امروز جمعه 09 آذر 1403
0

بیماری تترالوژی فالوت علل , علائم , تشخیص و درمان

تترالوژی فالوت در واقع نوعی بیماری نادر و نقص قلبی در بدو تولد می باشد. این بیماری ماردزادی قلبی ساختار قلب را تحت تاثیر قرار داده و سبب کاهش اکسیژن موجود در خون راه یافته به قلب و دیگر نقاط بدن می گردد.

فهرست مطالب (دسترسی سریع به عناوین)

  • تترالوژی فالوت (Tetralogy of Fallot)
  • علائم بیماری تترالوژی فالوت
  • در چه صورت بایستی کودک درگیر تترالوژی فالوت را نزد پزشک برد؟
  • بیماری تترالوژی فالوت به چه علتی در فرد بروز پیدا می­کند؟
  • عوامل افزایش بروز تترالوژی فالوت
  • علت های بروز تترالوژی فالوت
  • روش های تشخیص تترالوژی فالوت
  • بیماری تترالوژی فالوت چه عوارضی را به همراه خواهد داشت؟

تترالوژی فالوت (Tetralogy of Fallot)

تترالوژی فالوت یکی از شایعترین ناهنجاری های مادرزادی قلبی است. در این بیماری 4 اختلال عمده وجود دارد. در ویدئو زیر که توسط جناب آقای دکتر محمدرضا راد گودرزی تهیه شده است شما می توانید با این بیماری و روش پیشگیری از آن توسط اکوی قلب جنین بیشتر آشنا شوید:

به طور معمول نوزادان و کودکانی که دارای این بیماری می­باشند پوست آن­ها به دلیل عدم وجود اکسیژن کافی در خون، به رنگ آبی در می آید. غالبا این بیماری در زمان کودکی و به محض درگیر نمودن بدن قابل تشخیص خواهد بود. البته گاهی نیز بسته به میزان شدت و علائم آن، فرد تا چند دهه از وجود این بیماری در بدن خود بدون اطلاع می­باشد.

تشخیص به موقع و جراحی موفقیت آمیز این بیماری، سبب خواهد شد که کودک پس از آن بتواند تقریبا به روال طبیعی زندگی بازگردد. البته لازم به ذکر است که این افراد باز هم با محدودیت های ورزشی رو به رو هستند و به صورت روتین نیز بایستی تحت نظر و مراقبت های پزشکی بمانند.

علائم بیماری تترالوژی فالوت

علائم بیماری تترالوژی فالوت بسته به مقدار انسداد جریان خون از بطن راست و به ریه ها متفاوت خواهد بود، اما به طور کلی موارد زیر را می­توان از علائم این بیماری دانست:

  • رنگ پوست به دلیل کمبود اکسیژن در خون متمایل به آبی خواهد بود
  • فرد هوشیاری خود را از دست داده و در واقع غش می کند
  • فرد به ویژه در زمان هایی نظیر غذا خوردن و انجام ورزش دچار تنگی نفس و یا تنفس سریع خواهد شد
  • انگشتان دست و پا شکلی غیر طبیعی و چماقی شکل به می گیرند
  • فرد دچار افت وزن می شود
  • در حین بازی و ورزش خیلی زود خسته خواهد شد
  • بدن او بسیار تحریک پذیر است
  • گریه های او بسیار طولانی مدت می­باشد
  • بروز سوفل قلبی

وضعیت TET

در برخی مواقع پوست ناخن و لب­ های کودکان درگیر بیماری تترالوژی فالوت پس از گریه و یا خوردن غذا و یا در زمان آشفتگی به رنگ آبی پررنگ در خواهد آمد. به این وضعیت TET گفته می شود و در واقع ناشی از یک افت اکسیژن سریع در خون است. TET به طور معمول در شیرخواران 2 تا 4 ماهه دیده می شود و در کودکان بزرگ تر به طور معمول در زمان تنگی نفس، کودکان به صورت غریزی به حالت چمباتمه در خواهند آمد که این حالت به افزایش جریان خون به ریه ها کمک می کند.

وضعیت TETدر چه صورت بایستی کودک درگیر تترالوژی فالوت را نزد پزشک برد؟

چنانچه علائم زیر را در کودک خود مشاهده نمودید توصیه می­شود سریعا نسبت به مراجعه به یک پزشک اقدام کنید:

  • اگر کودک در تنفس دچار مشکل است؛
  • اگر رنگ پوست کودک متمایل به آبی شده است؛
  • اگر کودک تشنج کرده و یا غش می­کند؛
  • اگر کودک مدام دچار ضعف می­شود؛
  • و اگر کودک درگیر تحریک پذیری غیرمعمول است.

در صورتی که متوجه تغییر رنگ پوست کودک خود به رنگ متمایل به آبی شدید سریعا او را به پهلو خوابانده و زانوی او را به طرف سینه جمع کنید. با این کار جریان خون بیشتری به ریه ها راه پیدا خواهد کرد. پس از آن فورا اقدام به تماس با اورژانس (115) نمایید.

بیماری تترالوژی فالوت به چه علتی در فرد بروز پیدا می­کند؟

این بیماری در زمان رشد جنین که قلب در حال شکل گیری و تکامل است به وجود خواهد آمد. اگر چه به طور کلی می توان مواردی چون تغذیه ناکافی مادر، بیماری ویروسی و یا اختلالات ژنتیکی را در بروز این بیماری موثر دانست اما در کل هنوز دلایل بروز این بیماری ناشناخته هستند.

عوامل افزایش بروز تترالوژی فالوت

اگر چه هنوز نمی توان برای بیماری تترالوژی فالوت علت مشخصی تعیین نمود اما عوامل گوناگونی در این بین وجود دارند که باعث خواهند شد خطر ابتلای نوزاد به این بیماری بیشتر گردد. از بین این عوامل می توان به موارد زیر اشاره نمود:

  • بیماری های ویروسی نظیر سرخجه در بارداری
  • مصرف الکل توسط مادر در بارداری
  • تغذیه نامناسب مادر در بارداری
  • بالاتر بودن سن مادر از 40 سال
  • ابتلای پدر و مادر به بیماری تترالوژی فالوت
  • سندرم داون یا سندرم دی جرج

علت های بروز تترالوژی فالوت

علت های بروز تترالوژی فالوت

  • تنگی دریچه ریوی

    با باریک شدن دریچه ریوی، حفره سمت راست پایینی قلب از رگ های خون اصلی منتهی به ریه مجزا می­گردد. از سویی تنگی دریچه ریوی سبب کاهش جریان خون به ریه ها شده و در عضلات زیر دریجه ریوی نیز این تنگ شدگی اثراتی به جای خواهد گذاشت.

  • نقص دیواره بین بطنی

    این نقص در واقع سوراخی در دیوار جداکننده دو حفره پایین تر از قلب می­باشد. این سوراخ موجب می­شود که خون بدون اکسیژن موجود در بطن راست با خون جاری شده به بطن چپ که در واقع خون اکسیژن شده تازه می­باشد ترکیب گردد.
    خون جاری شده از بطن چپ به بتن راست نیز در شیوه ای نامناسب مجدد جریانی رو به عقب پیدا خواهد نمود. بر اثر جریان خون از راه دیواره بین بطنی ناسالم، خون اکسیژن دار کمتری به بدن رسیده و از این رو قلب دچار ضعف می­گردد.

  • نقص آئورت (Aorta Overriding)

    محل قرارگیری آئورت در شاخه بطن چپ است. در بیماری تترالوژی فالوت، آئورت کمی به سمت راست جابه­جا می­گردد. در چنین حالتی آئورت خون دریافتی از هر دو بطن چپ و راست را با هم ترکیب نموده و در واقع خون کم اکسیژن بطن راست با خون پراکسیژن بطن چپ ادغام می­گردد.

  • هیپرتروفی بطن راست

    در زمان فعالیت شدید قلب در زمینه پمپاژ، رفته رفته ضخامت دیواره عضلانی بطن راست بیشتر می­گردد. از این رو بعد از گذشت مدتی قلب سخت و ضعیف شده و دچار نارسایی خواهد شد.

البته افراد درگیر با تترالوژی فالوت احتما دارد نقص های قلبی دیگری مانند نقص پروتز دهلیزی , جابه جایی عروق بزرگ ,و ناهنجاری‌های عروق کرونر داشته باشند. برخی از کودکان دارایتترالوژی فالوت (TOF) گاهی دچار نقایص قلبی، مانند سوراخ بین دو حفره بالایی قلب (نقص دیواره بین دهلیزی) نیز می­باشند.

روش های تشخیص تترالوژی فالوت

پزشک با مشاهده علائم این بیماری نظیر تنگی نفس، تغییر رنگ پوست و … آزمایش‌های لازم برای تشخیص به موقع بیماری را انجام دهد.

پزشک فوق تخصص قلب کودکان دارای تخصص در زمینه قلب اطفال و تشخیص و درمان نواقص قلبی است, که مشکلات قلبی نوزاد را بررسی خواهد کرد. پزشک متخصص قلب ابتدا با معاینه فیزیکی و شنیدن صدای قلب و ریه نوزاد و مشاهده علائم این بیماری نظیر تنگی نفس، تغییر رنگ پوست و … آزمایش‌های لازم برای تشخیص به موقع بیماری را انجام دهد. و بر اساس نیاز دستور آزمایش های بعدی را می دهد. آزمایش های اصلی برای تشخیص تترالوژی فالوت بر اساس سن نوزاد یا کودک و شرایط بیماری او می تواند متفاوت باشد. در ادامه به این آزمایش ها اشاره می کند:

اندازه گیری سطح اکسیژن (Pulse Oximeter)

با استفاده با دستگاه پالس اکسیمتر که سطح اکسیژن خون بیمار اندازه گیری می شود.

الکتروکاردیوگرام – نوار قلب

تست نوار قلب در تشخیص مشکلات مربوط به دریچه‌های قلب، عضلات و ریتم به پزشک کمک می کند. الکتروکاردیوگرام فعالیت الکتریکی و مقداری از فعالیت مکانیکی قلب را ثبت می کند.

اکوکاردیوگرام – اکوی قلب

آزمایش اکوی قلب رایج ترین روش تشخیص بیماری های مادر زادی قلب است. دراکوکاردیوگرافی از امواج صوتی دارای فرکانس بالا (که ما فوق صوت نیزنامیده می‌شود) برای ایجاد یک تصویر متحرک از قلب استفاده می‌شود. همچنین به وسیله اکوی قلب جنین می توان پیش از تولد جنین سلامت قلب و عملکرد آن را به طور کامل بررسی کرد.

تصویر برداری اشعه ایکس X قفسه سینه

تصویر برداری اشعه X برای مقاصد متفاوتی مورد استفاده قرار می گیرد که شامل تشخیص شکستگی استخوان، تشخیص بعضی از عفونتهای داخلی(مثل سینوزیت)، جستجوی یک توده در اعضای داخلی بدن مثل ریه و … می باشد. پزشک با بررسی تصویر اشعه ایکس وضعیت قلب و ریه کودک را بررسی می کند.

کاتتریزاسیون قلب

کاتتریزاسیون و کاتترگذاری قلب یک روش تهاجمی است که به پزشکان کمک می‌کند، برخی از بیماری‌های قلب را تشخیص دهند و گاهی حتی بیماری را درمان کنند. برای انجام این عمل، یک لوله دراز، باریک و انعطاف‌پذیر در ناحیه کشاله ران به درون شریان وارد می‌شود، و از طریق آن به سوی قلب هدایت می‌شود.

بیماری تترالوژی فالوت | علل , علائم , تشخیص و درمانبیماری تترالوژی فالوت چه عوارضی را به همراه خواهد داشت؟

  • به طور کلی تمامی کودکانی که دارای بیماری تترالوژی فالوت (TOF) هستند بایستی تحت عمل جراحی اصلاحی قرار گیرند و در غیر این صورت ممکن است رشد کودک دچار اختلال گردد.
  • کودک در معرض افزایش خطر ابتلا به بیماری هایی نظیر اندوکاردیت عفونی می­باشد.
  • عدم درمان بیماری تترالوژی فالوت باعث می­گردد که رفته رفته با گذشت زمان عوارض این بیماری با شدت هر چه بیشتر خود را نشان دهند و حتی گاهی ممکن است بر اثر این بیماری فرد در اوایل بزرگسالی به مرگ زودهنگام و یا ناتوانی دچار گردد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:محمد رضا راد گودرزی متخصص و جراح قلب و عروق

0

مطالعه و افزایش دانش پزشکی برای حفظ و ارتقاء بهداشت و سلامتی جامعه برای همه لازم و ضروری است چرا که اجتماع سالم جامعه ای پیشرو خواهد بود و تحول آفرین. در این بین مغز به عنوان مرکز فرماندهی تمام تصمیمات انسان دارای عظمت بیشتری است که باید بسیار از آن مراقبت کرد.

خونریزی مغزی چیست؟

خونریزی مغزی – عوارض بعد از خونریزی مغزی چیست

خونریزی مغزی نوعی سکته مغزی است که بر اثر پارگی شریان مغزی پیش می آید و بافت های اطراف مغز را می گیرد، این شرایط می تواند باعص مرگ سلولهای مغزی شود، خونریزی معمولاً در داخل و اطراف مغز اتفاق می‌ افتد. این بیماری به دلایل متعددی اتفاق می افتد از قبیل فشارخون بالا، ضعیف بودن عروق که موجب نشت خون می‌شود، ضربات روحی و مصرف مواد مخدر.

بسیاری از بیمارانی که دچار خونریزی مغزی می شود دارای علائم سکته مانند احساس ضعف در کنار بدن، اختلال در تکلم و احساس لمس شدگی نیز هستند. عدم توانایی در انجام فعالیت‌های روزمره از قبیل مشکل در راه رفتن و زمین خوردن از دیگر علائم آن می‌تواند باشد. حدود 13 درصد از سکته‌ ها مربوط به خونریزی یا به دلیل خونریزی مغزی است و بر اساس نقطه محل خونریزی در مغز نامگذاری می‌شود. به‌ طور کلی زمانی که خونریزی در داخل جمجمه باشد که خونریزی داخل مغزی گفته می‌شود. خونریزی همچنین می‌تواند بین پوشش مغز و بافت مغزی باشد که خونریزی ساب‌ آراکنوئید (زیرعنکبوتیه) نامیده می‌شود.

