همه چیز درباره لنفوسیت های بدن و کار هایی که انجام می دهند

لنفوسیت سلول اصلی دستگاه ایمنی است. لنفوسیت‌ها مسؤول پاسخ ایمنی انطباقی هستند و می‌توانند پاسخ اختصاصی در برابر عوامل بیماریزای خاص داده و مصونیت دراز مدت نسبت به عفونت مجدد ایجاد می‌کنند. لنفوسیت‌ها از سلول‌های بنیادی خون‌ساز چند ظرفیتی موجود در مغزاستخوان پدید می‌آیند که این سلول‌ها تمامی عناصر سلولی خون را به وجود می‌آورند. دو گروه عمده لنفوسیت از نظر عملکردی وجود دارد: لنفوسیت‌های B یا سلول‌های B و لنفوسیت‌های T یا سلول‌های T که این دو نوع لنفوسیت از لحاظ مکان رشد و نمو، گیرنده‌های آنتی‌ژنی و عملکرد با هم متفاوتند. اختلالات عمده لنفوسیت‌ها عبارت‌اند از: (1) استحاله نئوپلاستیک زیرگروههای خاصی از لنفوسیت‌ها که سبب پیدایش طیفی از لنفوم‌ها یا لوسمی‌ها می‌شود، (2) نقائض مادرزادی و اکتسابی در نمو یا کار لنفوسیت‌ها همراه با سندرم‌های نقص ایمنی حاصله و (3) پاسخ‌های فیزیولوژیک به عفونت یا تحریک آنتی‌ژنی که ممکن است منجر به لنفادنوپاتی، لنفوسیتوز یا لنفوسیتوپنی شوند.

سلول‌های دستگاه ایمنی: مکان استقرار، کار و نمو لنفوسیت‌ها

سلول‌های B

مشخصه سلول‌های B وجود ایمونوگلوبولین (یا پادتن) در سطح سلول است. کار اصلی این سلول‌ها، پاسخ ایمنی هومورال از طریق تولید پادتن اختصاصی علیه آنتی‌ژن است. سلول‌های B طی یک سلسله مراحل کاملاً هماهنگ در مغز استخوان نمو می‌یابند که طی این مراحل، ژن‌های ایمونوگلوبولین زنجیره سبک و سنگین به طور متوالی مجدداً آرایش می‌یابند و پروتئین‌های سطحی اختصاصی سلول B در سطح بیرونی آن قرار می‌گیرند (شکل 1-51). آرایش مجدد ژنهای ایمونوگلوبولین سبب تولید ذخیره عظیمی از سلول‌های B می‌شود که در هر یک از آنها مولکول ایمونوگلوبولین، ویژگی آنتی‌ژنیک منحصر به فردی دارد. سلول‌های B بالغ از مغز استخوان به بافت لنفوئید سرتاسر بدن مهاجرت می‌کنند و به واسطه حضور ایمونوگلوبولین‌های سطح سلول و آنتی‌ژنهای اختصاصی سلول B (از جمله CD19، CD20 و CD21) قابل شناسایی هستند. سلول‌های B بالغ در واکنش به اتصال آنتی‌ژن به ایمونوگلوبولین سطحی برای تمایز آماده می‌شوند و به پلاسما سل‌های مرحله نهایی تمایز می‌یابند که این سلول‌ها فاقد اکثر نشانگرهای سطح سلول B هستند و مقادیر زیادی پادتن‌های محلول تولید می‌کنند. اختلالات نئوپلاستیک سلول‌های B از مراحل مختلف نمو سلول‌های B منشأ می‌گیرند و به همین دلیل لنفوم‌های سلول B از لحاظ شکل سلول‌ها و عرضه آنتی‌ژنها بر روی سلول B یا ایمونوفنوتیپ، تنوع بسیار بالایی از خود نشان می‌دهند.

سلول‌های T

است ناشی از عفونت‌های پوستی اندامها از جمله تبِ خراش گربه cat scratch fever باشد. لنفادنوپاتی منتشر ممکن است براثر عفونت‌های سیستمیک نظیر ویروس نقص ایمنی انسان (HIV) یا عفونت ویروس سیتومگال، واکنش‌های دارویی، بیماری‌های خودایمن، یکی از سندرم‌های لنفادنوپاتی سیستمیک یا لنفوم ایجاد شود. در صورتی که پس از بررسی دقیق علت لنفادنوپاتی پایدار روشن نشود، باید نمونه‌برداری کامل excisional biopsy گره لنفی انجام شود. بزرگی گره لنفی سوپراکلاویکولار قویاً به نفع تشخیص بدخیمی است و باید همواره نمونه‌گیری از آن انجام شود.

تشخیص درست لنفوم مستلزم بیوپسی کامل گره لنفی یا نمونه‌برداری گسترده از بافت لنفی درگیر است. آسپیراسیون با سوزن ظریف یا بیوپسی سوزنی به ندرت برای تشخیص لنفوم بدخیم کفایت می‌کند. تجزیه و تحلیل نمونه پاتولوژی باید شامل بررسی بافت‌شناسی و تعیین فنوتیپ ایمنی باشد. برای تعیین فنوتیپ ایمنی، از یک مجموعه پادتن‌های مونوکلونال سلول ایمنی که برروی لنفوسیت بدخیم عرضه شده‌اند تعیین می‌کنند. با تعیین فنوتیپ ایمنی می‌توان سلول منشأ (سلول B، سلول T، سلول Nk یا سلول غیرلنفوئید) و الگوی آنتی‌ژنهای سطح سلول را مشخص نمود. در مورد لنفوم‌های غیرهوچکینی سلول B، تعیین فنوتیپ ایمنی مشخص می‌کند که آیا ایمونوگلوبین سطحی محدود به زنجیره‌های سبک کاپا یا لامبدا است یا خیر

در این مقاله به یکی از مهم‌ترین فصل‌های کتاب یازدهم تجربی یعنی فصل 6 می‌پردازیم. از این فصل یک تا دو تست در کنکور می‌آید؛ البته در مورد اهمیت این فصل باید بگویم که پایه و اساس بسیاری از فصل‌ها فصل تقسیم سلولی(یاخته‌ای) است. باید مراحل تقسیم میتوز و میوز را به صورت مفهومی یاد بگیرید تا به‌راحتی بتوانید به سئوال‌های مستقیم و غیرمستقیم آن پاسخ دهید.

الزامات

قبل از توضیح مراحل تقسیم میتوز(رشتمان) و میوز(کاستمان) باید به تعدادی موضوع مهم اشاره کنم.

کروموزوم: کروموزوم(فام‌تن) شامل DNA و پروتئین می‌شود. اگر از پیچیدگی کروموزوم کاسته شود به کروماتین(فامینه) تبدیل می‌شود.

کروماتید: کروموزوم در حالت طبیعی دارای یک کروماتید(فامینک) است؛ اما قبل از شروع به تقسیم دوبرابر می‌شود و هر کروموزوم دارای 2 کروماتید(فامینک) است. فامینک‌های یک کروموزوم از نظر ژنی کاملا یکسان هستند و به ‌آن‌ها کروماتید خواهری می‌گویند.

کروموزوم‌های همتا: در بدن انسان هر کروموزوم دارای یک کروموزوم کاملا شبیه خود است که به آن‌ها کروموزوم همتا می‌گویند.

دولاد: به جاندارانی(مانند انسان) گفته می‌شود که سلول‌های پیکری آن‌ها از هر نوع دوتا داشته‌باشد. با نماد کلی 2n نشان داده‌ می‌شوند.

سلول‌های پیکری: کروموزوم‌های هر جانوان بجز کروموزوم‌های جنسی

کروموزوم جنسی: در انسان و بعضی از جانوران وجود دارد و شامل کروموزوم x و y است. کروموزوم‌های جنسی تک لاد(هاپلوئید) هستند؛ یعنی یک مجموعه کروموزومی دارند.

چرخه سلولی

مراحلی که یک سلول از پایان یک تقسیم تا پایان تقسیم بعدی می‌گذراند را چرخه سلولی می‌گویند که شامل دو مرحله‌‌ی اینترفاز وتقسیم است. در ادامه با شما در مورد مراحل تقسیم میتوز و میوز صحبت خواهیم‌کرد. اگر مرحله اینترفاز را به یاد ندارید حتما آن را در کتاب مطالعه کنید.(فصل 6 گفتار 1)

میتوز(رشتمان)

در تقسیم‌ میتوز از یک‌ سلول‌ دیپلوئید (سلولی‌ که‌ در هسته‌ خود دارای‌ 2n کروموزوم‌ می باشد.)، دو سلول‌ دیپلوئید کاملاً مشابه‌ یکدیگر و مشابه‌ با سلول‌ اولیه‌ پدید می‌آید. از آنجا که‌ طی‌ میتوز، از یک‌ سلول‌ دیپلوئید، دو سلول‌ دیپلوئید پدید می‌آید که‌ هر یک‌ دارای‌ ماده‌ وراثتی‌ مساوی‌ با سلول‌ اولیه‌ هستند، لازم‌ است‌ که‌ پیش‌ از تقسیم‌، سلول‌ دیپلوئید اولیه‌، ماده‌ وراثتی‌ خود را دو برابر نماید.این تقسیم شامل پنج مرحله می باشد و در جانداران دارای سلول‌های یوکاریوتی انجام می شود.

نکته: سلول‌های یوکاریوتی شامل سلول‌های تک‌سلولی و پر‌سلولی می‌شود. شامل جانوران این دسته(قارچ‌ها، آغازیان، گیاهان، جانوران) می‌شود.

نکته: سلول‌های پروکاروتی شامل باکتری‌ها می‌شود که تک سلولی‌اند.

ماده ژنتیکی که در مرحله‌ s اینترفاز همانندسازی شده اند، در طی میتوز تقسیم شده و به یاخته‌های جدید می‌رسد.برای انجام تقسیم میتوز، فام‌تن‌هایی که در هسته پراکنده هستند، ابتدا باید به‌طور دقیق در وسط یاخته آرایش پیدا کنند تا به مقدار مساوی بین یاخته‌های حاصل، تقسیم شوند.

دوک تقسیم

وظیفه دوک تقسیم حرکت و جدا کردن صحیح فام‌تن‌ها می‌باشد.ساختاردوک تقسیم مجموعه‌ای از ریزلوله‌های پروتئینی است که هنگام تقسیم پدیدار می‌شود و به سانترومر فام‌تن‌ها متصل می‌گردد. با کوتاه شدن رشته‌های دوک متصل به سانترومر، فام‌تن‌ها از هم جدا شده و به قطبین می‌روند. همه‌ی رشته‌های دوک به سانترومر فام‌تن‌ها متصل نمی‌گردند.

سانترومر: سانترومرها توالی DNA تخصصی در کروموزوم‌ها به شمار می‌آیند که جفت کروماتیدهای خواهری را به هم پیوند داده و در کنار هم نگه می‌دارند. برخلاف نام سانترومرها (به معنای مرکز)، آن‌ها دقیقاً در مرکز کروموزوم‌ها قرار ندارند بلکه گاهی در انتهای کروموزوم‌ها جای می‌گیرند.

سانتریول(میانک)

وظیفه میانک‌ها سازماندهی ساخته شدن دوک‌های تقسیم است. میانک‌ها فقط در یاخته‌های جانوری حضور دارند. میانک‌ها یک جفت استوانه عمود‌ برهم هستند که برای تقسیم یاخته، در مرحله G2 اینترفاز مضاعف (دوبرابر) می‌شوند. ساختار هر یک از استوانه‌ها (هر استوانه یک میانک است) از 9دسته‌ی سه‌تایی از لوله‌ی کوچک پروتئینی تشکیل شده‌است.

نکته: در هر کدام از سلول‌های بدن ما یک جفت(یعنی دو عدد) سانتریول وجود دارد؛ قبل از تقسیم مضاعف شده و الان دو جفت(یعنی چهار عدد) سانتریول داریم.

مراحل تقسیم میتوز

پروفاز: رشته‌های فامینه(کروماتین) کوتاه، ضخیم و فشرده می‌شوند.به تدریج رشته‌های فامینه توسط میکروسکوپ نوری قابل مشاهده می‌شوند.میانک‌ها(سانتریول‌ها) به دو طرف یاخته حرکت می‌کنند و بینشان دوک تقسیم تشکیل می‌شوند. در انتهای آن پوشش هسته شروع به تخریب می‌کند.

