بیشتر شده و خون رسانی به سایر اندام ها افزایش می‌ یابد.

حین انجام ورزش فشاری مظاعف اما کنترل شده به قلب و سایر عضلات وارد می شود که پزشک می‌ تواند با بررسی نتایج به ‌دست‌ آمده سلامت و یا مشکلات قلبی را اعلام نماید.

از آنجا که در حین تست ورزش روند فعالیت به مرور تندتر می شود قلب موظف است که فعالیت خود را افزایش داده تا خونرسانی در سایر عضلات به درستی انجام پذیرد، تست ورزش معمولاً بر روی دوچرخه ثابت و یا تردمیل انجام می شود و مدت زمان تست بین 5 تا 15 دقیقه متغیر است.

اما باید بدانید که گاهی افراد به دلیل عدم آگاهی نسبت به بیماری های قلبی ممکن است حین انجام تست ورزش با آسیب مواجه شوند.

به همین دلیل متخصصان توصیه می‌ کنند که قبل از انجام این فرایند بهتر است هرگونه آسیب های جسمانی را با پزشک در میان گذاشته تا متخصصان بتوانند حین انجام این فرآیند از شما مراقبت کنند‌.

تست ورزش ممکن است برای افراد عوارضی را به همراه داشته باشد که از شایعترین آنها می‌ توان به افت شدید فشار خون اشاره کرد.

گاها در چنین شرایطی ممکن است افراد با ضعف و سرگیجه شدید مواجه شوند و نتواند فعالیت های ورزشی تعیین شده از طرف پزشک را به پایان برسانند، ناگفته نماند که در موارد بسیار نادر در چنین شرایطی ممکن است فرد با حملات قلبی مواجه شود.

با این حال تست ورزش باید تحت نظر پزشکان و متخصصان انجام شود و در این شرایط پزشکی موظف است تمامی علائم حیاتی شخص را بررسی کرده و یک فرد به عنوان محافظ در کنار شخص بیمار قرار می گیرد تا در هنگام بروز آسیب های احتمالی بتواند از سلامت شخص محافظت نماید.

سوالات متداول

برخی از مراجعه کنندگان به مطب از ما یک سری سوالات می‌پرسند که در اکثر آن‌ها مشابه هستند. قصد داریم در این بخش به این سوالاتی که از ما پرسیده می شود، پاسخ دهیم. فراموش نکنید که شما نیز می توانید سوالات خودتان را با مراجعه حضوری، اینستاگرام یا تماس تلفنی از ما بپرسید.

تست ورزش قلب چقدر طول می‌کشد؟

برای انجام تست ورزش قلب باید زمان آماده سازی و مدت زمان انجام تست را در نظر گرفت. با در نظر گرفتن این موارد، این تست تقریبا به 1 ساعت زمان نیاز خواهد داشت.

تست واقعی ورزش برای افراد نهایتا یک ربع ساعت زمان لازم دارد. اما برای آمادگی قبل و مراقبت‌های بعد از آن، بهتر است مجموعا یک ساعت زمان بگذارید.

اگر توانایی لازم برای ورزش را نداشته باشید، می‌توانید داروی وریدی دریافت کنید. این دارو باعث می‌شود تا جریان خون در قلب افزایش پیدا کند. در نتیجه اثراتی مشابه فعالیت و ورزش در بدن ایجاد شده و تست انجام می‌شود.

اکو بهتر است یا تست ورزش؟

در بسیاری از مواقع انجام اکوی استرس از جانب متخصصان برای بیماران منع می‌شود. چرا که ضعف بدنی و سن بیمار در این تست اثرگذار است. البته این مسئله به معنای خطرناک بودن تست اکوی استرس نمی‌باشد.

چون احتمال بروز خطر در این تست برای هر فرد 1 به 5000 تعیین شده است.

اکوی استرس به منظور بررسی دقیق و استاندارد سلامت بدن و قلب و عروق تجویز می‌شود. اما تست ورزش دقیق‌تر و پیشرفته‌تر است. با استفاده از این تست، متخصص می‌تواند مستقیما میزان عملکرد قلب در حین فعالیت را دریابد.

در نتیجه اکوی قلب یا اکوی استرس به جهت بررسی شرایط استاندارد و معاینه جزئیات سلامت قلب تجویز می‌شود. اما تست ورزش روشی کاملا سلامت و غیرتهاجمی است که سلامت قلب در حین فعالیت را مشخص می‌کند.

چه زمانی تست ورزش لازم است؟

زمانی که افراد در حالت سکون و استراحت قرار می‌ گیرند تمامی اعضای بدن به ویژه قلب عملکرد درستی داشته و ممکن است آسیب ها در این شرایط مشخص نشود.

معمولاً زمانی که کارکرد قلب افزایش پیدا می‌ کند و باید حجم بیشتری از خون را در بدن پخش کند سایر آسیب‌ ها نمایان شده پزشک می‌ تواند به عوارض مختلف پی ببرد.

زمانی که به پزشکان و متخصصان قلب و عروق مراجعه می کنید برای بررسی تنگی ها و هرگونه گرفتگی در ناحیه عروق تست ورزش را برای شما در نظر گرفته تا متوجه شوند که آیا شخص نیاز به درمان و بررسی های دقیق تر دارد یا خیر.

در حین انجام تست ورزش به مرور زمان روند فعالیت بیشتر شده و هر لحظه تندتر می شود، در این شرایط ضربان قلب افزایش پیدا کرده و عضلات این عضو حیاتی با شدت بیشتری به فعالیت خود ادامه می دهند تا بتوانند خونرسانی را به سایر اندام ها به انجام برسانند، در چنین شرایطی اگر گرفتگی و آسیب دیگری در دریچه های قلب و قسمت های مختلف آن وجود داشته باشد نمایان می شود.