آنچه حائز اهمیت است تشخیص خونریزی است که در خود مغز اتفاق می‌افتد و ممکن است بدون سردرد باشد و مغز متوجه هیچ‌گونه اختلالی نشود. درصورتی‌که لایه مننژیت بسیار حساس بوده و در صورت بروز خونریزی، علائمی از قبیل سردرد شدید و ناگهانی آشکار می‌گردد.

دکتر مجید کیهانی فرد متخصص مغز و اعصاب

در طی خونریزی مغزی چه اتفاقی می افتد

زمانی که بر اثر یک تروما خونریزی اتفاق می افتد این خونریزی بر روی بافت های اطراف پخش شده و تورم ایجاد می شود که به آن در اصطلاح ادم گفته می شود، خون جمع شده در یک توده به نام هماتوم جمع می شوند، هماتوم خونرسانی به سلولهای مغزی را مختل و سلولها بدون اکسیژن و مواد غذایی می میرند، از زمان شروع خونریزی تا مرگ سلولها و آسیب به مغز چند ساعت بیشتر طول نمی کشد، این یک زمان طلایی برای بیمار است که اگر به موقع به پزشک ارجاع داده شود می توان جلوی عوارض بد ناشی از مرگ سلولها را گرفت ولی اگر به موقع اقدام نشود ممکن است حتی جان بیمار را تهدید کند

علت خونریزی مغزی چیست؟

یکی از دلایل عمده خونریزی مغزی، مربوط به فشارخون بالا است. فشارخون بالا به‌مرور زمان موجب آسیب به دیواره عروق خونی و در نهایت پارگی آن‌ها می‌شود. درنتیجه پارگی عروق خون درون مغز جمع شده و منجر به سکته مغزی می‌گردد. آنوریسم مغزی مغزی یکی دیگر از دلایل است که موجب آماس و در آخر پارگی رگ‌ها است. نوعی ناهنجاری ارتباطی بین عروق، AVM است که به‌صورت ارثی از بدو تولد موجود و در بزرگ‌سالی منجر به خونریزی مغزی می‌شود. در برخی موارد، افرادی که مبتلا به سرطان هستند، پیشرفت سرطان در مغز منجر به خونریزی مغزی می‌گردد. رسوب پروتئین در داخل عروق نیز موجب تنگ شدن دیواره و درنتیجه سکته و خونریزی در مغز شود. مصرف مواد مخدر موجب ضعیف شدن عروق و در نهایت منجر به خونریزی مغزی می‌شود. درنتیجه خطر خونریزی مغزی در افرادی که مواد مخدر مصرف می‌کنند بسیار بیشتر است.

برخی دلایلی که باعث رسیدن به این شرایط می شود اینجا گفته شده

ضربه مغزی

ضربه مغزی یکی از شایعترین دلایلی است که در جوانان و افراد زیر 50 سال باعث خونریزی در مغز می شود

فشار خون بالا

فشار خون بالا در صورتی که درمان نشود در طول زمان باعث ضعیف شدن دیواره رگها می شود و در نتیجه احتمال آسیب به رگ و خونریزی هست

آنوریسم مغزی

آنوریسم مغزی به حالتی گفته می شود که در آن دیواره رگها به شکل بادکنکی متورم می شود، این تورم که بی شباهت به دانه های انگور نیست در صورتی که پاره شوند بیمار دچار خونریزی در مغز می شود، آنوریسم اغلب بدون علامت است ولی پارگی آن با علائمی مانند سردرد ناگهانی و شدید، تهوع و استفراغ و از حال رفتن و بیهوش شدن رخ می دهد در مورد آنوریسم در یک مقاله به طور کامل و مفصل صحبت خواهیم کرده و مطالعه آن را به شما توصیه می کنم

آنوریسم مغزی چیست

ناهنجاری شریانی (AVM)

علت بیماری هنوز مشخص نیست ولی ممکن است در هنگام تولد با نوزاد هست و تا زمانی که دچار چارگی نشود علائمی بروز نمی دهد، در آن رگها به حالت پیچیده در هم و به صورت بدفرم و بد شکل قرار می گیرند، پارگی شریانهای بدفرم یکی دیگر از عواملی است که باعث خونریزی مغزی می شود

خونریزی مغزی و عوارض بعد از آن

آنژیوپاتی آملوئید

آنژیوپاتی آملوئید وضعیتی است است که در آن پروتئین به شکل قطعاتی در رگها انباشته می شود، این حالت با افزایش فشار خون و پیری تشدید می شود و در اصل یک ناهنجاری رگهای خونی است، آملوئیداز ممکن است خونریزیهای کوچکی را ایجاد کند که فرد متوجه آن نشود و علائمی جندانی نداشته باشد ولی درنهایت ممکن است منجر به یک خونریزی بزرگتر شود.

بیماری های کبد

بیماری های کبد با شدت گرفتن به طور کلی با افزایش احتمال خونریزی همراه است

تومور مغز

وجود تومور در مغز می تواند باعث خونریزی مغزی شود

خونریزی مغزی چه علائمی دارد؟

سردرد نمی‌تواند همیشه دلیل خونریزی مغزی باشد. علائم خونریزی بر اساس محلی که در آن بیلیدینگ یا همان خونریزی رخ داده است متفاوت باشد به طور مثال درصورتی‌ که خونریزی در قسمتی از مغز باشد که مسئولیت بینایی را بر عهده دارد منجر به مشکلات بینایی می‌گردد. اختلال در هماهنگی و تعادل، ضعف و لمس شدگی در اطراف بدن، صرع ناگهانی نیز از دیگر علائم هستند. از آنجا که مسئولیت تکلم بر عهده قسمت چپ مغز است لذا خونریزی در این قسمت موجب اختلال در تکلم می‌شود.

اگر خونریزی در قسمت پایین مغز باشد که بیشتر فعالیت‌های غیر ارادی بدن توسط آن تنظیم می‌گردد فرد را دچار حالت کما می‌کند. علاوه بر این ممکن است برخی علائم خونریزی مغزی به‌صورت سریع و ناگهانی باشد. همچنین ممکن است بعضی از علائم هم به‌ مرور زمان ظاهر گردد، علائم ممکن است به تدریج و یا ناگهانی باشند، ممکن است به سمت بدتر شدن پیش بروند و یا ناگهانی و به صورت بسیار شدید رخ دهند.

در اینجا لیستی از علائم آورده شده که اگر این علائم رخ دهد شرایط اورژانسی خواهد بود و باید سریعا با اورژانس تماس گرفته شود (علائم در افرار مختلف متفاوت است ممکن است برخی و یا تمامی آن برای فرد پیش بیاید)

  • سردرد شدید ناگهانی
  • تشنج در صورتی که قبلا سابقه آن وجود نداشته باشد
  • ضعف و بی حسی در دست یا پا
  • تهوع و یا استفراغ
  • دوبینی
  • کاهش هوشیاری و یا بی حالی
  • سوزن سوزن شدن و یا گز گز در بدن
  • مشکلات گفتاری
  • مشکل در بلع
  • اشکال در خواندن یا نوشتن
  • مشکلات حرکتی مانند لرزش دست
  • عدم تعادل و عدم هماهنگی
  • از دست دادن هوشیاری
  • احساس بو و یا طعم غیر طبیعی

خونریزی مغزی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

اگر هرگونه علائم مشکوک به سکته در فرد موجود باشد، آزمایش‌ ها برای تشخیص بلافاصله باید انجام شود. نشانه‌های آسیب مغزی، اختلال در تکلم و بی‌حسی توسط این آزمایش‌ها مشخص می‌گردد. به‌طور کلی آزمایش‌های رادیولوژی از قبیل سی‌ تی‌ اسکن و ام آر آی برای تشخیص بسیار حائز اهمیت است زیرا این قبیل آزمایش‌ها محل خونریزی مغزی و ویژگی‌های مختلف آن را به‌ خوبی نمایان می‌کند. خونریزی چنانچه در قسمت داخلی و بیرونی مغز باشد توسط این آزمایش‌ها مشخص می‌شود و علاوه براین علت خونریزی نیز تشخیص داده می‌شود. آزمایش‌های بیشتر نیز برای تشخیص ناهنجاری عروق ارائه می‌گردد و برای تشخیص و درمان اقدام می‌شود.

خونریزی در مغز چگونه درمان می‌شود؟

بیمارانی که دارای خونریزی مغزی هستند باید تحت مراقبت پزشک باشند. درمان اولیه شامل پایدار کردن فشارخون و تنفس است. برای تأمین و پایدار کردن اکسیژن مغز و دیگر اندام از دستگاه وِنتیلاتور استفاده می‌شود. در برخی اوقات نظارت بر ضربان قلب، سطح اکسیژن خون و فشار داخل جمجمه باید به‌صورت جدی صورت گیرد.

پس از پایدار شدن شرایط بیمار تصمیم‌ گیری برای عمل جراحی به‌ سرعت انجام می‌شود. تصمیم‌ گیری‌ ها باید بر اساس موقعیت و اندازه خونریزی مغزی صورت بگیرد. خونریزی مغزی در برخی بیماران نیازی به عمل جراحی ندارد.

داروهای مختلف به‌منظور کاهش آماس ناحیه خونریزی، متعادل کردن فشارخون و کاهش خطر تشنج تجویز می‌گردد. اگر بیمار در حالت هوشیار باشد، داروهای به‌منظور کاهش درد نیز تجویز می‌شود.

پس از بیماری

بسیاری از بیمارانی که مبتلا به خون ریزی مغزی هستند، بهبود می‌یابند. میزان بهبود اما در صورتی‌که خونریزی در قسمت مشخصی از مغز باشد و خونریزی ابتدایی بسیار زیاد باشد کاهش می‌یابد.

درصورتی‌ که بیمار با موفقیت مراحل خونریزی اولیه را پشت سر گذارد، بهبودی به‌مراتب بیشتر از بیماران دیگر به طول می‌انجامد. به‌مرور زمان شرایط بیمار از طریق توان‌ بخشی فیزیکی و گفتاردرمانی بهبود می‌یابد. برخی مشکلات اما از قبیل سردرد ممکن است پس از بهبود نیز همچنان باقی بماند.

عوارض بعد از خونریزی مغزی

عوارض بعد از خونریزی مغزی دقیقا بسته به این است که خونریزی در کدام قسمت مغز و چه مقدار اتفاق افتاده باشد و مهمتر از آن اینکه چه زمانی بیمار به بیمارستان منتقل شده و چقدر زمان را از دست داده است، عوارض در بسیاری از بیماران بهبود پیدا می کند ولی در برخی از بیماران ماندگار خواهد بود، عوارض احتمالی شامل سکته مغزی، از بین رفتن عملکرد مغز، عوارض جانبی دارو ها و حتی مرگ ممکن است رخ دهد این موضوع بسته به میزان تورم و خونریزی ممکن است حتی در صورتی که بیمار سریعا به بیمارستان منتقل شده باشد هم رخ دهد.

عوارض بعد از خونریزی مغزی می تواند شامل

  • خستگی
  • مشکلات بلع
  • اختلال در صحبت کردن
  • احساس درد و یا بی حسی در یک سمت بدن
  • ذات الریه
  • از دست دادن حافظه و اختلال عملکردی شناختی (اختلال در یادگیری، شناخت، حافظه، استدلال)
  • تورم روی مغز
  • تشنج
  • افسردگی و مشکلات عاطفی

آیا می توان از خونریزی جلوگیری کرد

خونریزی مغزی به این دلیل که بسیار وابسته به شرایط خاصی مانند فشار خون است می توان ریسک فاکتورهای آن را به حداقل رساند و برای این کار بایست موارد زیر را در نظر بگیرید

  • کنترل فشار خون بالا

تقریبا 80 درصد افرادی که با خونریزی مغزی مراجعه می کنند در سابقه پزشکی شان فشار ون بالا هست، کاری که می توانید انجام دهید این است که غذای سایم بخوید، نمک را در رژیم غذایی تان کم کنید، ورزش کنید، مشکلات اضطرابی تان را کاهش دهید و با روش های کنترل استرس آشنا شوید، اگر لازم است با دکتر مشورت کنید و از داروهای فشار خون کمک بگیرید

  • با دقت رانندگی کنید، کمربندتان را ببندید
  • اگر موتورسوار هستید کلاه ایمنی را فراموش نکنید
  • اگر دجار مشکلاتی مانند آنوریسم هستید حتما برای درمان آن اقدام کنید، روش های کمر تهاجمی این روزها برای درمان آنوریسم کار را بسیار راحت کرده است برای این روشها با پزشک فوق تخصص مغز مشورت کنید
  • اگر داروی خاصی مصرف می کنید مانند وارفارین (داروی ضد انعقاد) حتما تحت نظر دکترتان باشید و به صورت دوره ای برای کنترل سطح خون و شرایط به او مراجعه کنید
  • مواد مخدر مصرف نکنید به طور مثال کوکائین احتمال خونریزی را افزایش می دهد

خونریزی مغزی در جنین

جنین کمتر از 32 هفته به دلیل ضعیف بودن عروقشان بیشتر در معرض خون ریزی مغزی هستند. از این‌ رو هیدروسفالى‌ بیشتر در کودکانی که در دوران اوایل جنینی هستند را دامن‌گیر می‌کند. هیدروسفالی درواقع به جمع شدن مایعی در اطراف مغز اطلاق می‌گردد. در صورت تشخیص به‌موقع با تجویز برخی داروها برای مادر، می‌توان از این شرایط حادتر پیشگیری کرد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:مجید کیهانی فرد فوق تخصص مغز و اعصاب و سکته مغزی

0

بیماری وبای التور

آشنایی با بیماری وبا، پیشگیری، تشخیص و درمان

طی 2 قرن گذشته وبا (Cholera) دارای 7 همه‌گیری

جهانی بوده است. علت وبا جنس و گونه Vibrio cholera است که در فصل تابستان هنگامی که درجه حرارت آب از 20 درجه سانتیگراد فراتر میرود تکثیر می‌یابند لذا در فصل تابستان شیوع بیماری افزایش می‌یابد.

