انواع فعالیت های یاددهی یادگیری در دوره پیش دبستان

با رویکرد شکوفایی فطرت الهی  وآموزش انس  با قرآن ومحتوا وفعالیت های زبان آموزی در حوزه های یادگیری علوم - تربیت بدنی- دینی و...

1- مشاهده، فعالیت مشاهده، مهارت به کارگیری حواس مختلف، به منظور جمع آوری اطلاعات درباره اشیاء یا پدیده ها تعریف شده است به نظر بسیاری از روانشناسان، یادگیری مشاهده ای، یکی از مهم ترین انواع یادگیری انسان است. روانشناسان معتقدند نوآموزان مقدار زیادی از مفاهیم دانش ها، مهارت ها وسایر یادگیری های خود را از راه مشاهده رفتارها، جریان های محیطی و پدیده های طبیعی یاد می گیرند. در این فعالیت، اشیا ء و موجود حقیقی، عکس، فیلم و یا فرایند یک فعالیت درمعرض مشاهده فراگیر قرار می گیرد و با ارائه توضیحات لازم و فراهم سازی فرصت ها و زمینه های کنجکاوی، دقت و تمرکز، موجبات مشارکت نوآموزان و تحقق اهداف برنامه فراهم می شود.

2- گردش علمی: در فعالیت گردش علمی جامعه به عنوان یک مرکز یادگیری تلقی می شود. این الگو فرصت هایی را برای تعامل بین جامعه و برنامه های آموزشی، کسب تجارب واقعی و فعال شدن نوآموزان فراهم می کند.

3- آزمایش: فعالیت اجرای آزمایشی بر اصول یادگیری اکتشافی، استوار است به این معنی که در این فعالیت مستقیما چیزی آموزش داده نمی شود. بلکه موقعیت و شرایطی فراهم می گردد تا نوآموز خود ازآن طریق به پژوهش بپردازد و پاسخ مساله را کشف کند به عبارت دیگر اجرای آزمایش فعالیتی است که در جریان آن، نوآموزان عملا با به کاربردن وسایل تجهیزات و مواد درباره مفهوم خاص تجربه کسب کنند.

4- بحث و گفتگو:

5- شعر:

- قصه: قصه یا داستان به فعالیتی گفته می شود که در آن نویسنده فکر اصلی خود را در قالب حکایتی به خواننده ارائه می دهد. قصه می تواند کاملا جنبه تخیلی و غیرواقعی داشته باشد. و یا واقعیت زندگی در آن با تخیل و پرداخت نویسنده آرایش دیده باشد. با قصه به سئوالات گوناگون نوآموزان پاسخ داده می شود. نوآموز با قصه به رمز و راز محبی، موجودات عالم می اندیشد، تخیل و خلاقیت خود را پرورش می دهد و خود قصه های بدیع خلق می کند و در قالب قصه نقشه پیچیدگی های عالم خلقت را در ذهن خود ترسیم می کند.

7- نقاشی:

- کاردستی: کارهای دست سازسه بعدی که کودکان با اندیشه و تفکر خود خلق می کنند دارای حجم (یعنی، طول، عرض و ارتفاع) می باشد. کاردستی نامیده می شود. درانجام این فعالیت، کلیه حواس نوآموز تحریک و به کار گرفته می شود. نوآموز هنگام خلق کاردستی، لمس می کند، به رنگ و شکل آن توجه می کند. صدای حرکات، ارتعاشات و... رامی شنود با استفاده درست از ابزار، دقت، تمرکز و هماهنگی اندام مختلف او پرورش می یابد. شور و شوق فعالیت و خلاقیت در کودک به وجود می آید و موجب احساس رضایت و خشنودی او می شود.

9- بازی: 

- نمایش خلاق: نمایش خلاق یک روند علمی و گروهی کار با کودک است که در آن اولیاء و یا مربی مفاهیمی را آموزش می دهد وبه طور تجربی به کودکان می آموزد که بایستی تفکر تخیلی و بیان خلاق  داشته باشد. به زبان دیگر نمایش خلاق بازآفرینی مفاهیم و رویدادها توسط نقش آفرینی کودک به رهبری اولیاء و یا مربی است.

اولیاء محترم می توانند از طریق فعالیت های فوق که جز برنامه درسی دوره پیش دبستان  ومورد تائید دفتربرنامه ریزی وتالیف کتب درسی وزارت

آموزش و پرروش می باشد در آموزش کودکان خود که آینده سازان میهن اسلامیان هستند فعالانه مشارکت نمایند.

چکیده

فراشناخت یا «یادگیری چگونه یادگرفتن» اولین بار توسط فلاول(1976) مطرح گردید.از آن زمان تاکنون پژوهش های بسیاری در رابطه با تاثیر راهبردهای فراشناختی بر عملکرد دروس مختلف تحصیلی و نیز رابطه ی  آن با سایر جنبه های رفتار انسانی انجام شده است، که نتایج اکثریت این پژوهش ها حکایت از تاثیر مثبت آموزش فراشناختی و استفاده از راهبردهای فراشناختی بر عملکرد دروس مختلف و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد. با توجه به اینکه درس  ریاضی بعنوان یکی از دروس سخت محسوب می گردد که یادگیری آن مشکل است،  ضرورت معرفی راهکارها و راهبرد هایی جهت بهبود وضعیت  و تسهیل یادگیری آن نمایان می گردد.

مقدمه

درس هایی را که در نظام آموزش و پرورش تدریس می شوند می توان از نظر ماهیت در حوزه های سه گانه طبقه بندی بلوم (شامل حوزه شناختی، حوزه عاطفی و حوزه روانی حرکتی) و طبقات مختلف حوزه شناختی (شامل سطوح شش گانه دانش، درک، کاربست، تجزیه و تحلیل، ترکیب و ارزشیابی) جای دهیم(سیف،1379).اگرچه امروزه در نظام های پیشرفته ی آموزش و پرورش جهان حتی درس هایی، مانند تاریخ که تا چندی قبل ماهیت حفظ کردنی داشت نیز در سطح تجزیه و تحلیل و ارزشیابی جای گرفته است، اما در کشور ما هنوز بسیاری از درس ها در طبقات بالاتر از دانش جای داده نشده اند(علی اسماعیلی،؟).

در حال حاضر، در نظام آموزش و پرورش ایران درس ها به سه دسته کلی طبقه بندی می شوند. دسته ی اول درس هایی که تنها جنبه ی یادگیری صرف در سطح دانش دارند. در این دسته از درس ها دانش آموز باید با به خاطر سپردن مطالب درسی بر آگاهی های خود نسبت به جهان پیرامونش بیافزاید. دسته ی دوم درس هایی هستند که دانش آموز را توانا می سازند. درس های حرفه و فن، هنر و انشاء از این دسته هستند. این درس ها جنبه هایی از پرورش (و نه صرفا آموزش) فرد را در بر می گیرند و دسته ی سوم درس هایی را شامل می شود که بیشتر با فهم و درک دانش آموزان سروکار دارند. در بسیاری از پایه ها ی تحصیلی ریاضیات به چنین درسی بدل شده است. (علی اسماعیلی،؟).

در چند دهه ی اخیر مطالعه ی فراشناخت و تأثیر آن در انجام دادن تکالیف متفاوت مدرسه، مورد توجه پژوهشگران واقع شده است. پیشرفت تحصیلی نه  تنها به دانش پایه افراد بستگی دارد، بلکه به عواملی دیگر نظیر آگاهی از راهبردهای گوناگون یادگیری، چگونگی بهره گیری از این دانش، طی انجام دادن تکالیف نیز مربوط می شود(فولاد چنگ، 1384).با رشد و گسترش نظام شناختی در انسان، مجموعه ای از فرایندهای فراشناختی و نظارتی شکل می گیرد که موجب کارایی، انعطاف پذیری حافظه و یادگیری هدفمند و آگاهانه می شود. به عبارت دیگر مهارت های فراشناختی، آگاهی دهنده عمل می کنند که در طی یادگیری و پردازش اطلاعات مورد استفاده یادگیرنده قرار می گیرند و نیز جریان این پردازش را تسهیل می کنند. به طور کلی، کیفیت حافظه و یادگیری به فراشناخت وابسته است(کدیور،1383).یافته های جدید به دست آمده در زمینه روانشناسی تربیتی و رواشناسی شناختی، آموزش ابزارهای ارزشمندی را برای آموزش و پرورش این مهارت های شناختی فراهم کرده اند تا فرد بتواند به سطح بالاتری از اهداف یادگیری و شناخت برسد(کارشکی،1381).