پرومتافاز: پوشش هسته و شبکه‌ی آندوپلاسمی تجزیه می‌شوند تا رشته‌های دوک به فام‌تن‌ها برسند. (تکمیل تخریب پوشش هسته)سانترومر فام‌تن‌ها به رشته‌های دوک متصل می‌شوند.

متافاز: فام‌تن‌ها در این مرحله به حداکثر فشردگی می‌رسند. فام‌تن‌های فشرده در سطح‌استوایی(خط وسط) یاخته ردیف می‌شوند.

آنافاز: با تجزیه‌ی پروتئین‌های اتصالی به سانترومر فام‌تن‌ها، فامینک‌ها(کروماتیدها) از هم جدا می شوند.جدا شدن فامینک‌ها با کوتاه شدن دوک‌های تقسیم انجام می‌شود.فام‌تن‌ها در این مرحله تک فامینکی شده‌اند. تک فامینک‌ها به دوسوی یاخته(قطبین) کشیده می‌شوند.

تلوفاز: رشته‌های دوک در این مرحله تخریب می‌شوند.فام‌تن‌ها(کروموزوم‌ها) شروع به باز شدن می‌کنند تا به فامینه(کروماتین) تبدیل شوند.پوشش هسته دوباره تشکیل می‌شود.در پایان تلوفاز یاخته دارای دو هسته با ماده‌ی ژنتیکی مشابه می‌باشد.

نکته: مراحل میوز II ماملا شبیه به میتوز است.

تقسیم سیتوپلاسم

بعد از تقسیم میتوز، اجزای یاخته(سلول مادر) بین دو سیتوپلاسم تقسیم می‌شود. یاخته‌های جدید با تقسیم سیتوپلاسم به وجود می‌آیند. تقسیم سیتوپلاسم در جانوران و گیاهان به روش‌های متفاوتی انجام می‌شود. سیتوکینز سلول‌های جانوری با ایجاد فرورفتگی در سیتوپلاسم توسط حلقه‌ای از پروتئین‌ها(اکتین و میوزین) اتفاق می‌افتد.

سیتوکینز در سلول‌ها گیاهی بر‌خلاف سلول‌های جانوری حلقه انقباضی وجود ندارد. جایگزین آن ساختاری به نام صفحه یاخته‌ای می‌باشد که از به هم پیوستن ریزکیسه‌ها بوجود می‌آیند.

میوز(کاستمان)

برخلاف‌ تقسیم‌ میتوز که‌ در اکثر سلول‌ها اتفاق‌ می‌افتد، در جانوران‌ تقسیم‌ میوز فقط‌ در سلول‌های‌ جنسی‌ انجام‌ می‌شود. به‌ این‌ سلول‌ها، سلول‌ زاینده‌ می‌گوییم‌. اگر سلول‌های‌ جنسی‌ از نظر تعداد کروموزوم ها مانند سایر سلول‌های‌ بدنی‌ بودند در هر نسل‌ تعداد کروموزوم‌های‌ سلول‎‌های‌ یک‌ گونه‌ دو برابر می‌شد؛ اما تقسیم‌ میوز با نصف‌ کردن تعداد کروموزوم های‌‌سلول‌ جنسی‌ تعداد کروموزوم‌ها در افراد نسل‌های‌ مختلف‌ یک‌ گونه‌ را ثابت‌ نگه‌می‌دارد.

کاستمان از دو مرحله کلی کاستمان 1 و 2 تشکیل شده ‌است.پس از تقسیم هسته، تقسیم سیتوپلاسم نیز انجام می‌شود.پیش از این تقسیم نیز، مانند رشتمان، اینترفاز رخ می‌دهد. در بین این دو تقسیم همانندسازی رخ نمی‌دهد بعنی مرحله اینترفاز در بین آن‌ها نداریم.

میوز(کاستمان) 1

پروفاز I: فام‌تن‌های همتا از طول کنار هم قرار گرفته، فشرده شده و ساختار چهارتایه(تتراد) را به‌وجود می‌آورند. جفت سانتریول‌ها ازهم دور می‌شوند و به قطبین می‌روند و دربینشان دوک‌های تقسیم تشکیل می‌شود. تترادها از ناحیه‌ی سانترومر به دوک‌های تقسیم متصل می‌شوند. غشای دولایه‌ی هسته شروع به تجزیه‌شدن می‌کند.

نکته(ترکیبی با زیست دوازدهم): فرایند کراسینگ‌اور(جابجایی قطعات کروموزومی بین فام‌تن‌های همتا) در این مرحله رخ می‌دهد.

متافاز I: ردیف شدن تترادها در سطح استوایی سلول به وسیله رشته‌های دوک در این مرحله رخ می‌دهد. فام‌تن‌ها حداکثر فشردگی را پیدا می‌کنند.

آنافاز I: فام‌تن‌های همتا که مضاعف شده‌اند، از هم جدا می‌شوند و به سمت قطبین یاخته حرکت می‌کنند.نحوه کوتاه شدن رشته‌های دوک، شبیه فرایند میتوز است. فام‌تن‌های(کروموزوم) دو کروماتیدی در دو قطب سلول تجمع میابند.

تلوفاز I: تشکیل غشا هسته در اطراف فام‌تن‌های دو کروماتیدی رخ داده و به تدریج از بین رفتن رشته‌های دوک اتفاق می‌افتد. پس از پایان میوز I، به سرعت مرحله اینترفاز بعدی بدون وجود مرحله S بینابینی انجام می‌شود و سلول‌های دختری هاپلوئید وارد مرحله میوز II می‌شوند. میوز II تقسیمی مشابه میتوز می‌باشد.

نکته: معمولاً در پایان کاستمان 1، تقسیم سیتوپلاسم انجام می‌شود.

میوز(کاستمان) 2

پروفاز II: تشکیل رشته‌های دوک در هر سلول دختری n کروموزومی(هاپلویید) به‌وسیله سانتریول‌ها اتفاق می‌افتد. غشا هسته تشکیل شده در مرحله تلوفاز میوز I، بار دیگر تجزیه می‌شود.

متافاز II: قرار گرفتن کروموزوم‌های دو کروماتیدی در سطح استوایی یاخته در این مرحله رخ می‌دهد. اتصال کروموزوم‌ها از ناحیه سانترومر به دورشته دوک که در قطبین سلول واقع شده‌اند.

آنافاز II:جدا شدن کروماتید‌های خواهری کروموزوم از یکدیگر و در ادامه حرکت کروماتیدها به سمت قطب سلول همانند آنافاز تقسیم میتوز، اتفاق می‌افتد.

تلوفاز II: تشکیل پوشش هسته در اطراف کروموزوم‌های تک کروماتیدی واز بین رفتن رشته‌های دوک انجام می‌شود. کروماتیدها تبدیل به کروماتین می‌شوند و کروموزوم‌ها ناپدید می‌شوند و به این ترتیب بار دیگر غیرقابل روئیت شده و در انتها از هر سلول دختری هاپلوئید، دو سلول دیگر ایجاد می‌شود. در پایان میوز از یک سلول دیپلوئید، چهار سلول هاپلوئید تشکیل می‌شود.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

در این مقاله با لوزه و علل بیماری لوزه و درمان آن آشنا می شوید

جراحی لوزه یا تانسیلکتومی در واقع جراحی خارج کردن لوزه می باشد. در بدن انسان دو لایه بیضی شکل در بافت انتهایی گلو و یک لوزه در هر سمت وجود دارد.

در گذشته جراحی لوزه بیشتر برای درمان عفونت و التهاب لوزه ها استفاده می شد اما امروزه جراحی لوزه بیشتر با هدف بهبود اختلالات تنفسی در خواب انجام می گیرد. به طور کلی باید در نظر داشت اگر التهاب لوزه به صورت مکرر اتفاق بیافتد و به روش های درمانی پاسخ ندهد،جراحی لوزه انجام می شود.

لوزه و عملکرد آن

لوزه‌ها بافت‌های لنفاوی هستند که داخل و دو طرف انتهایی دهان (محل اتصال حلق به دهان) قرار گرفته‌اند و حلقه‌ای موسوم به حلقه والدیر در حلق تشکیل می دهند. این حلقه از لوزه‌های اصلی (موسوم به لوزه‌های کامی) که در دو طرف انتهای دهان قرار گرفته‌اند و آنها را به عنوان لوزه‌های کامی هم می‌شناسیم و هم‌چنین لوزه قرار گرفته در انتهای زبان یا لوزه زبانی و به‌علاوه لوزه سوم یا آدنویید که در بالا و انتهای بینی و پشت حلق قرار گرفته، تشکیل شده است.

علاوه بر لوزه‌ها غدد لنفاوی دیگری هم در این حلقه قرار گرفته اند. البته باید به این نکته توجه کرد که غدد لنفاوی تنها مختص به حلق و دهان نیستند، بلکه در سرتاسر بدن وجود دارند.

عملکرد و وظیفه لوزه ها در واقع دفاع از بدن در مقابل میکروب‌ها می باشد. لوزه‌ها به عنوان غدد لنفاوی بزرگی که در سر راه تنفس و عبور غذا قرار گرفته‌اند، بدن را از ورود میکروب‌ها مصون می‌دارندمحافظت می کنند.
کودکان بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به عفونت‌ها و ناراحتی‌های مربوط به لوزه‌ها قرار دارند. عفونت لوزه‌ها در میان کودکان زیر هفت سال بیشتر به چشم می‌خورد زیرا کودکان به دلیل تکامل نیافتن سیستم ایمنی بدنشان بیشتر از سایرین در معرض سرماخوردگی‌ها و بیماری‌های عفونی و ناراحتی‌های مربوط به مجاری تنفسی قرار دارند و در نتیجه بیشتر در خطر عفونت لوزه قرار می‌گیرند.

لوزه سوم

قسمتی از بافت لنفاوی موجود در حلق به نام آدنوئید یا لوزه سوم در انتهای بینی و پشت حلق جای گرفته است و علائمی مانند گلو درد، تنفس بد بو، آبسه، مسدود شدن مسیر هوایی بینی، ضعف در هضم غذا، خروپف، آپنه خواب مزمن یا مکرر را ایجاد می کند.
در قسمت پشت گلو 4 عضو کوچک قرار دارد. که شامل قاعده زبان، لوزه سوم، لوزه چپ و راست است. این قسمت ها کودکان را در هنگام مقابله با عفونت محافظت می نماید.

در واقع این قسمت ها از همان بدو تولد تا سن چهار سالگی بزرگ می شوند. لوزه سوم در قسمت پشت بینی قرار دارد و در حالت عادی هنگام معاینه کردن مشاهده نمی شود. لوزه ها با رشد کودک به طور تدریجی و آرام شروع به کوچک شدن می نمایند و در یزرگسالی ناپدید می شوند.

با ملتهب شدن لوزه سوم و بزرگ شدن آن، اختلالات تنفسی و عفونت گوش و سایر مشکلات پدیدار می شوند. از جمله روش های جراحی به منظور حذف لوزه و آدنوئید، تونسیلکتومی و آدنوئیدکتومی را می توان نام برد.

علائم عفونت لوزه

• تورم لوزه
• قرمزی
• گوش درد ناشی از تورم لوزه
• مشکل در بلع غذا و آب
• تب بالا بین 38 تا 40 درجه
• لرز و سردرد
• خستگی و از دست دادن اشتها
• تغییر در صدا و خرخر شبانه
• تکلم تو دماغی
• بوی بد دهان

جراحی لوزه

جراحی لوزه یک روند جراحی برای برداشتن لوزه می باشد. لوزه ها دو غده کوچک واقع در پشت گلو می باشند. لوزه ها محل استقرار گلبول های سفید خون برای کمک به مبارزه با عفونت هستند؛ ولی گاهی اوقات لوزه ها خودشان عفونی می شوند.
تکرار این ورم می تواند نیاز به جراحی لوزه را الزامی نماید.