پزشکان و متخصصان صدای قلب، تعداد ضربان و حجم خون پمپاژ شده و سایر عوامل را بررسی کرده تا بتوانند آسیب‌ های احتمالی را دقیق تر تشخیص دهند، اگر در انجام تست ورزش پزشک متوجه شود که قلب عمل کرده درست و مناسبی ندارد روش های دیگر مانند آنژیوگرافی را نیز تجویز خواهد کرد تا بتواند سایر بخش‌ های مختلف قلب را دقیق‌تر بررسی نماید.

تست ورزش در قدم اول برای بررسی سلامت قلب است و به واسطه این فرآیند پزشک می تواند تا حد زیادی از عملکرد قلب مطلع شود.

تست ورزش روشی کاربردی، کم خطر و کم عارضه برای بررسی سلامت قلب می باشد و اگر پزشک این فعالیت را برای شما مناسبی می داند بهتر است با رعایت نکات اولیه این فرایند را هر چه دقیق تر انجام داده تا پزشک بتواند سلامت شما را بررسی کند.

در غیر اینصورت متخصصان به بروز مشکلات قلبی مشکوک شده و سعی دارند که با روش های تخصصی تر عملکردی قلب را بررسی نمایند، هرچه سریعتر آسیب های قلبی مشخص شوند روند کنترل و درمان آنها آسان‌ تر خواهد بود و سایر بخش های حساس این عضو حیاتی از مشکلات جانبی در امان می مانند.

پیشگیری بهتر از درمان است.

هزینه تست ورزش از سایر روش‌های غربالگری بیماری‌های قلبی ارزان‌تر است و از آنجایی که این تست اولین کار در تشخیص بیماری قلبی است و بسیار اهمیت دارد بنابراین پیشنهاد می‌شود اگر نیاز به این کار دارید حتما آن‌را انجام دهید چرا که از طریق تشخیص زودهنگام بیماری و جلوگیری از پیشرفت آن، در نهایت از صرف هزینه‌های بیشتر برای درمان معاف خواهید شد. همیشه پیشگیری بهتر از درمان است.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: عبدالوهاب برادران، متخصص قلب و عروق

ضمن آرزوی بهبودی امیدوارم مطالعه این مقاله دانش خود را در مراقبت زانو افزایش دهید.

علت درد کنار زانو؛ سندرم باند، آسیب به رباط جانبی، آرتروز، رگ به رگ شدن و…

درد در قسمت داخلی یا خارجی در پهلو زانو بسیار شایع است و ممکن است دلایل مختلفی از یک آسیب جزئی به دلیل انجام حرکات ورزشی شدید تا آسیب‌های جدی مانند پارگی بافت‌های نرم و … متفاوت باشد.

معمولاً اگر این دردها نشانگر یک آسیب جدی باشند بعد از چند روز همچنان ادامه دارند یا بدتر می‌شوند. در این شرایط حتماً باید در اسرع وقت به یک متخصص ارتوپدی خوب مراجعه کنید تا ارزیابی‌های لازم انجام شده و با مشخص شدن علت درد کنار زانو درمان به‌موقع انجام شود. اگر می‌خواهید با علت درد کنار زانویا‌ علت درد زانو و روش‌های درمان آن بیشتر آشنا شوید، در ادامه با ما همراه باشید.

وره علت درد کنار زانو چیست؟

مفصل زانو یکی از مهم‌ترین و پرتحرک‌ترین مفصل‌های بدن ما است که در بسیاری از حرکات روزانه ما نقش مهمی دارد و به همین دلیل بسیار مستعد آسیب است. بااینکه درد در ناحیه زانو می‌تواند به شکل‌های متفاوتی خود را نشان دهد، اما به‌هرحال می‌تواند نشانه یک آسیب یا بیماری جدی باشد و باید توسط ارتوپد تحت بررسی قرار بگیرد.

دو نوع رباط جانبی خارجی و رباط جانبی داخلی در بخش‌های کناری مفصل زانو به این صورت قرار می‌گیرند که رباط جانبی داخلی، استخوان ران را به استخوان درشت‌نی و رباط جانبی خارجی استخوان نازک‌نی را به استخوان ران وصل می‌کند.

وظیفه اصلی این رباط‌ها این است که حرکات زانو به سمت اطراف را مدیریت کنند؛ بنابراین هرگونه آسیب در این رباط‌ها و اجزای مربوط به آن می‌تواند علت درد کنار زانو یا علت سوزش کنار زانو باشد. البته سوزش بیشتر به دلیل آسیب‌های عصبی که می‌تواند منشاء غیر از زانو داشته باشد نیز رخ می‌دهد.

با توجه به تعریفی که در بالا داشتیم موارد علت درد کنار زانو یا دلیل سوزش پهلو زانو به دو قسمت علل دردهای خارجی زانو و علل دردهای داخلی زانو تقسیم می‌شوند که در ادامه شرح خواهیم داد:

• علل درد بیرونی زانو:

مانند داخل زانوی شما، قسمت خارجی یا جانبی مفصل زانو تقاطع بسیاری از ساختارهای آناتومیکی مختلف است. اگر در نزدیکی قسمت جانبی زانوی خود درد دارید، شایع‌ترین علت درد کنار زانو یا علت سوزش کنار زانو به شکل زیر است:

آسیب به رباط جانبی (LCL):

رباط جانبی LCL نوار نازکی از بافت است که در امتداد بیرونی زانو قرار دارد. این رباط استخوان ران (فمور) را به نازک‌نی که استخوان کوچک ساق پا است و از پهلو زانو پایین می‌رود و به مچ پا متصل می‌شود، وصل می‌کند؛ مانند رباط جانبی داخلی، عملکرد اصلی رباط جانبی خارجی ثابت نگه‌داشتن زانو است.