وبا یک بیماری اسهالی حاد است که می تواند طی چند ساعت موجب دهیدراتاسیون (از دست رفتن آب و املاح بدن) بصورت شدید و پیشرونده شود. شکل شدید وبا به نام Cholera gravis یک بیماری کاملاً ترسناک بویژه در حالت همه‌گیری است. خوشبختانه با جایگزینی سریع مایعات و املاح و اقدامات حمایتی می توان از مرگ و میر ناشی از وبا کاست. وبا بصورت کلاسیک یا التور (El Tor) بروز می کند. انسان بصورت اتفاقی مبتلا می شود و می تواند ناقلی برای گسترش وبا باشد. خوردن آب آلوده با مدفوع انسان شایعترین راه ابتلا به وباست. خوردن غذاهای آلوده در منزل،‌ رستوران یا دست فروشان نیز منجر به گسترش بیماری می شود. مخزن حیوانی شناخته‌ شده‌ای وجود ندارد. هرچند مقدار عفونی کننده نسبتاً زیاد است ابتلا در افراد هایپوکلریدریک،‌آنها که از آنتی اسید استفاده می کنند و هنگامی که اسیدیته معده توسط غذا بافر می شود به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. وبا در مناطق اندمیک عمدتاً بیماری اطفال است اما هنگامی که بیماری وارد جمعیتی می شود بالغین و کودکان را به طور مساوی گرفتار می کند. در نواحی اندمیک بیماری در فصول تابستان و پاییز شایعتر است. عفونت بیعلامت شایع و در بیوتیپ التور شایعتر از بیوتیپ کلاسیک است. در نواحی آندمیک کمتر احتمال دارد بچه‌های زیر 2 سال نسبت به بچه‌های بزرگتر دچار وبای شدید شوند که علت آن شاید بخاطر ایمنی پاسیو کسب شده از شیر مادر باشد. از نظر گروههای خونی، گروه O بیشترین خطر و گروه خونی AB کمترین خطر ابتلا به وبا را دارند. با درمان مناسب، مرگ و میر بیماری کمتر از 1% است.

بیشترین راه انتقال از آب است. از هر 10 نفر یک نفر به التور مبتلا می شود. در خوزستان، همدان، مازندران و قم بیشتر اتفاق افتاده است.
علایم
بعد از یک دوره کمون 24 تا 48 ساعته وبا با شروع ناگهانی اسهال آبکی بدون درد آغاز می شود که ممکن است سریعاً حجم اسهال افزایش یافته و غالباً به فاصله کوتاهی استفراغ رخ می دهد. در موارد شدید حجم مدفوع در 24 ساعت اول به بیش از 250 میلی‌لیتر به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن میرسد. در صورتی که آب و املاح از دست رفته جایگزین نشود، شوک هایپوولمیک و مرگ رخ خواهد داد. مدفوع ظاهر مشخصی دارد: غیرصفراوی،
خاکستری رنگ، مختصر کف آلود با رگه‌هایی از موکوس،‌ بدون خون، با بویی که آزاردهنده نیست. اسهال وبایی شبیه آب برنج (rice- water) است. علائم بیمار به موازات کاهش حجم مایعات و املاح بدن تغییر می کنند: در کاهش 3 تا 5 درصد از وزن بدن تشنگی، در کاهش 5 تا 8 درصد افت فشار وضعیتی، ضعف، افزایش ضربان قلب و کاهش تورگور پوستی و در کاهش بیش از 10 درصد کاهش ادرار، فقدان یا ضعیف بودن نبضها، فرو رفتن چشمها (در اطفال به صورت فرو رفتن ملاجها)، پوست چروکیده (Washer woman)، خواب آلودگی و کوما بروز می کند. در صورت درمان به موقع و کافی با آب و الکترولیت عوارض برطرف و وبا طی چند روز بهبود می‌یابد پس اسهال آبکی شبیه آب برنج و بوی ماهی دارد. تب معمولاً وجود ندارد، قبل از اسهال استفراغ و بدون تهوع است. دل پیچه و تنسموس نداریم. گرفتگی عضلات در فرم شدید ایجاد می شود که بعلت کاهش پتاسیم بدن (هایپوکالمی) بفرم گرفتگی عضلات ساق پا بروز می‌کند، دهیدراتاسیون ایزوناترمیک بهمراه هایپوکالمی و اسیدوز متابولیک رخ می دهد.

در بچه‌ها کاهش قند خون (هایپوگلیسمی) و تشنج ناشی از آن شایع است. این عارضه در بالغین نادر است. دهیدراتاسیون شدید ß Hypovolemic shock,. ßATNß Renal Failure

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: پزشک خانواده

0

ضمن آرزوی سلامتی شما را دعوت به مطالعه یک مقاله جامع از بیمارهای قلبی دعوت می کنم.

بیماری تترالوژی فالوت از علل , علائم , تا تشخیص و درمان

تترالوژی فالوت در واقع نوعی بیماری نادر و نقص قلبی در بدو تولد می باشد. این بیماری ماردزادی قلبی ساختار قلب را تحت تاثیر قرار داده و سبب کاهش اکسیژن موجود در خون راه یافته به قلب و دیگر نقاط بدن می گردد.

تترالوژی فالوت (Tetralogy of Fallot)

تترالوژی فالوت یکی از شایعترین ناهنجاری های مادرزادی قلبی است. در این بیماری 4 اختلال عمده وجود دارد. در ویدئو زیر که توسط جناب آقای دکتر محمدرضا راد گودرزی تهیه شده است شما می توانید با این بیماری و روش پیشگیری از آن توسط اکوی قلب جنین بیشتر آشنا شوید:

به طور معمول نوزادان و کودکانی که دارای این بیماری می­باشند پوست آن­ها به دلیل عدم وجود اکسیژن کافی در خون، به رنگ آبی در می آید. غالبا این بیماری در زمان کودکی و به محض درگیر نمودن بدن قابل تشخیص خواهد بود. البته گاهی نیز بسته به میزان شدت و علائم آن، فرد تا چند دهه از وجود این بیماری در بدن خود بدون اطلاع می­باشد.

تشخیص به موقع و جراحی موفقیت آمیز این بیماری، سبب خواهد شد که کودک پس از آن بتواند تقریبا به روال طبیعی زندگی بازگردد. البته لازم به ذکر است که این افراد باز هم با محدودیت های ورزشی رو به رو هستند و به صورت روتین نیز بایستی تحت نظر و مراقبت های پزشکی بمانند.

علائم بیماری تترالوژی فالوت

علائم بیماری تترالوژی فالوت بسته به مقدار انسداد جریان خون از بطن راست و به ریه ها متفاوت خواهد بود، اما به طور کلی موارد زیر را می­توان از علائم این بیماری دانست:

  • رنگ پوست به دلیل کمبود اکسیژن در خون متمایل به آبی خواهد بود
  • فرد هوشیاری خود را از دست داده و در واقع غش می کند
  • فرد به ویژه در زمان هایی نظیر غذا خوردن و انجام ورزش دچار تنگی نفس و یا تنفس سریع خواهد شد
  • انگشتان دست و پا شکلی غیر طبیعی و چماقی شکل به می گیرند
  • فرد دچار افت وزن می شود
  • در حین بازی و ورزش خیلی زود خسته خواهد شد
  • بدن او بسیار تحریک پذیر است
  • گریه های او بسیار طولانی مدت می­باشد
  • بروز سوفل قلبی

وضعیت TET

در برخی مواقع پوست ناخن و لب­ های کودکان درگیر بیماری تترالوژی فالوت پس از گریه و یا خوردن غذا و یا در زمان آشفتگی به رنگ آبی پررنگ در خواهد آمد. به این وضعیت TET گفته می شود و در واقع ناشی از یک افت اکسیژن سریع در خون است. TET به طور معمول در شیرخواران 2 تا 4 ماهه دیده می شود و در کودکان بزرگ تر به طور معمول در زمان تنگی نفس، کودکان به صورت غریزی به حالت چمباتمه در خواهند آمد که این حالت به افزایش جریان خون به ریه ها کمک می کند.

وضعیت TETدر چه صورت بایستی کودک درگیر تترالوژی فالوت را نزد پزشک برد؟

چنانچه علائم زیر را در کودک خود مشاهده نمودید توصیه می­شود سریعا نسبت به مراجعه به یک پزشک اقدام کنید:

  • اگر کودک در تنفس دچار مشکل است؛
  • اگر رنگ پوست کودک متمایل به آبی شده است؛
  • اگر کودک تشنج کرده و یا غش می­کند؛
  • اگر کودک مدام دچار ضعف می­شود؛
  • و اگر کودک درگیر تحریک پذیری غیرمعمول است.

در صورتی که متوجه تغییر رنگ پوست کودک خود به رنگ متمایل به آبی شدید سریعا او را به پهلو خوابانده و زانوی او را به طرف سینه جمع کنید. با این کار جریان خون بیشتری به ریه ها راه پیدا خواهد کرد. پس از آن فورا اقدام به تماس با اورژانس (115) نمایید.

بیماری تترالوژی فالوت به چه علتی در فرد بروز پیدا می­کند؟

این بیماری در زمان رشد جنین که قلب در حال شکل گیری و تکامل است به وجود خواهد آمد. اگر چه به طور کلی می توان مواردی چون تغذیه ناکافی مادر، بیماری ویروسی و یا اختلالات ژنتیکی را در بروز این بیماری موثر دانست اما در کل هنوز دلایل بروز این بیماری ناشناخته هستند.

عوامل افزایش بروز تترالوژی فالوت

اگر چه هنوز نمی توان برای بیماری تترالوژی فالوت علت مشخصی تعیین نمود اما عوامل گوناگونی در این بین وجود دارند که باعث خواهند شد خطر ابتلای نوزاد به این بیماری بیشتر گردد. از بین این عوامل می توان به موارد زیر اشاره نمود:

  • بیماری های ویروسی نظیر سرخجه در بارداری
  • مصرف الکل توسط مادر در بارداری
  • تغذیه نامناسب مادر در بارداری
  • بالاتر بودن سن مادر از 40 سال
  • ابتلای پدر و مادر به بیماری تترالوژی فالوت
  • سندرم داون یا سندرم دی جرج

علت های بروز تترالوژی فالوت

علت های بروز تترالوژی فالوت

  • تنگی دریچه ریوی

    با باریک شدن دریچه ریوی، حفره سمت راست پایینی قلب از رگ های خون اصلی منتهی به ریه مجزا می­گردد. از سویی تنگی دریچه ریوی سبب کاهش جریان خون به ریه ها شده و در عضلات زیر دریجه ریوی نیز این تنگ شدگی اثراتی به جای خواهد گذاشت.

  • نقص دیواره بین بطنی

    این نقص در واقع سوراخی در دیوار جداکننده دو حفره پایین تر از قلب می­باشد. این سوراخ موجب می­شود که خون بدون اکسیژن موجود در بطن راست با خون جاری شده به بطن چپ که در واقع خون اکسیژن شده تازه می­باشد ترکیب گردد.
    خون جاری شده از بطن چپ به بتن راست نیز در شیوه ای نامناسب مجدد جریانی رو به عقب پیدا خواهد نمود. بر اثر جریان خون از راه دیواره بین بطنی ناسالم، خون اکسیژن دار کمتری به بدن رسیده و از این رو قلب دچار ضعف می­گردد.

  • نقص آئورت (Aorta Overriding)

    محل قرارگیری آئورت در شاخه بطن چپ است. در بیماری تترالوژی فالوت، آئورت کمی به سمت راست جابه­جا می­گردد. در چنین حالتی آئورت خون دریافتی از هر دو بطن چپ و راست را با هم ترکیب نموده و در واقع خون کم اکسیژن بطن راست با خون پراکسیژن بطن چپ ادغام می­گردد.

  • هیپرتروفی بطن راست

    در زمان فعالیت شدید قلب در زمینه پمپاژ، رفته رفته ضخامت دیواره عضلانی بطن راست بیشتر می­گردد. از این رو بعد از گذشت مدتی قلب سخت و ضعیف شده و دچار نارسایی خواهد شد.

البته افراد درگیر با تترالوژی فالوت احتما دارد نقص های قلبی دیگری مانند نقص پروتز دهلیزی , جابه جایی عروق بزرگ ,و ناهنجاری‌های عروق کرونر داشته باشند. برخی از کودکان دارایتترالوژی فالوت (TOF) گاهی دچار نقایص قلبی، مانند سوراخ بین دو حفره بالایی قلب (نقص دیواره بین دهلیزی) نیز می­باشند.

روش های تشخیص تترالوژی فالوت

پزشک با مشاهده علائم این بیماری نظیر تنگی نفس، تغییر رنگ پوست و … آزمایش‌های لازم برای تشخیص به موقع بیماری را انجام دهد.

پزشک فوق تخصص قلب کودکان دارای تخصص در زمینه قلب اطفال و تشخیص و درمان نواقص قلبی است, که مشکلات قلبی نوزاد را بررسی خواهد کرد. پزشک متخصص قلب ابتدا با معاینه فیزیکی و شنیدن صدای قلب و ریه نوزاد و مشاهده علائم این بیماری نظیر تنگی نفس، تغییر رنگ پوست و … آزمایش‌های لازم برای تشخیص به موقع بیماری را انجام دهد. و بر اساس نیاز دستور آزمایش های بعدی را می دهد. آزمایش های اصلی برای تشخیص تترالوژی فالوت بر اساس سن نوزاد یا کودک و شرایط بیماری او می تواند متفاوت باشد. در ادامه به این آزمایش ها اشاره می کند:

اندازه گیری سطح اکسیژن (Pulse Oximeter)

با استفاده با دستگاه پالس اکسیمتر که سطح اکسیژن خون بیمار اندازه گیری می شود.