1. از چه زمانی زبان فارسی زبان گفتاری و نوشتاری مردم ایران بوده است؟

از هنگام استقرار اقوام آریایی در سرزمین ایران

2. زبان مردم ایران در دوره های هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان و دوره اسلامی چه بود؟

در دوره هخامنشیان، پارسی باستان

در عصر اشکانیان و ساسانیان، پارسی میانه  یا «پهلوی»

در دوره اسلامی، فارسی دری

3. زبان امروز مردم ایران چیست؟

زبان رسمی امروز ما نیز فارسی دری است که با دو زبان قبلی شباهت هایی دارد.

4. موضوع اصل 15 قانون اساسی کشور چیست؟

اصل 15 قانون اساسی می گوید:
زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران فارسی است. اسناد و مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد ولی استفاده از زبان های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس در کنار زبان فارسی آزاد است.

5. ایرانیان باستان از چه خطی استفاده می کردند و آن را از چه کسانی آموخته بودند؟

در زمان هخامنشیان، ایرانیان «خط میخی» را از اقوام بین النهرین اقتباس کردند و تغییرات زیادی در آن به وجود آوردند. کتیبه های به جا مانده از دوره هخامنشیان در بیستون و تخت جمشید به زبان پارسی باستان و با خط میخی نوشته شده است. در دوره های اشکانیان و ساسانیان، خط پهلوی رایج بود. این خط از خط آرامی اقتباس شده بود.

6. چه چیزی نشان دهنده آشنایی ایرانیان باستان با علومی چون ریاضی، هندسه و زمین شناسی می باشد؟

ساختن بناهای عظیم و محکم، سدها، پل ها، ابزارها و وسایل مختلف زندگی که به دست ایرانیان ابداع شده.

7. ایرانیان باستان تا چه اندازه با علم نجوم آشنا بودند و با استفاده از این علم چه چیزی را بوجود آوردند؟

ایرانیان باستان در علم نجوم پیشرفت کرده و با سنجش و تعیین زمان به خوبی آشنا بودند و چون برای فعالیت های کشاورزی که در فصول خاصی ازسال انجام می گرفت به تقویم نیاز داشتند، تقویم خورشیدی رابه وجود آوردند و سال را به 12 ماهِ 30 روزه تقسیم کردند. این تقویم از کم نظیرترین تقویم های دنیا است.

8. در کتاب اوستا از چند نوع پزشک نام برده شده است؟

از سه نوع پزشک جراح، پزشک معمولی و پزشک دعا که با دعای مقدس،باطن افراد را درمان می کند.

9. مدرسه و بیمارستان جندی شاپور به دست چه کسی تأسیس شد و چگونه مکانی بود؟

در دوره ساسانیان، شاپور ساسانی در شهر جند ی شاپور (خوزستان کنونی) مدرسه و بیمارستانی تأسیس نمود که قدیمی ترین مدرسه پزشکی جهان به شمار می رود. او از دانشمندان و استادان برجسته دیگر کشورهای آن روز نیز برای تدریس در این دانشگاه دعوت می کرد. در این مدرسه بزرگ علاوه بر پزشکی، نجوم، ریاضیات، موسیقی، شیمی (کیمیاگری) و… تدریس می شد.

10. صنعتگران و هنرمندان دوره ایران باستان در چه زمینه هایی فعالیت می کردند؟

سفالگری، پارچه بافی، قالی بافی، فلزکاری، چرم سازی، زرگری، کاشی کاری، سنگ بُری، حجاری، قلم زنی، منبت کاری، موسیقی، نقاشی و…

11. در کدام بناها، پیشرفت ایرانیان در معماری را نشان می دهد؟

تخت جمشید،هگمتانه، پاسارگاد، تخت سلیمان، طاق بستان و طاق کسری

1. آیا در ایران باستان به تعلیمات مذهبی اهمیت می دادند؟

در ایران باستان، تعلیمات مذهبی نقش و تأثیر زیادی در زندگی فردی و اجتماعی داشت

2. اقوام آریایی چه چیزهایی را مقدس می شمرند؟

برخی از عناصر خلقت مانند آب، آتش، خاک و باد را مقدس می شمردند و برای آنها خدایانی قائل بودند.

3. زرتشت که بود و مردم را به چه چیزی دعوت می کرد؟

زرتشت، پیامبر ایران باستان که قبل از سلسله مادها می زیست، در اندیشه اصلاح عقاید ایرانیان برآمد.
او مردم را به پرستش اهورامزدا، خدای بزرگ و یکتا دعوت کرد.

4. آیین زرتشت چگونه آیینی بود؟

در آیین زرتشت، اهورا مزدا، منشأ تمام خیر و خوبی ها بود و همواره بااهریمن که سرچشمه شر و بدی ها به شمارمی رفت، در حال مبارزه بود. زرتشت به پیروان خود سفارش می کرد که به منظور یاری اهورامزدا، پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک راسرمشق زندگی خود قرار دهند.

5. تعالیم زرتشت در کدام کتاب توسط پیروانش گردآوری شد؟

اوستا

6. آتش در میان ایرانیان باستان به ویژه ساسانیان چه جایگاهی داشت؟

ایرانیان باستان، آتش را مقدس می شمردند. در دوره ساسانیان آتشکده های زیادی در گوشه و کنار ایران ساخته شدند که آثار بعضی از آنها تا بهامروز باقی مانده است.

7. در دوره ساسانیان دین رسمی کشور چه بود و علاوه بر آن پیروان کدام دین ها در ایران زندگی می کردند؟

در دوره ساسانیان، اغلب مردم دین زرتشتی داشتند و حکومت از آن دین پشتیبانی می کرد و دین رسمی کشور اعلام شد. در این دوره، موبدان زرتشتی با رواج و گسترش دین های دیگر در ایران مخالفت و نسبت به پیروان سایر ادیان سخت گیری می کردند. پیروان دین های مسیحی، یهودی، بودایی و مانوی نیز در ایران زندگی می کردند.

8. غذای مردم ایران باستان چه بود؟

غذای اصلی مردم، غلات مخصوصاً گندم و جو بود که آنها را آرد می کردند و با آن، نان و انواع شیرینی ها را می پختند. علاوه بر نان، از انواع گوشت حیوانات اهلی، گوشت پرندگان شکاری، تخم پرندگان، شیر بز و میوه ها و سبزیجات و شربت ها برای تغذیه استفاده می شد.

9. ایرانیان باستان برای آرد کردن غلات از چه چیزی استفاده می کردند؟

آسیاب های آبی و بادی را ابداع کرده بودند.

10.روغن زیتون و ادویه از چه مناطقی وارد ایران شد؟

روغن زیتون از یونان و ادویه از هندوستان

11. آداب غذا خوردن در ایران باستان چگونه بود؟

مردم ایران باستان، با آداب خاصی سر سفره می نشستند. آنها سخن گفتن به هنگام غذا خوردن را گناه می دانستند. شستن دست ها قبل و بعد از غذا خوردن و خواندن دعای نان در ابتدا و پایان غذا از نکاتی بود که آنها بر سرسفره رعایت می کردند.