پارگی رباط جانبی خارجی اغلب در اثر ضربه مستقیم به داخل زانو اتفاق می‌افتد. این امر می‌تواند رباط‌ها را در قسمت بیرونی بیش‌ازحد کشیده و باعث پارگی آن‌ها شود. این نوع آسیب بیشتر در ورزش‌هایی مانند فوتبال، بسکتبال و اسکی رخ می‌دهد که به توقف‌ها و چرخش‌های سریع زیادی نیاز دارند یا ورزش‌هایی مانند فوتبال و هاکی که در آن برخوردهای شدید وجود دارد.

رباط جانبی خارجی همچنین می‌تواند در اثر استرس و حرکات تکراری دائمی آسیب ببیند که باعث می‌شود خاصیت ارتجاعی طبیعی خود را از دست بدهد. بیشتر آسیب‌های زانو مربوط به رباط‌هایی است که از زانو حمایت می‌کنند و کاری به خود مفصل زانو ندارند.

علائم پارگی رباط جانبی بیرونی نیز در کنار درد، عبارت‌اند از:

• این احساس که زانو تحت‌فشار قرار بگیرد و ثابت نباشد.
• قفل شدن یا گیرکردن در مفصل هنگام جابجایی
• اگر عصب پرونئال که نزدیک رباط است در حین آسیب کشیده شود یا در اثر تورم در بافت‌های اطراف تحت‌فشار قرار گیرد، بی‌حسی یا ضعف در پا ممکن است رخ دهد. این حالت ممکن استعلت درد کنار زانو یا دلیل سوزش پهلو زانو نیز باشد.
• دردی که می‌تواند خفیف یا حاد باشد.
• سفتی و یا سختی در زانو
• تورم و حساسیت در قسمت خارجی زانو

سندرم باند Iliotibial (IT):

این سندرم یکی دیگر از موارد علت درد کنار زانو یا علت سوزش کنار زانو است که به‌ویژه در دوندگان شایع است. نوار IT یک نوار بلند و ضخیم از بافت همبند است که از قسمت خارجی ران شما از لگن تا زانو می‌گذرد. تصور می‌شود که این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که قسمت پایین باند شروع به ساییدن یا نیشگون گرفتن به انتهای استخوان فمور می‌کند. این اصطکاک که به‌طور مکرر هنگام دویدن اتفاق می‌افتد، درنهایت منجر به درد در این ناحیه می‌شود.

مانند بورسیت پس آنسرین، درد ناشی از سندرم باند IT معمولاً هنگام ورزش بدتر می‌شود و در هنگام استراحت بهتر است. این درد ممکن است با کوبیدن یا ترکیدن زانو و گاهی با تورم همراه باشد.

علت سوزش کنار زانو یا درد داخلی پهلو زانو چیست؟

قسمت داخلی شامل طیف گسترده‌ای از استخوان‌ها، رباط‌ها و ساختارهای بافت نرم است که همگی در یک فضای نسبتاً کوچک قرار دارند. به همین دلیل، تشخیص علت درد کنار زانو یا دلیل سوزش پهلو زانو در صورت آسیب به این ناحیه از مفصل بسیار دشوار است و تنها از عهده متخصصان باتجربه با قدرت تشخیصی بالا در این زمینه برمی‌آید.

چندین مورد از شایع‌ترین شرایطی که باعث علت درد کنار زانو یا دلیل سوزش پهلو زانو از داخل می‌شود، به شرح زیر هستند:

رگ به رگ شدن:MCL

رباط جانبی داخلی یا MCL یک نوار بافتی سفت است که از استخوان ران تا استخوان درشت‌نی در داخل زانوی شما کشیده شده است. این رباط وظیفه دارد ثبات این ناحیه را فراهم کند و به جلوگیری از کمانش زانو به سمت داخل کمک می‌کند. گاهی اوقات، این ساختار ممکن است بیش‌ازحد کشیده شود (به نام رگ به رگ شدن) یا حتی پاره شود.

پارگی MCL معمولاً درنتیجه چرخش، خم شدن یا تغییر جهت ناگهانی رخ می‌دهد. به همین دلیل، هنگام انجام ورزش‌هایی مانند فوتبال، فوتسال یا بسکتبال معمولاً آسیب شایعی است. همچنین ممکن است در اثر ضربه مستقیم به قسمت خارجی مفصل زانو ایجاد شود.

جدای از درد کنار و داخل زانو این وضعیت معمولاً منجر به موارد زیر می‌شود:

• تورم ناگهانی که اندکی پس از آسیب اولیه ایجاد می‌شود.
• ترکیدن در قسمت خارجی مفصل
• سفتی و کبودی زانو
• احساس بی‌ثباتی کلی

آرتروز:

استئوآرتریت (OA) در زانو زمانی رخ می‌دهد که غضروف صاف و لغزنده که انتهای استخوان ران و استخوان ساق پا (درشت‌نی) را می‌پوشاند به دلایل مختلف مانند افزایش سن یا استفاده بیش‌ازحد از زانو در حرکات تکرارشونده شروع به نازک شدن و تحلیل رفتن می‌کند.

با این اتفاق، اصطکاک در مفصل افزایش‌یافته و حرکت طبیعی زانوی شما تغییر می‌کند. این افزایش اصطکاک همچنین می‌تواند باعث ایجاد استخوان‌های اضافی و مزاحم در مفصل شود و دامنه حرکتی شما را بیشتر محدود کند. استئوآرتریت اغلب قسمت داخلی زانو (به نام محفظه تیبیوفمورال داخلی) را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این وضعیت در افراد میان‌سال و مسن بیشتر شایع است و درد معمولاً با فعالیت بدنی بدتر می‌شود.