الکتروکاردیوگرام – نوار قلب

تست نوار قلب در تشخیص مشکلات مربوط به دریچه‌های قلب، عضلات و ریتم به پزشک کمک می کند. الکتروکاردیوگرام فعالیت الکتریکی و مقداری از فعالیت مکانیکی قلب را ثبت می کند.

اکوکاردیوگرام – اکوی قلب

آزمایش اکوی قلب رایج ترین روش تشخیص بیماری های مادر زادی قلب است. دراکوکاردیوگرافی از امواج صوتی دارای فرکانس بالا (که ما فوق صوت نیزنامیده می‌شود) برای ایجاد یک تصویر متحرک از قلب استفاده می‌شود. همچنین به وسیله اکوی قلب جنین می توان پیش از تولد جنین سلامت قلب و عملکرد آن را به طور کامل بررسی کرد.

تصویر برداری اشعه ایکس X قفسه سینه

تصویر برداری اشعه X برای مقاصد متفاوتی مورد استفاده قرار می گیرد که شامل تشخیص شکستگی استخوان، تشخیص بعضی از عفونتهای داخلی(مثل سینوزیت)، جستجوی یک توده در اعضای داخلی بدن مثل ریه و … می باشد. پزشک با بررسی تصویر اشعه ایکس وضعیت قلب و ریه کودک را بررسی می کند.

کاتتریزاسیون قلب

کاتتریزاسیون و کاتترگذاری قلب یک روش تهاجمی است که به پزشکان کمک می‌کند، برخی از بیماری‌های قلب را تشخیص دهند و گاهی حتی بیماری را درمان کنند. برای انجام این عمل، یک لوله دراز، باریک و انعطاف‌پذیر در ناحیه کشاله ران به درون شریان وارد می‌شود، و از طریق آن به سوی قلب هدایت می‌شود.

بیماری تترالوژی فالوت | علل , علائم , تشخیص و درمانبیماری تترالوژی فالوت چه عوارضی را به همراه خواهد داشت؟

  • به طور کلی تمامی کودکانی که دارای بیماری تترالوژی فالوت (TOF) هستند بایستی تحت عمل جراحی اصلاحی قرار گیرند و در غیر این صورت ممکن است رشد کودک دچار اختلال گردد.
  • کودک در معرض افزایش خطر ابتلا به بیماری هایی نظیر اندوکاردیت عفونی می­باشد.
  • عدم درمان بیماری تترالوژی فالوت باعث می­گردد که رفته رفته با گذشت زمان عوارض این بیماری با شدت هر چه بیشتر خود را نشان دهند و حتی گاهی ممکن است بر اثر این بیماری فرد در اوایل بزرگسالی به مرگ زودهنگام و یا ناتوانی دچار گردد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: مرکز اکوی قلب جنین و کودک امید

0

پیچ خوردگی روده

عارضه پیچ خوردگی روده یک اتفاق غیر طبیعی است که در روده کوچک یا بزرگ رخ می‌دهد و باعث انسداد کامل یا ناقص روده می‌شود. این انسداد منجر به قطع جریان خون قسمت درگیر در روده شده و به همین دلیل این بیماری خطرناک تلقی می‌شود. برای پیشگیری از عوارض خطرناک پیچ خوردگی روده یا اصطلاحا ولولوس، نیاز به تشخیص و درمان سریع می‌باشد.

در واقع این بیماری یک وضعیت اورژانسی است و در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع می‌تواند عملکرد روده را مختل کند و باعث از بین رفتن بافت قسمتی از روده که درگیر این بیماری است شود. طبق تحقیقات انجام شده، پیچ خوردن روده کوچک در کودکان و پیچ خوردن روده بزرگ (volvulus)در بزرگسالان اتفاق می‌افتد که به آن ولولوس سیگموئید هم گفته می‌شود.

علل ایجاد ولولوس در کودکان و بزرگسالان چیست؟

پیچ خوردگی روده کوچک در کودکان و نوزادان اغلب به دلیل مشکلی در شکل گیری روده ها و قرار گرفتن آنها در محل اشتباه اتفاق می‌افتد. این ناهنجاری در نهایت منجر به ایجاد انسداد و پیچ خوردگی روده کوچک می‌شود.

اما ایجاد این بیماری در بزرگسالان می تواند دلایل مختلفی مثل یبوست مزمن، بزرگ شدن روده بزرگ، چسبندگی‌های شکمی که معمولا در نتیجه عمل های جراحی اتفاق می‌افتد، اتصال باریک در پایه روده، بارداری، سن بالا و عوامل مشابه دیگر باشد. همچنین احتمال ابتلا به این عارضه در افرادی که مدام در بستر هستند و تحرک کمی دارند، به دلیل حرکات روده ای نامنظم بیشتر است.

علائم پیچ خوردگی روده و تشخیص این بیماری

معمولا علائم پیچ خوردگی روده یا ولولوس به صورت ناگهانی بروز پیدا می‌کند و نیاز به فوریت های پزشکی است. شایع ترین علائم این عارضه شامل موارد زیر است:

  • احساس تهوع
  • استفراغ
  • درد شکمی شدید
  • تورم و حساسیت شکم
  • مدفوع خونی
  • تشنج

مهم ترین امر تشخیص و اقدامات درمانی به موقع برای درمان پیچ خوردگی روده است. بعد از ارجاع بیمار به اورژانس و بررسی علائم و سابقه پزشکی او، دکتر معالج انجام آزمایشات زیر را تجویز می‌کند:

اشعه ایکس - ولولوس

  • آزمایش مدفوع برای بررسی وجود خون
  • اشعه ایکس برای بررسی نواحی مختلف شکم
  • آزمایش خون
  • سیگموئیدوسکوپی

گزینه های درمان ولولوس

معمولا سریع ترین راه برای درمان پیچ خوردگی روده عمل جراحی است. برای از بین بردن ولولوس روده با جراحی، ابتدا پزشک برش کوچکی در شکم و در نزدیکترین ناحیه به پیچ خوردگی ایجاد می‌کند تا آن را برطرف کند.

اگر در اثر پیچ خوردگی شدید، بخشی از روده به دلیل عدم جریان خون از بین رفته باشد، پزشک حین جراحی آن قسمت را خارج می‌کند. در نهایت روده به حالت طبیعی خود برمی‌گردد و جریان خون مجدد به ناحیه مورد نظر می‌رسد.

عوارض

این بیماری با عوارض جدی همراه است و اگر در اولین فرصت درمان نشود، می‌تواند منجر به مرگ فرد شود. عوارض دیگر این بیماری شامل:

  • ایجاد عفونت در شکم
  • عفونت شدید خون یا سپسیس
  • سندروم روده کوتاه(کوتاه شدن روده کوچک✍️نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی
0

علائم عفونت گوش

به طور کلی هر بیماری گوش علامت‌های خاص خود را دارد در این مقاله به بررسی علائم عفونت گوش پرداخته می‌شود. شایان ذکر است عفونت گوش در کودکان نسبت به بزرگسالان شایع‌تر است. اما جمله پیشین بدین معنا نیست که بزرگسالان به عفونت گوش مبتلا نمی‌شوند. برعکس علائم عفونت گوش در خردسالان و کودکان که گذراست و به زودی درمان می‌شود،درمان عفونت گوش در بزرگسالان گاهی بیشتر طول می‌کشد و دشوارتر است. از سوی دیگر، گاهی عفونت گوش در بزرگسالان خبر از یکبیماری زمینه‌ای مهم‌تر می‌دهد و کلیه این مسائل نشان می‌دهد که باید با پیگیری مداوم و مراجعه زودهنگام به پزشک با علائم عفونت گوش در بزرگسالان برخورد کرد.

با توجه به همه حقایقی که در بالا گفته شد، آشنایی با انواع عفونت گوش و علائم عفونت گوش (از انواع گوناگون) از اهمیت زیادی برخوردار است. دانستن همه علائم عفونت گوش این مزیت را برای افراد دارد که به سرعت متوجه التهاب گوش شده و جهت تشخیص و درمان، هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه می‌کنند.

عفونت گوش چیست؟

پیش از این که درباره علائم عفونت گوشصحبت شود باید تعریف عفونت گوش مشخص گردد. استقرار یک عفونت توسط باکتری یا ویروس در هر ناحیه از سه قسمت اصلی گوش(گوش خارجی یا میانی یا داخلی) را عفونت گوش می‌نامند. همانطور که اشاره شد، عفونت گوش در کودکان بسیار شایع است و به طور معمول بیماری جدی و خطرناکی نیست و به راحتی قابل درمان است.

عفونت گوش می‌تواند باعث ایجاد التهاب شود. التهاب در بافت‌های مختلف گوش دردناک است. این التهاب می‌تواند با تولید مقادیر متفاوتیمایع و ترشحات همراه باشد. همچنین همه عوامل عفونی و التهاب حاصل از آن ممکن است با علائم دیگر همراه باشد.

در اکثر مواقع این عفونت‌ها با تجویز دارو (به خصوص در موارد عفونت ناشی از باکتری با آنتی بیوتیک) قابل کنترل است. یکی دیگر از داروهایی که به طور شایع در بیماران مبتلا به انواع عفونت گوش به صورت بدون نسخه از داروخانه تهیه می‌شود و البته پزشکان هم آن را تجویز می‌کنند، داروهای ضد درد و مسکن‌هاهستند.

با خواندن این مقاله می‌توان به داشتن عفونت گوش شک کرد. مراجعه به موقع به پزشک جراح گوش می‌تواند باعث کاهش عوارض عفونت (به ویژه در بزرگسالان) و سهولت درمان همراه باشد.

علائم عفونت گوش میانی (اوتیت مدیا)

علائم عفونت گوش

همان طور که در ابتدای این مقاله عنوان شد،عفونت می‌تواند در هر بخش از گوش اتفاق بیفتد. گوش میانی بخشی از گوش محسوب می‌شود که عفونت آن با علائم پر سر و صدا و گاهی عوارض جدی به ویژه در بزرگسالان ممکن است همراه شود. از سوی دیگر، عفونت گوش میانی(middle ear infection) شایع‌ترین نوع عفونت در گوش به شمار می‌رود.

گوش میانی چیست؟ به بخشی از گوش که دقیقا در پشت پرده گوش یا همان پرده صماخقرار دارد، گوش میانی گفته می‌شود. گوش میانی توسط مجرایی به نام کانال اُستاش(eustachian tube) به بخش بالا و پشت حلق (که به آن حلق بینی یا نازوفارنکس هم گفته می‌شود) متصل است. باز بودن کانال استاش برای تهویه مناسب و حفظ کارکرد مطلوب گوش میانی ضروری است.

هر گونه عفونت، چه توسط باکتری چه به واسطهویروس، که در پشت پرده گوش اتفاق بیفتد، عفونت گوش میانی یا اوتیت مدیا(serous otitis)نامیده می‌شود. در ادامه توضیح داده می‌شود که به طور معمول چگونه زمینه ایجاد اوتیت مدیافراهم می‌شود.

چگونگی ایجاد عفونت گوش میانی یا اوتیت مدیا

به طور معمول فضای گوش میانی پر از هواست.هوای موجود در گوش میانی به طور مداوم از راه کانال استاش تهویه و تازه می‌شود. در برخی از شرایط به عنوان نمونه به دنبال سرماخوردگی یا آلرژی، کانال استاش دچار انسداد نسبی یا کاملمی‌شود. این امر اجازه نمی‌دهد ترشحات گوش میانی به طور کامل به حلق تخلیه شود.

ترشحات جمع شده در گوش میانی مانند یک محیط کشت برای باکتری‌ها یا ویروس‌هاهستند. تکثیر باکتری‌ها و ویروس‌ها در ترشحات تجمع یافته در گوش میانی باعث استقرار عفونت می‌گردد. به این شرایط، عفونت گوش میانی یا اوتیت مدیا گفته می‌شود.

اکنون با علائم عفونت گوش میانی آشنا می‌شویم. این علائم به طور معمول عبارتنداز:

  • گوش درد/ear pain (یا درد در ناحیه گوش)
  • کاهش شنوایی یا همان چیزی که مردم به عنوان گرفتگی گوش از آن یاد می‌کنند
  • تب یا همان افزایش دمای بدن بیش از 38 درجه سانتیگراد
  • خارج شدن ترشحات از گوش/ear discharge (به طور معمول این ترشحات شفاف هستند اما ممکن است زرد رنگ یا گاهی خون آلود هم باشند)

این باور غلطی است که گوش درد همیشه علامت عفونت گوش میانی است. بسیاری از شرایط دیگر هم هستند که باعث ایجاد گوش درد می‌شوند. گاهی اوقات سیستم ایمنی بدن موفق می‌شود در مدت کوتاهی این عفونت را مهار کند اما متاسفانه همیشه این امر تحقق نمی‌یابد.

نگارش وگردآورنده: رضا رحیمی

منبع: علی کوهی فوق تخصص جراحی گوش

0

شناخت بیمارهای مغزو اعصاب

بیماری های مغز و اعصاب، از جمله مواردی است که روی عملکرد سیستم بدن تاثیر می گذارد و در آن اختلال ایجاد می کند. شناخت و درمان به موقع آن کمک شایانی برای داشتن یک زندگی شاداب دارد.

بیماری‌های مغز | دکتر القاسی

بیماری های مغز چیست؟

بیماری های مغز؛ عارضه‌هایی که به‌موقع باید درمان شوند

انسان در طول عمر خود ممکن است به بیماری‌های مختلفی دچار شود و تحت درمان‌های متعدد قرار بگیرد. برخی از بیماری‌ها به صورت ژنتیکی به افراد منتقل می‌شوند و برخی دیگر بدون هیچ‌گونه سابقه خانوادگی بروز پیدا می‌کنند. در این میان بیماری‌های مربوط به مغز از جمله عارضه‌هایی هستند که ممکن است دارای علل ژنتیکی یا علل غیر ژنتیکی مانند ضربه‌ها باشند. در هر صورت، با انجام فرایندهای درمانی مختلف می‌توان علائم این بیماری‌ها را تا حد بسیار زیادی کنترل کرد. برای کنترل و درمان این بیماری‌ها لازم است که علائم آن‌ها توسط پزشک تشخیص داده شود و بیمار به‌سرعت تحت درمان قرار بگیرد. با ما همراه باشید تا در این مطلب با رایج‌ترین بیماری های مغز و روش‌های کنترل و درمان آن‌ها آشنا شویم.