12. ایرانیان باستان بیشتر از چه ظروفی استفاده می کردند؟

ظروف فلزی

13. ما چگونه از نوع پوشاک و ابزارها وتولیدات مردمان ایران باستان مطلع شده ایم؟

بیشتر آنچه که ما از پوشاک مردم آن دوره می دانیم مربوط به مجسمه ها و نقاشی ها یا تصاویری به جا مانده از آن دوره است که بر روی سنگ ها، ظروف یا سکه ها نقش بسته اند. باستان شناسان نمونه هایی از وسایل وابزار تولید پوشاک مربوط به ایران باستان را نیز کشف کرده اند.

14. مردان وزنان ایران باستان نسبت به پوشش بدن چه اعتقادی داشتند؟

مردان و زنان ایران باستان در مقایسه با مردم سایر تمدن های هم عصرخود، اعتقاد به پوشش کامل بدن داشتند و برهنگی و بی بند و باری را نشانه اهریمن می دانستند.

15. پوشش مردان وزنان دوره ایران باستان چگونه بود؟

ایرانیان، نخستین کسانی بودند که شلوار را طراحی کردند و پوشیدند. شلوار و بالاپوش های آستین دار و کلاه نمدی پوشاک اصلی مردان بود. زنان نیز ازشلوار، پیراهن های بلند و روسری استفاده می کردند.

16. لباس های ایرانی مورد توجه کدام کشور ها بود؟

مورد توجه بزرگان و درباریان روم و یونان بود و اغلب سعی می کردند از طرح لباس های ایرانی تقلید کنند.

17. ایرانیان از گذشته به کدام ورزش ها علاقه داشتند؟

به ورزش های رزمی و پهلوانی چون کشتی علاقمند بوده اند و پهلوان و پهلوانی در تاریخ کهن ما ریشه دارد. سوارکاری و تیراندازی و شکار از ورزشهای مورد علاقه مردم آن دوره بوده و پرتاب سنگ یا فَلاخَن و نیزه و زوبین نیز رواج داشته است.

18. در شاهنامه فردوسی از دلاوری چه کسانی نام برده شده است؟

رستم، سهراب، سیاوش، گُردآفرید (گُردآفرین) و… در ایران باستان سخنگفته است.

19. به گفته هرودوت، ایرانیان در گذشته چه چیزهایی به فرزندان خود آموزش می دادند؟

هِرودوت نوشته است: ایرانیان به فرزندان خود سه چیز را می آموختند  1. سوارکاری 2. تیر و کمان   3. راستگویی.

20. کدام ورزش توسط ایرانیان باستان ابداع شده و امروزه هم از ورزش های جهانی محسوب می شود؟

چوگان بازی در شاهنامه فردوسی به چوگان بازی اشاره شده است. درزمان هخامنشیان و ساسانیان این ورزش انجام می شده است. در این ورزش، اسب سواران از یک چوب دست به نام چوگان و یک گوی استفاده می کردند.

21. در عهد باستان جشن چه معنا ومفهومی داشت؟

در عهد باستان مردم ایران در طی سال، ده ها جشن برپا می کردند و شادزیستن را یک موهبت الهی می دانستند. واژه جشن از یَشُن و یَسْنه اوستایی گرفته شده که به معنای پرستیدن و نیایش است و از اینجا می توان پی برد که بیشتر جشن های آن دوره اهمیت دینی داشته و با نیایش به درگاه خداوند همراه بوده است.

22. در ایران باستان جشنها در چه مواقعی از سال برپا می شد ومهمترین جشن ها را نام ببرید.

جشن ها همچنین ارتباط زیادی با تغییر فصل ها و شروع و پایان کار کشاورزی داشتند.
مهم ترین جشنها: جشن نوروز، جشن سده و جشن مهرگان

23. باشکوه ترین جشن ایرانیان باستان چه جشنی بود و در چه زمانی برگزار می شد؟

جشن نوروز، آغاز فصل بهار

24. نوروز برای مردم ایران باستان چه پیامی داشت؟

پیام آور نوشدن سال و رویش طبیعت و شروع فعالیت های کشاورزی بود.

25. پیدایش جشن نوروز به چه زمانی بازمی گردد؟

زمان پیدایش نوروز به درستی معلوم نیست، در شاهنامه فردوسی، اینجشن را به تاج گذاری جمشید پادشاه اسطوره ای ایران نسبت می دهند.این جشن در زمان هخامنشیان در تخت جمشید برگزار می شده و پس از آن،سلسله های دیگر نیز نوروز را گرامی داشته اند. در هر یک از روزهای عیدنوروز، طبقه ای از مردم به دیدار شاهان می آمدند.
در عهد باستان، خانواده های ایرانی بر سر سفره نوروزی به درگاه آفرینندههستی دعا می کردند، به یکدیگر هدیه می دادند و شادباش می گفتند.

26. امروزه ایرانیان نوروز را چگونه جشن می گیرند؟

امروزه نیز مردم کشور ما نوروز را جشن می گیرند، کتاب قرآن را بر سر سفره هفت سین می گذارند و در هنگام تحویل سال دعا می خوانند.خانه تکانی، پختن سمنو، چیدن سفره هفت سین، به دیدار بزر گترهای فامیل رفتن وعیدی دادن از آیین های زیبای نوروز است.

1. به گفته پژوهشگران در کدام سرزمین برای اولین بار کشاورزی و دامپروری آغاز شده است؟

فَلات ایران از نخستین سرزمین هایی بوده که کشاورزی و پرورش دام در آن آغاز شده و حتیدانش و مهارت کشت و زرع از ایران به سرزمینهای دیگر برده شده است.

2. در ایران باستان کشاورزی چه جایگاهی داشت؟

کشاورزی مهمترین پیشه و وسیله معیشت در ایران باستان بود. در اوستا و کتیبه های آن دوره،عبارت هایی درباره اهمیت و ارزش کار کشاورزان دیده می شود. فعّالیّت های کشاورزی از طرف حکومت نیز تشویق می شد. در دوره هخامنشیان، یونانی ها به تلاش های شاهان پارس، برای تشویق کشاورزی حسرت میخوردند.

3. در ایران باستان چه محصولاتی بیشتر کشت می شد؟ و کشاورزان در کنار کشاورزی کار دیگری انجام می دادند؟

گندم و جو مهم ترین محصول زراعی ایرانیان باستان بود. کشت پنبه در نواحی مستعد رواج داشت و به همین جهت کارگاه های پنبه ریسی توسعه یافت و پارچه های پنبه ای یکی از صادرات مهم بعضی از ایالات بود. کشاورزان ایرانی علاوه بر کار کشاورزی به پرورش دام نیز می پرداختند.

4. ایرانیان باستان در کدام صنعت ها فعالیت داشتند؟

تهیه پارچه های لطیف از پنبه، ابریشم و پشم و تهیه شال های پشمی و حریر در کارگاه های مرو، ری، اهواز و شوشتر رواج داشت. ایرانیان در پیشه نجاری، آهنگری و شیشه گری نیز پیشرفت کرده بودند. در دوره ساسانی، ارابه های ساخت ایران به ظرافت و زیبایی، مشهور بوده است. ساختن اسباب و اثاثیه ی منزل، شمشیر، ابزار های کشاورزی و ابزار های جنگی مانند بازوبند و زره و نظایر آنها نیز از مشاغل آن دوره بود.

5. به فرمان چه کسی جاده شاهی ساخته شد؟

داریوش اول هخامنشی

6. چه عواملی سبب رونق تجارت در دوره ایران باستان شد؟

در آن زمان امنیت در راه ها برقرار و کاروانسرا هایی در فاصله های معین بنا گردیدند. در نتیجه این اقدامات، تجارت بیش از پیش رونق گرفت.

7. جاده ابریشم کدام سرزمین ها را به هم وصل می کرد؟ و چرا به آن جاده ابریشم می گفتند؟

جاده ابریشم راهی بود که چین و هند را در شرق، به اروپا در غرب متصل می کرد و بخشی ازاین جاده هم از خاک ایران عبور می کرد. در آن زمان ابریشم، ارزشمندترین و پرسودترین کالای تجاری بود که از چین به ایران و سرزمینهای دیگر صادر می شد.