درد و سفتی ازجمله شکایات رایج در مبتلایان به این بیماری مزمن، به‌ویژه در صبح و بعد از نشستن برای مدت طولانی می‌باشد. سایر علائم که به شما هشدار می‌دهند باید سریع‌تر به یک متخصص ارتوپد مراجعه کنید تا زودتر علت درد کنار زانو یا علت سوزش کنار زانو مشخص شود، عبارت‌اند از:

• تورم
• ضعف
• احساس ترکیدن و آسیاب کردن در زانو

پارگی منیسک داخلی:

منیسک درواقع از دو تکه غضروف سفت تشکیل شده است که بین استخوان ران و استخوان درشت‌نی در مفصل زانوی شما قرار دارد. این ساختار غضروفی به جذب نیروهای وارد شده بر روی زانوی شما کمک می‌کند و مانند یک بالشتک ضربه‌گیر برای ناحیه زانو عمل خواهد کرد.

گاهی اوقات، بخش داخلی منیسک شما ممکن است دچار پارگی شود و منجر به درد در داخل یا پهلو زانو خواهد شد. در برخی مواقع نیز این نوع آسیب به‌طور ناگهانی پس از پیچ خوردن ساق پا در حین ورزش رخ می‌دهد. در موارد دیگر، پارگی منیسک داخلی در افراد مسن درنتیجه ساییدگی و پارگی غضروف در طول زمان اتفاق می‌افتد.

علاوه بر درد داخل زانو، پارگی منیسک داخلی می‌تواند باعث علائم زیر شود:

• گرفتگی یا قفل شدن مفصل زانو
• تورم و یا سفتی
• ناتوانی در صاف کردن یا خم کردن کامل زانو

بورسیت پس آنسرین:

یکی از موارد کمتر شایع علت درد کنار زانو یا علت سوزش کنار زانو بورسیت پس آنسرین است. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که بورسا (کیسه‌ای پر از مایع که به کاهش اصطکاک بین استخوان‌ها و تاندون‌ها کمک می‌کند) واقع در نزدیکی زانو داخلی ملتهب می‌شود.

این بورس استخوان تیبیا را از سه تاندون عضلانی (گراسیلیس، سارتوریوس و نیمه‌تندینوسوس) که در نزدیکی آن قرار می‌گیرند جدا می‌کند. این وضعیت بیشتر ناحیه زیر و پایین زانو را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما ممکن است درد به کناره‌های زانو نیز تابش کند.

عوامل خطر برای درد کنار زانو چیست؟

بسته به شرایط، چندین عامل مختلف وجود دارد که می‌تواند احتمال ایجاد درد در پهلو زانو را افزایش دهد. این شرایط، عبارت‌اند از:

• سابقه خانوادگی آرتروز
• دیابت کنترل نشده که می‌تواند علت درد کنار زانو باشد.
• وجود یک بیماری التهابی سیستمیک
• اضافه‌وزن بدن
• علاوه بر این، شرکت در ورزش‌ها یا تمرین‌هایی که شامل تغییر سریع جهت یا سرعت یا پریدن می‌شود، می‌تواند خطر تجربه سایر شرایط را افزایش دهد.

مشاوره رایگان آنلاین با متخصص در اینستاگرام با ما همراه

تشخیص علت درد کنار زانو چگونه انجام می‌شود؟

اگر در پهلو زانوی خود احساس درد می‌کنید، مهم است که با یک متخصص ارتوپدی خوب صحبت کنید. این امر به‌ویژه اگر بعد از یک آسیب حاد رخ دهد یا اگر درد با درمان خانگی دردهای کنار زانو بهبود نیابد، صادق است. به‌طورمعمول، پزشک یک ارزیابی جامع برای تشخیص درست وضعیت شما انجام می‌دهد.

این ارزیابی معمولاً شامل سؤالاتی در مورد فعالیت‌هایی است که علت درد کنار زانو شما می‌شود و سایر علائمی که تجربه می‌کنید. مسائلی مانند سندرم ایلوتیبیال و بورسیت پس آنسرین معمولاً تنها با این فرآیندها قابل‌شناسایی هستند.

ممکن است برای درک بهتر علت درد کنار زانو یا دلیل سوزش پهلو زانو و تشخیص نهایی صحیح‌تر، تصویربرداری نیز لازم باشد. اشعه ایکس می‌تواند استخوان‌های شما و فضاهای بین آن‌ها را مشخص کند. MRI نیز ممکن است برای تشخیص رگ به رگ شدن رباط یا پارگی منیسک استفاده شود.

درمان خانگی دردهای کنار زانو و درمان نوین پس از تشخیص علت درد کنار زانو

درمان به طور کلی به علت درد کنار زانو و ایجاد آن بستگی دارد. بسیاری از علائم مرتبط با شرایط زانو که در بالا توضیح داده شد را می‌توان در خانه یا با درمان‌های غیرتهاجمی توسط یک متخصص ارتوپدی با موفقیت درمان کرد. برخی از رایج‌ترین گزینه‌ها در زیر به تفصیل آمده است.

• درمان خانگی دردهای کنار زانو:

اگر آسیب حاد مانند رگ به رگ شدن رباط یا پارگی منیسک را تجربه کردید، مهم است که قبل از اقدام به هرگونه درمان خودسرانه به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. بااین‌حال، در اکثر شرایط، چندین مرحله اولیه وجود دارد که می‌توانید برای رفع علائم خود به‌عنوان درمان خانگی دردهای کنار زانو انجام دهید. این روش‌ها عبارت‌اند از:

استفاده از کمپرس سرد و بالا بردن زانو:

این کار می‌تواند به کاهش درد، تورم یا التهابی که پس از آسیب یا تشدید درد وجود دارد بخصوص در ساعات اولیه آسیب (تا 72 ساعت) کمک کند. بعدازآن نیز می‌توانید از کمپرس گرم استفاده کنید. چند بار در روز و هر بار 20 دقیقه این کار را انجام دهید.