بزرگی لوزه ها چیست؟

وظیفه لوزه کمک در شناسایی عوامل بیماریزا و دفاع بر علیه آنهاست. با این حال اگر در اثر عفونت مکرر ساختمان طبیعی لوزه به هم بخورد و لوزه ها به طور غیر عادی بزرگ شوند، می توانند منجر به تنگی نفس خرخر شبانه، اختلال رشد صورت و فک، به هم خوردن ترتیب دندان ها،کاهش رشد، تورم مفاصل و مشکلات قلبی شوند. در این صورت باید برای پیشگیری از این موارد لوزه ها را با جراحی برداشت. به برداشتن لوزه تانسیلکتومی می گویند.

لوزه سوم چیست؟

لوزه سوم یک بافت شبیه لوزه های دیگر است که در بالای کام نرم و در سقف حلق قرار دارد. بزرگی لوزه سوم می تواند منجر به تنگی نفس، خرخر اختلال رشد صورت، عوارض قلبی – ریوی سینوزیت مزمن و عفونت مکرر گوش شود. در این صورت لوزه سوم را باید تحت جراحی قرار داد. به برداشتن لوزه سومآدنوئیدکتومی می گویند.

علائم ورم لوزه ها

ورم لوزه می تواند باعث متورم شدن لوزه ها و درد در گلو شود. علائم دیگر ورم لوزه شامل تب، مشکل در قورت دادن غذا و متورم شدن غده ها در اطراف گردن می باشد. پزشک متوجه قرمز شدن گلو و پوشیده شدن لوزه های شما با یک پوشش زرد یا سفید، می شود. گاهی اوقات، تورم به خودی خود رفع می گردد. در موارد دیگر، مصرف آنتی بیوتیک یا جراحی لوزه الزامی می باشد. جراحی لوزه می تواند مشکلات تنفسی از قبیل خرخر کردن یا آپنه خواب، را نیز درمان کند.

چه کسانی به جراحی لوزه نیاز دارند؟

ورم لوزه و نیاز به جراحی لوزه، در میان کودکان و بزرگسالان رواج دارد. البته افراد در هر سنی ممکن است، مشکل لوزه را تجربه کرده و به جراحی نیاز پیدا کنند.

جراحی لوزه می تواند مشکلاتی از قبیل موارد زیر را درمان کند:

• مشکلات تنفسی مرتبط با لوزه های ورم کرده
• خرخر کردن مکرر و با صدا
• دوره ای که در آن تنفس در طول خواب متوقف شده و تحت عنوان آپنه خواب نامیده می شود.
• خونریزی لوزه ها
• سرطان لوزه

چگونه برای جراحی لوزه آماده شویم؟

شما باید مصرف داروهای ضد التهابی، را به مدت دو هفته قبل از جراحی متوقف کنید. این نوع دارو شامل آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن می باشد. داروهایی از این نوع می تواند باعث افزایش خطر خونریزی، در طول و بعد از جراحی شود. شما باید پزشک را از داروها و ویتامین هایی که مصرف می کنید، مطلع سازید.

شما باید بعد از نیمه شب روز قبل از جراحی، چیزی نخورید و ننوشید. شکم خالی خطر احساس تهوع ناشی از بیهوشی را کاهش می دهد.

حتماً برای دوره ریکاوری در منزل برنامه ریزی کنید. از یکی از دوستان یا نزدیکان بخواهید تا شما را بعد از اجرای روند، به منزل بازگرداند و به شما در چند روز اول بعد از جراحی کمک کند. باید هفته بعد از جراحی را از محل کار یا مدرسه مرخصی بگیرید.

آموزش های قبل از عمل

1. هنگام مراجعه جهت عمل، آزمایشات مربوطه و تست شنوایی (در صورت موجود بودن) را همراه خود داشته باشید.
2. جراحی زیر بیهوشی عمومی انجام می شود، یعنی شما در طی عمل می خوابید.
3. قبل از رفتن به اتاق عمل زیورآلات، اجسام فلزی گیره سر، لنز، دندان مصنوعی و … را خارج کنید.
4. کلیه لباس ها ی خود را در آورید و لباس مخصوص اتاق عمل بپوشید.
5. لاک ناخن ها و آرایش خود را پاک کنید.
6. قبل از ورود به اتاق عمل ادرار خود را تخلیه کنید.
7. معمولا فردای روز عمل مرخص می شوید.
8. در صورت تب، سرفه و هرگونه علایم سرماخوردگی قبل از عمل پزشک را در جریان بگذارید.

روند جراحی لوزه

روش های مختلفی برای برداشتن لوزه ها وجود دارد. یک روش رایج تشریح چاقوی سرد نام دارد. در این حالت، جراح لوزه های شما را با یک اسکالپل برمی دارد.

روش رایج دیگر برای جراحی لوزه شامل سوزاندن و برداشتن بافت، از طریق فرایندی به نام کاتریزاسیون می باشد. امواج صوتی در برخی روندهای لوزه برداری مورد استفاده قرار می گیرند. جراحی لوزه در حدود نیم ساعت طول می کشد.

صرف نظر از روش جراحی انتخاب شده توسط پزشک، این روند، تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. شما در طول روند، هیچ دردی را احساس نمی کنید. وقتی به هوش می آیید، به اتاق ریکاوری برده می شوید.

خطرات جراحی لوزه

جراحی لوزه و لوزه سوم بسیار رایج می باشد. مثل جراحی های دیگر، برخی خطرات به همراه روند وجود خواهد داشت. این خطرات عبارتند از:

• تورم
• عفونت
• خونریزی
• واکنش به داروی بیهوشی

ریکاوری

بیماران اندکی درد را بعد از جراحی لوزه برداری تجربه می کنند. بعد از جراحی، گلو درد را تجربه می کنید. در ناحیه فک، گوش ها و گردن نیز درد تجربه می شود. خصوصاً در طول دو تا سه روز اول بعد از جراحی، استراحت الزامی می باشد.

برای هیدراته ماندن بدون آسیب زدن به گلو، به آرامی آب بنوشید. سوپ گرم و رقیق گزینه غذایی ایده آل در طول ریکاوری می باشد. شما می توانید بستنی، پودینگ و دیگر غذاهای نرم را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. سعی کنید غذاهای سفت، کرانچی یا تند را به مدت چندین روز بعد از جراحی لوزه از رژیم غذایی خود حذف کنید.

داروی مسکن می تواند به داشتن احساس بهتر در طول دوره ریکاوری کمک کند. داروها را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید. در صورت تجربه خونریزی یا تب بعد از جراحی، با پزشک تماس بگیرید. خرخر کردن در طول چند هفته اول بعد از ورند، نرمال می باشد.

مراقبت های بعد از جراحی لوزه

1. بهتر است بیمار پس از عمل به شکم بخوابد و سرش به یک سمت چرخانده شود تا ترشحات به راحتی از حلق و دهان وی خارج شوند.
2. استفاده از کمپرس سرد و روی گردن می تواند از خونریزی بکاهد.
3. پس از به دست آوردن هوشیاری کامل و مناسب می توانید مایعات سرد (بهتر است این مایعات ترش نباشد) مصرف کنید.
4. بوی بد دهان و درد گوش و گلو ممکن است وجود داشته باشد که مصرف غذا های سرد آن را کم می کند. همچنین شستشوی دهان با سرم نمکی سرد،موثر است و باعث رقیق شدن ترشحات دهان و از بین رفتن بوی بد دهان می گردد.
5. از روز چهارم بعد از عمل می توان تخم مرغ آب پز، پوره سیب زمینی نرم شده با شیر، هویج پخته، لوبیا و نخود پخته و آش نیز مصرف نمود. به طور کلی باید از مصرف غذاهای سفت و خشک پرهیز شود.
6. دربیماران بالاتر از 6سال، جویدن آدامس نعنایی به کاهش درد و اسپاسم (سفتی)عضلانی کمک می کند.
7. در محل لوزه ها یک لایه سفید رنگ ایجاد می شود که معمولا به تدریج و با بهبود زخم تا هفته دوم از میان می رود.
8. خرخر کردن بلافاصله کاهش نخواهد یافت و باید تا یک ماه صبر کنید.
9. در صورت بلع مکرر خون(وجود خونریزی ته حلق) یا خونریزی از بینی به پرستار خود اطلاع دهید.
10. وجود مدفوع تیره بعد از عمل به علت بلع مقداری خون طبیعی است.
11. بخیه ها جذبی است و نیازی به کشیدن ندارد.
12. از صحبت زیاد و سرفه کردن بپرهیزید چون باعث درد می شود.

در صورت وجود هر یک از موارد زیر سریعا با پزشک معالج خود تماس بگیرید:

• استفراغ خونی چند روز پس از عمل
• تب بالای 38 درجه
• خونریزی به رنگ قرمز روشن از دهان یا بینی
• درد شدید گردن
• - نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی
• - منبع: علیرضا محبی جراح، متخصص گوش و حلق و بینی

در این مقاله با انواع بیماری گوش و راه های درمان آن آشنا می شوید

گوش انسان دستگاه مهم و پیچیده‌ای در بدن است که اغلب ما تنها از یکی از وظایف آن آگاه هستیم و از اهمیت خاص آن بی اطلاع هستیم. دستگاه شنوایی و تعادل در گوش انسان قرار دارد و علاوه بر شنوایی اصوات مختلف، گوش ها وظیفه ای حیاتی در برقراری و حفظ تعادل بدن ما دارند. با توجه به این موضوع هر اختلال کوچکی در عملکرد این عضو موجب سرگیجه و عدم تعادل، کاهش شنوایی و خطراتی برای مغز می شود.

گوش انسان از سه قسمت تشکیل شده است:

گوش داخلی، میانی و خارجی

گوش داخلی

شامل گیرنده های عصب شنوایی و تعادلی که به مغز می روند.

گوش میانی

استخوانچه های موجود در گوش میانی (رکابی، چکشی و سندانی) وظیفه انتقال صوت از پرده را به گوش داخلی دارند.

گوش خارجی

شامل مجرا و لاله گوش است.

مجرا توسط پرده گوش از گوش میانی جدا می شود. اغلب بیماری های طبی گوش انسان مانند مواردی که در این مقاله لیست شده اند، می توانند سلامت شنوایی و تعادلی بدن را تحت تاثیر قرار دهند. در موارد بسیاری، درمان این بیماری ها و سایر علل کم شنوایی، سبب بازگشت شنوایی می شود و گوش به حالت طبیعی خود باز می گردد. برخی از بیماریها اگر به موقع تشخیص و درمان نشوند منجر به اختلالات و مشکلات غیر قابل بازگشت، کم شنوایی و در موارد حادتر ناشنوا شدن می شود. اگر تصور می کنید شما یا اعضای خانوادتان مشکل شنوایی دارید، با مراجعه به پزشک متخصص می توانید از سلامت گوش هایتان اطمینان حاصل نمایید. با توجه به پیچیدگی عملکرد و ساختمان گوش عوامل مختلفی می تواند موجب اختلال در آنها شود.

انواع بیماری های گوش

عفونت های گوش

عفونت های گوش جز مهمترین عوامل در ایجاد بیماری ها و کاهش شنوایی است و در زیر عفونت ها را در سنین و بیماریهای مختلف بررسی می کنیم.

عفونت های زمان جنینی

ابتلا مادر به سرخجه در زمان بارداری می تواند موجب آسیب شنوایی و بروز برخی اختلالات در گوش نوزاد شود. عفونت های در بدو تولد و نوزادی مانند آنفولانزا، اوریون، سرخک و... هم ریسک بالایی دربروز کم شنوایی در نوزاد خواهد داشت.

اتیب سروز

مهمترین دلیل کم شنوایی در اطفال التهاب های بدون عفونت در گوش میانی است که با علایم تب و درد همراه است. اوتیت سروز اگر درمان نشود باعث ایجاد عفونت مزمن می شود که سبب پارگی پرده گوش می شود. این عارضه موجب افت شنوایی، فلج عصب صورت، ترشحات عفونی گوش، آبسه مغزی، سرگیجه و مننژیت می شود. درمان این بیماری تجویز دارو و در مواردی جراحی است. در رده سنی یک تا 10 سالگی، عفونت ها در گوش میانی بسیار شایع هستند و درمان آن نیز معمولا ساده است. علایم عفونت گوش بعد از انواع تب ها و سرماخوردگی شروع و شامل درد در گوش، بی اشتهایی و تب می باشد. با درمان به موقع، عارضه ای از عفونت یا مشکلات ثانوی نمی ماند.