8. حکومت های ایران باستان به خصوص ساسانیان از موقعیت ویژه ارتباطی ایران بین شرق و غرب چه استفاده ای می کردند؟

حکومت ساسانی مانع از ارتباط مستقیم تجاری میان چین و روم (اروپا) می شد و تمایل داشت که ابریشم چینی توسط بازرگانان ایرانی به روم صادر شود و یا اینکه ابریشم خام پس از آنکه درکارگاه های ایران تبدیل به پارچه شد به روم فروخته شود.

9. صادرات ایران در دوره باستان چه بود؟

سنگهای قیمتی، پارچه، قالی و محصولات کشاورزی

10. آیا در ایران باستان دریانوردی و تجارت دریایی وجود داشت؟

ایرانیان باستان به سبب تجربه و مهارت در دریانوردی به تجارت دریایی نیز روی آوردند. دردوران ساسانی، تجارت دریایی رونق گرفت و بنادر خلیج فارس، لنگرگاه کشتی هایی بودند که به کشورهای دور و نزدیک ایران رفت وآمد می کردند.

11. به فرمان چه کسی و چه زمانی برای اولین بار در ایران سکه ضرب شد؟

در زمان هخامنشیان برای اولین بار به فرمان داریوش کبیر، سکّه ای زرین به نام «دِریک» یا «زریک» ضرب شد.

12. تا قبل از ضرب سکه افراد کالاهای خود را چگونه می فروختند و ضرب سکه چه تأثیری بر تجارت گذاشت؟

تا قبل از رواج سکّه، معمولاً ده نشینان، مازاد محصولات خود را به شهر می آوردند و بامحصولات دیگر که مورد نیازشان بود، مبادله می کردند. با ضرب سکه، تجارت رونق بسیار پیداکرد؛ به طوری که بازرگانان با داشتن پول می توانستند کالاهایی خریداری کنند و آنها را به قیمت بیش تر بفروشند.

13. چه کسانی اجازه ضرب سکه های زرین (طلا)، سکه های سیمین (نقره) و سکه های مسین (مسی) را داشتند؟

سکه های زرین فقط به فرمان و به نام پادشاهان ضرب می شد.

حاکمان ایالت ها می توانستند با اجازه پادشاه فقط سکه های سیمین (نقر ه ای) یا مسین (مسی) ضرب کنند.

14. منبع اصلی درآمد حکومت ها در ایران باستان چه بود؟

در ایران باستان، مالیات منبع اصلی درآمد حکومت ها بود که به صورت نقدی یا جنسی دریافت می شد.

15. میزان مالیتی که از مردم دریافت می شد چگونه بود؟

بیشترین حجم مالیات را کشاورزان پرداخت می کردند. دامداران به نسبت تعداد دام هایشان و پیشه وران و بازرگانان نیز به میزان کالا و خدماتی که عرضه می کردند، مالیات می دادند. علاوه براین ها، نوع دیگری از مالیات به نام مالیات سرانه وجود داشت که فقط از عامه مردم وصول می شد و بزرگان و اشراف از پرداخت آن معاف بودند.

16. چه زمانی بزرگان و عامه مردم هدایای خود را به پادشاه می دادند؟

جشن ها و مراسم به تخت نشستن شاهان،

17. مالیات دریافتی از مردم چه زمانی افزایش و در چه مواقعی کاهش می یافت؟

مأموران مالیاتی معمولاً نسبت به مردم سخت گیری و ستم می کردند و بیش از آنچه مقرر شده بود،طلب می نمودند. گاهی به دلیل خالی بودن خزانه، میزان مالیات ها را افزایش می دادند.

البته در مواقعی نیز به سببجلوگیری از شورش مردم و یا بروز خشکسالی، بخشش هایی صورت می گرفت.

18. درآمد های حکومت در چه مواردی هزینه می شد؟

بخش زیادی از درآمدهای حکومتی صرف جنگ با دشمنان می شد. قسمتی از آن، به مصارف شخصی شاه، شاهزادگان، درباریان و ساختن کاخ ها می رسید. حکومت ها همچنین بخشی از درآمد را در اموری مانند پرداخت حقوق به مأموران حکومتی و همچنین احداث، نگهداری و تعمیر آتشکده ها، کاروان سراها، قنات، سدها و… خرج می کردند.

1. در ایران باستان خانواده چه جایگاهی داشت؟ و پدر چه نقشی در خانواده داشت؟

خانواده، هسته اولیه جامعه را تشکیل می داد. ازدواج در نزد ایرانیان یک تکلیف دینی و پیمان مقدس بود. به همین دلیل اگر کسی عمداً از ازدواج سرباز می زد، گناهکار شمرده می شد. همچنین مردان زمانی می توانستند مقام و منصبی بگیرند که همسر داشته باشند.

درخانواده ایران باستان، پدر به عنوان سرپرست خانواده نقش مهمی داشت و اجرای مراسم مذهبی و حفظ امنیت خانواده برعهده او بود.

2. در ایران باستان افراد معمولا با چه کسانی ازدواج می کردند؟

ازدواج معمولاً خویشاوندی و درون گروهی بود؛ یعنی اغلب سعی می کردند با افرادی از دودمانخود ازدواج کنند تا با آنها هم خون باشند و خصوصیات آن دودمان را حفظ کنند.

3. آیا برای ایرانیان باستان جنسیت فرزند اهمیت داشت؟

ایرانیان باستان برای اولاد پسر ارزش خاصی قائل بودند (بیشتر به دلیل حفظ امنیت وکمک کردن در کار های کشاورزی حضور در جنگ و... ولی فرزند دختر را _مانند اعراب_ نحس نمی دانستند) و این موضوع به خصوص برای شاهان و درباریان که سلطنت موروثی داشتند، اهمیت زیادی داشت.

4. آیا در ایران باستان چند همسری وجود داشت؟

در آن دوره چند همسری نیز وجود داشت و افراد توانگر و ثروتمند چند زن داشتند.

5. در ایران باستان خانواده ها مواد مورد نیاز خود را چگونه تأمین می کردند؟

بیشتر مواد مورد نیاز خود چون خوراک و پوشاک و ابزار را خودشان در خانه تولید و نیازهای خود را تأمین می کردند. زنان در کنار مردان به نخ ریسی، پارچه بافی، قالی بافی و مشارکت در کشاورزی می پرداختند.

6. در ایران باستان خانواده ها معمولا چه چیزهایی را به فرزندان خود آموزش می دادند؟

خانواده ها همچنین مرکز تربیت و آموزش بودند و اصول و ارزش های اخلاقی چون راستگویی، امانت داری، میهن دوستی و وفای به عهد و پیمان را به اعضای خانواده خود می آموختند. پدران، شغل خود را به پسران یاد می دادند همچنان که مادران به عنوان کدبانوی خانواده، رسوم خانه داری را به دختران آموزش می دادند.

7. در دوره ایران باستان بیشتر مردم ایران در روستاها زندگی می کردند یا در شهرها؟ و چه شغلی داشتند؟

در دوره ایران باستان، اغلب مردم در روستاها زندگی می کردند و کشاورزان بیشترین جمعیت آنزمان را تشکیل می دادند.

8. تا قبل از سلسله ساسانیان شهرها محل زندگی چه کسانی بود؟

بیش تر محل زندگی شاهان و مأموران حکومت بود.

9. از چه دوره ای تعداد شهرها زیاد شدند و جمعیت شهرنشین افزایش یافت؟

از دوره ساسانیان

10. در دوره ساسانیان چه کسانی علاوه بر شاه در شهها زندگی می کردند؟

در این شهرها علاوه بر مأموران حکومتی، صنعتگران، بازرگانان و پیشه وران نیز زندگی می کردند.

11. از چه زمانی شغل های مختلف بوجود آمد؟

پس از یکجانشینی تقسیم کار اجتماعی پدید آمد و افراد درگروه های مختلف شغلی دسته بندی شده بودند.