پوشیدن ساق پای فشاری:

استفاده از این ابزار می‌تواند برای کنترل هرگونه تورم موجود مفید باشد. اما فشار نباید به قدری باشد که مانع گردش خون شود.

اجتناب از هرگونه فعالیت دردناک:

این امر نقش مهمی در کاهش علائم شما دارد و به‌ویژه در شرایط استفاده بیش‌ازحد، مانند سندرم باند IT یا بورسیت پس آنسرین که می‌تواند با دویدن یا پریدنِ زیاد تشدید شود، به‌عنوان یک روش عالی درمان خانگی دردهای کنار زانو عمل می‌کند.

داروهای مسکن آزاد و بدون نیاز به نسخه پزشک:

این داروها برای کاهش درد و التهاب مفید هستند، اگرچه بهتر است قبل از شروع مصرف از پزشک خود سؤال کنید. از جمله موثرترین آن‌ها می‌توان به ایبوپروفن و ناپروکسن اشاره کرد. استامینوفن نیز تنها درد را کاهش می‌دهد و تاثیری بر التهاب ندارد.

استفاده از پماد گیاهی:

پمادهای گیاهی طبیعی نیز از قدیم‌الایام در طب سنتی برای کاهش درد پهلو زانو و کل زانو استفاده می‌شده‌اند که عبارت‌اند از:

• دارچین
• زنجبیل
• ماستیک
• روغن کنجد

نتایج تحقیقات نشان می‌دهد برخی از این مرهم‌ها به‌اندازه کرم‌های بدون نسخه آرتریت حاوی سالیسیلات مؤثر است که یک درمان موضعی برای تسکین درد است. بااین‌حال بهتر است قبل از امتحان هرگونه درمان جایگزین، با پزشک خود مشورت کنید.

مردم گاهی اوقات از عصاره پوست درخت بید نیز برای کاهش درد مفاصل استفاده می‌کنند، زیرا اعتقاد بر این است که به تسکین درد و التهاب کمک می‌کند. بااین‌حال به‌صورت علمی ثابت نشده است. همچنین ممکن است برخی از مشکلات ایمنی نیز وجود داشته باشد. قبل از امتحان کردن پوست درخت بید، در موارد زیر با پزشک خود مشورت کنید:

• اگر مشکلات گوارشی، دیابت یا مشکلات کبدی دارید.
• اگر از داروهای رقیق‌کننده خون یا داروهای کاهش فشارخون استفاده می‌کنید.
• اگر از داروی ضدالتهاب دیگری استفاده می‌کنید.
• اگر برای درمان حالت تهوع و سرگیجه استازولامید مصرف می‌کنید.
• اگر آلرژی به آسپرین دارید.
• اگر سن شما کمتر از 18 است.
• درمان‌های پزشکی درد پهلو زانو:

متأسفانه، در برخی موارد، تنها استفاده از روش‌های درمان خانگی دردهای کنار زانو کارساز نیست. در این شرایط، پزشک شما ممکن است چندین گزینه مختلف را توصیه کند که برخی از مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:

فیزیوتراپی (PT):

فیزیوتراپی درصورتی‌که توسط افراد متخصص و با تجهیزات مناسب مانند تجهیزات مدرن مرکز ما انجام شود می‌تواند برای بهبود قدرت پای شما و کاهش فشار وارد شده بر روی زانو بسیار مفید باشد. PT همچنین می‌تواند به کاهش درد مرتبط با سندرم باند IT یا بورسیت پس آنسرین یا بهبود ثبات مفصل زانو پس از آسیب رباط با افزایش انعطاف‌پذیری بدن کمک کند.

تزریق اوزون یا کورتیزون:

تپس از تشخیص علت درد کنار زانو یا علت سوزش کنار زانو، تزریق اوزون یا کورتیزون از روش‌های نوینی است که در زمینه ارتوپدی برای کاهش سریع درد و التهاب و کمک به بیمار برای شرکت در جلسات فیزیوتراپی انجام می‌شود.

انجام این روش عوارض بسیار کمتری نسبت به تزریق داروهای استروئیدی دارد و حتی می‌تواند نیاز به جراحی را به تعویق بیندازد یا کاملاً رفع کند. البته مهم است که در مراکز تخصصی معتبر مانند مرکز ما و به دست افراد ماهر انجام شود.

جراحی:

در برخی شرایط، جراحی تنها گزینه برای درمان است. به‌عنوان‌مثال ممکن است نیاز به تعویض کامل مفصل زانو باشد. همچنین در مورد آسیب منیسک، جراحی آرتروسکوپی برای ترمیم غضروف یا برداشتن قسمت پاره شده انجام می‌شود. به علاوه ممکن است برای ترمیم پارگی MCL یا LCL یا در موارد نادر برای برداشتن بورس پس آنسرین درصورتی‌که مزمن باشد، نیاز به جراحی باشد.

روش‌های جلوگیری از درد کنار زانو

هنگامی‌که صحبت از پیشگیری از بیماری‌های دژنراتیو مانند آرتروز یا پارگی منیسک می‌شود، یکی از مهم‌ترین عوامل حفظ وزن سالم است. اضافه‌وزن فشارهای زیادی بر مفاصل شما وارد می‌کند و احتمال ساییدگی و پارگی غضروف را بیشتر می‌کند.