بیماری‌های مغز | درمان و پیشگیری | دکتر القاسی

بیماری‌های رایج مربوط به مغز کدام‌ بیماری‌ها هستند؟

مغز یکی از پیچیده‌ترین اعضای بدن انسان به شمار می‌رود که وظیفه مدیریت و عملکرد تمام اعضای بدن را بر عهده دارد. بنابراین طبیعی است که بیماری های مغز عملکرد تمام اعضای بدن را تحت تاثیر قرار دهند. در واقع هر بیماری مربوط به مغز، عملکرد یک بخش از مغز را مختل می‌کند و لازم است که فرد هر چه سریع‌تر تحت درمان قرار بگیرد. چرا که هر چه میزان اختلال افزایش پیدا کرده و بیماری پیشرفت کند، کنترل و درمان آن دشوارتر خواهد شد.

علائم هر یک از بیماری های مغز با یکدیگر متفاوت هستند؛ بنابراین پزشک متخصص مغز و اعصاب باید علائم بیماری و ابتلای فرد به آن را تشخیص دهد. اما خود افراد اگر با انواع این بیماری‌ها و علائم آن‌ها آشنایی داشته باشند، می‌توانند علائم اولیه را تشخیص داده و در هر چه سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه کنند تا تحت درمان قرار بگیرند.

از جمله بیماری‌های رایج مربوط به مغز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • تومور مغزی
  • پلاک مغزی
  • کیست مغزی
  • متاستاز مغزی
  • درد شقیقه
  • سرگیجه
  • توراسیک

تومور مغزی چیست و چه انواعی دارد؟

تومور مغزی یکی از بیماری های مغز است که در اثر رشد سلول‌های درون مغز ایجاد می‌شود٬ ما پیش تر در خصوص بدترین نوع تومور مغزی توضیحات کاملی داده ایم و در این قسمت صرفا به کلیات تومور مغزی می‌پردازیم. ممکن است که تومور در داخل بافت مغز یا کنار آن به وجود آید. نقاط کناری بافت مغز شامل عصب‌ها، غده هیپوفیز، غده پینه آل و غشاهای پوشش‌دهنده سطح مغز می‌شوند. تومورهایی که در داخل مغز ایجاد می‌شوند به تومور اولیه معروف هستند.

بیماری‌های مغز | تومور مغزی | دکتر القاسی

گاهی تومور از نقاط دیگر بدن به مغز سرایت می‌کند؛ این دسته از تومورها با نام تومور ثانویه شناخته می‌شوند. به تومور ثانویه، تومور مغزی متاستاتیک یا منتشرشونده نیز می‌گویند. باید بدانید که تومور مغزی بر اساس میزان پیشرفت و امکان کنترل آن به چهار درجه تقسیم می‌شود. در دسته اول و دوم بیماری پیشرفت زیادی ندارد، اما در درجه سوم و چهارم بیماری به مرحله حاد رسیده است.

به طور کلی دو نوع تومور مغزی وجود دارد که عبارتند از:

  • تومور مغزی خوش‌خیم یا غیر سرطانی: تومور مغزی خوش‌خیم در حد درجه یک و دو است که در آن بیماری با سرعت کمی در حال پیشرفت بوده و پس از درمان دوباره پیشرفت نمی‌کند
  • تومور مغزی بدخیم و سرطانی: این نوع تومور درجه سه و چهار به شمار می‌رود و در آن بیماری به‌سرعت در حال پیشرفت است. البته این احتمال وجود دارد که با درمان تومور مغزی بدخیم، بیماری دوباره شروع به پیشروی در مغز کند

علائم و روش درمان تومورهای مغزی

مهم‌ترین علائم تومور مغزی سردرد شدید، تشنج، حالت تهوع پیوسته، استفراغ زیاد، خواب‌آلودگی، تغییر خلق‌وخو و شخصیت، مشکلات حافظه، احساس فلجی در یک سمت از بدن و مشکل در دید و تکلم هستند. باید بدانید که عواملی مانند سابقه فامیلی و ژنتیک، قرار گرفتن در برابر تشعشعات هسته‌ای، رادیواکتیو و اشعه فرابنفش می‌توانند باعث بروز تومور مغزی شوند. روش‌های درمانی که می‌توانند به کنترل علائم تومور مغزی کمک کنند شامل دارودرمانی با داروهای استروئیدی، جراحی، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی می‌شوند.

عارضه پلاک مغزی چگونه عارضه‌ای است؟

پلاک مغزی ‌نوعی از بیماری های مغز به شمار می‌رود و دلیل آن تجمع پروتئین‌های کژتابیده‌ای است که فضاهای بین سلول‌های عصبی را تشکیل می‌دهند. باید بدانید که این پروتئین‌های کژتابیده ابتدا در بخش‌هایی از مغز جمع می‌شوند که مسئول حافظه و عملکرد شناختی هستند. از همین رو دانشمندان عارضه پلاک مغزی را دلیل اصلی بیماری آلزایمر می‌دانند. پروتئین‌های کژتابیده که پلاک مغزی را تشکیل می‌دهند بتا آمیلوئید نام دارند. این پروتئین‌ها در اثر شکست پروتئین بزرگ‌تر به نام پروتئین پیش‌ساز آمیلوئید به وجود می‌آیند.

بیماره‌های مغز | علائم و روش درمان تومورهای مغزی | دکتر القاسی

دقیقا مشخص نیست که پروتئین بتا آمیلوئید چگونه به سلول‌های عصبی آسیب وارد می‌کنند. اما برخی از دانشمندان معتقدند که این پروتئین به دو تکه تقسیم شده و رادیکال‌های آزادی را پخش می‌کنند. سپس این رادیکال‌های آزاد به عصب‌ها حمله خواهند کرد. یک نظریه دیگر این است که بتا آمیلوئید سوراخ‌های کوچکی در غشاهای سلول‌های عصبی ایجاد می‌کنند. در نتیجه کلسیم زیادی از این سوراخ‌ها خارج شده و باعث نابودی سلول‌های عصبی می‌شوند.

روش درمان پلاک مغزی

با اینکه مشخص نیست که بروز پلاک مغزی چه دلیل دارد، اما در هر صورت این عارضه به مرگ سلول‌های عصبی منجر می‌شود. باید بدانید که پلاک مغزی را نمی‌توان از بافت مغز جدا کرد؛ از همین رو حجم پلاک‌ها در مغز افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه این فرایند بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر به وجود می‌آیند. تحقیقات درباره درمان پلاک مغزی به عنوانی یکی از بیماری های مغز همچنان ادامه دارد و هنوز درمان قطعی برای آن پیدا نشده است. اما در حال حاضر با دارودرمانی تا حدی می‌توان این عارضه را کنترل کرد.

بیماری کیست مغزی و روش درمان آن

کیست مغزی که به آن کیست نخاعی نیز گفته می‌شود ساختاری به شکل کیسه بادکنکی است که داخل آن ماده‌ای متفاوت با ساختار غشا آن‌ها قرار دارد. مواد داخل کیست می‌تواند هوا، گاز، مایعات، سلول، استخوان و سایر مواد دیگر باشد. باید بدانید که کیست مغزی معمولا از بیرون بیشه به یک تومور مغزی دیده می‌شود؛ اما از داخل ساختاری کاملا متفاوت با تومور مغزی دارد. در واقع تومور نوعی توده جامد با بافت سلولی است اما کیست به شکل کیسه پر از مواد ایجاد می‌شود. از جمله مواد داخل کیست مغزی می‌توان به ترشحات سلولی، چرک، آب میان‌بافتی، مایع مغزی، ذرات کریستالی، هوا و گاز اشاره کرد.

بیماری‌های مغز | بیماری کیست مغزی و روش درمان آن | دکتر القاسی

به طور کلی کیست مغزی یکی از بیماری های مغز به شمار می‌رود که در بیشتر موارد خوش‌خیم است. البته در موارد کمی این بیماری بدخیم شده و به سرطان تبدیل می‌شود. باید اشاره کرد که کیست مغزی چه خوش‌خیم باشد چه بدخیم، ممکن است که ساختارهای مغزی، ارگان‌ها، اعصاب و بافت‌های اطراف مغز را تحت فشار قرار دهند. در نتیجه فشار به جمجمه افزایش پیدا کرده و می‌تواند باعث به خطر افتادن جان بیمار شود.

دلیل بروز کیست مغزی و روش‌های درمان آن

هنوز مشخص نشده است که دلیل ایجاد کیست مغزی چیست. در بیشتر مواقع کیست مغزی به صورت مادرزادی بروز پیدا می‌کند. گاهی با واکنش بافت مغزی به یک تصادف، عفونت یا آسیب تروماتیک، کیست مغزی به وجود می‌آید. در مجموع کیست مغزی به شکل‌های مختلفی بروز پیدا می‌کند؛ از همین رو برای هر نوع از آن نام‌های مختلفی تعیین شده است. از جمله انواع کیست مغزی می‌توان به کیست آراکنوئید، کیست مغزی غده پینه آل، کیست مغزی کلوئیدی، کیست مغزی درموئید و اپی درموئید اشاره کرد.

توراسیک چیست و چگونه درمان می‌شود؟

توراسیک به طولانی‌ترین مهره‌های ستون فقرات گفته می‌شود که از بالا به گردن و از پایین به کمر متصل هستند. باید بدانید که مهره‌های توراسیک تنها مهره‌هایی هستند که از قسمت جلوی ستون فقرات به قفسه سینه اتصال دارند. گاهی افراد ممکن است دردهایی در مهره‌های توراسیک ستون فقرات احساس درد داشته باشند. از جمله دلایل این دردها می‌توان به شکستگی مهره، آسیب به دیسک، عفونت، پوکی استخوان، اسکولیوز، آرتروز و مشکلات مفاصل اشاره کرد. باید بدانید که مشکلات توراسیک از جمله بیماری های مغز و اعصاب به شمار می‌روند و یک متخصص در این زمینه باید فرایند درمانی آن‌ها را انجام دهد.

بیماری‌های مغز | توراسیک چیست | دکتر القاسی

پزشک متخصص مغز و اعصاب برای تشخیص مشکلات توراسیک از پرتونگاری، سی‌تی‌اسکن و ام آر آی(MRI) استفاده می‌کند. سپس با توجه به وخامت بیماری، بهترین روش درمان را برای بیمار انتخاب می‌کنند. تمام افرادی که با مشکلات توراسیک مواجه می‌شوند باید به میزان زیادی استراحت داشته باشند تا بیماری آن‌ها شدیدتر نشود. روش‌های درمانی مناسب برای درمان مشکلات توراسیک مواردی مانند فیزیوتراپی، دارودرمانی، ماساژ دستی و منیپولیشن هستند.

دلایل درد شقیقه و روش‌های رفع آن

درد شقیقه از انواع بیماری های مغز و اعصاب به شمار می‌رود که بسیار رایج است. دلایل مختلفی مانند استرس، خستگی چشم‌ها و فشار دندان‌ها روی هم باعث انقباض عضلات شقیقه شده و فرد درد زیادی در این ناحیه احساس می‌کند. بسیاری از افراد با سردرد تنشی دست‌وپنجه نرم می‌کنند که درد شقیقه یکی از علائم این نوع سردرد به شمار می‌رود. سردرد تنشی معمولا از شانه و گردن آغاز شده و به شقیقه‌ها می‌رسد. باید بدانید که دلیل مشخصی برای بروز این نوع سردرد وجود ندارد؛ اما گفته می‌شود که اضطراب این نوع سردرد را تحریک می‌کند. البته سردرد تنشی معمولا تنها به مدت چند ساعت به سراغ فرد می‌آید، اما این امکان وجود دارد که چندین روز فرد با این نوع سردرد دست‌وپنجه نرم کند.

بیماره‌های مغز | دلایل درد شقیقه و روش‌های رفع آن | دکتر القاسی

یکی دیگر از دلایل درد شقیقه، میگرن است که در واقع رایج‌ترین دلیل این عارضه به شمار می‌آید. باید بدانید که درد شقیقه ناشی از میگرن می‌تواند شدید یا خفیف باشد و معمولا فرد این درد را به صورت ضربان‌دار احساس می‌کند. افرادی که دچار میگرن می‌شوند به غیر از درد شقیقه علائم دیگری مانند حالت تهوع و استفراغ دارند. همچنین تحریک‌پذیری آن‌ها نسبت به نور، صدا و بو افزایش می‌یابد.

از جمله سایر دلایل بروز درد شقیقه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • سردرد سرویکوژنیک
  • اختلال مفصل و عضله گیجگاهی فکی یا همان تمپورورمندیبولار (TMJ)
  • مشکلات مربوط به سینوس‌ها
  • مننژیت
  • ناهنجاری‌های داخل گوش
  • آرتریت تمپورال
  • بیماری های مغز ناشی از ضربه (TBI)
  • تومور مغزی

با توجه به دلیل بروز درد شقیقه فرایند درمانی فرد بیمار متفاوت است. به عنوان مثال سردردهای تنشی با داروهایی مانند استامینوفن و ایبوپروفن که بدون نسخه هم می‌توان آن‌ها را تهیه کرد، قابل درمان هستند. به طور کلی بیمار باید فرایندهای درمانی را با تشخیص پزشک و تجویز نسخه توسط او انجام دهد.