12. در کتاب اوستا مردم به چند دسته تقسیم شده اند؟

در کتاب اوستا، مردم به دسته پیشوایان دینی، نظامیان، کشاورزان و دامداران تقسیم شده اند و هردسته وظیفه خاصی دارد.

13. اختلافات طبقاتی چگونه در جامعه بوجود آمد؟ و در چه دوره ای به اوج رسید؟

با تشکیل امپراتوری های بزرگ و تمرکز قدرت و ثروت در دست شاهان و شاهزادگان و سایرمقام های حکومتی به تدریج اختلاف طبقاتی درجامعه به وجود آمد و طبقات اجتماعی امتیازات وحقوق متفاوتی به دست آوردند. اختلافات طبقاتی در دوره ساسانیان به اوج رسید

14. در دوره ساسانیان مردم به چند طبقه تقسیم شده بودند؟

اشراف و بزرگان شاه و شاهزادگان روحانیون زرتشتی فرماندهان نظامی و دبیران

عامه مردم پیشه وران بازرگانان کشاورزان.

15. در دوره ساسانیان اشراف و بزرگان از چه حقوق و امتیازاتی برخوردار بودند؟

اشراف و بزرگان از حقوق و امتیازات زیادی برخوردار بودند. آنها زمین ها و ثروت های فراوان داشتند اما از پرداختن مالیات سرانه معاف بودند. از حق تحصیل و آموزش برخوردار بودند و خودرا صاحب جان و مال مردم می دانستند.

16. کشاورزان در دوره ساسانی چه وضعیتی داشتند؟

کشاورزان با آنکه اکثریت جامعه را تشکیل می دادند و فعالیت اقتصادی مهم بر دوش آنها بود، ازبسیاری از حقوق اجتماعی محروم بودند. آنها و فرزندانشان حق تحصیل نداشتند. بار سنگین مالیات بردوش آنها بود و در جنگ ها، سپاه پیاده نظام را تشکیل
می دادند. اگر کسی از جنگ فرار می کرد به شدت مجازات می شد.

17. در دوره ساسانی موبدان زرتشتی چه موقعیتی داشتند؟

در این دوره، موبدان زرتشتی که خود جزء طبقه بزرگان بودند از این اختلاف طبقاتی حمایت می کردند و در دستگاه حکومتی نفوذ زیادی داشتند.

18. جامعه طبقاتی چه ویژگی هایی داشت؟

در جامعه طبقاتی، رفتن از طبقه ای به طبقه دیگر بسیار سخت و تقریباً ناممکن بود. یعنی فرزندکشاورز می بایستی تا ابد کشاورز بماند. همچنان که اشراف زادگان همیشه درگروه اشراف می ماندند.

افراد از طبقه محروم نمی توانستند با بزرگان ازدواج کنند.

لباس و مسکن طبقات نیز متفاوت بود. در شهرها پیشه وران و کشاورزان نمی توانستند در محله خاص بزرگان سکونت کنند و به ناچار در حومه شهرها ساکن می شدند.

طبقات مختلف حتی آتشکده های جداگانه ای داشتند. این وضع طبقاتی بر روابط، آداب و معاشرت مردم نیز تأثیر گذاشته بود.

19. به گفته هرودوت، ایرانیان دوره باستان چه ویژگی هایی داشتند؟

هِرودوت نوشته است: ایرانی ها وقتی در کوچه به هم می رسیدند روبوسی می کردند و اگر بایکدیگر تفاوت طبقاتی داشتند افراد عامی می بایستی در برابر اشراف و بزرگان زانو می زدند.

20. مورخان از کدام اثر ادبی برای پی بردن به اوضاع و احوال مردم دوره ایران باستان استفاده کرده اند؟

شاهنامه فردوسی

1. در ایران باستان شیوه حکومت چگونه بود؟

در ایران باستان شیوه. حکومت پادشاهی بود. شاهان در ابتدای سلطنت در حضور بزرگان کشور، تاج گذاری می کردند و در کاخ بر تخت می نشستند. شاه قدرت مطلق داشت و همه باید از او فرمان می بردند. حکومت موروثی بود یعنی از پدر به پسر به ارث می رسید.
البته گاهی بر سر جانشینی شاه و به دست آوردن قدرت، آن چنان اختلافات شدیدی پیش می آمد که حتی منجر به کشتن افراد و جنگ و خون ریزی می شد.

2. از نظر پادشاهان ایران باستان مقام شاهی چه مقامی بود؟

شاهان ایران باستان خود را برگزیده آسمان و نماینده اهورامزدا می دانستند و معتقد بودند که به حکم او فرمان می رانند. در اغلب کتیبه های به جای مانده، جمله هایی که این موضوع رانشان بدهد، وجود دارد.
البته این عقیده هم وجود داشت که اگر شاه از مسیر قانون و عدالت منحرف شود حمایت اهورایی از او گرفته می شود و بزرگان و موبدان می توانستند شاه را عزل یا برکنار کنند.

3. پادشاهان به چه اموری فرمانروایی و مطلق داشتند؟

شاهان بر امور اداری، نظامی و مذهبی فرمانروایی مطلق داشتند.

4. فرمان های پادشاه چه حکمی داشت؟ و فرمان های مهم چه نشانی داشت؟

این فرمان ها، قانون هایی بودند که باید در سراسر کشور اجرا می شدند و هیچ کس نباید از آنها سرپیچی می کرد. روی فرمان ها و نامه های مهم، مُهرهای مخصوص شاه زده می شد.

5. علت وجود شغل ها و مقام های مختلف برای اداره کشور در دولت های ایران باستان چه بود؟

قلمرو  وسیع

6. نیروی دریایی ایرانیان باستان در کدام آب ها در رفت و آمد بود؟

ایرانیان باستان نیروی دریایی داشتند و کشتی های آنها از خلیج پارس تا دریای مدیترانه در رفت و آمد بودند.

7. تقسیمات کشوری برای اولین بار توسط چه کسانی اتفاق افتاد و این تقسیمات چگونه بود؟

ایرانیان، برای اولین بار تقسیم سرزمین به بخشهای مختلف را ابداع کردند. برای مثال، داریوش کشور را برای اداره بهتر به 23 قسمت، تقسیم کرده بودکه به هر قسمت یک ایالت می گفتند. برای هر ایالت یک شهربان انتخاب می کردند که معمولاً از مقام های حکومتی یا اعضای خانواده شاه بود. هر بخش، از مرکز فرماندهی یا پایتخت، دستور می گرفت و موظف بود همه کا رها را طبق نظر شاه انجام دهد.

8. پایتخت حکومت های ایران باستان را ذکر کنید.

مادها همدان (هگمتانه)،

هخامنشیان شوش (پایتخت زمستانی) و همدان (پایتخت تابستانی)، تخت جمشید و بابل  

اشکانیان صد دروازه (دامغان) و تیسفون

ساسانیان تیسفون

9. شهری را که پادشاهان به عنوان پایتخت انتخاب می کردند معمولا چه ویژگیهایی داشت؟

پایتخت ها معمولاً شهرهای بزرگ و پرجمعیت بودند و شاهان در آنها کاخ های بزرگ و بناهای عظیم می ساختند.

10. علت هجوم و حمله پی در پی دشمنان به ایران چه بود؟

سرزمین ایران به دلیل موقعیت مهم جغرافیایی، همواره از شرق و غرب در معرض هجوم دشمنان بود.

11. چرا حکومت های ایران باستان، سپاه و نیروی نظامی بزرگ بوجود آوردند؟

در غرب، دولت های یونان و روم به قلمرو ایران دست اندازی می کردند. به همین دلیل حکومت های ایران باستان سپاه و نیروی نظامی بزرگی به وجودآورده بودند تا از مرزهای ایران دفاع کنند.