پیشگیری از سایر آسیب‌های حادتر مانند رگ به رگ شدن MCL یا LCL می‌توانند چالش‌برانگیزتر باشد. بااین‌حال، تقویت منظم عضلات چهارپا، همسترینگ و لگن می‌تواند به کاهش احتمال ابتلا به این آسیب‌ها کمک کند. کار با یک فیزیوتراپ برای بهبود کلی مکانیک دویدن و پرش نیز می‌تواند مفید باشد.

هنگام تلاش برای پیشگیری از بورسیت پس آنسرین یا سندرم باند IT، تمرکز بر حفظ انعطاف‌پذیری عضلات همسترینگ و چهار سر ران با انجام حرکات کششی منظم می‌تواند مفید باشد. همچنین صحبت با یک فیزیوتراپ یا مربی شخصی برای کمک به تنظیم دقیق تکنیک‌های دویدن یا دوچرخه‌سواری و طراحی یک رژیم تمرینی مناسب بسیار مؤثر است.

معرفی چند ورزش برای درد کنار زانو

طبق گفته آکادمی جراحان ارتوپد آمریکا، انجام تمرینات کششی پایین‌تنه می‌تواند تا حد زیادی به بهبود دامنه حرکت و انعطاف‌پذیری مفصل زانو کمک کند و حرکت زانو را آسان‌تر خواهد کرد. قبل از شروع حرکات کششی، حتما حداقل 5 تا 10 دقیقه بدنتان را با حرکات مناسب گرم کنید. فعالیت‌های کم تأثیر مانند دوچرخه‌سواری با دوچرخه ثابت، پیاده‌روی یا استفاده از دستگاه‌های بیضوی گزینه‌های خوبی برای گرم کردن هستند.

هنگامی‌که بدنتان را گرم کردید، سه حرکت کششی زیر را انجام دهید و پس از اتمام تمرینات تقویت زانو، آن‌ها را تکرار کنید (توجه داشته باشید که این حرکات را صرفاً جهت افزایش آگاهی شما توضیح می‌دهیم و در صورت آسیب زانو حتماً باید یک برنامه ورزشی مناسب به‌عنوان ورزش برای درد کنار زانو برای خودتان از متخصص دریافت کنید تا دچار مشکلات بیشتری نشوید). در صورت تأیید پزشک سعی کنید این حرکات کششی و تمرینی را حداقل چهار تا پنج بار در هفته انجام دهید.

1. کشش پاشنه و ساق پا:

پس از تشخیص علت درد کنار زانو این ورزش برای درد کنار زانو، ماهیچه‌های ساق پای شما، به‌ویژه عضلات ساق پا را هدف قرار می‌دهد. برای انجام این کشش به شکل زیر عمل کنید:

• رو به دیوار بایستید.
• کف دست‌های خود را روی دیوار قرار دهید و یک پا را تا جایی که ممکن است به عقب ببرید. انگشتان هر دو پا باید روبه‌جلو، پاشنه‌ها صاف، با خمیدگی جزئی در زانوها باشند.
• درحالی‌که روی دست‌ها به سمت دیوار تکیه داده‌اید 30 ثانیه این وضعیت را نگه دارید. باید کشش به قدری باشد که آن را در پای عقب خود نیز احساس کنید.
• این کشش را دو بار برای هر دو پا انجام دهید.

1. کشش عضلات چهار سر ران:

این ورزش برای درد کنار زانو به‌طور خاص عضلات چهار سر ران شما یا ماهیچه‌های جلوی ران شما را هدف قرار می‌دهد. انجام این حرکت می‌تواند انعطاف‌پذیری عضلات خم کننده لگن و عضلات چهار سر ران را بهبود دهد.

برای انجام این کشش به شیوه زیر عمل کنید:

• در کنار دیوار بایستید یا از یک صندلی برای حمایت بدن استفاده کنید.
• یک زانوی خود را خم کنید تا پای شما به سمت باسن بالا برود.
• مچ پای خود را بگیرید و به‌آرامی تا جایی که می‌توانید و درد احساس نمی‌کنید به سمت باسن خود بکشید.
• 30 ثانیه نگه دارید و بعد رها کنید.
• این حرکت را 2 بار در هر طرف تکرار کنید.

1. کشش همسترینگ:

این کشش، عضلات پشت ران را هدف قرار می‌دهد. کشش باید به قدری باشد که آن را در پشت ساق پای خود و حتی تا پایه باسن احساس کنید. اگر پای خود را خم کنید، ممکن است کشش را در ساق پا نیز احساس کنید.

برای انجام این کشش طبق مراحل زیر عمل کنید:

• برای این کشش، می‌توانید از یک تشک برای اضافه کردن بالشتک زیر کمر خود استفاده کنید.
• روی زمین یا تشک دراز بکشید و هر دو پا را صاف کنید.
• یک پای خودتان را از روی سطح زمین بلند کنید.
• دستان خود را پشت ران، اما زیر زانو قرار دهید و به‌آرامی زانوی خود را به سمت قفسه سینه خود بکشید تا زمانی که کشش خفیفی را احساس کنید. این کشش نباید دردناک باشد.
• 30 ثانیه خود را در این وضعیت نگه دارید.
• پاها را پایین بیاورید و عوض کنید.
• 2 بار در هر طرف این حرکت را تکرار کنید.

1. حرکت نیمه اسکوات:

نیمه اسکوات‌ها یک راه عالی برای تقویت عضلات چهار سر ران، باسن و همسترینگ بدون فشار آوردن به زانوها هستند. برای انجام این تمرین گام‌های زیر را پیروی کنید:

• به حالت اسکوات بایستید و پاهایتان را به‌اندازه عرض شانه‌ها باز کنید. برای حفظ تعادل، دستان خود را روی باسن یا روی ران خود قرار دهید.
• مستقیم به جلو نگاه کنید، به‌آرامی حدود 10 اینچ یا 25 سانتی‌متر به سمت پایین آمده و چمباتمه بزنید.
• چند ثانیه مکث کنید، سپس با فشار دادن پاشنه پا از جای خود بلند شوید.
• 2 تا 3 ست 10 تکراری این حرکت را انجام دهید.