اتواسکلروز

در سنین نوجوانی و جوانی ظاهر می شود. اتواسکلروز بیماری شایعی است که به دلیل چسبندگی در استخوانچه های موجود در گوش میانی به وجود می آید. درمان آن با جراحی است و یا با تایید پزشک سمعک تجویز می شود

منیر menieres

از بیماری های گوش شایع و پیشرونده است که در این بیماری فشار گوش داخلی افزایش می یابد. علایم آن شامل کاهش شنوایی، وزوز گوش، سرگیجه و پری گوش است.

بیماریهای گوش ارثی

مهمترین دلیل در کری و کاهش شنوایی عمیق، بیماری های گوش ارثی هستند. این اختلالات از زمان جنینی و تولد بروز یافته و در بعضی موارد بعد از 20 سالگی ادامه می یابد. سابقه فامیلی مهمترین نقش را در مشکلات گوش دارد.

ضربه به گوش ها

از عوامل آسیب رسان به گوش ها انواع ضربه هاست. سوانح رانندگی، ضربه به سر، سقوط از ارتفاع، سیلی و..... موجب آسیب با درجه خفیف تا از دست دادن تعادل و شنوایی می شود. بسته به شدت ضربه، صدمات آن به ساختمان گوش متغیر است.

بیماری خود ایمنی در گوش

بیماری های گوش داخلی (AIED) حالت التهابی در گوش داخلی است. تشخیص سریع بالینی در این بیماری مهم است. زمانی که سیستم ایمنی بدن سلول های گوش داخلی را با ویروس یا باکتری اشتباه می گیرد و به آنها حمله می کند، شاهد این بیماری هستیم.

علایم بیماری خود ایمنی گوش

احساس پری گوش، کاهش شنوایی و پیشرفت آن، وزوز گوش و سرگیجه است. درمان این بیماری گوش دارویی است. در برخی موارد با صلاحدید پزشک استفاده از سمعک یا کاشت حلزون توصیه می شود.

پارگی پرده گوش

وجود یک سوراخ یا پارگی در پرده صماخ که با کاهش شنوایی و درد همراه است. بدن قابلیت ترمیم این پرده را دارد و در بعضی موارد این ترمیم اتفاق می افتد، در برخی موارد نیز جراحی لازم است. افت شنوایی در پارگی پرده صماخ گوش بستگی به نوع و اندازه سوراخ و علت آن دارد.

کم شنوایی ناشی از مسمومیت های دارویی

این نوع کم شنوایی ها از اهمیت بالایی برخوردارند و سریعا مصرف دارو باید قطع شود. داروهای مضر برای گوش اکثرا از خانواده آمینوگلیکوزیدها از قبیل استرپتومایسین، دی هیدرواسترپتومایسین، کانامایسین، کنین، سالیسیلات است که هر کدام از این داروها تاثیر خاصی بر سیستم گوش دارد.

وزوز گوش

وزوز گوش ممکن است واقعی یا ذهنی باشد که تشخیص آن با پزشک است. در افرادی که مبتلا به وزوز گوش هستند، صدای زنگ به طور منقطع یا مداوم در گوش ها شنیده می شود. وزوز اغلب علامتی برای بیماری های گوش یا سایر بیماری ها است. برای اطلاعات بیشتر مقاله وزوز گوش را در سایت ما بخوانید.

پیر گوشی

کم شنوایی ناشی از بالا رفتن سن را اصطلاحا پرسبیکوز می نامند. تغییراتی که با پیر شدن در بدن اتفاق می افتد و با کاهش شنوایی در گوش ها بروز می کند. روند این بیماری در ابتدا با کاهش شنوایی در فرکانسهای بالا و بعد از آن در فرکانسهای متوسط و در نهایت فرکانسهای پایین است.

کم شنوایی ناشی از نویز

قرارگیری مداوم در محیط های شلوغ و صداهای بلند، قدرت شنوایی را کاهش می دهد. این عارضه بیشتر در افرادی که در کارخانه ها مشغول به کار هستند و در موسیقی دان ها شایع است. امروزه با رونق انواع هدفون ها و هدست ها در میان جوانان و گوش دادن به انواع موسیقی ها با صدای بلند و نامتعارف، شاهد آسیب های جدی و بازگشت ناپذیری هستیم. برای جلوگیری از اینگونه آسیب ها، در محل کار بایستی از تجهیزات کاهنده صدا و محافظ های صوت استفاده شود و همچنین دوری از محیط های شلوغ و پر صدا و عدم استفاده از هدفون توصیه می شود.

درمان بیماری های گوش

درمان کم شنوایی ها و اختلالات در گوش ها به سه دسته تقسیم می شود.

1. درمان های طبی گوش
2. جراحی گوش
3. توان بخشی گوش

تشخیص به موقع در تشخیص بیماری های گوش تاثیر بسزایی در جلوگیری از افت شنوایی دارد. علاوه بر تشخیص، درمان و استفاده منظم از داروها نیز بسیار موثر است. برای دستیابی به درمان کامل و نتیجه ای مطلوب با دقت به دستورات پزشک عمل کنید. سستی در مصرف داروها و عدم رعایت این دستورات توسط بیمار، آسیب های جبران ناپذیری را به بار می آورد

بیماری عفونت گوش چه علائمی دارد؟

بیماری عفونت گوش، گاهی اوقات اوتیت میانی حاد نامیده می شود. گوش میانی، فضای پر از هوا در پشت پرده گوش است که شامل استخوان های ارتعاشی کوچک گوش است. کودکان بیشتر از بزرگسالان به عفونت گوش مبتلا می شوند.
گوش انسان ساختار پیچیده ای دارد و به عوامل خارجی مختلف حساس است. بسیاری از بیماری ها از جمله بیماری عفونت گوش ممکن است برای مدت طولانی یا با کاهش شنوایی خفیف مورد توجه قرار نگیرند. اگر به موقع به پزشک مراجعه نکنید، ناشنوایی جزئی یا کامل غیر قابل برگشت ممکن است ایجاد شود.
عفونت گوش زمانی رخ می دهد که گوش با عفونت باکتریایی یا ویروسی عفونی شود. این مشکل می تواند به دلیل تجمع مایع در گوش بسیار دردناک باشد. این نوع عفونت می تواند مزمن یا حاد باشد. عفونت های حاد گوش بدون توجه به مدت زمان آن دردناک هستند، در حالی که عفونت مزمن گوش می تواند آسیب جبران ناپذیری به گوش میانی و داخلی ایجاد کند.

انواع عفونت گوش

سه نوع اصلی عفونت گوش وجود دارد که با سه عنصر اصلی گوش مطابقت دارند: گوش داخلی، میانی و بیرونی، یعنی:

– عفونت گوش داخلی

عفونت گوش داخلی درونی ترین قسمت گوش شما را تحت تاثیر قرار می دهد. گوش داخلی حاوی هزارتویی است که مسئول تعادل است. حلزون گوش، بخشی از هزارتو، عضوی حلزونی شکل است که ارتعاشات صدای گوش میانی را به نشانگرهای الکتریکی تبدیل می کند. عصب شنوایی این قرائصداها را از حلزون گوش به مغز منتقل می کند.

– عفونت گوش میانی

گوش میانی ناحیه پشت پرده گوش است و بین پرده گوش و گوش داخلی قرار دارد. 3 استخوان ریز در داخل گوش میانی وجود دارد که عبارتند از: استخوان مالئوس، سندان و رکابی.
این استخوان ها برای انتقال ارتعاشات صوتی از پرده گوش به گوش داخلی عمل می کنند. به عفونت گوش میانی اوتیت میانی نیز گفته می شود که به دلیل تجمع مایع در پشت پرده گوش ایجاد شده و می تواند باعث تورم آن شود.
همراه با گوش درد، ممکن است احساس پری گوش خود را نیز تجربه کنید. یکی از علائم اوتیت میانی تب است، همچنین ممکن است مشکلات شنوایی نیز وجود داشته باشد.

– عفونت گوش خارجی

، گوش خارجی بخشی از گوش است که از پرده گوش فراتر رفته و از سر خارج می شود. عفونت گوش خارجی که گوش شناگر نیز نامیده می شود، اوتیت خارجی نیز نامیده می شود. این مشکل معمولاً با بثورات خارش دار شروع می شود. گوش نیز ممکن است دردناک، قرمز و متورم شود. این نوع عفونت گوش به طور منظم به دلیل آبی که پس از حمام یا استخر در گوش باقی می‌ماند، ایجاد می‌شود. رطوبت به شرایط مطلوبی برای رشد و تولید مثل باکتری ها تبدیل خواهد شد. اگر گوش بیرونی شما توسط ابزارهایی که استفاده می کنید خراشیده شود یا با انگشتان یا ناخن های خود آن را لمس کنید، ممکن است عفونت باکتریایی رخ دهد.

علائم عفونت گوش

علائم و نشانه های رایج عفونت گوش در کودکان

– گوش درد، به خصوص هنگام دراز کشیدن
– کشیدن گوش ها
– مشکلات خواب
– گریه کردن بیشتر از حد معمول
– مشکل در شنیدن یا پاسخ دادن به صداها
– از دست دادن تعادل
– تب 100 درجه فارنهایت (38 درجه سانتیگراد) یا بالاتر
– تخلیه مایع از گوش
– سردرد
– از دست دادن اشتها

علائم بیماری عفونت گوش در بزرگسالان

– گوش درد
– تخلیه مایع از گوش
– مشکل شنوایی

علل عفونت گوش

عفونت گوش توسط یک باکتری یا ویروس در گوش میانی ایجاد می شود. این عفونت اغلب ناشی از یک بیماری دیگرمانند سرماخوردگی، آنفولانزا یا آلرژی است که باعث احتقان و تورم مجرای بینی، گلو و شیپور استاش می‌شود.

نقش شیپور استاش درگوش

شیپورهای استاش یک جفت شیپور باریک هستند که از هر گوش میانی به سمت بالا در پشت گلو، پشت مجرای بینی کشیده می شوند. در انتهای گلو این لوله ها باز و بسته می شوند و باعث موارد زیر می شوند:
– تنظیم فشار هوا در گوش میانی
– هوا را در گوش تازه می ‌کنند
– ترشحات معمولی را از گوش میانی تخلیه می ‌کنند.
تورم شیپور استاش ممکن است باعث مسدود شدن یا تجمع مایعات در گوش میانی شود. این مایع می تواند عفونی شده و علائم عفونت گوش را ایجاد کند.
در کودکان، شیپور استاش باریک تر و افقی تر است، که تخلیه آنها را دشوارتر می کند در نتیجه احتمال گرفتگی آنها، افزایش می یابد.

نقش آدنوئیدها

آدنوئیدها دو بافت کوچک در پشت بینی هستند که اعتقاد بر این است که در فعالیت سیستم ایمنی نقش دارند.
از آنجایی که آدنوئیدها در نزدیکی دهانه شیپور استاش قرار دارند، تورم آدنوئیدها ممکن است این لوله ها را مسدود کند. این می تواند منجر به عفونت گوش میانی شود. تورم و تحریک آدنوئیدها بیشتر در عفونت گوش کودکان نقش دارد، زیرا کودکان آدنوئید نسبتا بزرگتری نسبت به بزرگسالان دارند.

بیماری عفونت گوش چه علائمی دارد؟

شرایط مرتبط

شرایط گوش میانی که ممکن است با عفونت گوش مرتبط باشد یا منجر به مشکلات مشابه گوش میانی شود، عبارتند از:
اوتیت میانی با افیوژن، یا تورم و تجمع مایع (افیوژن) در گوش میانی بدون عفونت باکتریایی یا ویروسی، ممکن است به این دلیل رخ دهد که تجمع مایع پس از بهبود عفونت گوش ادامه می یابد. همچنین ممکن است به دلیل برخی اختلالات یا انسداد غیر عفونی شیپور استاش رخ دهد.
اوتیت میانی مزمن همراه با افیوژن زمانی رخ می دهد که مایع در گوش میانی باقی بماند. این امر کودکان را مستعد ابتلا به عفونت های جدید گوش می کند و ممکن است شنوایی را تحت تأثیر قرار دهد.
اوتیت میانی چرکی مزمن، نوعی عفونت گوش است که با درمان های معمول از بین نمی رود. این می تواند منجر به ایجاد سوراخ در پرده گوش شود.