طول عمر افراد مبتلا به متاستاز مغزی و روش درمان قطعی این بیماری

زمانی که فردی دچار تومور مغزی می‌شود، ممکن است تومور از مغز به سایر نقاط بدن منتقل شده و تومورهای ثانویه به وجود آیند. در این حالت به اصطلاح تومور فرد حالت بدخیم پیدا می‌کند که باعث اختلال در عملکرد اندام‌های مختلف بدن می‌شود. متاستاز مغزی که یکی از انواع بیماری های مغز است، در واقع نوعی سرطان به شمار می‌رود. در صورتی که این بیماری کنترل و درمان نشود، ممکن است سراسر بدن را فرا بگیرد و عملکرد بسیاری از اندام‌های بدن را تحت تاثیر قرار دهد.

پخش شدن تومور به این صورت است که سلول‌های تومور جامد از سلول‌های مجاور خود جدا شده و غشاهای نگهدارنده را نابود می‌کنند. سپس وارد بافت‌های دیگر شده و ریشه می‌زنند و در نهایت به رگ‌های لنفاوی یا خونی خواهند رسید. در نتیجه از طریق این رگ‌ها در سراسر بدن پخش می‌شوند. باید بدانید که با بروز این فرایند، فرد دچار یکی از بیماری های مغز به نام سرطان متاستاتیک می‌شود.

بیماری‌خای مغز | طول عمر افراد مبتلا به متاستاز مغزی | دکتر القاسی

افرادی که با مشکل متاستاز مغزی روبه‌رو هستند، در صورت درمان نشدن ممکن است نهایتا تا شش ماه زنده بمانند. اما با گذراندن دوره‌های درمانی زیر نظر یک پزشک متخصص مغز و اعصاب، این احتمال وجود دارد که تا سال‌ها به زندگی خود ادامه دهند. برای تشخیص این نوع از بیماری های مغز باید علائم آن بررسی شوند.

برخی از علائم متاستاز مغز شامل موارد زیر می‌شوند:

  • سردرد شدید
  • تشنج
  • از دست دادن تعادل بدن و حتی حافظه
  • ضعف در مفاصل و عضلات پاها و بازوها
  • اختلال در تکلم
  • تغییر شخصیت و رفتار
  • اختلال در بینایی و شنوایی

بدترین نوع تومور مغزی کدام است؟

تومور مغزی تجمع تعدادی سلول غیر طبیعی است که به شکل غیر قابل کنترل در مغز رشد می‌کنند. به طور کلی تومورهای مغزی که از انواع بیماری های مغز هستند، می‌توانند خوش‌خیم یا بدخیم باشند. نوع خوش‌خیم تومور مغزی حالت سرطانی ندارد؛ اما آن دسته از تومورهای مغزی که بدخیم می‌شوند، دارای سلول‌های سرطانی هستند. تومورهای مغزی که تکثیر آن‌ها از داخل مغز آغاز می‌شود، تومور اولیه نام دارند و اگر از خارج از مغز تکثیر شده و به مغز سرایت کند، به آن تومور ثانویه گفته می‌شود. باید بدانید که تومور مغزی انواع بسیار زیادی دارد و برخی از آن‌ها در بزرگسالان رایج‌تر هستند.

بیماری‌های مغز | بدترین نوع تومور مغزی | دکتر القاسی

برخی از رایج‌ترین انواع تومور مغزی شامل موارد زیر می‌شوند:

  • تومور مغزی گلیوما
  • تومور مننژیوم
  • تومور شوانوماس
  • تومور آدنوم هیپوفیز
  • گلیوبلاستوما

گزینه آخر یعنی تومور گلیوبلاستوما، به‌عنوان خطرناک‌ترین و شایع‌ترین نوع تومور مغزی شناخته می‌شود. این نوع تومور مغزی حالت به‌شدت تهاجمی دارد؛ یعنی سرعت رشد آن بالا است و به‌سرعت در بدن پخش می‌شود. این نوع تومور مغزی درمان قطعی ندارد؛ اما با برخی فرایندهای درمانی می‌توان علائم آن را کاهش داد. مهم‌ترین علائم تومور گلیوبلاستوما شامل سردردهای مداوم، حالت تهوع و استفراغ، تشنج، عدم تمرکز برای فکر کردن، تغییر شخصیت و رفتار، اختلال در بینایی و ناتوانی در تکلم اشاره کرد.

ام آر آی (MRI) مغز چگونه انجام می‌شود؟

ام آر آی (MRI) نوعی روش تصویربرداری با تشدید مغناطیس است که برای بررسی بافت‌های درونی بدن و تشخیص مشکلات و بیماری‌های اعضای بدن استفاده می‌شود. امواجی که در MRI استفاده می‌شوند، در واقع امواج مغناطیسی و رادیویی به شمار می‌روند که به‌هیچ‌عنوان به بدن ضرری وارد نمی‌کنند. بیمار داخل دستگاه ام آر آی در یک میدان مغناطیسی بسیار قوی قرار گرفته و پروتون‌های هسته‌های اتم در بافت‌های بدن بیمار قرار خواهند گرفت. سپس دستگاه امواج رادیویی خاصی را به بدن بیمار می‌تاباند. در واقع این امواج به شکل پالس وارد بدن بیمار می‌شوند و محور چرخش پروتون‌ها را تغییر می‌دهند.

بیماری‌های مغز | ام‌آرآی مغز | دکتر القاسی

پس از پالس رادیویی، محور چرخش پروتون‌ها به حالت قبلی بازمی‌گردد که یک موج رادیویی جدید را به وجود می‌آورد. سپس این موج جدید به گیرنده‌های دستگاه ارسال می‌شود و از طریق دستگاه به کامپیوتر منتقل خواهد شد. کامپیوتر دستگاه ام آر آی امواج دریافت شده را در کمترین زمان ممکن تحلیل کرده و تصاویری را تولید می‌کند. پزشک با دید این تصاویر می‌تواند بفهمد که در کدام نقاط از بدن دارای مشکل یا بیماری هستند. در واقع این نقاط امواج رادیویی بیشتری را ساطع می‌کنند. از همین رو پزشک به‌راحتی می‌تواند بیماری های مغز را با استفاده از نتیجه ام آر آی (MRI) مغز تشخیص دهد و بهترین درمان ممکن را به بیمار پیشنهاد دهد.

دلایل سرگیجه و راهکارهای رفع این عارضه

سرگیجه یکی از عارضه‌های شایع بیماری های مغز به شمار می‌رود. به طور کلی سرگیجه یا به شکل محیطی بروز پیدا می‌کند و یا به صورت مرکزی است. سرگیجه محیطی معمولا به دلیل مشکلات داخلی گوش و عصب تعادلی ایجاد می‌شود. اما سرگیجه مرکز معمولا به دلیل مشکلاتی در قسمت مخچه داخل مغز بروز پیدا می‌کند.

سرگیجه محیطی در نتیجه برخی از بیماری های مغز و اعصاب ایجاد می‌شود. برخی از این بیماری‌ها مواردی مانند سرگیجه وضعیتی خوش‌خیم ناگهانی (BPPV)، بیماری Meniere و وستیبولوپاتی حاد محیطی (APV) هستند. اما سرگیجه مرکزی دلایل دیگر دارد که برخی از آن‌ها شامل سکته مغزی، وجود تومور در مخچه، میگرن و مالتیپل اسکلروزیس یا همان ام اس می‌شوند.

بیماری‌های مغز | دلایل سرگیجه | دکتر القاسی

معمولا افرادی که سرگیجه دارند، دارای علائمی مانند حالت تهوع، استفراغ، سردرد و ناتوانی در راه رفتن صحیح هستند. برای درمان این عارضه مغزی معمولا پزشک متخصص مغز و اعصاب، داروهایی مانند آنتی‌هیستامین‌ها، بنزودیازپین‌ها و ضد تهوع‌ها برای بیمار تجویز می‌کند

تومور بدخیم و خوش‌خیم چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

همان‌طور که در قبل توضیح داده شد، گاهی در بافت‌های مغز سلول‌هایی به صورت غیر قابل کنترل شروع به رشد و تولید مثل می‌کنند. در نتیجه تعداد آن‌ها افزایش پیدا کرده و به یک توده تبدیل می‌شوند. این توده تومور نام دارد که از انواع بیماری های مغز به شمار می‌رود. سرعت تکثیر سلول‌ها می‌تواند متفاوت باشد؛ از سوی دیگر امکان گسترش آن‌ها در سیار نقاط بدن نیز وجود دارد. هر چه این توده بیشتر گسترش پیدا کند، بافت‌های بیشتر از بدن تخریب می‌شوند. به عبارتی این سلول‌ها از قوانین طبیعی تکثیر پیروی نمی‌کنند و به تکثیر بی‌رویه خود ادامه می‌دهند. این فرایند تا جایی ادامه پیدا می‌کند که ساختار جدید به وجود می‌آید و سلول‌های سالم را از بین می‌برد.

میزان تکثیر سلول‌ها در واقع نوع تومور بدخیم یا خوش‌خیم بودن بیماری را نشان می‌دهد. باید بدانید که تومورهای مغزی خوش‌خیم با اینکه به صورت بی‌رویه تکثیر می‌شوند؛ اما به سایر نقاط بدن منتشر نشده و بافت‌های مجاور خود را تخریب نمی‌کند. همچنین سرعت رشد این نوع تومورها پایین است و با فرایندهای درمانی می‌توان آن‌ها را کنترل کرد. در مقابل، تومورهای بدخیم کاملا برعکس تومورهای خوش‌خیم هستند. به این معنی که تومورهای بدخیم به‌سرعت رشد می‌کنند و در سایر نقاط بدن منتشر می‌شوند. از همین رو درمان تومور بدخیم از تومور خوش‌خیم دشوارتر است و بیمار باید دوره‌های پرتودرمانی و شیمی‌درمانی طولانی‌تر را طی کند.

بیماری‌های مغز | تومور بدخیم و خوش‌خیم | دکتر القاسی

چه زمانی به جراحی مغز نیاز است؟

نیاز به جراحی مغز با توجه به میزان آسیب و محل آسیب‌دیدگی در بیماری های مغز تشخیص داده می‌شود. باید بدانید که جراحی مغز شامل اقدامات متعددی می‌شود که در آن‌ها پزشک جراح مشکلات ساختاری مغز را ترمیم می‌کند. مغز مسئولیت کنترل تمام عملکردهای ناخودآگاه و آگاهانه بدن و قدرت حافظه، یادگیری و تفکر را بر عهده دارد. باید اشاره کرد که مغز ممکن است مانند هر ارگان دیگری در بدن دچار خونریزی، ضربه، عفونت و سایر آسیب‌ها شود. زمانی که این آسیب‌ها در عملکرد مغز اختلال ایجاد کند و باعث بروز بیماری های مغز شوند، پزشک باید به جراحی مغز بپردازد.بنابراین بهداشت سلامت جسم و روان از مهمترین وظایف هر فردی است تا بتواند عملکرد درستی از خود نشان دهد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: محسن القاسی جراح و متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات

0

آیا اتفاق افتاده که خرناس کشیدن یک نفر شما را از خواب بیدا. کند؟ یا خرناس شما دیگران را از خواب بیدار کند؟ توصیه می کنم این مقاله را حتما بخوانید.

دلایل خروپف (خرخر)، علل، تشخیص و درمان آن

خروپف

خروپف (خرخر)، علل، تشخیص و درمان

خروپف یا خرخر معمولاً هنگامی شنیده می‌شود که بافت نرم حلق به هنگام تنفس حین خواب، دچار ارتعاش گردد. هنگامی که انسان می‌خوابد عضلات بدن شل می‌شوند و با شل شدن عضلات باز نگهدارنده حلق، راه هوایی در این ناحیه تنگ شده، عبور هوا به سختی و همراه با صدای خروپف صورت می‌گیرد. معمولاً در چنین افرادی انسداد نسبی راه هوایی ثانویه به چاقی، آسیب یا ساختار نامناسب حلق وجود دارد.

نشان دادن باز بودن راه هوایی فوقانی

تنفس طبیعی در هنگام خواب

انسداد محدود راه تنفسی فوقانی که منجر به خروپف می‌گردد

در زمان کوتاهی پس از بیدار شدن آن عضلات به حالت طبیعی برگشته و خروپف قطع می‌شود، لذا فرد بیدار خروپف نمی‌کند و چون فقط در خواب خروپف رخ می‌دهد خود فرد از خروپف اطلاعی ندارد و فقط اطرافیان متوجه خروپف وی می‌شوند. خروپف در حالت خوابیده به پشت به مراتب شدیدتر از خوابیدن به پهلوها رخ می‌دهد.

حدود 40% مردان بالغ و در حدود 24% زنان بالغ خروپف می‌کنند. این علامت در افراد چاق به مراتب بیشتر از افراد لاغر است. خروپف نه تنها باعث مزاحمت برای فرد دیگری که در همان اتاق خوابیده می‌شود بلکه ناآگاهانه سبب بیدار شدن مکرر خود فرد نیز می‌گردد که ممکن است به صدها بار در طول یک شب هم برسد و نتیجه آن نیز خواب آلودگی روزانه و اشکال در تمرکز فکر است.

خروپف در افراد ذیل شیوع بیشتری دارد:

-مردان بالای 40 سال

-زنان بالای 50 سال

-افراد چاق

-کسانی که گردن کوتاه دارند

- مردانی که دور گردن ببش از 43 سانتیمتر دارند

-زنانی که دور گردن بیش از 40 سانتیمتر دارند

-کسانی که داروهای خواب‌آور و الکل مصرف می‌کنند

در افراد فوق‌الذکر خطر قطع تنفس حین خواب نیز افزایش می‌یابد (سندرم وقفه‌ی تنفسی حین خواب یا آپنه انسدادی در خواب).

انسداد کامل راه هوایی که منجر به وقفه تنفسی می گردد

زمانی که خروپف با آپنه خواب (توقف تنفس حین خواب) توأم باشد، خطر آن جدی تر از زمانی است که به تنهایی وجود داشته باشد. اگر شما علاوه بر خروپف از خستگی روزانه، خواب آلودگی روزانه، فشار خون بالا، بیماری قلبی- عروقی رنج می‌برید، حتماً باید در تحت بررسی و تست خواب قرار گیرید و در صورت وجود آپنه خواب تحت درمان مناسب قرار گیرید، زیرا عدم تشخیص و درمان به موقع و مناسب این بیماری می‌تواند سلامت و حتی زندگی شما را به مخاطره اندازد.