12. مردم ایران باستان فرزندانشان را از چه سنی آماده جنگ و شکار می کردند؟

مردم ایران باستان وقتی پسرانشان به نوجوانی می رسیدند زره بر آنها می پوشاندند و کمربند چرمی به کمرشان می بستند تا در جنگ و شکار شرکت کنند.

13. پادشاهان از چه زمانی موزش نظامی می دیدند؟

شاهان نیز از دوره نوجوانی، آموزش های نظامی می دیدند و در بیشتر جنگها، خودشان فرماندهی جنگ را بر عهده می گرفتند.

14. چرا در تاریخ جهان، اشکانیان به جنگاوران مشهور بودند؟

اشکانیان (پارتیان) در تاریخ جهان به جنگاوران مشهور بودند و مهارت زیادی در سوار کاری و تیراندازی داشتند. سپاه از نیروی پیاده نظام و سواره نظام تشکیل می شد.

15. ابتکار بزرگ داریوش هخامنشی در زمینه تشکیل سپاه و فنون نظامی چه بود؟ و ویژگی آن را ذکر کنید.

علاوه بر سپاه معمولی، یک سپاه جاویدان هم تشکیل داده بود. تعداد افراد سپاه جاویدان ده هزار نفر بود که به گروه های ده نفره تقسیم می شد. به این سپاه، جاویدان یا همیشگی می گفتند چون هرگاه یکی از افراد از بین می رفت یک فرد جنگاور دیگر که ذخیره بود جای او را می گرفت و تعداد کم نمی شد. در آن دوره، خدمت در سپاه جاویدان، بزرگترین آرزوی جوانان پارسی بود.

16. از ابتکارات ایرانیان در زمان جنگ استفاده از چه وسایل و ابزاری بود؟

یکی  از ابتکارات ایرانی ها، اختراع ارابه داسدار بود. این ارابه در هر سمت خود به شمشیر های تیز و در مرکز به کار دهای داس مانند مجهز بود وهنگام حرکت از دو طرف هر چیزی را بر سر راه اسب ها تکه تکه می کرد.

همچنین به دستور کوروش گردونه ها یا برجهای بلند و چوبی و چرخدار ساخته بودند این برج ها متحرک بودند و در داخل آنها کمانداران قرار می گرفتند و از بالای برج ها در موقع لزوم به دشمن تیراندازی می کردند. این برج ها با تعداد زیادی اسب کشیده می شدند.

1. آریایی ها که بودند؟

برخی مورخان معتقدند که حدود چهار هزار سال پیش، مردمانی کوچ نشین که خود را آریایی می نامیدند از مناطق شمال دریای خزر به تدریج به سرزمین ایران مهاجرت کردند.

2. سه قوم بزرگ آریایی چه نام داشتند و هرکدام در کدام بخش ایران ساکن شدند؟

مادها در غرب و شمال غرب، پارس ها در جنوب، پارت ها در شمال شرق

3. قبایل ماد در کجا زندگی می کردند و علت ضعف آنها قبل از تشکیل حکومت چه بود؟

قبایل ماد در غرب و شمال غرب ایران به صورت پراکنده زندگی می کردند و همین امرموجب شده بود که آنها ضعیف باشند و هر چند وقت یک بار همسایه های قدرتمندشان مانند آشوری ها به آنها حمله کنند و اموالشان را به غارت ببرند.

4. قبایل ماد چه کسی را حاکم خود انتخاب کردند؟ چرا؟

در یکی از قبایل ماد، فردی به نام دیااکو زندگی می کرد که به دلیل خوش رفتاری و عدالت خواهی بین همه قبیله ها محبوبیت داشت. سرانجام سران قبایل تصمیم گرفتند او را به عنوان فرمانروا انتخاب کنند.

5. اولین حکومت قدرتمند ایران به دست چه کسی تشکیل شد وپایتختش کجا بود؟

دیااکو بر فراز تپه ای در شهر هگمتانه (همدان امروزی) قلعه ای ساخت و آنجارا به پایتختی خود انتخاب کرد. مادها به تدریج قدرتمند شدند و بر دشمنانخود غلبه کردند

6. هخامنش که بود؟

رئیس یکی از قبایل مهم پارس، فردی به نام هخامنش بود.

7. بنیان گذار سلسله هخامنشیان که بود و کدام حکومت را سرنگون کرد؟

کوروش (از نوادگان هخامنش) کوروش توانست آخرین پادشاه ماد ها را در جنگی شکست بدهد و حکومتما دها را سرنگون کند.

8. قلمرو ایران در زمان کوروش تا کجا و با حمله به چه مناطقی گسترش پیدا کرد؟

کوروش در دوران حکومت خود، پیروزی های زیادی به دست آورد. او به باِبل (عراق امروزی) و لیدی (ترکیه امروزی) حمله کرد و قلمرو ایران را از خلیج فارس تا دریای مدیترانه گسترش داد.

9. به نظر کوروش با مردم مناطق فتح شده چگونه باید رفتار کرد؟

کوروش معتقد بود باید با مردم سرزمین هایی که فتح می شدند با خردمندیو عدالت رفتارکرد. مورخان این موضوع را از روی منشوریکه از وی به جامانده است دریافتهاند.

10. زمانی که داریوش هخامنشی به قدرت رسید اوضاع در قلمرو هخامنشیان چگونه بود؟

او زمانی به سلطنت رسید که در بیشتر قلمرو هخامنشیان، شورش ها و نابسامانی هایی شکل گرفته بود. داریوش با عزم و اراده با شورشیان جنگید و آنها را شکست داد و موفق شد دوباره حکومت هخامنشیان را قدرتمند سازد.

11. داریوش پس از پیروزی بر دشمنان خود، چه دستوری داد؟

داریوش دستور داد تا نقش برجسته ای به یاد پیروزی او در جنگ با دشمنانبر روی کوه بیستون حجّاری کنند.

12. چرا حکومت هخامنشی نخستین امپراتوری جهانی است؟

چون در زمان کوروش و داریوش، قلمرو جغرافیایی هخامنشیان، بیشتر کشورهای مهم آن روز را در بر می گرفته است.

13. بهانه حمله اسکندر مقدونی به ایران چه بود؟

در زمان هخامنشیان، جنگ های متعددی بین ایران و یونان رخ داد در یکی ازاین جنگ ها سپاهیان هخامنشی آتن را فتح کردند، اما یونانیان آن شهر را بازپس گرفتند. هنگامی که فرماندهی به نام اسکندر مقدونی در یونان به قدرت رسید، حکومت هخامنشی ضعیف و ناتوان شده بود. اسکندر از این موقعیت استفاده کرد و یونانیان را به انتقام جویی از ایرانیان فرا خواند سپاهیان تحت فرمان او در چند جنگ، سپاه هخامنشی را شکست دادند و ایران را فتح کردند. درنتیجه حمله اسکندر، بسیاری از شهرهای ایران از جمله تخت جمشید به آتش کشیده شد.

14. اسکندر مقدونی کدام مناطق را تصرف کرد؟

اسکندر علاوه بر ایران، مصر و قسمت هایی از هندوستان را تصرف کرد.

15. اسکندر مقدونی چگونه مُرد؟

او سرانجام در جوانی و در اوج کشورگشایی بر اثر بیماری در گذشت.

16. پس از مرگ اسکندر ایران به دست کدام سردار  افتاد؟ او چه سلسله ای را تأسیس کرد؟

ایران به دست سلوکوس افتاد. وی سلسله سلوکیان راتأسیس کرد.

17. برخورد ایرانیان با سلوکیان چگونه بود؟

ایرانیان سلوکیان را بیگانه می شمردند و به شکل های مختلف با آنانمخالفت و مبارزه می کردند.

18. اشک یا ارشک چه اقدامی انجام داد؟

رئیس یکی از قبایل پار ت ملقب به اشک یا ارشک با هدف مقابله باسلوکیان، پارتیان و دیگر اقوام ایرانی را متحد کرد. او با استفاده از اختلافاتسلوکیان توانست قسمت هایی از ایران را آزاد کند. مورخان وی را مؤسس سلسله اشکانی می دانند.