نحوه تشخیص عفونت گوش

پزشک معمولاً می تواند عفونت گوش یا بیماری دیگری را بر اساس علائم بیمار و معاینه تشخیص دهد. پزشک احتمالاً از یک ابزار بنام اتوسکوپ برای مشاهده گوش ها، گلو و مجرای بینی استفاده می کند و همچنین احتمالاً به تنفس کودک با گوشی پزشکی گوش می دهد.

اتوسکوپ پنوماتیک

ابزاری به نام اتوسکوپ پنوماتیک اغلب تنها ابزار تخصصی است که پزشک برای تشخیص عفونت گوش به آن نیاز دارد. این ابزار پزشک را قادر می سازد تا به گوش نگاه کند و در مورد وجود مایع پشت پرده گوش قضاوت کند. با استفاده از اتوسکوپ پنوماتیک، پزشک به آرامی هوا را روی پرده گوش قرار می دهد. به طور معمول، این هوا باعث حرکت پرده گوش می شود. اگر گوش میانی پر از مایع باشد، پزشک حرکت پرده گوش را کمی مشاهده می‌کند.

تست های اضافی

در صورت وجود هر گونه شک در مورد تشخیص، عدم پاسخ به درمان های قبلی، یا وجود سایر مشکلات طولانی مدت یا جدی، پزشک ممکن است آزمایش های دیگری را انجام دهد که شامل موارد زیر هستند:

تمپانومتری

این تست حرکت پرده گوش را اندازه گیری می کند. دستگاهی که مجرای گوش را می‌بندد، فشار هوا را در کانال تنظیم می ‌کند که باعث حرکت پرده گوش می‌شود. این دستگاه میزان حرکت پرده گوش را اندازه گیری می کند و اندازه گیری غیرمستقیم فشار داخل گوش میانی را فراهم می کند.

بازتاب سنجی آکوستیک

این آزمایش میزان بازتاب صدا از پرده گوش را اندازه گیری می کند (اندازه گیری غیرمستقیم مایعات در گوش میانی). به طور معمول، پرده گوش بیشتر صدا را جذب می کند. با این حال، هر چه فشار مایع در گوش میانی بیشتر باشد، پرده گوش صدای بیشتری منعکس می کند.

تمپانوسنتز

پزشک ممکن است از لوله کوچکی استفاده کند که پرده گوش را سوراخ کند تا مایع گوش میانی را تخلیه کند. این مایع برای ویروس ها و باکتری ها آزمایش می شود. اگر عفونت به درمان های قبلی به خوبی پاسخ نداده باشد، این درمان می تواند مفید باشد.

تست های دیگر

اگر کودک چندین عفونت گوش یا تجمع مایع در گوش میانی داشته است، پزشک ممکن است کودک را به یک متخصص شنوایی (شنوایی شناس)، گفتار درمانگر یا درمانگر رشد برای آزمایش های شنوایی، مهارت های گفتاری، درک زبان یا توانایی های رشدی ارجاع دهد.

درمان

بیشتر عفونت‌ها به خودی خود طی یک تا دو هفته بدون هیچ درمانی برطرف می‌شوند.
برخی شواهد نشان می دهد که درمان با آنتی بیوتیک ممکن است برای برخی از کودکان مبتلا به عفونت گوش کارساز باشد. از سوی دیگر، استفاده زیاد از آنتی بیوتیک ها می تواند باعث مقاوم شدن باکتری ها به دارو شود.
پزشک به بیمار درمان هایی برای کاهش درد ناشی از عفونت گوش توصیه می کند. این موارد ممکن است شامل موارد زیر باشد:

داروهای ضد درد

پزشک ممکن است استفاده از استامینوفن بدون نسخه یا ایبوپروفن (Advil، Motrin IB و…) را برای تسکین درد توصیه کند.
قطره های بی حس کننده: اگر پرده گوش سوراخ یا پارگی نداشته باشد، ممکن است برای تسکین درد استفاده شود.

آنتی بیوتیک درمانی

پزشک ممکن است درمان آنتی بیوتیکی را برای عفونت گوش در شرایط زیر توصیه کند:
– کودکان 6 ماهه و بزرگتر با گوش درد متوسط تا شدید در یک یا هر دو گوش به مدت حداقل 48 ساعت یا دمای بدن 39 درجه سانتیگراد یا بالاتر.
– کودکان 6 تا 23 ماهه با درد خفیف گوش میانی در یک یا هر دو گوش به مدت کمتر از 48 ساعت و دمای بدن 39 درجه سانتیگراد
– کودکان 24 ماهه و بزرگتر با درد خفیف گوش میانی در یک یا هر دو گوش به مدت کمتر از 48 ساعت و دمای کمتر از 39 درجه سانتیگراد
– کودکان کمتر از 6 ماه با اوتیت مدیای حاد تایید شده، احتمال بیشتری دارد که با آنتی بیوتیک ها بدون زمان زیادی درمان شوند.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: جزوه های آموزشی و متون شنوایی سنجی مرکز شنوایی شناسی یوسف آباد تهران برگرفته از استاد عنصری متخصص و جراح گوش و حلق و بینی، خانم صبور مهاجر، داوود عطایی شنوایی شناس

آشنایی با فواید روغن شتر مرغ در ارتقاء بهداشت و بهبود سلامتی فردی

Ostrich (emu) oil

مثلث سلامتریشه سلولی بیماری باقی می ماند و بیماری دوباره برمی گردد، پس

:جهت درمان پسوریاسیس و اغلب ضایعات پوستی

اصلاح تغذیه بخصوص روزه گرفتن

روغن مالی با روغن های حیوانی مثل روغن گاوی (روغن زرد حیوانی) یا روغن شتر مرغ

انجام حجامت ها طبق دستور

:موارد استفاده روغن شتر مرغ به شرح ذیل است

برای رفع ترک پاشنه پا، روزانه سه بار پاشنه پا با روغن شتر مرغ چرب شود

در درمان سوختگی ها، روزانه سه تا چهار بار زخم سوختگی با ترکیب روغن شتر مرغ و عسل پوشانده شود

در درمان خارش های پوستی در اثر اگزما، بطور مرتب توسط روغن شتر مرغ روغن مالی شود، بطوریکه همواره سطح اگزما را یک لایه نازک روغن شتر مرغ پوشانده باشد

در رفع خارش های پوستی ناشی از خشکی پوست بخصوص در افراد مسن و پس از استحمام، پوست با یک لایه نازک از روغن شتر مرغ چرب نگه داشته شود

در درمان زخم ها و له شدگی ها، با مخلوطی از روغن شتر مرغ و عسل روی زخم ها پوشانده شود

در درمان بیماری پسوریاسیس، با یک لایه نازک از روغن شتر مرغ ضایعات پوستی چرب نگه داشته شود

در درمان آکنه، شب ها روی محل های مستعد جوش و دارای لکه های قهوه ای (لک مک)، لایه نازکی از ترکیب عسل بعلاوه همان میزان روغن شترمرغ و سه قطره سرکه محلی انگور پوشانده شود و صبح با آب ولرم شستشو داده شود

برای رفع درد زانو ناشی از بیماری های روماتیسمی و آرتروز، روغن شتر مرغ را باید به محل درد مالید و ملایم ماساژ داد

برای رفع گرفتگی عضلانی، روزی سه بار محل گرفتگی با روغن شتر مرغ ملایم ماساژ داده شود

برای رفع کمردرد و بیماری سیاتیک، روزی سه بار بخصوص شبها روغن شتر مرغ در محل درد مالیده شود وملایم ماساژ داده شود

برای رفع التهاب و آسیب تاندون ها در ورزشکاران، روزی سه بار مخصوصاً شبها روغن شتر مرغ بر روی محل التهاب مالیده شود و به آرامی ماساژ داده شود

در از بین بردن چین و چروک صورت و جهت زیبایی پوست، از روغن شتر مرغ بصورت یک کرم می توان استفاده کرد، بطوریکه روزی سه بار یک لایه نازک روی پوست قرار گیرد و به آرامی ماساژ داده شود و بعد مدت کمی پوست با آب ولرم شستشو داده شود

برای سوختگی ناشی از ادرار شیرخواران، روغن شترمرغ می تواند به سرعت موجب آرامش و التیام پوست شود

در زخم های بستر، روغن شتر مرغ در ترکیب با عسل می تواند اثرات خوبی ایجاد کند

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:

حسن اکبری،متخصص آسیب شناسی سلولی،دانشیار پاتولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتیمحقق و مدرس طب اسلامی ایرانی

در این مقاله به درباره صوت و آسیب های صوتی به گوش و شنوایی خواهیم پرداخت

محدوده شنوایی انسان چقدر است؟

ساختار گوش داخلی آشنا کنیم تا وظایف و تاثیر آن بر دیگر سیستم‌های بدن راحت‌تر درک شود‌.

ساختار گوش داخلی

این ساختار، شامل سه بخش زیر است:

1)‌ بخش حلزون

2)‌ مجراهای نیم دایره

3) دهلیز

گوش داخلی(Inner ear) دارایگیرنده‌های شنوایی و تعادلی است‌.‌ گیرنده‌های شنوایی که در بخش حلزونی قرار دارند امواج صوتی را تبدیل به پیام عصبی می‌کنند و وظیفه شنوایی را بر عهده دارند‌.‌ گیرنده‌های تعادلی در مجراهای نیم دایره و دهلیز قرار گرفته و در حس تعادل نقش دارند‌.

کم شنوایی چیست؟

کم شنوایی (Hearing loss) معمولاً در نتیجه آسیب گوش داخلی یا عصب ایجاد می‌شود‌.‌ این عارضه گوش ممکن است به دلیل نقص مادرزادی‌،‌ آسیب‌،‌ بیماری‌،‌ داروهای خاص‌،‌ قرار گرفتن در معرض صدای زیاد یا پیرگوشی(presbycusis) ایجاد شود‌ که علامت اصلی آن عدم توانایی در شنیدن صدا است‌.

علائم و نشانه‌های اختلال شنوایی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• نشنیدن گفتار و صداهای دیگر
• مشکل در درک کلمات به ویژه در برابر صدای پس زمینه یا در میان جمعیت
• مشکل در شنیدن حروف صامت
• نیاز به افزایش صدای تلویزیون یا رادیو
• اجتناب از مکالمات
• اجتناب از برخی روابط اجتماعی
• اختلالات تعادلی

انواع کم شنوایی

کم شنوایی ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد. از سوی دیگر، کم شنوایی در سنین گوناگون علل متفاوتی دارد. به طور کلی،انواع کم شنوایی بر سه نوع است که در زیر توضیح مختصری درباره آنها ارائه می‌شود.

کم شنوایی حسی عصبی

اگر گوش داخلی یا عصب شنوایی آسیب ببینند، فرد دچار کم شنوایی حسی عصبیمی‌شود. شایع‌ترین علت بروز کم شنوایی حسی عصبی این است که تعدادی از سلول‌های مویی (سلول‌های حسگر سیستم شنوایی در گوش داخلی) دچار آسیب می‌شوند.

کم شنوایی حسی عصبی شایع‌ترین نوع کم شنوایی به شمار می‌رود. به طور معمول، این نوع کم شنوایی با گزینه‌های طبی یا جراحی قابل درمان نیست اما روش‌های گوناگون برای کمک به شنوایی در بیشتر این افراد کیفیت زندگی آنها را بهبود می‌بخشد.

کم شنوایی هدایتی یا انتقالی

اگر گوش میانی یا گوش خارجی به گونه‌ای آسیب ببینند که نتوانند امواج صوتی را از محیط بیرون به گوش داخلی برسانند، کم شنوایی هدایتی یا همان کم شنوایی انتقالی حادث می‌شود. به عنوان نمونه، انباشتگی جرم گوش یا گیر کردن یک جسم خارجی در کانال گوش باعث بروز کم شنوایی هدایتی می‌گردد.

این نوع کم شنوایی، شایع‌ترین گونه از انواع کم شنوایی در کودکان است.عفونت‌های مکرر گوش با آسیب زدن به گوش میانی باعث بروز آن می‌شوند. در برخی موارد، کم شنوایی هدایتی با گزینه‌های درمانیِ طبی یا جراحی قابل درمان است.