1. حلقه همسترینگ:

حلقه همسترینگ ایستاده تقویت عضلات همسترینگ و باسن شما را هدف قرار می‌دهد. برای انجام این تمرین به شیوه زیر کار کنید:

• رو به روی دیوار بایستید یا می توانید از یک صندلی جهت حمایت و حفظ تعادل استفاده کنید. پاها باید به اندازه عرض شانه شما باز باشد.
• یک پا را بالا بیاورید، زانوی خود را خم کنید و پاشنه پا را به سمت سقف بلند کنید. تا جایی که می‌توانید پیش بروید، درحالی‌که بالاتنه خود را ثابت نگه ‌داشته‌اید و باسن را به سمت جلو نگه می‌دارید.
• 5 تا 10 ثانیه بدن را در این حالت نگه دارید.
• سپس ریلکس شده و به حالت شروع برگردید.
• 2 تا 3 ست 10 تکراری برای هر پا این حرکت را انجام دهید.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

بیماری تترالوژی فالوت در کودکان و بزرگسالان

در این مقاله شما با یک نوع نقص مادرزادی قلب آشنا خواهید شد که در خون رسانی به سلول های بدن و قلب دچار اختلال می شود.

بیماری تترالوژی فالوت در کودکان و بزرگسالان

سیستم قلب انسان وظیفه خون و اکسیژن رسانی به اندام های مختلف بدن را به عهده دارد. تمامی سلول های بدن برای زنده ماندن به اکسیژن نیاز دارند. اگر تحت هر شرایطی و به هر دلیلی اکسیژن کافی به نقطه ای از بدن نرسد، عملکرد اندام های مختلف با اختلال مواجه می شود. برخی از بیماری های قلبی عروقی از بدو تولد نوزاد شکل می گیرند و ممکن است تا پایان عمر با او همراه باشند. این بیماری ها انواع مختلفی دارند که در این بخش قصد داریم شما را با یکی از آن ها با نام تترالوژی فالوت و علل، علائم و شیوه درمان آن در کودکان و بزرگسالان آشنا کنیم.

بیماری تترالوژی فالوت قلب

بیماری تترالوژی فالوت یک نوع نقص قلبی مادرزادی است که در جریان خونرسانی به سلول های نقاط مختلف بدن اختلال ایجاد می کند. این مشکل به طور معمول در نوزادانی نمودار می شود که نارس هستند و قلب آن ها در زمان جنینی به صورت طبیعی شکل نگرفته است. این بیماری با ایجاد چهار مشکل در قلب همراه بوده که شامل نقص دیواره بطن ها، تنگ شدن دریچه ریوی، هیپرتروفی بطن راست و وجود آئورت در قسمت غیر طبیعی می شوند. مجموع این مشکلات باعث کاهش سطح اکسیژن خون شده به همین جهت نوزادانی که با این مشکل متولد می شوند، معمولا دارای رنگ پوست کبود یا آبی هستند.

بیماری تترالوژی فالوت، قلب را با چه مشکلاتی مواجه می کند؟

همان گونه که گفته شد این بیماری چهار نقص را در سیستم قلب ایجاد می کند. در ادامه به بررسی مشکلاتی که با وجود این نقایص برای قلب و بدن پیش می آید، خواهیم پرداخت.

نقص دیواره بطن ها: دیواره بطن ها مانع از مخلوط شدن خون تمیز با خون بدون اکسیژن می شود که در صورت وجود نقص در این دیواره، خون ورودی و خروجی با یکدیگر مخلوط می شوند.

تنگی دریچه ریوی: خون برای این که دارای اکسیژن باشد، باید از طریق بطن راست به ریه ها وارد شود. اگر دریچه ریوی تنگ باشد، خون نمی تواند به اندازه کافی به رگ های ریه برسد.

هیپرتروفی بطن راست: در شرایطی که دریچه ریوی تنگ باشد، خون بیش از حد وارد بطن راست می شود و عضله های این قسمت نسبت به بطن چپ بزرگتر و ضخیم تر خواهد شد.

قرارگیری آئورت در جای غیر طبیعی: حتما می دانید که در حالت طبیعی آئورت به بطن چپ متصل است و وظیفه انتقال خون اکسیژن دار را به تمامی بدن به عهده دارد، اما در بیماری تترالوژی فالوت، آئورت با قرارگیری بین دو بطن، باعث می شود که مقداری از خون بی اکسیژن به جای رگ های ریه وارد این شریان اصلی شود.

علل بیماری تترالوژی فالوت قلب

بروز بیماری تترالوژی فالوت، دلیل قطعی ندارد و به طور کلی در اثر تداخل عوامل ژنتیکی و محیطی به وجود می آید. نکته ای که به طور قطعی می توان بیان کرد تأثیر یک سری عوامل بر روی قلب جنین درحال رشد و به وجود آوردن این مشکلات است، اما هنوز هم نمی توان به طور دقیق این عوامل را مشخص نمود. حدوداً یک سوم از کودکانی که با این بیماری متولد می شوند، نقص های دیگری نیز در سایر اندام ها دارند. با این تفاسیر و براساس تحقیقاتی که از جانب سازمان بیماری های نادر انجام شده است، عواملی نظیر مصرف الکل، داشتن دیابت، شیوه زندگی اشتباه، تغذیه ناسالم و بارداری در سنین بالاتر از 40 سال می تواند در ابتلای نوزاد به این بیماری تأثیر گذار باشند.