19. حکومت اشکانیان از چه زمانی قدرتمند شد؟ تأثیرات این قدرت چه بود؟

در زمان فرمانروایی مهرداد دوم، حکومت اشکانی به امپراتوری قدرتمند تبدیلشد. اشکانیان پس آن به مدت چندین قرن با تمام توان در برابرهجوم سپاهنیرومند روم ایستادند و اجازه ندادند بار دیگر بیگانگان بر میهن ما مسلط شوند.

20. آخرین حکومت ایران قبل از اسلام چه نام داشت؟

ساسانیان

21. مؤسس سلسله ساسانیان که بود؟

اردشیر بابکان از خاندان ساسان مؤسس این سلسله است که بر علیهاشکانیان قیام کرد

22. در زمان کدام پادشاه ساسانی امپراتور روم (والریانوس) شکست خورد؟

یکی از مهم ترین پادشاهان ساسانی، شاپور اول است. در زمان او وسعتقلمرو ایران بسیار زیاد شد و اوتوانست امپراتور روم (والریانوس) را شکست دهد.

23. دوره جدید تاریخ ایران با ورود اسلام به ایران از چه زمانی آغاز شد؟

با حمله اعراب مسلمان و شکست های متعدد سپاهیان ساسانی، سرانجامبا قتل یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی، این سلسله درسال 651میلادی به پایان رسید. با ورود اسلام به ایران دوره جدیدی از تاریخ ایران پایهگذاری گردید.

24. مبدأ تاریخ هجری چیست؟

مبدأ تاریخ ما مسلمانان هجرت پیامبر اکرم (صل الله علیه و آله) از مکه به مدینه است و به آن تاریخ هجری گفته می شود.

25. برای تعیین زمان رویدادهای قبل از اسلام از چه تقویمی استفاده می شود؟

مورخان از تقویم میلادی استفاده می کنند. مبدأ تقویم میلادی تولد حضرت مسیح (ع) است و نشانه اختصاری آن حرف (م) است.

26. برای تعیین زمان رویدادهای قبل از میلاد حضرت مسیح (ع) از چه تقویمی استفاده می شود؟

تقویم میلادی به صورت معکوس و با علامت اختصاری (ق.م) به کار می رود. برای مثال 800 ق.م، بیانگر هشتصد سال پیش از میلاد مسیح است.

1. در موزه ایران باستان چه چیزهایی نگهداری می شود و چرا به آن ایران باستان می گویند؟

در این موزه مجسمه ها، ظروف و ابزار و وسایلی از گذشته های بسیار دور ایران نگهداری می شود. در این موزه، شما آثار تاریخی به جای مانده از دوره قبل از اسلام را مشاهده می کنید. به همین جهت به این موزه، موزه ایران باستان می گویند.

2. مورخان زمان گذشته را بر چه اساسی تقسیم می کنند؟

بر اساس حوادث و تغییرات مهم

3. تاریخ ایران به چند دوره زمانی تقسیم می شود؟ چرا؟

الف) تاریخ قبل از اسلام (دوره ایران باستان)

ب) تاریخ دوره اسلامی که با سقوط حکومت ساسانیان و ورود اسلام به ایرانآغاز شد و تاکنون ادامه دارد.

(چون ورود اسلام به ایران، مهمترین رویداد تاریخی کشور ما است، به همین جهت تاریخ ایران به دو دوره زمانی تقسیم شده است)

4. با توجه به مطالعه باستان شناسان از آثار باقی مانده از گذشته، زندگی بشر چه مراحلی را طی کرده است؟

هزاران سال پیش، انسان ها از وسایل بسیار ساده و ابتدایی استفاده می کردند، آنها از طریق گرد آوری خوراک و شکار حیوانات زندگی می کردند، درجست وجوی شکار و خوراک از جایی به جای دیگر می رفتند و برای محافظت از خود درون غار ها به سر می بردند. سپس انسان ها کشاورزی را یاد گرفتند و حیوانات را اهلی کردند. آنها در کناررودخانه ها برای خود خانه های دائمی ساختند. کشاورزی موجب شد که انسان ها یکجانشین شدند. بدین ترتیب اولین روستا ها در کنار رو دهای پرآب و چشمه ها پدید آمدند.

کم کم، داد و ستد و تجارت ابزار و وسایل رونق گرفت. انسان ها برای رسیدگی به کار ها و نوشتن و محاسبه داد و ستدهایشان خط را اختراع کردند. باگذشت زمان، جمعیت برخی سکونتگاه ها رو به افزایش گذاشت و شهر های بزرگی پدید آمدند که به وسیله حکومتی اداره می شدند. آنها قوانین ومقرراتی برای خود وضع کردند. مردم این شهرها در هنر و معماری و ساختن بناها، پیشرفت زیادی کردند. بدین ترتیب نخستین تمدن های بشری به وجود آمدند.

5. انسانهای غار نشین از چه ابزاری استفاده می کردند و چرا بر روی دیوار غارها نقاشی می کردند؟

ابزار های انسان های غار نشین در این دوره از سنگ بود و آنها به یادبود شکار هایشان نقش هایی بر روی دیوار غارها یا کوه های اطراف خود کنده بودند که امروزه هنوز آثار برخی از این سنگ نگاره ها باقی مانده است.

6. در کدام مناطق ایران ظروف سفالی و گلی (ظروفی از زندگی مردم) مربوط به دوران گذشته پیدا شده است؟

تپ سیَلک (درکاشان) و تپه حس نلو، (در آذربایجان غربی)

7. تمدن چه ویژگی هایی دارد؟

الف) داشتن معماری، شهرسازی و هنر های تجسمی  

ب) داشتن خط  

پ) داشتن عقاید مذهبی  

ت) مهارت در کا رهای مختلف  

ث) داشتن قوانین و مقررات           

ج) داشتن حکومت

8. برخی از تمدن های را که در گذشته های دور در ایران پدید آمدند و سپس از بین رفتند را نام ببرید.

الف) تمدن شهر سوخته  

ب) تمدن ایلام  

پ) تمدن جیرفت

9. شهر سوخته در کدام منطقه ایران واقع شده است و مربوط به چه دوره ی تاریخی است و چرا به این نام معروف شده است؟

در نزدیکی شهر زابل در استان سیستان و بلوچستان، مربوط به حدود پنج هزار سال پیش این تمدن بعدها به طرز نامعلوم و عجیبی (ظاهراً به دلیل سوختگی) از بین رفته است و به همین علت آنها این منطقه را شهر سوخته به معنی نابود شده، نام گذاشتند.

10. آثار باقی مانده از تمدن ایلام چگونه کشف شد؟

حدود هفتاد سال پیش، چند مهندس که با هواپیما به خوزستان می رفتند، متوجه تپه ای شدند و احتمال دادند که زیر آن آثار تاریخی وجود داشته باشد. آنها باستان شناسان را از وجود این تپه با خبر کردند. باستان شناسان پس ازمدت ها تلاش با زحمت و مواظبت زیاد خاک ها را کنار زدند و به تدریج خرابه های چُغازنبیل مهمترین اثر به جای مانده از تمدن ایلام را کشف کردند.

11. معبد چغازنبیل، مهمترین اثر باقی مانده از تمدن ایلام در کجا واقع شده و ویژگی آن چیست؟

در نزدیکی شوش است. این معبد با میلیون ها خشت و هزاران آجر ساخته شده و بر روی برخی آجرها با خط ایلامی، مطالبی نوشته شده است.