کم شنوایی مختلط یا ترکیبی

گاهی ترکیبی از دو نوع کم شنوایی بالا فرد را مبتلا می‌سازد.

شنوایی چگونه بر تعادل تأثیر می‌گذارد؟

همانطور که مشاهده کردیم اختلالات گوش ممکن است مشکلاتی بیش‌تر از اختلال شنوایی را ایجاد کنند‌.‌ گوش‌ها می‌توانند توانایی راه رفتن‌،‌ ایستادن و حفظ تعادل را تحت تأثیر قرار دهند‌.‌ در حقیقت گوش‌ها با سایر سیستم‌های بدن کار می‌کنند تا به انسان در درک جایگاه خود در فضا، احساس تعادل ثابت و ایستادن در وضعیت قائم و همینطور در کنترل راه رفتن کمک کنند.

اختلال شنوایی‌ و تعادل

اختلال شنوایی که منجر به اختلال در تعادل می‌شود، نوعی بیماری است که باعث می‌شود شما دچار بی‌ثباتی و گیجی شوید‌.‌ اگر ایستاده‌اید‌،‌ نشسته‌اید یا دراز کشیده‌اید‌،‌ ممکن است احساس کنید که در حال حرکت‌،‌ چرخش یا شناور هستید‌.‌

این اختلال ممکن است همراه با سرگیجه(vertigo) باشد‌،‌ به طوری که فرد در ناحیه سر خود احساس چرخش شدید کند‌.‌ اختلال شنوایی که می‌تواند به دلیل شرایط سلامتی‌،‌ داروها یا مشکل در گوش داخلی یا مغز ایجاد شود‌،‌ عمیقاً فعالیت‌های روزانه فرد را تحت تاثیر قرار داده و باعث مشکلات روحی و روانی می‌شود‌.

دلایل و علل ایجاد اختلال شنوایی یا کم شنوایی

بیماری لابیرنتیت(labyrinthitis) و بیماری منییر(menieres disease) می‌تواند منجر به کاهش شنوایی و مشکلات تعادل شود‌.‌ لابیرنتیت عفونت گوش داخلی است و هنگامی رخ می‌دهد که ساختار گوش داخلی‌،‌ عفونی و ملتهب شود‌.‌ این مشکل می‌تواند منجر به کاهش شنوایی‌،‌ وزوز گوش(tinnitus)‌،‌ احساس سرگیجه و حالت تهوع شود‌.

در زیر به شایع‌ترین دلایل و علل کم شنوایی پرداخته شده است.

• آسیب به گوش داخلی: افزایش سن و گوش سپردن به صداهای بسیار بلند گاهی باعث آسیب به سلول‌های مویی موجود در گوش داخلی یا عصب شنوایی می‌شوند. سلول‌های مویی به همراه عصب شنوایی وظیفه تولید و ارسال سیگنال عصبی شنوایی را به مغز بر عهده دارند. اگر یکی یا هر دو بخش آسیب ببینند، امکان تولید و ارسال این سیگنال‌ها به میزان مناسب از بین می‌رود و کم شنوایی حسی عصبی پدیدار می‌شود. در این نوع کم شنوایی، صداهای زیر به صورت واضح شنیده نمی‌شوند و شنیدن واژه‌ها در محیط‌های پر سر و صدا دشوار می‌گردد.
• انباشتگی جرم گوش یا تولید بیش از حد آن: جرم گوش ترشح طبیعی گوش انسان به شمار می‌رود. گاهی میزان این جرم زیاد است یا خشکی و فشردگی آن به ترتیبی می‌شود که کانال گوش را مسدود می‌کند. این امر امکان انتقال امواج صوتی از محیط بیرون به گوش میانی را سلب می‌نماید. برداشتن جرم گوش فشرده به راحتی این مشکل را برطرف می‌کند.
• عفونت گوش
• رشد غیر طبیعی استخوانی در گوش
• وجود تومور در گوش
• پارگی پرده گوش یا سوراخ شدن پرده گوش: صداهای بسیار بلند و ناگهانی مانند صداهای انفجار، تغییرات ناگهانی فشار در محیط بیرون، فرو بردن یک جسم سخت یه داخل کانال گوش و ضربه به پرده گوش، و عفونت از عواملی هستند که می‌توانند پرده گوش را پاره یا سوراخ نمایند و شنوایی فرد به ویژه کودکان را کم کنند.

علائم اختلال شنوایی چیست؟

• سرگیجه (احساس چرخش)
• زمین خوردن یا احساس سقوط
• سبکی سر
• ضعف
• احساس شناور بودن
• تاری دید
• گیجی یا منگی هنگام راه رفتن

علائم دیگر اختلال شنوایی و تعادل ممکن است حالت تهوع‌،‌ استفراغ و بدحالی باشد‌.‌ همچنین تغییر در ضربان قلب و فشار خون و ترس و اضطراب‌،‌ علائم دیگر آن هستند که معمولا دوره کوتاهی دارند و در صورت طولانی شدن به افسردگی می‌انجامند‌.

روش‎‌های درمان کم شنوایی یا اختلال شنوایی

اولین کاری که متخصص گوش،حلق و بینی در صورت بروز مشکل تعادل انجام می‌دهد تعیین علت بیماری است‌.‌ در صورتی که اختلال شنوایی در نتیجه استفاده از نوعی دارو به وجود آمده باشد‌،‌ پزشک، داروی متفاوتی را پیشنهاد می‌کند یا برای انجام آزمایشات تعادلی و توانبخشی سرگیجه به متخصص شنوایی شناس ارجاع می‌دهد.

اگر BPPV دارید‌،‌ شنوایی شناس با انجام یک سری حرکات درمانی مانند مانور Epley را برای کمک به تخلیه اتوکونیا از مجاری نیم دایره انجام می‌دهد‌.‌ که در یک تا چند جلسه درمان می‌شود‌.‌ در صورت تشخیص بیماری منییر،‌ ممکن است متخصص گوش و حلق و بینی‌،‌ برخی تغییرات را در رژیم غذایی ایجاد کند و یا اگر سیگاری هستید تجویز کند که سیگار را ترک کنید‌.

همچنین داروهای ضد سرگیجه یا ضد تهوع علائم شما را تسکین خواهند داد که می‌توانند خواب آور باشند‌.‌ شاید داروهای دیگری مانند جنتامایسین (آنتی بیوتیک) یا کورتیکواستروئیدها استفاده شوند‌.‌ گرچه جنتامایسین ممکن است سرگیجه را بهتر از کورتیکواستروئیدهاکاهش دهد‌،‌ اما گاهی اوقات باعث کاهش شنوایی دائمی می‌شود!

در برخی موارد شدید بیماری منییر،‌ ممکن است به جراحی اندام‌های دهلیزینیاز باشد‌.‌ برخی از افراد مبتلا به اختلال تعادل ناشی از اختلال شنوایی، ممکن است نتوانند سرگیجه خود را به طور کامل از بین ببرند و باید راه‌هایی برای کنار آمدن با آن پیدا کنند‌.‌ متخصص توانبخشی می‌تواند به شما در تهیه یک برنامه درمانی فردی کمک کند‌.

با پزشک خود درمورد اینکه آیا رانندگی ایمن است یا نه و همچنین در مورد راه‌های کاهش خطر زمین خوردن و آسیب دیدن در طول فعالیت‌های روزمره‌،‌ مانند بالا رفتن یا پایین آمدن از پله‌ها‌،‌ ورزش‌ و غیره صحبت کنید‌.‌ برای کاهش خطر آسیب ناشی از سرگیجه‌،‌ از راه رفتن در تاریکی خودداری کنید‌.‌

کفش پاشنه کوتاه یا کفش مخصوص پیاده روی در فضای باز بپوشید‌.‌ در صورت لزوم‌،‌ از عصا یا واکر استفاده کنید و شرایط را در خانه و محل کار خود مانند اضافه کردن نرده‌ها تغییر دهید‌.

همان گونه که در بخش‌های پیشین ملاحظه فرمودید، کم شنوایی انواع گوناگونی دارد. هر یک از انواع کم شنوایی گزینه درمانیِ خاص خود را می‌طلبد. در زیر، به اختصار، به روش‌های درمان انواع کم شنوایی پرداخته شده است.

ساکشن گوش و خارج ساختن جرم گوش

یکی از دلایل قابل درمان کم شنوایی هدایتی تجمع جرم گوش است. پزشک معالج می‌تواند با استفاده از دستگاه مکش (ساکشن) یا سایر ابزار ظریف و تخصصی جرم گوش را از کانال شنوایی خارج نماید.

عمل جراحی گوش

برای درمان برخی از انواع کم شنوایی پزشک متخصص گوش و حلق و بینی، بعضی از انواع عمل جراحی گوش را پیشنهاد می‌کند. به عنوان نمونه، می‌توان به عمل ترمیم پارگی پرده گوش موسوم به عمل تمپانوپلاستی یا عمل اتواسکلروز (برداشتن و خارج نمودن زوائد استخوانی غیر طبیعی از گوش) اشاره کرد.

گاهی بیمار به عمل جراحی ساده‌ای برای بهبود شنوایی نیاز دارد. به عنوان نمونه، در کودکانی که به طور مکرر به عفونت گوش مبتلا می‌شوند، مایع به طور مزمن در پشت پرده گوش تجمع پیدا می‌کند. برای رهایی از این مشکل، پزشک متخصص طی یک عمل جراحی ساده لوله‌های ظریفی را در پرده گوش کار می‌گذارد.

وظیفه این لوله‌ها که به لوله‌های وی تی هم معروف هستند، برقراری مداوم تهویه مناسب برای گوش میانی و هدایت ترشحات غیر طبیعی گوش میانی به خارج است.

سمعک‌ها و سایر وسایل کمک به شنوایی

اگر گوش داخلی آسیب دیده باشد یا به دلیل دیگری امکان درمان علت کم شنوایی وجود نداشته باشد، سمعکمی‌تواند در بهبود زندگی فرد کم شنوا موثر واقع شود. سمعک کم شنوایی را رفع نمی‌کند اما با تقویت صداهای دلخواه، فرد را در ارتباطات گفتاری و شنیدن صداها کمک می‌نماید.

برای دریافت سمعک بهتر است بیمار با یک کارشناس شنوایی سنجی مشورت کند. با توجه به تولید انواع بسیار گوناگون سمعک، این کارشناس به بیمار کمک می‌کند تا سمعکی متناسب با شرایط و خواسته‌های خود را بر گزیند. سمعک‌های گوناگون اندازه، شکل، رنگ‌ها و به طور کلی، خصوصیات بسیار مختلفی دارند.

کاشت حلزون گوش

چه کسی برای کاشت حلزون کاندید می‌شود؟ بیماری که به کم شنوایی شدید یا بسیار شدید دچار شده است یا فرد کم شنوایی که سمعک نمی‌تواند به شنیدن صداها برای او کمک نماید، ممکن است کاندید خوبی برای کاشت حلزون باشد.

پیش از این گفته شد که سمعک صداهای موجود را تقویت کرده، آن را در کانال گوش بیمار پخش می‌نماید. کاشت حلزون بر خلاف سمعک، گوش خارجی و گوش میانی و بخش عمده‌ای از گوش داخلی را از مسیر شنوایی فرد خارج می‌نماید و وظایف آن‌ها را خودش به انجام می‌رساند.

یعنی کاشت حلزون علاوه بر دریافت صدا از محیط و تقویت آن، امواج صوتی را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل کرده و آنها را به عصب شنوایی تحویل می‌دهد. اگر می‌خواهید بدانید آیا عمل جراحی کاشت حلزون برای درمان کم شنوایی شما مناسب است یا خیر، با یک پزشک متخصص گوش و حلق و بینی با تجربه زیاد در زمینه کاشت حلزون مشورت نمایید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنم؟

اولین کاری که متخصص گوش،حلق و بینی در صورت بروز مشکل تعادل انجام می‌دهد تعیین علت بیماری است‌.‌ در صورتی که اختلال شنوایی در نتیجه استفاده از نوعی دارو به وجود آمده باشد‌،‌ پزشک، داروی متفاوتی را پیشنهاد می‌کند یا برای انجام آزمایشات تعادلی و توانبخشی سرگیجه به متخصص شنوایی شناس ارجاع می‌دهد.