علائم بیماری تترالوژی فالوت قلب

• کبود یا آبی بودن رنگ پوست نوزاد
• بی قراری مداوم او
• تنگی نفس
• نفس کشیدن سریع
• غش کردن
• ضعیف بودن و خوب رشد نکردن
• احساس خستگی زیاد بعد از فعالیت
• سوفل قلبی

نکته: شدت و نوع علائم بیماری به مقدار مسدود شدن جریان خونی که به ریه ها وارد می شود، بستگی دارد.

نشانه های تترالوژی فالوت در نوزادان و بزرگسالان

علائم این بیماری در نوزادان و کودکان بیشتر مشاهده می شود به طوری که در هفته های نخست تولد با رنگ پوست (سیانوز)، صداهای غیر معمول قلب (سوفل) و تنگی نفس نوزاد می توان به راحتی از این مشکل مطلع شد. از جمله دیگر علائمی که نوزادان مبتلا به تترالوژی فالوت قلب ممکن است داشته باشند، می توان به کم خونی خفیف، بالا رفتن تعداد گلبول های قرمز و وجود لخته در جریان خون اشاره کرد. در نظر داشته باشید که اگر این بیماری به موقع درمان نشوند ممکن است این لخته ها مسیر خون را مسدود کرده و منجر به سکته مغزی در نوزاد شوند.

از آنجایی که افراد مبتلا به تترالوژی فالوت از همان کودکی درمان می شوند، ممکن است در بزرگسالی علائمی نداشته باشند. در اغلب موارد این افراد دارای نشانه هایی نظیر نامنظم بودن ضربان قلب و مسدود شدن خون در قسمت راست بدن هستند. آن ها تا پایان عمر خود باید از انجام فعالیت ها و ورزش های سنگین پرهیز کنند.

تشخیص بیماری تترالوژی فالوت قلب

بیماری تترالوژی فالوت را می توان از همان دوران جنینی توسط آزمایشات غربالگری که از مادران باردار گرفته می شود، تشخیص داد. همچنین برخی از نشانه های مربوط به این بیماری توسط سنوگرافی قابل تشخیص است که در چنین مواردی معمولا پزشک برای مادر آزمایش فالوت تجویز خواهد کرد. طی اکوکاردیوگرام جنین که یک سنوگرافی کاملا بی خطر است، می توان ساختار قلب، نحوه عملکرد و تمامی مشکلات مربوط به فعالیت آن را متوجه شد.

پس از تولد نوزاد در همان روزهای اول نیز می توان با توجه به بی قراری کردن، کم تغذیه بودن، آبی شدن رنگ پوست و شنیده شدن صداهای بلند و غیر طبیعی (سوفل قلبی) به راحتی این بیماری را تشخیص داد. جهت قطعی شدن تشخیص بیماری، پزشک اکوکاردیوگرام نوزاد را برای کودک تجویز می کند.

درمان بیماری تترالوژی فالوت قلب

می توان گفت که تنها راه درمان بیماری تترالوژی فالوت قلب، انجام عمل جراحی پس از شش ماهگی است. در چنین مواردی پزشک بلافاصله پس از تشخیص بیماری میزان اکسیژن خون نوزاد را اندازه گیری کرده و در صورت پایین بودن مقدار آن، برای او تزریق پروستاگلاندین تجویز می کند تا به این واسطه دریچه شریانی ریوی را باز نگه دارد و سطح اکسیژن خون را بالا ببرد.

برخی از نوزادان دارای شرایط عمومی نسبتا بهتری هستند، اما برخی دیگر سطح اکسیژن پایین و سیانوز شدیدی دارند که در این شرایط، پزشک عمل جراحی موقت را تجویز می کند. طی این عمل که کمک می کند نوزاد تا انجام جراحی اصلی زنده بماند از یک لوله برای اتصال شریان منشعب شده آئورت و ریه استفاده می کنند تا نوزاد بتواند به صورت مقطعی از این طریق اکسیژن مورد نیاز بدن خود را دریافت کند و به این واسطه از فشارهای اعمالی بر روی قلب می کاهند. (این لوله را در زمان عمل اصلی خارج می کنند.)

عوارض بیماری تترالوژی فالوت قلب

به طور معمول افرادی که با بیماری های مادر زادی قلبی عروقی متولد می شوند حتی در صورت درمان و جراحی نیز تا پایان عمر با عوارض این بیماری دست و پنجه نرم می کنند. مبتلایان تترالوژی فالوت نیز از این قاعده مستثنی نیستند و در اکثر موارد باید به طور منظم به پزشک مراجعه کرده و حتی در دوران بزرگسالی نیز نیاز به مصرف دارو یا عمل جراحی داشته باشند.

این امکان وجود دارد که طی عمل جراحی به طور کامل انسداد دریچه ریوی برطرف نشود یا دیواره بطن همچنان نشتی داشته باشد. بنابراین ممکن است عملکرد ضعیف قلب و نامنظم بودن ضربان تا پایان عمر با نوزادان مبتلا به بیماری تترالوژی فالوت همراه باشد، لذا داشتن فعالیت ها و ورزش های سنگین برای این دسته از افراد مانند سم است.

عمل تترالوژی فالوت قلب

پس از پی بردن به بیماری بعد از به دنیا آمدن نوزاد، پزشک معالج تشخیص می دهد که باید در نخستین سال تولد او، عمل جراحی تترالوژی فالوت صورت بگیرد. در طول این عمل نقص دیواره بطن برطرف شده و دیواره ریوی را گشادتر می کنند تا به این واسطه بتوانند وضعیت را بهبود ببخشند و به این ترتیب روند جریان خون به نقاط مختلف بدن را تسهیل کنند.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: صابری همدانی متخصص قلب