12. تمدن ایلام مربوط به چه زمانی است و ایلامی ها چه ویژگی هایی داشتند؟

حدود 3 هزار سال – آنها بر روی لوح های گلی، قانون هایی را که پادشاهان ایلامی وضع کرده بودند، می نوشتند که بعضی از این لوح ها تا به امروز باقی مانده است. ایلامی ها مانند سایر تمدن های باستانی، خدایان متعددی مثل خدای خورشید و خدای آب و… را پرستش می کردند و مجسمه هایی از این خدایان ساخته و در معابد خود قرار می دادند و آنها را می پرستیدند. ایلامی ها با هنر سفال سازی آشنا بودند و ظروف سفالی و مجسمه ها و ابزار های مختلف آنها در این منطقه یافت شده است.

13. تمدن جیرفت در کدام منطقه ایران واقع شده و چه آثاری در این منطقه پیدا شده است؟ و ویژگی کتیبه های این منطقه چیست؟

الف) نزدیکی جیرفت کرمان در کنار هلیل رود

ب) وسایل و ظروف سنگی و مفرغی با نقش جانوران، زیگورات و کتیبه های آجری
باستان شناسان هنوز موفق به خواندن کتیبه ها نشده اند و احتمال می دهند این قدیمی ترین خط دنیا باشد که تمدن جیرفت آن را اختراع کرده است.

14. همزمان با تمدن ایلام در ایران کدام تمدن ها در مناطق بین النهرین، کنار رود نیل و اطراف دریای مدیترانه شکل گرفتند نام ببرید.

الف) آشور  

ب) سومر  

پ) بابِل  

ت) لیدی  

ث) مصر

15. همزمان با پیامبران الهی مردم از نظر پیشرفت و روابط اجتماعی چه وضعیتی داشتند و حاکمان چگونه بودند؟

در آن زمان اگر چه مردم این نواحی در ساختن ابزار و وسایل زندگی پیشرفت کرده بودند و تمدن های بزرگی درکنار رودها پدید آمده بود، اما در زندگی و روابط اجتماعی آنها شرایط بدی حاکم بود. فرمانروایان در کاخ های باشکوه به خوشگذرانی مشغول بودند و به مردم ظلم  می کردند. انسان ها به جای پرستش خداوند یکتا، خورشید و ماه یا بت ها را عبادت می کردند و گمراه بودند. اخلاق و رفتار و قانون و مقرراتی که مردم از آن پیروی می کردند آکنده از جهل و گمراهی، خرافات و ظلم وستم بود.

16. کدام پیامبران در بین النهرین زندگی می کردند؟

حضرت نوح (ع) و حضرت ابراهیم (ع)

17. کدام پیامبران در مصر زندگی می کردند؟

حضرت یوسف (ع) و حضرت موسی (ع)

18. کدام پیامبر در فلسطین متولد شد؟

حضرت عیسی (ع) در زمان حکمرانی امپراتوری روم در فلسطین متولد شدند.

1. میراث فرهنگی چیست؟

میراث، یعنی ارث و هر چیزی که از گذشتگان و نیاکان و پدران به ما رسیده باشد. بخشی از چیزهایی که از گذشتگان برای ما به جای مانده است، میراث فرهنگی است.

2. چرا میراث فرهنگی اهمیت دارد؟

میراث فرهنگی همه چیزهای ارزشمندی است که به فرهنگ یک ملت مربوط می شود. این چیز ها، حاصل زندگی و تلاش مردمی است که درگذشته زندگی می کرده اند و از یک نسل به نسل دیگر رسیده است.

3. میراث فرهنگی شامل چه چیزهایی می شود؟

میراث فرهنگی ممکن است چیزهای مادی مثل ظرفها، سکهها، کتیبهها، فرشها، کتاب های قدیمی و بناهای تاریخی، مساجد و امام زاده ها باشد. همچنین ممکن است چیز های غیرمادی مثل اعتقادات، زبان و آداب و رسومی باشد که از گذشته به ما رسیده است.

4. چرا ایران دارای میراث فرهنگی بسیار زیاد و با ارزش است؟

از آنجا که ایران جایگاه تمدن های کهن و قدیمی ترین سکونتگاه های بشری است، دارای میراث فرهنگی بسیار زیاد و با ارزش است که بخشی از آن در موزه ها نگهداری می شود.

5. چرا باید در حفظ میراث فرهنگی تلاش کنیم؟

میراث فرهنگی به همه مردم یک کشور متعلق است.

6. تاریخ چه نوع علمی است؟

علم تاریخ عبارت است از مطالعه زندگی انسان ها در گذشته

7. فواید مطالعه تاریخ و آشنایی با گذشته چیست؟

آشنایی با گذشته به ما کمک می کند تا زمان حال را بهتر بفهمیم. ما از مطالعه رویداد ها و زندگیِ مردمان گذشته می توانیم پند بگیریم و از تجربه های آنها در زندگی امروز استفاده کنیم.

8. مورخ کیست؟

به کسانی که درباره زندگی انسان ها و رویداد هایی که در گذشته اتفاق افتاده، مطالعه و تحقیق می کنند، مورخ می گویند.

9. مورخان در مطالعات خود از چه ابزارهایی استفاده می کنند؟

مورخان در مطالعات خود از منابع مختلفی مثل کتاب ها و نوشته ها یا کتیبه ها، ابزارها و وسایل زندگی، بنا ها، سکه ها، سلاح ها، سنگ نگاره ها و هرچیزی که از گذشته باقی مانده است، استفاده می کنند.

10. مورخان چگونه نظر خود را درباره ی یک موضوع تاریخی  بیان می کنند و در چه صورت نظر خود را تغییر می دهند؟

آنها سعی می کنند شواهد و مدارک به جای مانده را با دقت بررسی کنند تا به واقعیت آنچه در گذشته رخ داده، پی ببرند و آنگاه نظر خود را درباره یک موضوع تاریخی بگویند. گاهی ممکن است مورخان با دست یافتن متن به شواهد و مدارک جدید، تغییراتی در نظرات خود بدهند.

11. مورخان در کار خود از چه علم و دانشی بهره می گیرند؟

باستان شناسی

12. باستان شناسان چگونه آثار باستانی را پیدا می کنند؟

بعضی از آثار تاریخی مربوط به زمان های بسیار دور، در دل خاک قرار دارند. به همین علت باستان شناسان ابتدا با مشاهده ویرانه ها و خرابه ها یا مطالعه منابع تاریخی حدس میزنند که در یک منطقه، آثار باستانی وجود دارد. سپس به جست وجو و حفاری در آن منطقه می پردازند.

13. باستان شناسان در کار خود از چه ابزارهایی استفاده می کنند؟

باستان شناسان در هر مرحله از ابزار خاصی استفاده می کنند؛ از ابزار های ساده مانند بیل و کلنگ تا میکروسکوپ و دوربین های مخصوص که با آنها لایه های درون خاک را مشاهده می کنند.

14. مورخان کار خود را چگونه آغاز می کنند؟

مورخان معمولاً کار خودشان را با پرسش هایی درباره گذشته آغاز می کنند.
آن ها پرسش هایی را طرح و سپس درباره آنها تحقیق می کنند تا پاسخ آنها را پیدا کنند.

15. برخی از پرسشهایی را که مورخان با آن کار خود را شروع می کنند را ذکر کنید.

چه چیزی اتفاق افتاده است؟ چه کسی یا چه کسانی در این واقعه شرکت داشتهاند؟ در چه زمانی اتفاق افتاده است؟ علت یا علت های این رویداد چه بوده است؟ در کجا این اتفاق رخ داده است؟ چگونه می توان از این موضوع برای حال و آینده استفاده کرد؟

16. موزه چه مکانی است؟

مکانی است برای حفظ و نگهداری آثار تاریخی با ارزش و میراث فرهنگی و نمایش آنها برای مردم و مطالعه و تحقیق افراد در رشته های تاریخ، هنر، معماری و باستان شناسی.

17. سازمان میراث فرهنگی چه سازمانی است؟

یکی از مهم ترین سازمان هایی که مسئولیت حفاظت ونگهداری از میراث فرهنگی را به عهده دارد، سازمان میراث فرهنگی است. موزه ها نیز یکی از بخشهای سازمان میراث فرهنگی هستند.