اگر BPPV یا همان سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش خیم دارید‌،‌ شنوایی شناس با انجام یک سری حرکات درمانی مانند مانور Epley را برای کمک به تخلیه اتوکونیا از مجاری نیم دایره انجام می‌دهد‌.‌ که در یک تا چند جلسه درمان می‌شود‌.‌ در صورت تشخیص بیماری منییر،‌ ممکن است متخصص گوش، حلق و بینی‌،‌ برخی تغییرات را در رژیم غذایی ایجاد کند و یا اگر سیگاری هستید تجویز کند که سیگار را ترک کنید‌.

برای تصمیم‌گیری در مورد مراجعه به پزشک بخاطر اختلال شنوایی و تعادل‌،‌ سوال‌های زیر را از خود بپرسید اگر به هر یک از این سوال‌ها پاسخ “بله” دادید‌،‌ با پزشک خود صحبت کنید‌.

• آیا احساس ناپایداری و عدم تعادل دارید؟
• آیا به هنگام چرخیدن در تخت خواب یا خم شدن احساس سرگیجه دارید؟
• آیا احساس می‌کنید حتی برای مدت زمان خیلی کوتاهی اتاق به دورتان می‌چرخد؟
• آیا وقتی می‌دانید که نشسته یا ایستاده‌اید‌،‌ احساس می‌کنید در حال حرکت هستید؟
• آیا تعادل خود را از دست می‌دهید و میفتید؟
• آیا احساس می‌کنید ممکن است بیفتید؟
• آیا احساس سبکی سر می‌کنید یا انگار ممکن است غش کنید؟
• آیا تاری دید دارید؟
• آیا در درک زمان یا مکان دچار مشکل می‌شوید؟

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منابع:

https://hopkinsmedicine.org

https://mayoclinic.org

رزیتا جعفری جراح و متخصص گوش و حلق و بینی

در این مقاله با بیماری های روده آشنا خواهید شد

بیماری التهاب روده چگونه است؟

بیماری التهابی روده یک بیماری نسبتاً شایع می باشد که از هر 1000 نفر یک نفر به این بیماری دچار می شوند. اگر فردی به صورت مداوم و مکرر دچار مشکل اسهال باشد و این اسهال همراه با خون و ماده مخاطی و چرک باشد و به همراه دل درد باشد می توان گفت این فرد دچار التهاب حاد روده شده است. التهاب روده به طور کلی یک بیماری مزمن شمرده و اطلاق می شود. این بیماری به دو شکل پیدا و پنهان وجود دارد. در التهاب پنهان روده هیچگونه علائمی در طولانی مدت وجود ندارد و باید مدتی بگذرد تا علائم خود را یکی یکی و تدریجی نمایان کنند. بسیاری از مواقع ممکن است این بیماری مزمن علائم شدید خود را به صورت پیشرفته و یکباره نشان دهد.

بیماری التهابی روده (IBD) چیست؟

بیماری التهابی روده (IBD) گروهی از اختلالات است که باعث التهاب مزمن (درد و تورم) در روده ها می شود. IBD شامل بیماری کرون و کولیت اولسراتیو است. هر دو نوع بر سیستم گوارشی تأثیر می گذارند. درمان ها می توانند به کنترل این عارضه ی مزمن و مادام العمر کمک کنند.

بیماری کرون تمام جداره لوله گوارش و هر دو روده بزرگ و کوچک را درگیر می کند. در بیماری کرون بیشتر روده باریک درگیر می شود و احتمال جراحی های مکرر بسیار زیاد است و بیمار ممکن است به علت تنگی های ایجاد شده در روده تحت عمل جراحی قرار گیرد. 50 تا 70 درصد بیماران احتمال جراحی دارند. بیماری کرون باعث درد و تورم در دستگاه گوارش می شود. می تواند هر قسمتی از دهان تا مقعد را درگیر کند. اغلب روده کوچک و قسمت بالایی روده بزرگ را درگیر می کند.

علائم بیماری کرون

در هر دو نوع این بیماری علائم و عوارض خارج از سیستم گوارش نیز ممکن است وجود داشته باشد به طور مثال اسکلت، مفاصل، عضلات و چشم ممکن است درگیر این بیماری شود. درگیری کبد و مجاری صفراوی که نوع شدیدتر فرم بیماری می باشد و باعث ایجاد تنگی مجاری صفرا می شود و در نهایت بعد از چند سال ممکن است فرد مجبور به پیوند کبد شود. اما در بیماری کرون معمولا علائم خود را به صورت اسهال خونی و درد شکم نشان می دهد.

کولیت اولسراتیو یا کولیت زخمی

فقط روده بزرگ را به صورت غیرمنتشر و جداگانه یعنی (بخشی مبتلا و بعضی قسمت ها سالم) درگیر می کند. در کولیت زخمی احتمال عمل جراحی بسیار پایین می باشد و در ابتدا ممکن است 10 تا 20 درصد از بیماران به اعمال جراحی نیاز پیدا کنند. کولیت اولسراتیو باعث تورم و زخم در روده بزرگ (کولون و رکتوم) می شود. کولیت میکروسکوپی باعث التهاب روده می شود که فقط با میکروسکوپ قابل تشخیص است.

علائم بیماری کولیت اولسراتیو یا کولیت زخمی

از علائم شایع بیماری کولیت روده به اصطلاح ساده تر اسهال خونی مداوم و مزمن می باشد. این علائم ممکن است در طولانی مدت و به صورت ناگهانی ظاهر شود. علامت کولیت زخمی معمولا بیشتر به صور اسهال می باشد و درد شکمی کمتر اتفاق می افتد.

علائم التهاب روده

مشخصه هر دو نوع این بیماری مزمن بودن آن است یعنی وقتی فرد دچار این بیماری ها می شود می توان گفت همیشه و تا پایان عمر گرفتار آن می باشد. خوشبختانه علی رغم مزمن و مادام العمر بودن این بیماری اگر داروهای تجویز شده از سوی پزشک متخصص گوارش به صورت دقیق و منظم مصرف شود مشکلی برای بیمار به وجود نمی آورد و بیماری پیشرفت زیادی ندارد و کاملا تحت کنترل قرار می گیرد و زندگی فرد تحت هیچ شرایطی مختل نمی شود. از شایع ترین علائم التهاب روده می توان به عوارض تنگی روده و داخل شکم بین لوپ ها و قوس های روده و بین روده و پوست جداره شکم و خروج ترشحات روده و چرک از آن، اشاره کرد. همچنین ممکن است بین لوپ های روده، مثانه، دستگاه تناسلی و ناحیه مقعد زنان ممکن است فیستول هایی ایجاد شود یعنی مسیرهای ریز و کانالی ممکن است به وجود بیاید و از طریق آنها چرک و ترشحات روده خارج شود.

• درد شکم
• درد مفاصل
• ناراحتی معده
• تهوع و استفراغ
• مخاط یا خون در مدفوع
• از دست دادن اشتها یا کاهش وزن غیرقابل توضیح

• گاز و نفخ
• تب و خستگی
• مشکلات بینایی
• زخم های پوستی
• خارش، قرمز و درد در ناحیه چشم
• اسهال (گاهی متناوب با یبوست) یا نیاز فوری به دفع مدفوع

عوارض بیماری التهابی روده چیست؟

افراد مبتلا به IBD در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان کولون (کولورکتال) هستند. سایر عوارض احتمالی عبارتند از:

• فیستول مقعدی (یک کانال پرشده از چرک است که دو عضو مجاور را بهم وصل می کند)
  تنگی مقعد (تنگ شدن کانال مقعدی که در آن مدفوع از بدن خارج می شود).
• کم خونی (سطح پایین گلبول های قرمز خون) یا لخته شدن خون.
• سنگ کلیه.
• بیماری کبد، مانند سیروز و کلانژیت اسکلروزان اولیه (التهاب مجرای صفراوی).
• سوء جذب و سوء تغذیه (ناتوانی در دریافت مواد مغذی کافی از طریق روده کوچک).
• پوکی استخوان.
• سوراخ یا پارگی در روده بزرگ
• تورم شدید روده

التهاب روده و سرطان

احتمال سرطان روده در نوع کرون که بیماری تمام سیستم گوارش را در برمی گیرد، در طول مسیر و در قسمت هایی که التهاب وجود دارد در طی مدت 10 تا 20 سال احتمال سرطانی شدن آنها وجود دارد. در کولیت زخمی که بیماری محدود به روده بزرگ می باشد طبیعتا احتمال سرطانی شدن فقط در محدوده روده بزرگ وجود دارد و هرچه درمان منظم تر باشد و التهاب تحت کنترل باشد احتمال سرطانی شدن آنها کمتر می شود و به اصطلاح ممکن است در مواردی که حتی در قسمت چپ روده بزرگ درگیر می شود این احتمال به صفر می رسد.

ابتلا همزمان التهاب روده و سندورم روده تحریک پذیر

بله، ممکن است هم IBD و هم IBS داشته باشید. در حالی که IBD می تواند باعث علائم IBS شود، هیچ دلیلی مبنی بر اینکه داشتن IBS خطر ابتلا به IBD را افزایش می دهد، وجود ندارد.

علت ایجاد بیماری التهابی روده چیست؟

یکی از رایج ترین علل ایجاد بیماری التهاب روده باکتری های روده می باشد. باکتری های موجود در روده به بافت های روده حمله می کنند و باعث التهاب روده می شوند. آنچه که مهم است و پزشکان توصیه می کنند این است که یک رژیم غذایی مناسب و انجام آزمایش کلی سالی دو بار می توان از انواع بیمار ها می توان پیشگیری کرد. محققان هنوز در تلاشند تا دلایل دقیق تری برای ابتلا به IBD کشف کنند. به نظر می رسد سه عامل ینتیک و ایمنی بدن و محرک های محیطی در این امر نقش دارند.

• ژنتیک: از هر 4 فرد مبتلا به این عارضه یک نفر سابقه خانوادگی این بیماری را دارد.
• پاسخ سیستم ایمنی: سیستم ایمنی معمولاً با عفونت ها مبارزه می کند. در افراد مبتلا به IBD، سیستم ایمنی غذاها را به عنوان مواد خارجی اشتباه می گیرد. آنتی بادی برای مبارزه با این مواد خارجی آزاد می شود و باعث علائم IBD می شود.
• محرک های محیطی: افراد با سابقه خانوادگی IBD ممکن است پس از قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی به این بیماری مبتلا شوند. این محرک‌ها شامل سیگار، استرس، مصرف دارو و افسردگی هستند.

توصیه های مهم در بیماری التهابی روده

• در طول روز استفاده از نوشیدنی ها و مایعات و مقدار زیاد آب فراموش نشود.
• استفاده از مولتی ویتامین ها
• استفاده از یک رژیم غذایی مناسب
• و در صورت کاهش وزن زیاد حتما با پزشک متخصص گوارش مشورت کنید.

درمان های غیر جراحی بیماری التهابی روده (IBD) چیست؟

درمان IBD بسته به نوع و علائم خاص متفاوت است. داروها می توانند به کنترل التهاب کمک کنند تا علائمی نداشته باشید.

درمان دارویی التهاب روده

• آمینوسالیسیلات ها (داروی ضد التهابی مانند سولفاسالازین، مسالامین یا بالسالازید) تحریک روده را به حداقل می رساند.
• آنتی‌بیوتیک‌ ها عفونت‌ ها و آبسه‌ ها را درمان می‌ کنند.
• کورتیکواستروئیدها، مانند پردنیزون، سیستم ایمنی را در کنترل نگه می دارند و تشدید بیماری را درمان می کنند.
• تعدیل‌ کننده‌ های ایمنی، سیستم ایمنی بیش فعال را آرام می‌کنند.
• شما همچنین می توانید از این درمان های بدون نسخه IBD بهره مند شوید:
• داروی ضد اسهال
• داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs).
• ویتامین‌ها و مکمل‌هایی مانند پروبیوتیک‌ ها.

درمان های جراحی بیماری التهابات روده

همانطور که ذکر شد، بیماری التهاب روده دارای دو نوع کرون و کولیت اولسراتیو می‌باشد که درمان جراحی هر یک متفاوت می‌باشد.