اگر کسی همراه خروپف علائم زیر را داشته باشد، خطر ابتلا به بیماری خطرناک قطع تنفسی در خواب در وی بسیار بالاست که از علائم آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  1. فشار خون بالا
  2. احساس خواب‌آلودگی طی روز
  3. مشاهده قطع تنفس در طی خواب
  4. سردرد صبحگاهی
  5. به سختی تمرکز کردن
  6. تغییر خلق، تحریک‌پذیری یا افسردگی
  7. نیاز مکرر به تخلیه ادرار در طول شب

چگونه بفهمیم که آیا آپنه خواب داریم یا نه؟

خروپف درمان دارد اما نوع درمان آن با توجه به دیگر علائم همراه آن متفاوت خواهد بود. برای تشخیص بیماری و تصمیم‌گیری برای درمان مناسب حتما باید تست پلی‌سومنوگرافی یا تست خواب در منزل برای فرد انجام شود و بر اساس نتایج آن اقدام درمانی مناسب انتخاب شود. در افراد چاق کاهش وزن می‌تواند باعث بهبود و یا کاهش شدت خروپف شود. کسانی که در حالت خوابیده به پشت (طاق باز) خروپف می‌کنند خوابیدن به پهلوها توصیه می‌شود و می‌تواند مشکل را بهبود بخشد.

خوشبختانه امروزه برای درمان خروپف روش‌های جراحی و غیرجراحی متعددی وجود دارد که با توجه به صلاحدید پزشکتان می‌توان از این روش‌های درمانی بهره برد. اما عمل جراحی تنها زمانی برای درمان خروپف توصیه می‌شود که بیماری‌های همراه به ویژه ابتلا به وقفه تنفسی حین خواب نیز با تست خواب بررسی شده و انجام جراحی توسط تیمی از پزشکان متخصص توصیه شده باشد.

منبع:نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: انجمن خواب ایران

0

بیماری التهابی روده، درمان، علائم، عوامل، پیشگیری و عوارض

بیماری التهابی روده

دستگاه گوارش شامل دهان، مری، معده، روده ی بزرگ و روده ی کوچک است و مسئول شکستن پیوندهای مواد غذایی و استخراج مواد مغذی و از بین بردن مواد زائد را دارد. بیماری التهابی روده نشان دهنده ی اختلال در روده است که موجب التهاب طولانی مدت در دستگاه گوارش می شود.

التهاب در هر جای دستگاه گوارش مسئولیت دستگاه گوارش را مختل می کند. این بیماری بسیار دردناک و مخرب است و در برخی موارد تهدید کننده ی زندگی است.

انواع اصلی بیماری التهابی روده

بیماری التهابی سرشاخه ی دو بیماری زیر است:

  • کولیت اولسراتیو (کولیت روده)، منجر به التهاب در روده ی بزرگ می شود.
  • بیماری کرون که منجر به التهاب در قسمت های مختلف دستگاه گوارش می شود اما بیشتر قسمت انتهایی روده ی کوچک را تحت تاثیر قرار می دهد.

عوامل

علت اصلی آن نامشخص است اما بیشتر ژنتیک و مشکلات سیستم ایمنی در این بیماری نقش دارند.

ژنتیک

اگر پدر، مادر، خواهر و برادر به این بیماری مبتلا باشند، احتمال ابتلای سایر افراد خانواده به این بیماری افزایش می یابد. به همین دلیل پزشکان معتقدند که این بیماری ارثی است.

سیستم ایمنی

معمولا سیستم ایمنی از بدن در برابر پاتوژن ها مقاومت می کند.(ارگانی که منجر به بیماری و عفونت می شود). این بیماری پاسخ ایمنی دستگاه گوارش را تحریک می کند و سیستم ایمنی شروع به اسیب رساندن به ارگان های بدن می کند.

در بیماری التهابی روده، التهاب دستگاه گوارش می تواند بدون عفونت رخ دهد و سیستم ایمنی بدن به سلول های خودی حمله می کند که خود ایمنی نامیده می شود. حتی این بیماری با درمان شدن عفونت نیز آشکار می شود و التهاب تا ماه ها و حتی سالها ادامه دارد.

سیگار کشیدن

سیگار کشیدن یکی از عوامل اصلی بیماری کرون است. سیگار کشیدن درد و سایر علائم بیماری کرون و عوارض آن را تشدید می کند. کولیت اولسراتیو در درجه ی اول افراد غیر سیگاری و افرادی که سیگار را ترک کرده اند تحت تأثیر قرار می دهد.

عوامل بیماری التهابی روده

قومیت

این بیماری همه ی قومیت ها را تحت تاثیر قرار می دهد. به طور کلی قفقاز و یهودیان اشکنازی بیشتر در معرض ابتلا هستند.

سن

در همه ی سنین اتفاق می افتد اما در بیشتر قبل از سن 35 سالگی آغاز می شود.

سابقه ی خانوادگی

افرادی که پدر، مادر، خواهر، برادر و فرزند آنها به این بیماری مبتلا بوده اند بیشتر در معرض ابتلا هستند.

منطقه جغرافیایی

افرادی که در مناطق شهری و کشورهای صنعتی زندگی می کنند و افراد با شغل های رسمی بیشتر در معرض ابتلا هستند، این عوامل را می توان به سبک زندگی و رژیم غذایی نسبت داد. مردمی که در کشورهای صنعتی زندگی می کنند بیشتر غذاهای چرب و فرآوری شده مصرف می کنند و این بیماری در میان مردمی که در مناطق شمالی و سردسیری زندگی می کنند نیز بیشتر رایج است.

جنسیت

هر دو جنسیت را تحت تاثیر قرار می دهد اما کولیت روده بیشتر میان آقایان رواج دارد و بیماری کرون بیشتر در میان خانم ها رایج است.

علائم

علائم آن بسته به محل و شدت عفونت بستگی دارد که شامل:

  • اسهال، محل آسیب دیده، آب را به خوبی جذب نمی کند.
  • زخم و خونریزی، باعث خون در مدفوع یا همان هماتوشزی می شود.
  • درد شکم، گرفتگی و نفخ که به دلیل انسداد روده است.
  • کاهش وزن و کم خونی که از رشد کودکان جلوگیری می کند.

علائم بیماری التهابی روده

افرادی که به بیماری کرون مبتلا هستند، زخمهایی در دهانشان ایجاد می شود. گاهی اوقات زخم و شقاق در اطراف مقعدپدیدار می شود. بیماری التهابی روده می تواند مشکلاتی خارج از دستگاه گوارشی ایجاد کند که شامل:

  • التهاب چشم
  • اختلالات پوستی
  • آرتروز

عوارض

  • سوء تغذیه که نتیجه ی آن کاهش وزن است.
  • سرطان روده
  • فیستول یا زخم که امکان ایجاد سوراخ در هرجای دستگاه گوارش را دارد.
  • پارگی روده یا سوراخ شدن
  • انسداد روده

در موارد نادر، بیماری التهابی روده منجر به ایجاد شوک در فرد می شود که تهدید کننده ی زندگی است. شوک معمولا به دلیل از دست دادن خون زیاد در طولانی مدت یا به دلیل اسهال بوجود می آید.

تشخیص

در مرحله ی اول تشخیص، پزشک سوالاتی درباره ی بیماری های ارثی و حرکات روده سوال می کند و سپس آزمایش های زیر انجام می شود.

نمونه برداری از مدفوع و آزمایش خون

آزمایش مدفوع، عفونت و سایر بیماری ها را مشخص می کند و برای تشخیص بیماری کرون و کولیت روده است. در هر صورت آزمایش خون به تنهایی نمی تواند بیماری التهابی روده را مشخص کند.

آنیم باریم

نوعی اشعه ی ایکس است که برای معاینه ی روده ی کوچک استفاده می شود.

تشخیص بیماری التهابی روده

سیگموئیدوسکوپی و کولونوسکوپی

در این روش از یک لوله ی نرم دوربین دار برای بررسی روده استفاده می شود. لوله از طریق مقعد وارد می شود و به پزشک این امکان را می دهد که زخم، فیستول و سایر آسیب های روده و مقعد را بررسی کند.

کولونوسکوپی می تواند تمام طول روده ی بزرگ را بررسی کند اما سیگموئیدوسکوپی فقط تا طول 20 اینچ روده ی بزرگ(کولون سیگموئید) را نشان می دهد. در زمان انجام این کار، قسمتی از دیوار روده ی بزرگ برداشته می شود تا در زیر میکروسکوپ بررسی شود، این روش بیوپسی نامیده می شود.

آندوسکوپی با کپسول

برای معاینه ی روده ی کوچک است. بیمار یک کپسول دوربین دار را قورت می دهد و زمانی که کپسول درون روده ی کوچک حرکت می کند شروع به عکس برداری می کند و کپسول از طریق مدفوع دفع می شود، عکسها درون کامپیوتر نمایش داده می شود. این آزمایش زمانی انجام می گیرد که سایر روش ها برای پیدا کردن علائم بیماری کرون با شکست مواجه می شود.

فیلم یا اشعه ایکس

روش فیلم یا اشعه ایکس برای شرایط اورژانسی که مشکوک به پارگی روده است استفاده می شود.

سی تی اسکن

نسبت به اشعه ی ایکس، جزئیات بیشتری را نمایش می دهد. بیشتر برای روده ی کوچک مورد استفاده قرار می گیرد. سی تی اسکن تصاویر واضح تری از روده را در اختیار پزشک قرار می دهد.

درمان

تعداد زیادی درمان برای این بیماری وجود دارد.

داروها

  • داروی ضد التهاب، اولین قدم برای درمان بوده و التهاب دستگاه گوارش را کاهش می دهد ولی عوارض جانبی زیادی دارند. داروها شامل مزالازین، سولفاسالازین و کورتیکواستروئیدها است.
  • سرکوب کننده های سیستم ایمنی، در بدن ماده ای به نام تی ان اف وجود دارد و زمانی که بیماری التهابی روده تشخیص داده می شود؛ این تی ان اف ها به سیستم ایمنی بدن حمله می کنند و برای سرکوب آن ها از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده می شود.
  • توفاسیتینیب، داروی ضد اسهال و ملین ها علائم را تا حدودی در برخی افراد کاهش می دهند.

سبک زندگی

انتخاب سبک زندگی در درمان بیماری التهابی روده بسیار مهم است.

  • نوشیدن آب
  • جلوگیری از مصرف لبنیات
  • کاهش استرس به تقویت سیستم ایمنی کمک می کند
  • ورزش کردن
  • ترک سیگار، میزان سلامتی را افزایش می دهد

مکمل

ویتامین و مکمل های مدنی بسایر کمک کننده است. به عنوان مثال مکمل های آهن در درمان کم خونی موثر است اما درباره ی مصرف آنها با پزشک مشورت کنید.

جراحی

بعضی اوقات جراحی برای بیمارانی که به بیماری التهابی روده دچار هستند، لازم و ضروری است. جراحی ها شامل:

  • قرار دادن پلاستیک برای گشاد کردن روده
  • بسته شدن یا جدا کردن فیستول ها
  • از بین بردن قسمتی از روده که با بیماری کرون آسیب دیده است
  • برداشتن همه ی روده و رکتوم برای نوع شدید کولیت روده

کولونوسکوپی عادی برای بررسی سرطان روده استفاده می شود، زیرا افرادی که التهاب روده دارند خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهند.

پیشگیری

کاملا نمی توان از آن پیشگیری کرد اما می توان نکات زیر را رعایت کرد:

  • خوردن غذاهای سالم
  • به طور مرتب ورزش کردن
  • ترک سیگار

منبع و نگارش: رضا رحیمی، پرتو کلینیک

0

شب ادراری در کودکان و راهکارهای موثر برای درمان آن

شب ادراری در کودکان

کودکان معمولاً در سنین 2 تا 4 سالگی کنترل مثانه خود را به دست می‌آورند، هرچند خیس کردن گاه به گاه در کودکان 4 تا 6 ساله نیز رایج است.

در سن 5 یا 6 سالگی، اگر رختخواب یک یا دو بار در هفته در طی چند ماه خیس شود، ممکن است کودک دچار مشکل شب‌ادراری باشد.

اکثر مشکلات کنترل مثانه و شب‌ادراری به طور طبیعی با بزرگتر شدن کودکان از بین می‌روند. در صورت نیاز، پزشک می‌تواند اختلالاتی را که ممکن است منجر به شب‌ادراری شوند، بررسی کند.

شب‌ادراری و عدم کنترل ادرار تقریباً هرگز به دلیل تنبلی، ضعف اراده، مشکلات عاطفی یا آموزش ضعیف استفاده از توالت نیست. از این رو باید ما، به عنوان والدین و اطرافیان کودک، همیشه با درک و حوصله با این مشکل برخورد کنیم.

علت شب‌ادراری کودکان چیست؟

شب‌ادراری اغلب با روند تکامل آهسته، سابقه خانوادگی شب ادراری یا تولید ادرار زیاد در شب مرتبط است. در بسیاری از موارد، بیش از یک علت وجود دارد. کودکان تقریباً هرگز از عمد رختخواب را خیس نمی‌کنند و اکثر کودکانی که شب‌ادراری دارند از نظر جسمی و عاطفی طبیعی هستند.

گاهی اوقات بیماری‌هایی مانند دیابت یا یبوست، می‌توانند منجر به شب‌ادراری شوند.

روند تکامل آهسته

بین سنین 5 تا 10 سالگی، روند تکامل آهسته می‌تواند باعث شب‌ادراری شود. کودک ممکن است مثانه کوچک، چرخه خواب عمیق یا سیستم عصبی در حال تکامل داشته باشد. سیستم عصبی پیام‌هایی را که بدن در مورد مثانه پر و نیاز به بیدار شدن ارسال می‌کند، کنترل می‌نماید.

سابقه خانوادگی

شب‌ادراری اغلب با سابقه خانوادگی ارتباط دارد. محققان ژن‌های مرتبط با شب‌ادراری را شناسایی کرده‌اند.

تولید ادرار بیش از حد

ممکن است کلیه‌های کودک در طول شب ادرار زیادی تولید کنند که منجر به پر شدن مثانه شود و اگر کودک به موقع از خواب بیدار نشود، احتمالاً رختخواب خود را خیس خواهد کرد. تولید ادرار اضافی در شب اغلب به دلیل سطح پایین هورمون ضدادرار (ADH) است. ADH باعث می‌شود کلیه‌ها در شب ادرار کمتری تولید کنند.

اختلالات خواب

راه رفتن در خواب و آپنه خواب نیز می‌توانند منجر به شب‌ادراری شوند. آپنه خواب باعث اختلال تنفس و در نتیجه کمبود اکسیژن می‌شود، همین امر می‌تواند عامل تولید ادرار بیشتر توسط کلیه‌ها در شب باشد. شب‌ادراری می‌تواند نشانه‌ای از ابتلای فرزندمان به آپنه خواب باشد. علائم دیگر آپنه خواب عبارتند از: خروپف، تنفس از دهان، عفونت گوش و سینوس، خشکی دهان در صبح و خواب آلودگی طی روز.

استرس

گاهی اوقات استرس می‌تواند منجر به شب‌ادراری شود و نگرانی در مورد خیس کردن خود در طول روز یا شب می‌تواند این مشکل را تشدید کند. استرس‌هایی که ممکن است بر کودک تأثیر بگذارد عبارتند از: نوزاد جدید در خانواده، تنها خوابیدن، جابجایی یا شروع مدرسه جدید، بحرانهای خانوادگی.

علائم و نشانه‌های مشکلات کنترل مثانه در کودکان چیست؟

ادرار کردن به طور تصادفی نشانه اصلی مشکل کنترل مثانه است. ممکن است کودک اغلب لباس زیر یا رختخواب خود را خیس کند.

شب‌ادراری برای بسیاری از کودکان طبیعی است و اغلب به هیچ وجه به عنوان یک مشکل سلامتی در نظر گرفته نمی‌شود؛ به خصوص زمانی که در خانواده سابقه این عارضه وجود داشته باشد.

در سنین 5 سال و بالاتر، علائمی که نشان می‌دهد ممکن است کودک مشکل کنترل مثانه در شب داشته باشد، چه به دلیل رشد فیزیکی کُند، یک بیماری یا هر دلیل دیگر، می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

  • هیچ‌گاه برای مدت طولانی شب‌ادراری قطع نمی‌شود
  • خیس کردن رختخواب 2 تا 3 بار در هفته در طول 3 ماه یا بیشتر
  • خیس کردن دوباره بستر بعد از 6 ماه خشک بودن

علائمی که نشان می‌دهد ممکن است کودک به شرایطی مبتلا باشد که باعث خیس کردن خود در طول روز می‌شود، عبارتند از:

  • نیاز فوری به ادرار کردن، اغلب همراه با نشت ادرار
  • ادرار کردن 8 بار یا بیشتر طی روز که به آن تکرر ادرار گفته می‌شود
  • فقط 2 تا 3 بار در روز ادرار کردن، به جای دفعات معمول که 4 تا 7 بار در روز است
  • عدم تخلیه کامل مثانه
  • چمباتمه زدن، به خود پیچیدن یا روی هم انداختن پاها برای جلوگیری از نشت ادرار

چه زمانی باید برای بررسی شب‌ادراری و مشکل کنترل مثانه به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر ما یا فرزندمان نگران خیس شدن تصادفی باشیم، بهتر است با پزشک صحبت کنیم. پزشک می‌تواند مشکلات پزشکی را بررسی کند و تشخیص دهد که آیا فرزندمان در حال رشد طبیعی است و یا برای او درمان مناسب را در نظر بگیرد.

در صورت وجود علائم زیر نیز باید به پزشک مراجعه کنیم:

علائم عفونت مثانه مانند:

  • درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
  • ادرار کدر، تیره، خونی یا بدبو
  • ادرار کردن بیشتر از حد معمول
  • میل شدید به ادرار کردن، اما دفع مقدار کمی ادرار
  • درد در ناحیه پایین شکم یا کمر
  • گریه هنگام ادرار کردن
  • تب
  • بی قراری

و یا علائمی مانند:

  • جریان ضعیف ادرار
  • کودک خود را خیس نمی‌کرده، اما دوباره شروع به خیس کردن خود کند

اگرچه هر کودکی منحصر به فرد است، اما پزشک اغلب بر اساس سن کودک در مورد زمان بررسی مشکل کنترل مثانه تصمیم‌گیری می‌کند. به طور کلی:

  • در سن 4 سالگی، اکثر کودکان در طول روز خشک هستند
  • در سن 5 یا 6 سالگی، اکثر کودکان طی شب خشک هستند

اگر کودک علائم عفونت مثانه یا کلیه را دارد یا بدون علت واضح تب دارد، باید فورا به پزشک مراجعه نماییم. درمان سریع برای جلوگیری از ایجاد عوارض جدی برای دستگاه ادراری بسیار مهم است.

تشخیص مشکلات کنترل مثانه در کودکان

برای تشخیص مشکل کنترل مثانه، پزشک موارد زیر را در کودک بررسی می‌نماید:

  • سابقه پزشکی
  • معاینه فیزیکی
  • نتایج آزمایش‌ها
  • بررسی‌های تصویربرداری در صورت نیاز

پزشک سوالاتی در موارد خواهد پرسید:

  • علائم
  • زمان و دفعات خیس کردن
  • وجود دوره‌های که کودک خود را خیس نمی‌کرده
  • سابقه خانوادگی شب‌ادراری

درمان شب‌ادراری و مشکل کنترل مثانه

هنگامی که یک بیماری مانند دیابت یا نقص دستگاه ادراری، باعث خیس کردن شود، معمولا درمان این اختلالات زمینه‌ای باعث توقف مشکلات کنترل مثانه نیز می‌شود.

سایر اقدامات درمانی رایج برای خیس کردن شامل تمرین مثانه، استفاده از هشدار دهنده رطوبت، داروها و روش‌های خانگی است. همکاری بین ما، فرزندمان و پزشک کودک بسیار مهم است.

اگر کودک هم در روز و هم در شب خود را خیس می‌کند، احتمالاً پزشک ابتدا خیس شدن طی روز را درمان می‌کند. کودکان معمولاً قبل از اینکه کنترل مثانه را در شب بدست آورند، در طول روز خشک می‌مانند.

معمولا درمان شب‌ادراری با روش‌هایی برای ایجاد انگیزه در فرزندمان و تغییر رفتار او شروع می‌شود. مراحل بعدی شامل استفاده از هشداردهنده‌های رطوبت یا دارو است.

برای اینکه برنامه درمان شب‌ادراری موثر واقع شود، هم والدین و هم کودک باید انگیزه داشته باشند. درمان در بسیاری از موارد، شب‌ادراری را به طور کامل متوقف نمی‌کند، با این حال، می‌تواند تا حد زیادی تعداد دفعات خیس کردن کودک را کاهش دهد.

ایجاد انگیزه

در این روش ما و فرزندمان در مورد روش‌های مدیریت شب‌ادراری و پاداش‌هایی برای دنبال کردن برنامه به توافق می‌رسیم. باید وظایف و پیشرفت فرزندمان را یادداشت کنیم. می‌توانیم برای به یادآوردن استفاده از دستشویی قبل از خواب، کمک به تعویض ملحفه و تمیز کردن رختخواب خیس و داشتن یک شب خشک به فرزندمان جایزه بدهیم.

انگیزش‌درمانی به کودکان کمک می‌کند تا احساس کنترل بر شب‌ادراری پیدا کنند. بسیاری از کودکان با این روش یاد می‌گیرند خشک بمانند و در بسیاری دفعات شب‌ادراری کمتر می‌شود. پس گرفتن پاداش، خجالت زده کردن، مجازات و تنبیه کارساز نیست. کودک از عمد رختخواب را خیس نمی‌کند. اگر بعد از 3 تا 6 ماه تغییری در شب‌ادراری کودک ایجاد نشد، باید با پزشک در مورد سایر روش‌های درمانی صحبت کنیم.

زنگ رطوبت

زنگ رطوبت به صورت یک حسگر به لباس یا ملحفه کودک می چسبد و اولین قطرات ادرار را در لباس زیر کودک تشخیص می‌دهد و برای بیدار کردن کودک به صدا در می‌آید. در ابتدا ممکن است لازم باشد کودک را بیدار کنیم، او را به دستشویی ببریم و لباس‌ها و ملحفه خیس را تمیز کنیم. اما در نهایت، کودک یاد می‌گیرد که وقتی مثانه‌اش پر است از خواب بیدار شود و به موقع به دستشویی برسد.

زنگ رطوبت برای بسیاری از کودکان موثر است و می‌تواند شب‌ادراری را برای همیشه خاتمه دهد. باید به طور منظم به مدت 3 تا 4 ماه از زنگ هشدار استفاده کنیم. نشانه‌های پیشرفت معمولاً در چند هفته اول ظاهر می‌شوند.

دارو

پزشک ممکن است زمانی که سایر درمان‌ها به خوبی جواب نداده باشند، استفاده از دارو را پیشنهاد کند.

مراقبت در منزل

ایجاد چند تغییر در برنامه‌های روتین کودک، به تنهایی یا همراه با سایر روش‌های درمانی، ممکن است باعث بهبود شب‌ادراری شود. باید فرزندمان را تشویق کنیم تا:

  • مقدار مناسبی مایعات و بیشتر بین صبح تا حدود ساعت 5 بعد از ظهر بنوشد. باید از پزشک بپرسیم که مصرف چه مقدار مایعات برای کودک مناسب است.
  • به طور منظم در طول روز، هر 2 تا 3 ساعت، و نیز درست قبل از خواب، در مجموع حدود 4 تا 7 بار در روز، ادرار کند.
  • دوبار قبل از خواب (با فاصله حدود نیم ساعت) ادرار کند تا مثانه کاملاً خالی شود و فضا برای ادراری که طی شب تولید می‌شود، باقی بماند.
  • از مصرف نوشیدنی‌های گازدار، حاوی کافئین، آب مرکبات و نوشیدنی‌های ورزشی خودداری کند. این نوشیدنی‌ها ممکن است باعث تحریک مثانه یا تولید ادرار اضافی شوند.

چگونه می‌توانیم به فرزندمان کمک کنیم تا با مشکل شب‌ادراری کنار بیاید؟

صبر، درک و تشویق برای کمک به فرزندمان برای مقابله با مشکل شب‌ادراری، حیاتی است. اگر نگران هستیم که یک مشکل سلامتی ممکن است باعث شب‌ادراری فرزندمان شود، باید با پزشک مشورت کنیم.

لباس‌ها و ملحفه‌ها

برای کودکانی که در طول روز خود را خیس می‌کنند، لباس‌هایی که به راحتی پوشیده شده و در می‌آیند ممکن است به جلوگیری از خیس کردن تصادفی کمک کنند. زنگ ساعت مچی می‌تواند به کودک یادآوری کند که به دستشویی برود.

برای کودکانی که رختخواب خود را خیس می‌کنند، اقدامات زیر می‌تواند زندگی را آسان‌تر کند و اعتماد به نفس کودک را افزایش دهد:

  • آماده بودن لباس خواب و حوله خشک تا کودک بتواند به راحتی خود را تمیز کند.
  • استفاده از پدها و ملحفه‌های ضدآب به کودک کمک می‌کند به سرعت ملحفه‌های خیس را بردارد. این کار ممکن است به کودک کمک کند کمتر احساس خجالت کند.
  • از فرزندمان بخواهیم روز بعد در تمیز کردن و شستن لباس‌ها کمک کند. با این حال، نباید او را مجازات کنیم.
  • مطمئن شویم که کودک هر روز دوش می‌گیرد تا بوی ادرار از بین برود.
  • استفاده از پوشک را کنار بگذاریم، مگر زمانی که کودک دور از خانه می خوابد. چرا که این کار ممکن است کودک را از بلند شدن از رختخواب برای استفاده از دستشویی منصرف کند.

حمایت عاطفی

به کودک خود بگوییم که شب‌ادراری بسیار رایج است و در بیشتر کودکان با افزایش سن از بین می‌رود. اگر کودک 4 ساله یا بزرگتر است، در مورد نحوه متوقف کردن یا مدیریت شب‌ادراری با او مشورت کنیم. مشارکت دادن فرزندمان در پیدا کردن راه‌حل‌ ممکن است در او حس کنترل ایجاد کند.

پیشگیری از شب‌ادراری و مشکلات کنترل مثانه

در اغلب موارد نمی‌توانیم از مشکل کنترل مثانه، به ویژه شب‌ادراری، که یک الگوی رایج رشد طبیعی کودک است، جلوگیری کنیم. با این حال، عادات خوب ممکن است به کودک کمک کند روزها و شب‌های خشک بیشتری داشته باشد، از جمله:

  • جلوگیری یا درمان یبوست.
  • آرام کردن استرس‌های فرزندمان. برای مثال استرس‌های مربوط به یک نوزاد جدید یا مدرسه جدید. می‌توانیم در این زمینه از یک مشاور یا روانشناس کمک بگیریم.

چند نکته مهم دیگر نیز کمک کننده است، بعد از ساعت 5 عصر مواد نوشیدنی به فرزندتان ندهید، شب هنگام نیز از خوردن مواد غذایی آبکی پرهیز کند. شب اگر از خواب بیدار شد و آب خواست سعی کنید کودکتان آب مصرف نکند و عمل توالت رفتن را انجام دهد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منابع:

بر گرفته از تیم علمی داروسازی عبیدی

National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases

IR-0823-ABD-8519-AS