درمان های جراحی برای بیماری کرون چیست؟

1. از هر 10 نفر مبتلا به بیماری کرون 7 نفر در نهایت به جراحی نیاز دارند که داروها، علائمشان را تسکین نمی دهند. در حین برداشتن روده، جراح:
2. بخش روده بیمار را از بین می برد.
3. دو انتهای روده سالم را به هم متصل می کند (آناستوموز).

درمان های جراحی برای کولیت اولسراتیو چیست؟

پس از سن 30 سالگی افراد دارای عارضع کولیت اولسراتیو، از هر 3 نفر 1 نفر نیاز به جراحی دارند.

1. کولون (کولکتومی) یا کولون و رکتوم (پروکتوکولکتومی) را از بین می برد.
2. روده کوچک و مقعد را به هم متصل می کند.
3. کیسه‌ ای ایجاد می‌کند که مدفوع را جمع‌ آوری می‌کند و سپس از طریق مقعد خارج می شود.

آیا می توان از بیماری التهابی روده (IBD) جلوگیری کرد؟

در حالی که هیچ کاری نمی توانید برای جلوگیری از IBD انجام دهید، برخی تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی ممکن است علائم را کنترل کند.
به موارد زیر دقت کنید:

• هر دو تا چهار ساعت یکبار وعده های غذایی کوچک بخورید.
• راه های سالمی برای مدیریت استرس پیدا کنید، مانند مدیتیشن، حرکاتی مانند تای چی، گوش دادن به موسیقی یا پیاده روی.
• به اندازه کافی بخوابید و از نظر بدنی فعال بمانید.
• برای شناسایی غذاهایی که باعث تشدید IBD می شوند، یک دفترچه یادداشت داشته باشید. ممکن است متوجه شوید که دچار عدم تحمل غذایی، مانند عدم تحمل لاکتوز هستید. اگر اینطور است، بدن شما برای هضم برخی غذاها مشکل دارد، که باعث ناراحتی معده می شود.
• غذاهایی که روده ها را تحریک می کنند، مانند غذاهای فیبری، تند، چرب یا تهیه شده با شیر را کاهش دهید. در هنگام تشدید بیماری، غذاهای نرم و ملایمی را انتخاب کنید که التهاب کمتری دارند.
• مصرف نوشیدنی های کافئین دار، گازدار و الکلی را کاهش دهید. برای جلوگیری از کم آبی بدن بیشتر آب بنوشید.
• از استعمال هرگونه دخانیات پرهیز کنید.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: امیر طاهری، متخصص بیماری‌های گوارش

در این مقاله؛

از علائم تا درمان بیماری التهاب مری آشنا خواهید شد

یکی از مهم ترین اعضای دستگاه گوارش که وظیفه انتقال خوراکی ها و نوشیدنی ها را از دهان به سمت معده دارد، مری نام دارد. عملکرد مری نقش مهمی در چرخه گوارشی فرد خواهد داشت که ممکن است در شرایطی دچار مشکلاتی از قبیل التهاب مری شوند که باید در اسرع وقت برای درمان آن اقدام کنند. این بیماری به بافت های مری آسیب رسانده و منجر به بلع دردناک و دشوار و هم چنین درد قفسه سینه خواهد شد.

رفلاکس معده و در نهایت التهاب مری خواهد شد. عوامل مختلفی بر اساس شرایط در بروز این بیماری تاثیرگذار هستند که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.

• کاهش اشتها
• استفراغ
• ایجاد مشکل در بلع
• گیر کردن مواد غذایی در مری
• زخم های دهان
• تنگی نفس
• سردرد و تب
• دردهای عضلانی

نحوه تشخیص بیماری ازوفاژیت

در ابتدا برای تشخیص این بیماری بهترین پزشک متخصص گوارش به معاینه بالینی فرد پرداخته و سپس برای تشخیص دقیق تر آزمایش هایی از قبیل عکس برداری با اشعه ایکس، بلع باریوم، آندوسکوپی، بیوپسی، مانومتری مری، تست خراش پوست، آزمایش خون و تست پچ غذا را تجویز خواهد کرد. هم چنین ممکن است آزمایشات دیگری نیز نظیر آزمایش تشخیص عفونت باکتریایی، ویروسی و قارچی، تعیین غلظت گلبول هاس سفید برای بررسی آلرژی و شناسایی سلول های غیرطبیعی برای بررسی سرطان مری یا تغییرات پیش سرطانی نیز انجام شود.

درمان بیماری التهاب مری

روش های درمانی مختلفی برای درمان این بیماری وجود دارد که با توجه به علت بروز آن یکی از روش ها انتخاب خواهند شد. به طور معمول برای درمان داروهایی که برای عدم بازگشت اسید معده تاثیرگذار هستند، تجویز خواهند شد و در صورتی که بیماری های عفونی منجر به ایجاد این التهاب شده باشند، به درمان عفونت ها خواهند پرداخت. در ادامه روش های درمانی مختلف را بررسی خواهیم کرد.

بیماری مری بارت هستند نیز چون خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد برای درمان به جراحی نیاز است.

سخن پایانی

در این مقاله به بررسی و توضیحاتی کامل در خصوص بیماری التهاب مری پرداختیم و تمام علائم و روش های درمان آن را معرفی کردیم، تنها به این نکته توجه داشته باشید که در صورت مشاهده علائم به بهترین پزشک متخصص گوارش در اسرع وقت مراجعه کنید. امیدواریم که این مطالب برای شما مفید واقع شده باشد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:

امیر سعید صادقی، متخصص داخلی، فوق تخصص گوارش و کبد

علل فشار خون بالا چیست؟

هایپرتنشن یا فشار خون بالا به مشکلی گفته می شود که در آن، فشار درون شریان ها بیشتر از حالت نرمال می باشد. قلب، خون را به شریان ها پمپاژ می کند و خون در کل بدن پخش می شود. مشکلات فشار خون زمانی شکل می گیرد که قلب برای خون رسانی به تمام اندام ها نیاز داشته باشد تا بیشتر از حالت عادی کار کند.

از آنجایی که قلب فرد مبتلا به فشار خون بالا فشار بیشتری را تحمل می کند، در نتیجه هر گونه مشکل فشار خون بالا می تواند خطر مشکلات قلبی-عروقی، حمله و سکته قلبی را به شدت افزایش دهد. همچنین، رگ های خونی مبتلایان به فشار خون بالا، باریک تر و تنگ تر از رگ های افراد سالم است که این امر باعث تشدید خطر سکته مغزی، مشکلات کلیوی و مشکلات بینایی می شود.

علائم فشار خون بالا

فشار خون بالا با نام «قاتل خاموش» شناخته می شود. زیرا اکثر افراد مبتلا به فشار خون هیچ علائمی ندارند. ممکن است سال ها طول بکشد تا علائم ظاهر شوند، اما دیگر کار از کار گذشته و وضعیت شما وخیم شده است! اغلب اوقات، علائم ناشی از فشار خون می تواند با علائم سایر بیماری ها اشتباه گرفته شود. بهترین راه برای آگاهی از میزان فشار خون، چک آپ منظم است. علائم فشار خون شدید عبارتند از:

• سردرد های شدید
• خون دماغ
• عصبی شدن
• تعریق
• خستگی یا گیجی
• ضربان قلب نامنظم
• سرخ شدن صورت
• سرگیجه
• مشکلات بینایی
• درد قفسه سینه
• تنگی نفس
• مشکلات خواب
• وجود خون در ادرار
• دیدن لکه های سیاه
• احساس نبض شدید در قفسه سینه، گردن یا گوش ها

دکتر نادر افشاری متخصص قلب و عروق

اختصارات دارو در نسخه خوانی

برخی اختصارات متداول در مورد نوع دارو:

علامت اختصاری دارو ها در نسخه خوانی

در نسخه ها پزشک علاوه بر شکل دارویی، نوع استفاده از داروها را معین می کند. مثلا آمپول ها وریدی یا عضلانی و یا موضعی استفاده شوند

تعداد دفعات مصرف دارو در نسخه

میزان وزن یا عدی دارو در غلظت خاص با علامت های زیر مشخص می شود که بعضی مواقع درساخت دارو های ترکیبی به ویژه پوست به کار می رود:

میزان وزن دارو در نسخه خوانی

لطفا به این موضوع دقت داشته باشید که زمان مصرف دارو یعنی اینکه دارو با غذا مصرف شود یا نه، بسیار مهم است. و دقت در موضوع ذکر شده در میزان جذب دارو یا عوارض گوارشی ناشی از مصرف دارو ها موثر می باشد. پزشک از اصطلاح p.c (aftermeal) یعنی بعد از غذا استفاده می کند. نکته: در نسخه پزشکان آمپول «Amp»، قرص «Tab» و شربت «Syp» شایع ترین کلمات اختصاری مورد استفاده می باشند.

علائم اختصاری مصرف دارو در نسخه خوانی

در نسخه نویسی علائم اختصاری زیر در نظر گرفته شود:

1. 1 انس (oz): 30ml(cc) مایع و 30g جامد
2. Tspقاشق چایخوری : 5/2 ml
3. Tbspقاشق غذا خوری: ml 15
4. 1qt: 1000ml
5. gtt: drop
6. hs : موقع خواب مصرف شود
7. qAm : هر روز صبح
8. Qs : مقدار کافی
9. qhs : هر شب موقع خواب

نکته مهم در نسخه خوانی و آموزش نسخه خوانی

قطعا تکرار و تمرین مهمترین راه تسلط بر خواندن نسخه است.با این وجود کسی که به مبحث داروشناسی مسلط نباشد هرگز به نسخه خوان حرفه ای تبدیل نمی شود.

البته قابل ذکر هست که بسیاری از قوانین بیمه ها و داروهای تحت پوشش بیمه ها دائما در حال تغییر هست و از طریق الکترونیکی و سایت بیمه ها این تغییرات در دسترس داروخانه ها می باشد.

دقت داشته باشید که با شرکت در کلاس های نسخه خوانی و یا مطالعه 10 باره ی کتاب ها و نرم افزارها و جزوه های مختلف، بدون اینکه به تمرین و تکرار و خواندن نسخه پرداخته و مهمتر از اون مدتی بصورت کارآموز کار نکنید، نخواهد توانست تا تسلط کافی بر موضوع داشته باشید.

فرایند نسخه خوانی

1. مطالعه کامل مبحث داروشناسی

(آشنایی کامل با انواع داروها،دیکته داروها،شکل های دارویی، اسامی دارو ها و گروه های دارویی) – بدون تسلط بر این موضوعات حقیقتا هرگز در کار در داروخانه به عنوان نسخه خوان موفق نخواهید بود، شاید بپرسید چرا؟ یک علت آن رو این طور بگویم که؛ شما توانستید از روی نسخه داروی Losartan رو بخونید.

تا زمانی که ندانید این دارو از گروه داروهای ضد فشار خون هست، باید تمام قفسه های داروخانه رو بگردید. زیرا در اکثر داروخانه ها تقریبا قریبا به 100% داروها بر اساس گروه های دارویی چیده شده اند. یا برخی داروها با نام تجاری توسط پزشک تجویز می شوند.

بعنوان مثال Lozar که نام تجاری داروی Lozartan می باشد. شما باید بدانید که Lozar مربوط به این دارو هست که بتوانید به بیمار ارائه دهید و حتی آشنایی با املا و دیکته دارو که در تشخیص دارو بخصوص داروهایی که ناقص در روی نسخه نوشته می شوند بسیار مهم می باشد و … پس تسلط بر این مبحث کاملا ضروری و اولین قدم در نسخه خوانی است. علاوه بر موارد ذکر شده نکات دیگری نیز وجود دارد که می تواند شما را در بهبود قدرت نسخه خوانی کمک کند.

2. خواندن نمونه نسخه های آموزشی

معمولا پس از کار کردن هرچند کوتاه در یک داروخانه خیلی سریع با دست خط پزشک های محدوده آشنا خواهید شد. اما برای شروع کار و دسترسی نداشتن به داروخانه جهت کار و یا کارورزی، داشتن تعداد زیادی نسخه جهت تسلط ضروریست.

3. کار در داروخانه که می تواند بصورت کارآموز نیز باشد

تا با سایر داروها، نحوه قیمت زنی داروها، قوانین بیمه ها و … بصورت عملی و از نزدیک آشنا شوید

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی