منتژیت علل و راههای تشخیص و درمان

مننژیت – علائم خطرناک مننژیت چیست؟

مننژیت چیست؟ مغز مرکز هماهنگی و موجودیت ما در بدن است. برای محافظت از بافت نرم و ظریفی که مغز دارد لایه های محافظتی ای در اطراف آن می باشد. اگر در هر کدام از این لایه ها اختلال ایجاد شود فرد به بیماری مبتلا می شود. مغز ما دارای سه لایه محافظ بافت استخوانی (جمجمه)، لایه بافت خونی و در آخر لایه مننژ است. لایه بافت خونی همان عروق خونی ای است که حد فاصل جمجمه و پرده های مننژ قرار دارد.

شاید جدا از لایه مننژ، مننژیت هم برای شما واژه ی آشنایی باشد. این بیماری اگر به موقع تشخیص داده شود به خوبی درمان می شود و جای نگرانی نیست. شما هم اگر میخواهید درباره ی بیماری مننژیت، محل آناتومیکی دقیق آن، علائم، پیشگیری، ریسک فاکتور ها و درمان اطلاعات کافی به دست آورید در این مقاله به شکل کامل در مورد آن توضیح داده ایم.

مننژیت چیست؟

زمانی که استخوان جمجمه در اثر حوادثی مثل تصادفات شکسته شود ممکن است همین تکه های استخوان لایه های مننژ را پاره کند. اگر ترمیم‌ بافتی به درستی صورت نگیرد ممکن است باعث مننژیت مغزی شود. مننژ لایه ی محافظتی هم روی مغز و هم بر روی نخاع است پس اگر کسی دچار مننژیت یا التهاب پرده های مننژ شد باید مشخص شود که این مننژیت منشا نخاعی دارد و یا منشاء مغزی (مننژیت مغزی).

پرده های مننژ از چه بخش هایی تشکیل شده است؟

پرده مننژ دارای سه لایه اصلی است:

• یک لایه نرم شامه که به خود سلول های خاکستری در قشر مغز متصل است و آن ها را تغذیه می کند.
• لایه بعد لایه محکم تری به اسم عنکبوتیه است. این لایه در زیر میکروسکوپ مثل تار عنکبوت ریز و به هم تنیده شده به نظر می رسد. و محیطی با قابلیت ارتجاعی ایجاد می کند تا هروقت به طور مثال سر تکان خورد سریع به بافت استخوانی اصابت نکند. پس حالت یک ضربه گیر را دارد.
• سخت شامه که لایه ای با بافت بافت محکم تر نسبت به دو لایه قبلی است و از آن ها محافظت می کند.

به اجتماع این سه لایه یعنی سخت شامه، عنکبوتیه و نرم شامه مننژ می گویند. همچنین در فضای مننژ مایعی قرار دارد که به آن مایع مننژ گفته شده و مغز را شناور نگه داشته است.

علل ایجاد مننژیت

• اگر به هر طریقی میکروب یا ماده خارجی ای از طریق عروق خونی وارد این مایع شود و عفونت ایجاد کند؛
• اگر استخوان های محافظت کننده از مننژ شکسته شده و آسیب بافتی ایجاد کنند؛
• و یا هر عامل دیگری که باعث التهاب این پرده ها شود؛

ممکن است در مغز یا نخاع مننژیت رخ دهد. اکثر مردم به علت اطلاعات ناکافی از مننژیت این بیماری را نوعی عفونت می دانند اما همیشه این طور نیست.

غالبا منشا التهابی که در مننژیت دیده می شود ویروسی یا باکتریایی است. پزشک باید پس از اطلاع از منشا بیماری اقدام به درمان آن کند. نوع درمان و حتی شدت آن بسته به علت اصلی ایجاد مننژیت متفاوت است. در بعضی افراد حتی بدون درمان و تنها با درمان های حمایتی این بیماری بهبود پیدا می کند. اما در بعضی دیگر، به طور مثال اگر عامل مهاجم ویروس هرپس سیمپلکس باشد؛ درمان اختصاصی تری لازم است. به علاوه مننژیت های باکتریایی بسیار خطرناک تر بوده و نیاز به اقدام فوری دارند.

درمان بیمار باید به درستی و بر اساس علت اصلی ایجاد کننده ی التهاب باشد. اگر درمان به نادرستی انجام شود ممکن است بیمار تا کما یا حتی مرگ پیش رود.

علائم مننژیت ویروسی در نوزادان:

• کاهش اشتها
• تحریک پذیری بدن
• خواب آلودگی
• احساس ناراحتی و گریه
• بی خوابی و بی قراری
• ایجاد برآمدگی در قسمت نرم سر در نوزادان
• خشکی گردن

اگر بیماری با علائم سردرد، تب، افت سطح هوشیاری و تشنج به پزشک مراجعه کند، پزشک احتمال مننژیت را بالا می داند.

علائم مننژیت ویروسی در بزرگسالان نسبت به بقیه رده های سنی متفاوت است و نشانه هایی به صورت سر درد، تب، گرفتگی گردن یا خشکی گردن، تشنج، فوتوفوبیا، خواب آلودگی، تهوع و استفراغ، کاهش اشتها و … نشان می دهد.

healthline بعضی از انواع مننژیت های ویروسی و باکتریایی مسری هستند. آن ها می توانند توسط سرفه، عطسه یا تماس نزدیک انتقال پیدا کنند.

البته مننژیت ویروسی به خصوص هرپس سیمپلکس از راه مدفوعی-دهانی هم منتقل می شود (بیمار دستان خود را پس از اجابت مزاج به درستی تمیز نکرده و در نتیجه آلودگی دست او به بقیه منتقل می شود).

انواع مننژیت بسته به علت ایجاد بیماری

مننژیت ویروسی:

شایع ترین نوع بوده و در 85 درصد از موارد دسته ی انتروویروس ها مسبب آن می باشند. این ویروس ها غشای محافظی دارند که از جنس چربی است و ویروس هایی مثل انتروویروس، هرپس سیمپلکس، ویروس زونا (در کسانی که آبله مرغان گرفته اند این ویروس در عصب آن ها لانه می کند و در شرایطی که به بدن فشار می آید خودش را بروز می دهد)، ویروس اوریون، ویروس HIV و … جزو آن ها هستند.

ویروس موجود زنده ای نیست؛ اما وقتی وارد میزبان زنده ای مثل انسان می شود با استفاده از ابزار های بدن میزبان شروع به تکثیر و آسیب به بافت ها می کند. این آسیب به سلول های سیستم عصبی می تواند مقدمه ای برای التهاب پرده های مغز باشد.

مننژیت باکتریایی:

باکتری از عوامل مهم و شایع بیماری مننژیت است و از روش های مختلفی وارد عصب و یا مایع مغزی نخاعی می شود. به طور مثال فردی که زخم بستر گرفته است و یا حتی عفونت، آپسه و زخمی در سایر بخش های بدنش داشته است؛ احتمال مننژیت دارد. باکتری هایی که وارد خون می شوند و طی مسیر خود به مغز و نخاع می رسند؛ مننژیت باکتریایی حاد ایجاد می کنند.

در اکثر این موارد در طی عفونت باکتری وارد خون می شود؛ خون را آلوده می کند. (به زبان علمی ایجاد سپتی سمی و باکتریمی می کند)؛ سپس باکتری طی تبادلات عروقی وارد بافت های دیگر مثل بافت عصبی می شود. به طور مثال:

• طی جراحی با وسایل آلوده یا حتی در مراجعه به دندانپزشکی، اگر پزشک وسایل نامرغوب و آلوده استفاده کند، باکتری از طریق خون یا عصب دندان به سایر قسمت های سیستم عصبی راه پیدا می کند.
• طی تصادفات و شکستگی استخوان عامل عفونی مستقیما از پوست سر آسیب دیده وارد می شود.
• در طی LP یا Lumbar Puncture که پزشک برای نمونه برداری از مایع مغزی نخاعی سوزنی را وارد این ناحیه می کند. اگر وسایل طی این عمل تهاجمی آلوده باشند باکتری احتمال دارد مستقیما وارد مایع مننژ شود.
• حتی عفونت های دندانی که به گوش سرایت می کنند و خود عفونت هایی که از گوش شروع می شوند؛ در اثر عدم رسیدگی به عصب شنوایی یا عصب تعادل؛ انتقال پیدا می کنند و راه خود را به مغز و نخاع باز می کنند.

مننژیت قارچی:

نوعی نادر است که بعد از آلوده کردن قسمتی از بدن وارد جریان خون می شود و سراغ مغز و نخاع می رود.

مننژیت انگلی:

کمتر از نوع ویروس و باکتری دیده شده است. به طور مثال انگل هایی که در خاک، مدفوع، حلزون و ماهی و مرغ خام و … وجود دارند یا کیست هایی که این انگل ها ایجاد می کنند اگر پاره شوند، می توانند از طریق خون وارد سیستم عصبی شوند.

متفرقه: این دسته از مننژیت ها می توانند بعد از تماس با مواد شیمیایی و آلرژی به آن ها، بعضی سرطان ها، بیماری های التهابی مثل سارکیدوز و … هم ایجاد شوند.

چه نوع باکتری هایی این بیماری را ایجاد می کنند؟

متاسفانه مننژیت باکتریایی که طی عفونت با باکتری های خاص ایجاد می شود مسری است و اگر درمان نشود به شدت مرگبار است. حتی ممکن است باکتری طی نمونه برداری LP و ورود به مایع مغزی نخاعی وارد خون هم بشود و فرد دچار سپتی سمی، تشنج و در نتیجه مرگ شود. بین 5 تا 40 درصد از کودکان و 20 تا 50 درصد از بزرگسالانی که چنین وضعیتی دارند می میرند. از جمله باکتری هایی که ایجاد مننژیت می کنند شامل موارد زیر اند:

• استرپتوکوک نومونیا یا پنوموکوک: شایع ترین علت مننژیت باکتریایی در کودکان و بزرگسالان است.
• نایسریا مننژایتیدیس یا مننژیکوکوس: معمولا می تواند از راه جنسی و عفونت های دستگاه تنفس فوقانی هم انتقال پیدا کند.
• لیستریا مونوسایتوژنز: یک باکتری مهم است که در فرمانتور ها یا مواد تخمیری مثل پنیر های غیر پاستوریزه و هات داگ های محلی در محیط های آلوده وجود دارد.

علائم مننژیت چیست؟

علائم مننژیت ویروسی و باکتریایی در ابتدا مکن است مشابه هم باشند. اما در یک سری جزئیات با یکدیگر متفاوت هستند. علامت های مننژیت باکتریایی شدید تر است و بیمار نشانه هایی از سپتی سمی هم بروز می دهد. در سپتی سمی بیمار نشانه هایی از عفونت کلی بدن مثل تب بالا، التهاب، CRP یا پروتئین های فاز التهابی بالا در خون و … را دارد. البته شدت این علائم بسته به سن و جنسیت افراد متفاوت است.

در کسانی که به مننژیت قارچی مبتلا هستند، علائم کلی عفونت قارچی مثل حالت تهوع، استفراغ، حساسیت به نور، سر درد و … به وجود می آید.

ریسک فاکتور های ابتلا به مننژیت

• کسانی که در کودکی واکسن نمی زنند(شیوع مننژیت در کودکان زیر 5 سال بیشتر است و به همین علت در این افراد واکسن از اهمیت بالایی برخوردار است.)
• سکونت در محل های عمومی مثل سرباز خانه و خوابگاه ها(سهولت انتقال عفونت های ویروسی و باکتریایی به خصوص در افراد مبتلا به نقص ایمنی)
• افراد مسن و باردار
• بیماران مبتلا به ایدز، دیابت و نقص ایمنی
• افراد الکلی

تشخیص مننژیت

قبل از شروع روش های روتین تشخیص پزشکی لازم به ذکر است که

• اگر کسی بدون دلایلی دچار سفتی گردن شده است (مثلا شب به خوبی خوابیده است ولی گردنش سفت شده است)
• اگر کسی از نور یا صدا می ترسد

ممکن است دچار مننژیت شده باشد و باید سریع به پزشک مراجعه کند.

همانند تمامی بیماری ها تشخیص زود هنگام بیماری در بهبود سریع و کامل آن بسیار تاثیر گذار است. خوشبختانه تشخیص سریع مننژیت کار سختی نیست و با انجام تست های ایمونولوژیکی و آنتی ژنی می توان به سرعت التهاب در مغز و نخاع را متوجه شد.

همچنین معمولا سوابق بیمار، برای مثال حضور در مکان های عمومی مثل سرباز خانه ها یا اینکه واکسن نزده باشد؛ پزشک را مشکوک به بیماری مننژیت می کند.

پزشک برای پیدا کردن منشا بیماری نمونه برداری مایع داخل نخاعی یا LP را انجام می دهد تا متوجه ویروسی، قارچی و یا باکتریایی بودن بیماری شود. سپس نمونه برداشت شده را در آزمایشگاه پاتولوژی کشت می دهند تا اگر مقاومت دارویی، برای مثال مقاومت آنتی بیوتیکی در باکتری ها وجود دارد؛ از مصرف آن دارو ها اجتناب شود.

درمان مننژیت چگونه انجام می شود؟

• در مورد مننژیت حاد باکتریایی این درمان با تزریق سریع آنتی بیوتیک های داخل وریدی انجام می شود. همچنین تزریق کورتون هم از اقدامات لازم است تا التهاب از بین برود و از آسیب بیشتر سیستم ایمنی به سلول های عصبی جلوگیری شود.
• درمان مننژیت ویروسی با تزریق آنتی بیوتیک انجام نمی شود چراکه ویروس موجودی زنده نیست بلکه پزشک با دارو های خاصی از اینکه چرخه های عفونت زایی ویروس کامل شود؛ جلوگیری می کند.
• درمان های حمایتی هم لازم است. منظور از درمانهای حمایتی این است که بیمار به اندازه کافی استراحت کند و به اندازه کافی مایعات بنوشد. از آن جا که مایعات بدن مرتبا در حال تصفیه و گردش هستند با خوردن مایعات فراوان تا حدی غلظت میکروب ها را در مایع مغزی نخاعی کاهش می کنند.
• دارو های مسکن برای کاهش درد و تب استفاده می شود. هر چقدر تب بیمار کاهش پیدا کند احتمال تشنج هم کمتر می شود.
• اگر منشا مننژیت به هر دلیلی مشخص نشود پزشک مجبور است با دارو های آنتی ویروسی و آنتی بیوتیک های خاص حالت بیمار را پایدار تر کند تا زمانی که بیمار توانایی نمونه برداری داخل نخاعی و یا LP را داشته باشد.
• مننژیت های قارچی هم با دارو های ضد قارچ درمان ‌می شود.
• در مننژیت هایی که در اثر شکستگی استخوان ایجاد شده اند اولویت با درمان و از بین بردن خطر شکستگی می باشد.

اگر تشخیص بیماری و درمان آن سریع و به درستی انجام شود احتمال مرگ در اثر این بیماری به شدت کاهش می یابد.

عوارض جانبی بیماری چیست؟

همان طور که گفته شد امکان دارد در اثر انتقال عفونت توسط اعصاب، به طور مثال عصب دندان و گوش، خود این اعصاب از بین برود. حتی احتمالا با درگیر شدن عصب تعادلی که در کنار عصب شنوایی قرار دارد، فرد در برقراری تعادل بدن دچار مشکل می شود و یا حس شنوایی اش را از دست می دهد.

همچنین مننژیت می تواند در اثر عدم رسیدگی به موقع باعث مشکل حافظه، ناتوانایی در یادگیری، تشنج، فلج شدن قسمتی از بدن، نارسایی کلیه، شوک و مرگ هم بشود.

پیشگیری از مننژیت چگونه انجام می شود؟

مننژیت باکتریایی یا ویروسی به سرعت بیماری سرماخوردگی منتقل نمی شوند پس چندان جای نگرانی نیست اما بهتر است موارد زیر برای پیشگیری از مننژیت انجام شود.

• پیگیری کامل انجام شدن واکسن در کودکان و نوزادان
• کسانی که به مکان های عمومی می روند باید حتما قبل از ورود به آن جا واکسن های مورد نظر را زده باشند.
• حفظ بهداشت فردی

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منابع:

مجید کیهانی فرد، متخصص مغز و اعصاب

مجله اینترنتی ویمد

مجله سلامتی هلث لاین

بیماری ماکولای شبکیه چشم

بیماری ماکولای شبکیه چشم

بیماری ماکولای شبکیه چشم چه نوع بیماری است؟ چه عواملی باعث بروز بیماری ماکولای شبکیه چشم می شود؟ روش های درمان بیماری ماکولای شبکیه چشم کدامند؟ برای دانستن پاسخ این پرسش ها مطلب ذیل را بخوانید.

ماکولا قسمتی از شبکیه چشم می باشد، که این قسمت حساس به نور، وظیفه دید مستقیم و واضح را بر عهده دارد. بیماری ماکولا وابسته به سن می باشد.

بسیاری از فعالیت هایی که انسان انجام می دهد مانند: رانندگی، خواندن،نوشتن، تماشای تلویزیون و یا تشخیص چهره افراد بر عهده ماکولای شبکیه چشم می باشد.

بیماری ماکولای شبکیه چشم یا AMD (Age-related macular degeneration) به این صورت است که در آن جزئیات بخوبی دیده نمی شوند یا فرد برای دیدن موارد نزدیک و دور با مشکل مواجه می شوند یا دید مرکزیش مشکل پیدا می کند به این شکل که مثلا وقتی به ساعت نگاه می کند، شماره ها را می بیند اما عقربه ها را نمی بیند. ماکولای شبکیه چشم در افراد بالای 50 سال بسیار شایع است.

بیماری ماکولای شبکیه چشم

بیماری تخریب ماکولای شبکیه چشم به دو دسته تقسیم می شود:

• خشک

در این نوع بیماری یک سری رسوبات زیر شبکیه چشم ایجاد می شود که رسوباتی زرد رنگ بوده و با کاهش دید همراه است و اگر به موقع تشخیص و درمان نشود ممکن است به نوع دوم که خطرناک است تبدیل شود.

• تر

نوع تر این بیماری کمتر شایع می باشد و 10 الی 15 درصد موارد ابتلا را شامل می شود و با خونریزی زیر شبکیه خود را نشان می دهد این خونریزی ممکن است باعث کاهش دید شدید در فرد شود، و فرد نتواند به خوبی جهت مستقیم را ببیند. این بیماری سبب نابینایی کامل فرد نمی شود ولی فعالیت های فرد را محدود می کند.

چه عواملی باعث بروز بیماری ماکولای شبکیه چشم می شود؟

• کهولت سن:

این بیماری معمولا در افراد بالای 60 سال نمایان می شود و میزان شیوع این بیماری در سالمندان بیشتر از جوانان می باشد.

• فشار خون بالا
• استعمال دخانیات
• دوربینی
• چشم های با رنگ روشن

در این افراد احتمال بروز این بیماری بسیار شایع است.

علائم بیماری ماکولای شبکیه چشم

در نوع خشک این بیماری علائم قابل توجهی وجود ندارد.

علائم نوع تر این بیماری عبارتند از:

• کج دیدن خطوط راست
• مختل شدن دید رنگی
• تار شدن بینایی

در این مرحله بیمار باید به یک متخصص چشم پزشک خوب مراجعه کند تا چشم پزشک با استفاده از دستگاه افتالموسکوپا عمق حفره چشم را معاینه کند و مناطق تخریب شده را تشخیص دهد و روش های درمان را بررسی کند.

روش های تشخیص بیماری ماکولای شبکیه چشم

پزشک بعد از انجام معاینات معمولی چشم می تواند ماکولای شبکیه چشم را شناسایی کند. یکی از اولین علائم بروز این بیماری لکه های کوچک زرد رنگی است که زیر شبکیه بوجود می آید. پزشک در زمان معاینه چشم می تواند این لکه ها را شناسایی کند. معاینه دیگر هم نگاه کردن به Amsler grid است که مجموعه ای از خطوط مشبک را تشکیل می دهد. ممکن است برخی از خطوط مواج به نظر بیایند یا دیده نشوند. این گونه موارد می توانند علائم ماکولای شبکیه باشند.

وقتی تشخیص اولیه انجام شد ادامه روند درمان آنژیوگرافی یا OCT خواهد بود، در آنژیوگرافی پزشک مایعی رنگی را به بازوی فرد تزریق می کند و زمانی که دارو همراه با خون در شبکیه به جریان در می آید عکسبرداری را انجام می دهد. با اینکار رگ های جدید یا لکه های خون و نوع و محل دقیق آنها پیدا خواهد شد. OCT مایعات و خون در شبکیه را بدون اینکه نیاز به رنگ باشد نشان می دهد.

برای تشخیص این بیماری در مراحل اولیه لازم است که برای معاینات منظم به پزشک خود مراجعه کنید. درمان ها روند پیشروی بیماری را کاهش می دهد یا از شدت آن می کاهد.

روش های درمان بیماری ماکولا شبکیه چشم

در نوع خشک نیازی به درمان قابل توجهی نمی باشد ولی با استفاده از مکمل های غذایی می توان از پیشرفت این بیماری به نوع تر آن پیشگیری کرد.

درمان نوع تر:

تزریق داخل چشمی داروی بواسیزوماب که در مرحله اولیه می تواند بیماری را کنترل کند و موجب بازگشت دید فرد شود.

درمان لیزری:

در درمان لیزری ابتدا با انجام آنژیوگرافی محل رگ های تخریب شده توسط پزشک مشخص می شود. زمانی که رگ های غیر طبیعی مشخص شد. با تاباندان لیزر رگ های غیر طبیعی می سوزند که در این حالت بهبودی نسبی حاصل می شود.

چه عواملی در پیشگیری از بیماری های چشمی موثر هستند؟

استفاده از سبزیجات تازه که حاوی ویتامین آ، ث باشند.

استفاده ازمواد غذایی حاوی روی در سلامت چشم بسیار مهم هستند.

استفاده از ماهی به دلیل وجود ترکیبات امگا3 و امگا 6 که در سلامت چشم بسیار مهم هستند.

جمع بندی

ماکولای شبکیه چشم به ندرت باعث می شود که دید افراد کاملا از بین برود. شاید دید مرکزی آنها بد باشد اما هنوز قادر به انجام فعالیت های روزمره خود هستند چون می توانند از دید جانبی به خوبی استفاده کنند.

نوع تر این بیماری به آرامی پیشرفت می کند و دید شما تا مدت زیادی حفظ می شود اما در صورت پیشرفت، قابل در مان نیست و اگر در هر دو چشم باشد کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. درمان های این نوع از بیماری باید دائما ادامه پیدا کنند و معاینات دوره ای هم همیشه انجام شوند.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: ماریا شارع پورجراح و متخصص چشم، فوق تخصص جراحی پلاستیک زیبایی و ترمیمی پلک

فرو فورت قطره آهن دندان کودکان

معرفی قطره آهن خوب بدون سیاهی دندان کودکان

نحوه مصرف قطره آهن: در صورت امکان بهتر است سعی کنیم کودک قطره مکمل آهن را با معده خالی (حدود 1 ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از غذا) مصرف کند. در برخی از کودکان ممکن است برای جلوگیری از معده درد لازم باشد مکمل آهن همراه با غذا مصرف شود (براساس صلاحدید پزشک). هم چنین به خاطر داشته باشیم که ویتامین سی به جذب آهن در بدن کمک می‌کند. جهت جذب حداکثری قطره آهن در کودکان و شیرخواران، باید نوشیدنی‌های کافئین‌دار و شیر با فاصله زمانی مورد استفاده قرار گیرند. هم چنین در صورتی که کودک یا شیرخوار نیاز به دریافت داروی آنتی‌اسید (کاهنده اسید معده) دارد بایستی حتما با پزشک مشورت صورت پذیرد.

بهترین قطره آهن ایرانی بدون سیاهی دندان کودکان

بهترین قطره آهن کودکان بایستی میزان بهینه آهن المنتال روزانه کودک و شیرخوار را با یک بار استفاده فراهم کند. همچنین جهت افزایش پذیرش کودک، حداقل طعم فلزی آهن را دارا باشد. یک قطره آهن خوب دارای حداقل عوارض جانبی مربوط به آهن بوده (از جمله عوارض گوارشی) و موجب تغییر رنگ دندان کودک نمی‌شود.

قطره فروفورت کودکان (Children Ferro Fort®) با کمک به رشد جسمی و تقویت ذهنی کودک، گامی موثر برای داشتن نسلی هوشمند به حساب می‌آید.

قطره فروفورت کودکان (Children Ferro Fort®)، قطره مکمل آهن لیپوزومال ساخت شرکت داروسازی دکتر عبیدی است. این محصول با تامین بهینه نیاز روزانه آهن در

کودکان، داشتن طعمی مطلوب و عدم تغییر رنگ دندان‌ها، در پیشگیری و درمان کم‌خونی ناشی از فقر آهن کاربرد دارد.

قطره آهن فروفورت کودکان (Children Ferro Fort®) مورد تایید سازمان غذا و داروی ایران بوده و بدون نیاز به نسخه پزشک و با مشورت دکتر داروساز در داروخانه‌های سراسر کشور در دسترس قرار دارد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منابع:

داروسازی دکتر عبیدی UptoDate، Mayoclinic، دستورالعمل کشوری مکمل یاری آهن،بروشور داروی فروفورت کودکان

بیماری صرع چیست و چگونه درمان می شود؟

تومورهای مغزی

تشخیص صرع

تشخیص صرع بر اساس نتیجه معاینه و دقت پزشک، آزمایش‌های خونی، تصویربرداری از مغز مانند سی‌تی‌ اسکن، ام آر آی و نوار مغز انجام می‌شود.

نوع دیگری از بررسی به نام بررسی ویدیویی طولانی‌ مدت هم وجود دارد که در بیمارانی انجام می‌شود که به درمان مقاوم هستند یا برای درمان صرع، به جراحی نیاز دارند. بررسی ویدیویی این امکان را به پزشک می‌دهد که از نوع صرع و محل ایجاد تشنج در مغز اطمینان حاصل کند.

صرع من خوب خوب شد؟

به‌طور معمول اگر بیمار طی 10 سال گذشته تشنج نداشته و از این 10 سال، 5 سال بدون مصرف دارو، تشنجش متوقف شده باشد، می‌توان گفت که صرع بهبود یافته است.

با‌‌ این‌حال هنوز تعریف دقیق علمی در این زمینه ارائه نشده و قطع درمان دارویی فقط با صلاح‌ دید پزشک صورت گیرد.

آیا صرع یک بیماری ارثی است؟

در خانواده‌ای که صرع در یکی از فرزندان تشخیص داده می‌شود، احتمال وجود صرع در فرزندان دیگر در مقایسه با خانواده‌ای که به این بیماری مبتلا نیستند، کمی بیشتر است.

از طرف دیگر، اگر مادر یا پدر کودک صرع داشته باشند، احتمال ابتلا فرزند به بیماری کمی بیشتر است.

در نتیجه، ابتلای پدر یا مادر به صرع، دلیل منطقی و علمی برای بچه‌‌دار نشدن نیست.

درمان صرع

زمانی که تشخیص صرع قطعی می‌شود، پزشک بهترین درمان را بر اساس نوع صرع، سن، جنسیت، شغل و شرایط اجتماعی و اقتصادی بیمار آغاز می‌کند.

در بیشتر موارد، درمان با یک داروی ضد صرع آغاز می‌شود. حدود نیمی از بیماران با درمان تک دارویی کنترل می‌شوند. حدود 30 درصد از بیماران برای کنترل تشنج‌ها نیاز به درمان دو دارویی یا سه دارویی دارند و مابقی بیماران که نسبت به درمان‌های خوراکی ضد‌صرع مقاوم هستند به درمان‌های دیگری از جمله عمل جراحی نیاز پیدا می‌کنند.

علاوه بر این درمان‌ها، بیمار هم باید تمامی عادات اشتباه زندگی را تغییر دهد.

بی‌خوابی زیاد، گرسنگی طولانی‌مدت، استرس و اضطراب زیاد، عدم نوشیدن آب به مقدار کافی، مصرف مشروبات الکلی و مواد تحریک‌کننده مانند اکستازی و کوکایین، عدم پایبندی به مصرف داروهای تجویز شده در زمان مناسب و مقدار تجویز شده می‌توانند احتمال حمله تشنج را بالا ببرد

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: گروه داروسازی عبیدی

بیماریهای غده تیروئید: علائم و درمان

پرکاری تیروئید و کم کاری تیروئید).

• تیروئیدیت: بیماری‌ التهاب یا تورم تیروئید است. انواع مختلفی از تیروئیدیت وجود دارد که یکی از آنها تیروئیدیت هاشیموتو است

غده تیروئید چگونه عمل می‌کند؟

غده تیروئید شما غده کوچکی است که به طور معمول وزن آن کمتر از یک اونس بوده و در جلوی گردن واقع شده است. این غده از دو نیمه (لوب) تشکیل شده، که در امتداد نای قرار دارد و توسط نواره باریکی از بافت تیروئید (موسوم به ایسموس) به هم متصل شده است.

تیروئید دقیقا در زیر برآمدگی " سیب آدم" و یا حنجره واقع شده است. در طی رشد بدن (در داخل رحم) ریشه غده تیروئید در پشت زبان واقع است، اما به طور معمول تا قبل از تولد به جلوی گردن نقل مکان می‌کند. در برخی موارد جابجایی این غده به درستی رخ نمی‌دهد و در بالای گردن و یا حتی در پشت زبان (تیروئید زبانی) واقع می‌شود. البته این مورد بسیار نادر است. در موارد دیگر این غده ممکن است به فاصله خیلی دورتری جابجا شود. به طوری که تا قفسه سینه برسد، که این مورد نیز نادر است.

عملکرد غده تیروئید شامل جذب ید (موجود در مواد غذایی) و تبدیل آن به هورمون‌های تیروئید است. این هورمون‌ها عبارتند از: تیروکسین (T4) و تیریودوتیرونین(T3). سلول‌های تیروئید تنها سلول‌های بدن هستند که می‌توانند ید را جذب کنند. این سلول‌ها با ترکیب ید و اسید آمینه تیروزین، هورمون T3 و T4 را تولید می‌کنند. سپس این هورمون‌ها به جریان خون وارد شده و به منظور کنترل متابولیسم بدن (تبدیل اکسیژن و کالری به انرژی) به سراسر بدن انتقال می‌یابند.

تنظیم متابولیسم هر سلول در بدن وابسته به هورمون‌های تیروئید است. غده تیروئید نرمال، حدود %80 T4 و حدود 20% T3 تولید می‌کند، با این حال، "قدرت" T3 حدود چهار برابر هورمون T4است.

غده تیروئید تحت کنترل غده هیپوفیزاست، که غده‌ای کوچک به اندازه یک بادام زمینی در پایه مغز است. هنگامی که سطح هورمون‌های تیروئید (T3 و T4) بسیار پایین می‌‌آید‌، غده هیپوفیز هورمون محرک تیروئید (TSH) را تولید‌ می‌کند که باعث تحریک غده تیروئید برای تولید هورمون بیشتر می‌گردد. تحت تاثیر هورمون TSH، غده تیروئید شروع به تولید و ترشح هورمون‌های T3 و T4 کرده و در نتیجه سطح این هورمون‌ها در خون افزایش می‌یابد.

غده هیپوفیز نیز توسط غده دیگری موسوم به هیپوتالاموس تنظیم می‌شود. هیپوتالاموس بخشی از مغز است که هورمون آزادکننده TSH (موسوم به TRH) را تولید می‌سازد. این هورمون به غده هیپوفیز فرمان تحریک غده تیروئید (انتشارTSH) می‌دهد. هیپوتالاموس را می‌توان به فردی تشبیه کرد که ترموستات را تنظیم می‌کند، زیرا به غده هیپوفیز می‌گوید که تیروئید در چه سطحی باید تنظیم گردد.

رژیم غذایی کم کاری تیروئید خود پایبند باشید، هیچ گونه نگرانی در مورد عود علائم نخواهید داشت.

• ندول‌ منفرد تیروئید: تشکیل ندول‌های منفرد یا توده‌ در غده تیروئید بسیار شایع است. طبق تخمین و برآوردهای انجام شده، بیش از نیمی از جمعیت دارای یک ندول در غده تیروئید خود هستند. اکثریت این ندول‌ها خوش‌خیم هستند. معمولا" توسط بیوپسی آسپیراسیون با سوزن ظریف (FNA) ندول‌های سرطانی تعیین می‌گردد.

• سرطان تیروئید: سرطان تیروئید نسبتا" شایع است. با این حال، میزان زنده ماندن بیماران تا مدت طولانی، در حد عالی است. در برخی موارد، علائمی مانند گرفتگی صدا، درد گردن، و بزرگ شدن غدد لنفاوی در افراد مبتلا به سرطان تیروئید رخ می‌دهد. سرطان تیروئید می‌تواند هر کسی با هر سنی را مبتلا سازد، اما در زنان و افراد بالاتر از سی سال، احتمال بروز این بیماری بیشتر است.

• تیروئیدیت: این عارضه به التهاب تیروئید گفته می‌شود، که ممکن است با عملکرد غیر طبیعی تیروئید (به ویژه پرکاری تیروئید) در ارتباط باشد. التهاب می‌تواند باعث مرگ سلولهای تیروئید شود. در نتیجه تیروئید قادر به تولید هورمون‌های کافی برای حفظ متابولیسم طبیعی بدن نخواهد بود. پنج نوع تیروئیدیت وجود دارد و هر کدام از آنها نیاز به درمان خاص خود دارد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: مهرزاد غلامپوردهکی، فوق تخصص غدد متخصص داخلی.

بواسیر یا هموروئید چیست و چه درمانی دارد

بواسیر یا هموروئید به رگ‌های متورم شده در قسمت تحتانی مقعد و راست روده گفته می‌شود. زمانی که این رگ‌های کشیده شوند، تحریک خواهند شد. از آنجایی که این عارضه با گذشت زمان بدتر می‌شود، پزشکان پیشنهاد می‌کنند که به محض بدتر شدن شرایط حتما به متخصص مراجعه کنند.
اغلب افراد اطلاعات کافی در خصوص این بیماری ندارند، به همین جهت اطلاعاتی را در ادامه مقاله در اختیار شما قرار خواهیم داد.

حقایقی در رابطه با بواسیر که باید بدانید

برخی از نکات مهم در رابطه با این بیماری وجود دارد که در ادامه برای شما ذکر خواهیم کرد:
خانم‌ها در بارداری بیشتر دچار بواسیر می‌شوند.
احتمال بروز بواسیر با بالاتر رفتن سن افزایش می‌یابد.
بواسیر هنگامی رخ می‌دهد که رگ‌های اطراف مقعد متورم و بزرگ شوند.
گاهی اوقات جهت درمان بواسیر به دارو و جراحی نیاز است.

بواسیر چیست؟

منظور از بواسیر در واقع رگ‌های متورم شده در پایین‌ترین قسمت راست روده و مقعد شماست. گاهی اوقات دیواره رگ‌های خونی در این قسمت از روده به قدری نازک می شود، که رگ‌ها ملتهب و دردناک خواهند شد. به‌طور کلی بواسیر به‌عنوان یکی از مهم‌ترین دلایل خونریزی مقعدی شناخته می‌شود.
در اغلب مواقع این بیماری خودبه‌خود یا به روش‌های خانگی برطرف می‌شود و تنها در موارد معدود درمان بواسیر توسط پزشک انجام می‌گیرد.

علت بواسیر

دلایل مختلفی در ایجاد این بیماری نقش دارد که در ادامه برای شما ذکر خواهیم کرد:

بارداری

هموروئید بیشتر در خانم‌های باردار مشاهده می‌شود؛ چراکه با بزرگ‌تر شدن رحم به رگ‌های روده فشار وارد شده و منجر به تورم رگ‌ها می‌شود.

افزایش سن

بواسیر در میان بزرگسالان بین سنین 45 تا 65 سال بیشتر مشاهده می‌شود؛ اما، به این معنی نیست که جوانان و کودکان کم سن و سال دچار این عارضه‌ای نمی‌شوند.

اسهال

بواسیر می‌تواند پس از اسهال مزمن ایجاد شود.

یبوست مزمن

زمانی که برای دفع مدفوع زور می‌زنید، فشار زیادی به دیواره رگ‌های خونی وارد می‌شود.

بیش از حد نشستن

اگر به مدت طولانی یکجا بنشینید، احتمال بروز بواسیر وجود خواهد داشت.

بلند کردن اجسام سنگین

بلند کردن مداوم اجسام سنگین منجر به هموروئید در افراد می‌شود.

رابطه مقعدی

چنین رابطه‌ای منجر به بواسیر می‌شود یا در صورت وجود این بیماری اگر از مقعد رابطه وجود داشته باشد، این شرایط بدتر خواهد شد.

چاقی

چاقی مرتبط با رژیم غذایی نادرست می‌تواند منجر به بواسیر شود.

ژنتیک

گاهی اوقات تنها به‌دلیل ژنتیک، برخی از افراد این بیماری را به ارث می‌برند.

علائم بواسیر

در اغلب موارد علائم مشابهی که وجود دارد به شرح زیر است:
خونریزی بدون درد
خارش یا سوزش در ناحیه مقعد
احساس درد در ناحیه مقعد
وجود توده یا تورم در ناحیه مقعد
نشت مدفوع
این علائمی که برای شما ذکر کردیم شاید نگران‌کننده به نظر برسند؛ اما، جای نگرانی نیست و خطری شما را تهدید نخواهد کرد. در این مواقع می‌بایست به پزشک متخصص مراجعه کنید تا درمان به موقعی برای شما انجام گیرد.

انواع بواسیر

بواسیر می‌تواند به دو صورت ایجاد شود:

بواسیر داخلی

بواسیر داخلی در عمق راست روده ایجاد می‌شود و از بیرون قابل مشاهده نیست. در اغلب مواقع این نوع بواسیر بدون درد است و اکثرا خونریزی مقعدی اولین علائم این بیماری است.
زور زدن یا فشار آوردن در برخی از مواقع بواسیر داخلی را تحت فشار قرار می‌دهد که منجر به خارج شدن از مقعد می‌شود. به این حالت «بواسیر برجسته» گفته می‌شود و می‌تواند بسیار دردناک باشد.

بواسیر خارجی

بواسیر خارجی در زیر پوست اطراف مقعد ایجاد می‌شود، به همین جهت قابل مشاهده است. از آنجا که عصب‌های حساس‌تری در این قسمت از بدن وجود دارد، در حالت عادی هم دردناک است. در این صورت وارد شدن فشار هنگام دفع مدفوع ممکن است منجر به خونریزی شود.

بواسیر ترومبوز

در صورتی که خون در بواسیر خارجی تجمع پیدا کند، منجر به بواسیر ترومبوز می‌شود که علائمی همچون موارد زیر را به همراه دارد:
درد شدید
التهاب
تورم
احساس یک توده سخت در نزدیک مقعد

از کجا بفهمیم بواسیر داخلی داریم؟

همانطور که برای شما ذکر کردیم یکی از مهم‌ترین علائمی که ناشی از این نوع بواسیر مشاهده می‌شود، خونریزی مقعدی است.

هموروئید چگونه توسط پزشک تشخیص داده می‌شود؟

هر فردی که علائم ذکر شده از بواسیر را داشت، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کند. این نکته را در نظر داشته باشید سرطان روده بزرگ و مقعد هر دو می‌توانند منجر به خونریزی مقعدی شوند.
هنگامی که به پزشک مراجعه می‌کنید و علائم خود را با او در میان می‌گذارید، پزشک معاینات بدنی را انجام می‌دهد و آزمایشات لازم را جهت تایید یا عدم وجود این بیماری، از شما درخواست می‌کند. این آزمایشات ممکن است شامل معاینه «رکتال دیجیتال» باشد.

درمان هموروئید

در اغلب مواقع با اقدامات ساده و ابتدایی می‌توانید علائم ناشی از بواسیر را درمان کنید. در برخی از مواقع ممکن است نیاز به درمان با دارو باشد، در مرحله نهایی و عدم پاسخ به هیچ درمانی، بیمار نیاز به جراحی خواهد داشت.

درمان خانگی بواسیر یا هموروئید

همیشه به بیماران توصیه می‌شود هر زمانی که با بیماری یا مشکلی مواجه می‌شوند، ابتدا با راهکارهای خانگی مشکل خود را برطرف کنند، در صورت عدم درمان می‌بایست به پزشک مراجعه کنند. در ادامه همه موارد را برای شما ذکر خواهیم کرد:
علائم ناشی از بواسیر را می‌توان به روش‎های خانگی تسکین داد که این راهکارها به شرح زیر است:

پماد برای درمان بواسیر؛

کرم‌ها و شیاف‌های بدون نسخه که حاوی هیدروکورتیزون است می‌تواند برای رفع این مشکل بسیار موثر باشد. همچنین پمادهایی هستند که برای بی حسی روی پوست کاربرد دارد.

استفاده از یخ یا کمپرس آب سرد؛

استفاده از این موارد می‌تواند به رفع التهاب در قسمت آسیب‌دیده بسیار موثر باشد.

حمام آب گرم؛

حمام آب گرم می‌تواند به رفع خارش و سوزش کمک کند.

استفاده از دستمال مرطوب؛

استفاده از دستمال‌های خشک در سرویس بهداشتی می‌تواند علائم را بدتر کند، به همین جهت توصیه می‌شود به جای دستمال خشک، نوع مرطوب را انتخاب کنید.

داروی بواسیر

برخی از داروهای مسکن مانند آسپرین، ایبوپروفن و استامینوفن ممکن است درد و ناراحتی را تسکین دهد. به‌طور کلی بیشتر داروهای مربوط به بواسیر بدون نسخه به فروش می‌رسند، این موارد می‌تواند شامل پماد، مسکن یا شیاف باشد. در واقع مواردی مانند هیدروکورتیزون جهت تسکین درد و خارش بسیار موثر است.
اگر این داروها پس از یک هفته مصرف، موثر نبود بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید تا بررسی‌های جدی‌تری برای شما انجام گیرد.

درمان‌های غیر جراحی

متداول‌ترین روشی که جهت درمان بواسیر به کار گرفته می‌شود، استفاده از «رابربند» است. در واقع این روش جهت درمان سرپایی بواسیر داخلی به کار برده می‌شود، این امر موجب می‌شود تا خونرسانی قطع شود، در نهایت بواسیر کوچک یا قطع خواهد شد.
روش دیگر «اسکلروتراپی» است که این محلول به بواسیر داخلی تزریق می‌شود، در واقع این روش خونرسانی را در قسمتی که بواسیر ایجاد شده، قطع می‌کند. روش‌های دیگر از جمله «فوتو انعقاد مادون قرمز» و «انعقاد الکتریکی» دو گزینه دیگر برای درمان بواسیر هستند.

درمان‌های جراحی

در نهایت اگر هیچ یکی از روش‌های دارو درمانی و دیگر مواردی که برای شما ذکر کردیم موثر نباشد، جراحی جهت برداشتن بواسیر انجام می‌گیرد. این نوع روش درمان به عنوان «هموروئیدکتومی» شناخته می‌شود. همچنین ممکن است نوع دیگر روش درمانی برای بیمار صورت گیرد تا بواسیر پرولاپس جای خود قرار گیرد.
تمامی این روش‌ها با بیهوشی عمومی انجام می‌گیرد و در اغلب مواقع بیمار در همان روز ترخیص خواهد شد.

اقداماتی جهت پیشگیری از ایجاد بواسیر

هنگامی که مدفوع سفت نباشد، خطر ابتلا به این بیماری به شدت کاهش می‌یابد. علاوه بر این مورد روش‌های دیگری نیز وجود دارد در ادامه برای شما ذکر خواهیم کرد:

تغذیه؛

مصرف غذاهای غنی از فیبر مانند میوه، سبزیجات و همچنین غلات کامل منجر به نرم شدن مدفوع می‌شود. به همین جهت نوشیدن مایعات فراوان از خشک شدن مدفوع جلوگیری می‌کند. همچنین می‌توانید از مکمل‌های بدون نسخه جهت رفع یبوست مصرف کنید.

خودداری از فشار زیاد؛

هنگام دفع، فشار زیادی به خود وارد نکنید؛ چراکه، ممکن است فشار زیادی به رگ‌های راست روده وارد شود و مشکلات بیشتری را برای شما ایجاد کند.

استفاده از سرویس بهداشتی به‌صورت مکرر؛

افراد نباید منتظر بمانند تا در صورت نیاز به سرویس بهداشتی بروند. هرچه تعداد دفعات استفاده از سرویس بهداشتی کمتر شود، به طبع مدفوع خشک‌تر و دفع سخت‌تر خواهد شد.

فعالیت بدنی؛

نشستن یا ایستادن طولانی مدت منجر به فشار زیاد به رگ‌ها می‌شود. علاوه بر این، فعالیت بدنی منجر به حرکت مدفوع در روده می‌شود؛ بنابراین، نیاز به دفع مدفوع به‌طور منظم وجود خواهد شد.

داشتن وزنی متعادل.

در صورت داشتن اضافه وزن خطر ایجاد بواسیر نیز بیشتر خواهد شد.

عارضه‌های ناشی از بواسیر

عارضه‌های ناشی از این بیماری بسیار نادر است؛ اما، به‌طور کلی می‌تواند مشکلاتی از قبیل موارد زیر را ایجاد کند:

کم خونی؛

از دست دادن خون به‌صورت مکرر می‌تواند منجر به کم خونی شود. در واقع در این حالت به اندازه کافی گلبول قرمز سالم جهت حمل اکسیژن به سلول‌های بدن وجود ندارد.

قطع خونرسانی؛

اگر خونرسانی به بواسیر قطع شود، ممکن است احساس درد شدید در بیمار وجود داشته باشد.

لخته شدن خون.

گاهی اوقات ممکن است لخته خون در بواسیر ایجاد شود (بواسیر ترومبوزه). این عارضه خطرناک نیست؛ اما، می‌تواند منجر به درد شدید و زخم در بیمار شود. در این مواقع گاهی ممکن است نیاز به تخلیه داشته باشد.

علائم عفونت بواسیر چیست؟

امکان دارد بواسیر در برخی از افراد، آلوده شده و در نهایت منجر به عفونت بواسیر شود. در واقع زمانی که دچار عفونت بواسیر می‌شوید، علاوه بر داشتن علائم معمولی این بیماری ممکن است علائم دیگری ناشی از عفونت را مشاهده کنید، که این موارد شامل موارد زیر است:

تب
احساس درد بیشتر حتی پس از انجام درمان
قرمزی در اطراف مقعد به ویژه در قسمتی نزدیک عفونت
در صورتی که به عفونت بواسیر مشکوک هستید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید تا اقدامات لازم جهت رفع این بیماری انجام گیرد. در صورت بی توجهی به عفونت ایجاد شده ممکن است مشکلات بیشتر و خطرناکی را برای شما به همراه داشته باشد.

آیا بواسیر منجر به سرطان می‌شود؟

خیر، این بیماری با سرطان مرتبط نیست و منجر به سرطان نخواهد شد؛ اما، نکته‌ای در خصوص این مورد وجود دارد این است که علائم سرطان روده مانند علائم بواسیر است. با مراجعه به پزشک بررسی‌های لازم انجام می‌شود و تا هر یک از این موارد را رد یا تایید کند.

چه افرادی مبتلا به بواسیر می‌شوند؟

بواسیر بیماری تقریبا رایجی است که ممکن است بیش از نیمی از افراد تا 50 سالگی علائم بواسیر را تجربه کنند. هم آقایان و هم خانم‌ها می‌توانند مبتلا به بواسیر شوند، به‌طور کلی احتمال ایجاد بواسیر پس از 30 سالگی افزایش می‌یابد. بسیاری از خانم‌ها در بارداری یا پس از زایمان دچار آن می‌شوند.

آیا همه بیماران نیاز به جراحی بواسیر دارند؟

همانطور که در ابتدای مقاله برای شما ذکر کردیم انجام عمل جراحی به عنوان راه حل نهایی برای بیماران در نظر گرفته می‌شود؛ چراکه، این روش درمانی می‌تواند هزینه بیشتری داشته باشد و اقدامات تهاجمی‌تری برای بیماران انجام گیرد. خوشبختانه راهکارها و درمان‌های غیر جراحی بسیاری برای رفع بواسیر وجود دارد که می‌توان این مشکل را درمان کرد.
همچنین خودتان می‌توانید از پماد و داروهای بدون نسخه تهیه کرده و برای تسکین علائم استفاده کنید. در اغلب مواقع این بیماری به روش‌های ساده و غیر تهاجمی درمان می‌شود.

آیا درمان‌های خانگی به‌صورت طولانی مدت موثر است؟

بیماران باید این نکته را در نظر داشته باشند که روش‌های خانگی که برای بیماران در نظر گرفته می‌شود، تنها جهت رفع علائم بواسیر موثر است. در واقع راهکارهایی از قبیل استفاده از پمادهای بدون نسخه فقط منجر به تسکین علائم بواسیر می‌شود.
تنها در مواقعی درمان کلی صورت می‌گیرد که خود بیماری برطرف شود، این امر تنها با از بین رفتن بواسیر امکان‌پذیر خواهد بود. بهتر است در این خصوص با پزشک متخصص مشورت داشته باشید تا اطلاعات لازم در خصوص درمان قطعی در اختیار شما قرار دهد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: برگرفته از محتوای تولیدی سایت زایشگاه مریم

بیماری ام اس چیست؟

بیماری فلج چند گانه یا ام اس (MS) یک مشکل مغزی و نخاعی است. این بیماری می تواند علائم مختلفی را برای بیمار ایجاد کند. در اکثر موارد، در ابتدا عوارض بیماری ام اس به تناوب ایجاد شده و بر طرف می شوند. با گذشت زمان، بعضی از این علائم ماندگار شده و می توانند ناتوانی فرد را به همراه داشته باشند. هر چند هیچ درمان مشخصی برای این بیماری وجود ندارد، داروها و درمان بیماری ms به روش های مختلف می توانند تعداد دفعات عود بیماری و علائم و ناتوانی های مربوط به آن را کاهش دهند.

علائم و نشانه ها:

محلهای درگیر در ام اس

این بیماری می تواند مجموعه گسترده و متنوعی ازعلایم بیماری ام اس را برای فرد به همراه داشته باشد. بسیاری از افراد در این شرایط فقط با تعداد محدودی از این علائم مواجه می شوند و احتمال مشاهده همه این علائم در یک نفر کم و ناچیز است. علائم این بیماری معمولاً غیر قابل پیش بینی هستند. بیماری ms می تواند در هر زمان عود کرده و علائم آن در هر بار عود متفاوت باشد. علائم ایجاد شده در زمان عود بستگی به بخش یا بخش هایی از مغز یا ستون فقرات دارد که تحت تاثیر بیماری قرار می گیرند. بیمار ممکن است در این شرایط فقط یک علامت در یک عضو بدن خود داشته، یا علائم متعدد در اعضای مختلف بدن خود مشاهده نماید. این علائم به این دلیل ایجاد می شود که فیبرهای عصبی آسیب دیده فعالیت صحیح خود را متوقف می نمایند.

رایج ترین علائم این بیماری به شرح زیر هستند:

• مشکلات بینایی: اولین نشانه این بیماری برای حدود یک نفر از هر چهار نفر بیمار، ایجاد اختلال در وضعیت بینایی است. در این حالت درد در پشت چشم ها احساس شده و گاهی اوقات فرد بیمار بخشی از قدرت بینایی خود را از دست می دهد. این شرایط معمولاً فقط بر یک چشم تاثیر می گذارد. علائم چشم دیگر در این حالت می تواند شامل دید تار یا دید دوگانه باشد.

• اسپاسم عضلات و تشنج: در این شرایط ممکن است بعضی عضلات دچار اسپاسم شوند. اسپاسم معمولاً به خاطر وارد شدن آسیب به عصب هایی که پیام های مغزی را به این عضلات می رسانند، ایجاد می شود. بعضی از عضلات ممکن است در این حالت کوتاه (منقبض) و محکم شده و به این ترتیب حرکت آنها دشوار گردد. در اصطلاح به این شرایط تشنج گفته می شود.

• درد: افراد مبتلا به بیماری ام اس با دو نوع اصلی درد مواجه می شوند. درد نوروپاتیک اولین نوع دردی است که بیمار به خاطر آسیب وارد شده به فیبرهای عصبی آن را تجربه می کند. این شرایط می تواند باعث ایجاد درد به صورت تیر کشیدن یا احساس سوزش بر روی بخش های مختلف پوست شود. علاوه بر این ممکن است این آسیب دیدگی باعث حساسیت بیش از حد پوست در بعضی بخش های آن شود. نوع دیگر درد معمولاً درد اسکلتی عضلانی است که امکان مشاهده آن در عضلات آسیب دیده به خاطر اسپاسم یا تشنج وجود دارد.

• خستگی: خستگی زیاد به صورتی که میزان خستگی بیشتر از آن چیزی است که پس از انجام فعالیت های ورزشی یا بدنی انتظار آن وجود دارد، یکی دیگر از علائم این بیماری می باشد. این خستگی حتی می تواند بر وضعیت تعادل و تمرکز بیمار نیز تاثیر گذارد.

• مشکلات احساسی و افسردگی: در این شرایط بیمار ممکن است به سادگی و حتی بدون دلیل به خنده افتاده یا گریه کند. علاوه بر این، افراد مبتلا به این بیماری با علائم افسردگی یا تشویش در برخی مراحل بیماری مواجه می شوند.

سایر علائم این بیماری می تواند شامل موارد زیر باشد:

• بی حسی یا سوزش در بخش های مختلف پوست که رایج ترین نشانه از اولین عود بیماری است.
• ضعف یا فلج در بعضی عضلات که می تواند بر توانایی حرکتی فرد تاثیر منفی داشته باشد.
• ایجاد مشکل در ارتباط با حفظ تعادل و هماهنگی اعضای بدن.
• ایجاد مشکل در ارتباط با تمرکز و توجه کردن.
• لرزش یا اسپاسم بعضی عضلات.
• گیجی و حواس پرتی.
• ایجاد مشکل در دفع ادرار.
• ناتوانی در آمیزش جنسی در مردان.
• ایجاد مشکل در ارتباط با صحبت کردن.

علل بیماری ام اس

این بیماری یک اختلال خود ایمنی در بدن انسان است. این شرایط به معنی این است که سلول های سیستم ایمنی بدن که بطور عادی به باکتری ها، ویروس ها، و سایر موارد مانند آن حمله می کنند، در این بیماری به خود بدن فرد حمله می نمایند. هنگامی که بیماری فعال شود، بخش هایی از سیستم ایمنی که عمدتاً به آنها سلول های T گفته می شود، به غلاف میلین عصب که فیبرهای عصبی در مغز و ستون فقرات را در بر گرفته، حمله می کنند. این شرایط باعث ایجاد لکه های التهاب کوچک و آسیب دیدگی بر روی این غلاف می شود.

احتمالاً عوامل مشخص باعث فعال شدن سیستم ایمنی و عملکرد آن بطور نادرست می شود. یک تئوری مطرح شده در این رابطه به وجود عامل ویروسی یا سایر فاکتورهای محیطی اشاره داد. این فاکتورها می توانند بر وضعیت بعضی افراد که سیستم ایمنی آنها دارای شرایط ژنتیک خاص است، تاثیر گذاشته و باعث ابتلا به این بیماری شوند.

با ابتلا به بیماری، التهاب ایجاد شده اطراف پوسته یا غشای عصب باعث می شود فیبرهای عصبی آسیب دیده نتوانند عملکرد مناسب خود را انجام دهند و به این ترتیب علائم بیماری پیشرفت می کند. هنگامی که التهاب ایجاد شده در این پوسته توسط بدن شناسایی شود، غلاف میلین آسیب دیده ممکن است توسط بدن ترمیم شده و بهبود پیدا کند. به این ترتیب فیبرهای عصبی فعالیت خود را مجدداً آغاز می نمایند.

به هر حال، التهاب یا آسیب دیدگی مجدد می تواند جراحت های کوچک (اسکلروز) در غشای میلین ایجاد نماید و بطور دائمی باعث وارد شدن آسیب به فیبرهای عصبی شود. در بعضی افراد مبتلا به این بیماری، چند ناحیه کوچک از جراحت در مغز و ستون فقرات ایجاد می شود. این جراحت ها بعضی مواقع پلاک نامیده می شوند.

چگونگی پیشرفت بیماری

سه الگوی عمومی را می توان در افراد مبتلا به این بیماری به شرح زیر مشاهده کرد:

• علائم عود کننده و بهبود یابنده: در این حالت می توان دوره هایی را مشاهده کرده که علائم بیماری عود می کنند (زمانی که علائم به یکباره تشدید می شوند) و به دنبال آن علائم بهبود می یابند (دوره های ریکاوری). بین موارد عود بیماری، معمولاً شرایط بیمار با ثبات است و وضعیت وی بدتر نمی شود. این نوع از علائم در اکثر موارد هنگام شروع ابتلا به بیماری مشاهده می شود. حدود نیمی از افراد بیمار که با این حالت از بیماری مواجه می شوند، به تدریج به مرحله دوم پیشرفت بیماری (که در ادامه توضیح داده شده) با گذشت زمان وارد می شوند.

• پیشرفت اولیه بیماری: در این حالت علائم بیماری به تدریج تشدید شده و ادامه پیدا می کنند. به این ترتیب دیگر نمی توان دوره های بهبود یا ریکاوری را در وضعیت بیمار مشاهده کرد.

• پیشرفت ثانویه بیماری: بعضی افراد که در ابتدا با علائم عود کننده و بهبود یابنده بیماری مواجه بوده اند، به تدریج با از بین رفتن عملکرد عصبی بدن روبرو می شوند. این شرایط می تواند همراه با تشدید علائم یا بدون آن باشد. در صورتی که بیماری در این شرایط عود داشته باشد، در اصطلاح به آن نوع «پیش رونده عود کننده» گفته می شود.

راه های تشخیص

تقریباً تمام علائم این بیماری را می توان در بیماری های دیگر نیز مشاهده کرد. به همین خاطر گاهی اوقات اطمینان از ابتلا به این بیماری (در زمان عود اولیه آن) دشوار است. در نتیجه تشخیص قطعی ابتلا به بیماری اغلب تا زمانی که دو مورد حمله یا بیشتر انجام نشود، امکان پذیر نیست.

بعضی از آزمایش ها می تواند در تشخیص ابتلا به بیماری مفید بوده و ابتلای احتمالی به بیماری را نشان دهند، یا احتمالاً دلیل مشاهده علائم در بیمار را مشخص نمایند. این آزمایش ها شامل اسکن ام آر آی، پونکسیون کمری یا نخاعی (شامل نمونه بردای از مایع مغزی نخاعی در ستون فقرات)، و نیز آزمایش پتانسیل فرا خوانده (که در آن الکترودها آهسته شده اند یا وجود هر گونه الگوی غیر عادی در پالس های الکتریکی اعصاب خاص در سیستم مغزی نخاعی را کنترل می کنند) هستند.

روش های درمان

در حال حاضر، با وجودی که هیچ درمان مشخصی برای این بیماری وجود ندارد، می توان برخی از علائم بیماری را از طریق روش های درمانی خاص کاهش داد. این درمان ها بطور کلی به چهار دسته زیر طبقه بندی می شوند:

• مصرف دارو با هدف تغییر فرآیند بیماری

• استفاده از داروی استروئید به منظور کاهش موارد عود بیماری

• مصرف سایر داروها به منظور کاهش علائم بیماری

• فیزیوتراپی به منظور حداقل کردن نتایج ناشی از بیماری

• روش های درمانی جدید برای تحریک سلول های مغزی همچون مگنت تراپی و تحریک مغناطیسی مغز

دارو درمانی

داروهای مورد استفاده برای این بیماری داروهای تعدیل کننده سیستم ایمنی نامیده می شوند. این داروها به دو شکل اینترفرون بتا 1a (آونکس و ربیف) و اینترفرون بتا 1b (بتافرون)، گلاتیرامر (کوپاکسون)، ناتالیزوماب (تیسابری) و فینگولیمود (جیلنیا) موجود هستند. این داروها نمی توانند بیماری را درمان کنند و نیز برای همه افراد مبتلا به این بیماری مناسب نیستند. ناتالیزوماب درمان جدید تر برای بیمارانی است که علائم بیماری آنها پیشرفته تر و بیماری آنها فعال تر است. فینگولیمود و دیمتیل فومارات تنها قرص هایی هستند که برای این بیماری مصرف می شوند. تمام داروهای دیگر این بیماری می بایست به بیمار تزریق شوند.

استروئیدها (کورتیکواستروئید)

داروی استروئید اغلب در مواردی که عود بیماری باعث ناتوانی فرد می شود، برای بیمار تجویز می گردد. دوز بالای این دارو معمولاً در چند روز اول برای بیمار استفاده می شود. گاهی اوقات برای این کار از قرص های استروئید و گاهی مواقع از تزریق دارو داخل رگ می توان بهره گرفت. این دارو می تواند التهاب ایجاد شده در سیستم عصبی را کاهش دهد. یک دوره درمان با استروئید معمولاً می تواند دوره عود بیماری را کوتاه نماید. این شرایط به معنی اینست که در صورت عدم استفاده از این دارو، علائم بیماری با سرعت بیشتر در هنگام حمله ایجاد می شوند.

سایر درمان ها

با توجه به علائم ایجاد شده در بیمار، می توان از سایر روش های درمانی تجویز شده توسط پزشک برای بهبود این علائم استفاده کرد. برای مثال این درمان ها به شرح زیر هستند:

• داروهای ضد اسپاسم برای کاهش اسپاسم عضلانی
• داروهای مسکن که گاهی اوقات بیمار نیاز به مصرف آنها پیدا می کند. این داروها شامل انواع خاص داروهای مسکن هستند که می توانند درد نوروپاتیک بیمار را بهبود بخشند.
• داروهایی که می تواند به درمان برخی مشکلات دفع ادرار در افراد مبتلا به این بیماری کمک نمایند.
• داروهای ضد افسردگی که گاهی اوقات در صورت ابتلا به افسردگی برای بیمار تجویز می شوند.
• داروهایی که می تواند به مشکل آمیزش جنسی در مردان کمک موثر نماید.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی می تواند برای طراحی تمرین های حرکتی جهت رفع نیازهای خاص بیمار و باز گرداندن توانایی وی موثر باشد. در این حالت متخصص فیزیوتراپی می تواند انجام ورزش هایی را به بیمار توصیه نماید که در آنها تمرکز بر نواحی خاص بدن و کمک به بیمار جهت کنترل عوارض خاص بیماری می باشد.

فیزیوتراپی می تواند بسیاری از علائم این بیماری را کاهش داده و به بهبود بیمار کمک موثر نماید. این روش ها می توانند نقش موثر در موارد زیر داشته باشند:

• مشکلات حفظ تعادل بدن
• مشکلات حرکتی بدن
• احساس خستگی
• انتخاب تمرین های روزمره مناسب برای بهبود وضعیت بیمار
• تسکین درد
• بهبود ضعف
• آموزش روش های ذخیره کردن انرژی
• یادگیری روش های بهتر حرکت و انجام فعالیت های روزمره

در این حالت بیمار ممکن است فیزیوتراپی را بلافاصله پس از تشخیص بیماری شروع کرده و سپس جلسات فیزیوتراپی را در مواقع لازم دنبال کند. در اولین ملاقات، فیزیوتراپ با بیمار درباره علائم وی صحبت کرده و وضعیت انجام فعالیت های مختلف توسط وی را بررسی می نماید. در ادامه فیزیوتراپ می تواند با توجه به شرایط بیمار تمرین های مناسب را برای وی تجویز کرده و نحوه انجام این تمرین ها در خانه را به بیمار آموزش دهد.

در جلسات بعدی فیزیوتراپی موارد زیر به بیمار آموزش داده می شود:

• تمرین های کششی به منظور پیش گیری یا کاهش اسپاسم عضلات
• انجام حرکت های تقویت عضلات
• تمرین های دامنه حرکتی همچون تقویت و خم کردن دست ها و پاها
• نکات لازم توجه به منظور جلوگیری از زمین خوردن

فیزیوتراپ همچنین می تواند برای بیمار یک برنامه بدن سازی تجویز کند که برای تقویت عضلات و اهداف درمانی وی مناسب باشد. اکثر متخصصان فیزیوتراپی می توانند از جلسات درمانی بیشتر به منظور کمک به بیمار در راستای دستیابی به اهداف مورد نظر همچون غلبه بر مشکل کشیده شدن پا بر روی زمین که می تواند قدم زدن بیمار را آهسته و دشوار نماید، استفاده نمایند.

مگنت تراپی

مگنت تراپی یک روش درمان بی خطر و غیر تهاجمی است که در آن از میدان های مغناطیسی برای اهداف درمانی استفاده می شود. در مگنت تراپی از سیگنال های مغناطیسی برای تاثیرگذاری بر سلول های آسیب دیده و تحریک ترمیم مجدد آنها استفاده می شود.

با توجه به اینکه همه مولکول ها، سلول ها و اندام ها از خود امواج مغناطیسی آزاد می کنند و به همین خاطر به میدان های مغناطیسی حساس هستند، این روش درمانی می تواند بر ماهیت الکترو مغناطیسی اجزای بدن تاثیر گذارد. به این ترتیب میدان های مغناطیسی می توانند بر بسیاری از فرآیندهای شیمیایی و فیزیولوژیک بدن تاثیر گذاشته و آنها را بهبود بخشند.

قدرت میدان مغناطیسی بطور معمول با اصطلاح «گوس» یا «تسلا» توصیف می شود. یک تسلا برابر با 10،000 گوس است. مگنت تراپی در اکثر مواقع در دامنه 200 تا 10،000 گوس بر روی بیمار انجام می شود. مطالعات انجام شده در این حوزه نشان می دهند پالس های میدان الکترو مغناطیسی می توانند برخی از علائم بیماری ام اس همچون خستگی، مشکلات ادراکی، مشکلات دفع ادرار، درد، مشکلات راه رفتن، و بطور خاص تشنج را بهبود بخشند.

مطالعات انجام شده نشان می دهند پالس های حوزه الکترو مغناطیسی هر چند بیماری ام اس را درمان نمی کنند، با این وجود می توانند برخی از علائم بیماری ام اس را بهبود بخشند. به این ترتیب، مگنت تراپی می تواند کیفیت زندگی فرد را بدون عوارض جانبی معمول در سایر روش های درمانی همچون مصرف دارو، بهبود بخشد..

تحریک مغناطیسی مغز

تحریک مغناطیسی مغز در ام اس

تحریک مغناطیسی مغز یک شکل از روش های درمانی تحریک مغزی است. در این روش از پالس های مغناطیسی به جای الکتریسیته به منظور فعال کردن بخش های مختلف مغز استفاده می شود. این روش درمانی عمدتاً برای بیمارانی استفاده می شود که در نتیجه بیماری دچار افسردگی حاد شده و به داروهای ضد افسردگی واکنش مناسب نشان نمی دهند. این روش بطور بالقوه می تواند باعث کاهش خستگی و افسردگی در بیماران مبتلا به ام اس شود. در طول درمان، پزشک یک ابزار الکترو مغناطیسی در برابر پیشانی بیمار قرار می دهد. این ابزار می تواند پالس های مغناطیسی را به نواحی هدف در مغز هدایت کند. انجام این کار می تواند تحریک الکتریکی در سلول های عصبی خاص را به همراه داشته باشد. بطور معمول یک جلسه تحریک مغناطیسی مغز به کمتر از یک ساعت زمان نیاز دارد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: طب توانبخشی فروغ

برای آگاهی خود در زمینه انتخاب گزینه مناسب برای رفع نارسایی قلبی حتما این مقاله در بخوانید

آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی ممکن است دو اصطلاح پزشکی ترسناک به نظر برسند، اما باید بدانید این دو فرایند پزشکی در در بسیاری از مواقع شما را از خطرات جدی قلبی و انجام جراحی های سنگین قلبی، مصون نگه می دارند. اما ببینیم تفاوت آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی در چیست؟

تفاوت آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی

از آنجایی که آنژیوپلاستی و آنژیوگرافی با هم اشتباه گرفته می شوند ما به تعریف هر کدام بصورت جداگانه پرداخته ایم تا تفاوت مشخص باشد.

آنژیوگرافی چیست؟

اگر شما یکی از میلیون ها نفری باشید که دارای آنژین (درد قفسه سینه) یا بیماری شریان کرونری (باریک شدن یا انسداد شریان های قلب) هستید، شما در معرض خطر حمله قلبی قرار دارید. برای کاهش خطر حمله قلبی، پزشک شما ممکن است آنژیوگرافی توصیه کند.

آنژیوگرافی، بررسی رگهای خونی شریانی برای ردیابی هر گونه انسداد در جریان خون می باشد. این آزمایش از اشعه ی ایکس برای ترسیم “نقشه ی مسیر” رگ های خونی و شریان ها در قلب استفاده می کند و در عین حال اطلاعات زیادی را درباره ی عملکرد قلب، فشار خون و سطح اکسیژن در خون فراهم می کند.

استنت گذاری قلبی صورت میپذید.

عوارض آنژیوگرافی

عوارض جانبی آنژیوگرافی معمولاً محدود به کبودی یا زخم در طول چند هفته بعد می باشند، گرچه، این روش می تواند چندین عوارض جدی مانند واکنش منفی به ماده کنتراست، سرگیجه یا تنگی نفس، حمله قلبی یا آسیب کلیوی ناشی از خونریزی داخلی داشته باشد. در بیشتر موارد، حتی عوارض جانبی جدی مربوط به آنژیوگرافی نیز موقتی و قابل درمان هستند.

آنژیوگرافی، معمولاً در بیمار مبتلا به آنژین برای شناسایی گرفتگی شریان ها (آترواسکلروز) که می تواند منجر به حمله یا سکته قلبی شود، انجام می شود. آنژیوگرافی، همچنین برای برنامه ریزی روشهای تهاجمی برای گشادکردن رگ های خونی باریک یا مسدود شده، برای شناسایی بیماری شریانی محیطی و تشخیص انسداد در خونرسانی به کلیه ها یا ریه ها (که می تواند منجر به آمبولی ریوی شود) استفاده می شود.

آنژیوپلاستی چیست؟

جراح، پس از آنژیوگرافی، بسته به شدت هر انسداد، ممکن است تصمیم بگیرد که به منظور جلوگیری از انجام یک جراحی بزرگ، آنژیوپلاستی انجام دهد. متخصص قلب در طول روش آنژیوپلاستی، مانند آنژیوگرافی، یک کاتتر را وارد انسداد شریانی می کند و آن را با استفاده از اشعه ی ایکس هدایت می کند، سپس یک بالون قابل باد شدن را در ناحیه مسدود شده قرار می دهد.

بالون، حاوی آبی است که فشار آن از سطح فشار خون بالاتر است، بنابراین انسداد را باز می کند و باعث می شود که خون دوباره درون شریان جریان پیدا کند. این رویکرد معمولاً به آنژیوپلاستی بالون معروف است. گرچه، اگر در برخی موارد، آنژیوپلاستی موفقیت آمیز نباشد، جراح عروق ممکن است از استنت (داربستی که معمولاً از فلز یا مواد دیگر ساخته می شود) استفاده کند تا بتواند دیواره شریان را برای افزایش جریان خون بازتر نگه دارد.

آنژیوپلاستی، مانند آنژیوگرافی، یک روش ایمن با عوارض جانبی اندک می باشد. با این حال، این فرایند خطر آسیب رگ خونی و در موارد نادر، جراحی اضطراری را به همراه دارد.

عوارض آنژیوپلاستی

عوارض دیگر آنژیوپلاستی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• باریک شدگی شدید رگ که باز کردن آن با استفاده از بالون، علی رغم تلاش های زیاد غیر ممکن باشد.
• گرفتگی مجدد رگ در زمانی که از استنت استفاده نشده است.
• حمله قلبی
• مشکلات کلیوی
• ضربان قلب نامنظم

اگر شما از چندین انسداد شریانی رنج می برید یا بیماری های دیگری مانند دیابت دارید، پزشک ممکن است جراحی بای پس شریان کرونری را توصیه کند، که در آن یک رگ خونی از قسمت دیگری از بدنتان به طرف محل مسدود شده ی شریان هدایت می شود. پس از انجام موفقیت آمیز رویکرد آنژیوپلاستی، ریکاوری معمولاً یک ساعت طول می کشد، پس از آن می توانید از بیمارستان ترخیص شوید.

متخصص قلب برای جلوگیری از انسداد های دیگر در آینده، داروهای رقیق کننده خون را پیشنهاد می کند. با پزشک مشورت کنید تا اطلاعات بیشتری را درباره ی مزیت های آنژیوگرافی یا آنژیوپلاستی و خطرات احتمالی آنها به دست آورید.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:نادر افشاری متخصص قلب ودعروق

آشنایی با مراکز درمانی مدرن و مجهز کمک شایانی به فرایند تشخیصی و درمانی شما برای مقابله با نارسایی و مشکلات قلبی و عروقی خواهد شد یکی از کارآمدترین بیمارستانهای ایران درحیطه ارتقاء سلامت و بهبود زندگی بیماران قلبی عروقی بیمارستان قلب شهید رجایی تهران است در این بخش در ادامه مقاله قبلی و در راستای تکمیل آن شما را دعوت به مطالعه این مقاله می کنم.

قبلا گفته شد آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی چه تفاوت هایی دارند حال به

بخش آنژیوگرافی بزرگسالان می پردازیم

این بخش با داشتن تجهیزات پزشکی منحصر به فرد و استفاده از متخصصین اینترونشنال کاردیولوژیست، یکی از قطب های علمی کشور به شمار می رود.

این بخش دارای پنج اتاق آنژیوگرافی بزرگسال بوده و در حال حاضر سالانه بیش از 15322 مورد عملیات درمانی در بیش از 20 نوع اینترونشن مختلف انجام داده و توانسته گام های مثبتی در پیشرفت و ترقی اقدامات مداخله ای (Invasive) بردارد. همچنین این بخش دارای دستگاه اکوکاردیوگرافی داخل عروقی (IVUS) بوده که در نوع خود در کشور بی نظیر است.

ازخدمات این بخش می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- آنژیوگرافی عروق قلب، مغز و پریفرال (عروق محیطی)

- آنژیوپلاستی

- والولوپلاستی

- بستن مجرای VSD,ASD و PDA

- بیوپسی قلب

- پریکاردیوسنتز، آسپیریشن ترومبو آمبولی پولمونر

- T.A.V.I و EVAR

- پیس میکرهای موقت، فلوروسکپی دریچه های قلب

بخش آنژیوگرافی اطفال

این بخش با داشتن تجهیزات پزشکی منحصر به فرد و استفاده از متخصصین اینترونشنال کاردیولوژیست کودکان، یکی از قطب های علمی کشور به شمار می رود.

این بخش دارای دو اتاق آنژیوگرافی اطفال بوده و در حال حاضر بیش از 2089 عملیات درمانی برای اطفال در بیش از 20 نوع اینترونشن مختلف انجام داده و توانسته گامهای مثبتی در پیشرفت و ترقی اقدامات مداخله ای بردارد.

از خدمات این بخش می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- آنژیوگرافی عروق محیطی، مغز و Congenital

- والولو پلاستی پولمونر و آئورت

- بستن مجرای VSD , ASD ,PDA با کویل و آمپلاتزر

- ترمیم کوآرکتاسیون آئورت با بالن و استنت

- بیوپسی قلب و کت راست

کاتترگذاری قلبی (سوندگذاری قلبی)

پزشکان از کاتترگذاری قلبی برای انجام بررسی‌ها و آزمایشات زیادی بر روی قلب و رگهای خونی استفاده می‌کنند. کاتترگذاری روشی تهاجمی است که در آن کاتتر(یک لوله بلندونازک) وارد بدن می‌شود. برای کاتترگذاری قلبی، معمولا در ناحیه کشاله ران یک سوراخ کوچک ایجاد می‌شود تا پزشک بطورمستقیم به سرخرگ یا ورید دسترسی داشته باشد.کاتتر از طریق یک رگ خونی به سمت قلب هدایت خواهد شد. برخی از بررسی‌ها و درمان‌ها را می‌توان از طریق تزریق مواد (مانند مواد حاجب) یا هدایت ابزار درمانی از طریق کاتتر انجام داد.
کاتترگذاری قلبی روشی است که در آن با وارد کردن یک ماده حاجب یددار می‌توان آنژیوگرافی کرونری (تصویربرداری از داخل سرخرگ‌های کرونری)، ونتریکولوگرافی (تصویربرداری از داخل بطن‌ها که به منظور درمان برخی بیماری‌های دریچه‌ای قلب یا بیماری‌های عضله قلب انجام می‌شود)، و یا مطالعات الکتروفیزیولوژی (یک ارزیابی از فعالیت الکتریکی قلب) را انجام داد. انواع تخصصی آنژیوگرافی‌ها را می‌توان از طریق کاتترگذاری انجام داد و اطلاعاتی درباره رگ‌های خونی محیطی و سرخرگ‌های درون ریه‌‌ها (آنژیوگرافی ریوی) به دست آورد. همچنین می‌توان برای بررسی نواقص مادرزادی قلب و ارزیابی فشارخون قسمت‌های مختلف قلب ازکاتترگذاری قلبی استفاده نمود.
بررسی‌های کمتر تهاجمی و ارزان‌تر (مانند اکوکاردیوگرافی و اسکن هسته‌ای) اطلاعات بسیار زیادی فراهم می‌نمایند، اما تنها کاتترگذاری قلبی است که برخی از مشکلات خاص را مشخص می‌کند. همچنین ممکن است بعد از بقیه بررسی‌ها به منظور تایید نتیجه آنها، کاتترگذاری قلبی انجام شود. همچنین پزشکان برای تشخیص التهاب یا بررسی پس زدن بافت قلب بعد از عمل پیوند، می‌توانند از طریق کاتتر قلبی از ماهیچه قلب بیوپسی (نمونه برداری از بافت) تهیه کنند.

کاتترگذاری انتخابی قلبی

برای کاتترگذاری قلبی به منظور انجام یک تست تشخیصی مثل آنژیوگرافی یا سایر دلایل غیر اورژانس، شما باید به یک بیمارستان مراجعه نمایید. این بررسی در بیمارستان به عنوان یک عمل سرپایی انجام می‌شود. کاتترگذاری قلبی، بررسی رایج و متداولی است، اما از آنجایی‌که یک روش تهاجمی محسوب می‌شود ممکن است خطراتی نیز داشته باشد. اگر پزشک فکر کند که اطلاعات حاصل از آنژیوگرافی به میزان خطر آن می‌ارزد، این بررسی را درخواست خواهد نمود. قبل از انجام آنژیوگرافی با پزشک خود صحبت کنید و دغدغه‌های خود را با وی درمیان بگذارید. برخی از افراد دچار عوارضی مانند کبودشدگی، بی‌حسی موقتی یا خونریزی در محل ورود کاتتر خواهند شد، اما این عوارض بسیار نادرند. برخی از افراد نیز نسبت به ماده حاجب حاوی ید حساسیت دارند.
عوارض خطرناک‌تری مانند تحریک حمله قلبی، سکته مغزی یا یک آریتمی (بی نظمی ضربان قلب) بسیار نادرترند و معمولا در افرادی رخ می‌دهندکه از قبل به شدت بیمار بوده‌اند. توجه داشته باشید که از شما به خوبی مراقبت شده و در تمام مراحل بررسی روش‌های استریل رعایت خواهند شد.

نحوه انجام آنژیوگرافی

قبل از کاتترگذاری قلبی با پزشک خود راجع به داروهای مصرفی خودتان حتماً گفتگو کنید، شاید لازم باشد که مصرف برخی از آنها، بویژه رقیق‌کننده‌های‌خون یا ضد‌انعقادها را چند روز قبل از آنژیوگرافی، متوقف کنید. تهیه فهرستی مکتوب از داروهای مصرفی همراه با مقدار مصرفی (دوز) آنها، کار بسیار عاقلانه‌ای است به این ترتیب پزشکان و تکنسین‌ها دقیقا می‌فهمند که چه داروهایی مصرف می‌کنید.
به شما گفته می‌شود که از نیمه شب قبل از آنژیوگرافی چیزی نخورید و نیاشامید. اگر مبتلا به دیابت هستید، با پزشکتان درباره نحوه مصرف غذا و انسولین قبل از آنژیوگرافی صحبت کنید. اگر به ماده حاجب حاوی ید حساسیت دارید، روز قبل از آنژیوگرافی داروهای دیگری دریافت می‌کنید و درست لحظاتی قبل از انجام آنژیوگرافی به شما استرویید تزریق می‌شود.
در روز کاتترگذاری، آماده‌سازی و آنژیوگرافی روی هم رفته 2 تا 3 ساعت طول می‌کشد و پس از آن شما چندین ساعت، در اتاق ریکاوری (برگشت به حالت طبیعی) تحت کنترل خواهید بود. ممکن است قبل از انجام این بررسی از شما آزمایش‌های خون، نوار قلب و تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس از قفسه سینه گرفته شود. آنژیوگرافی در آزمایشگاه کاتترگذاری یا کت لب انجام خواهد شد. به یک دستگاه مونیتور قلب وصل خواهید شد و کاف فشارسنج به بازوی شما وصل خواهد شد. یک راه وریدی در بازوی شما تعبیه خواهد شد و مقداری داروی آرام‌بخش دریافت خواهید کرد تا در طول آنژیوگرافی آرام باشید.
پرستار، کشاله ران شما یعنی جایی‌که قرار است کاتتر وارد شود را ضدعفونی و در صورت لزوم اصلاح خواهد کرد. سپس پزشک در آن ناحیه یک ماده بی‌حس کننده موضعی تزریق خواهد کرد. بدین ترتیب دیگر دردی احساس نخواهید کرد. سپس پزشک پوست را برای وارد کردن کاتتر به داخل سیاهرگ یا سرخرگ با یک سوزن اختصاصی سوراخ خواهد کرد و کاتتر را از طریق رگ خونی به سمت قلب هدایت خواهد کرد. در طول این فرایند، شما هیچ دردی حس نخواهید نمود. در طول آنژیوگرافی بیدار خواهید بود و پزشک در حین عمل توضیحات لازم را به شما خواهد داد.
پزشک کاتتر را از طریق سرخرگ وارد بدن می‌کند و به سمت قلب می‌فرستد. سپس هرچیزی که قرار است وارد بدن شود (ماده حاجب، ابزارآلات درمانی و...)، از طریق کاتتر منتقل می‌شود. ممکن است پزشک به منظور بررسی نواحی مختلف، بیش از یک کاتتر وارد بدن کند. طیف وسیعی از مواد و لوازم را می‌توان برای هدایت نوک کاتتر، گرفتن نمونه های خونی، تزریق رنگ‌ها، اندازه‌گیری فشار در حفرات مختلف قلب و انجام سایر آزمایش‌های لازم، از طریق کاتتر وارد بدن نمود. بسته به کاری که برروی شما انجام می‌شود ممکن است احساس سرخ شدن، تهوع مختصر یا تپش قلب کنید. توجه داشته باشید که این احساسات عادی‌اند. بنابراین در صورت وقوع آنها احساس نگرانی نکنید. پیشاپیش از پزشک خود بپرسید که در طی کاتترگذاری چه انتظاری باید داشته باشید. اگر دچار هرگونه درد در قفسه سینه بشوید، بلافاصله به پزشک خود خبر دهید.
بعد از اتمام آنژیوگرافی، کاتتر و راه وریدی برداشته خواهند شد. برای جلوگیری از هرگونه خونریزی، پزشک یا پرستار محل کاتتر را به آرامی فشار می‌دهند که ممکن است کمی ناراحت کننده باشد و سپس آن را بانداژ می‌نمایند.
بعد از اتمام آنژیوگرافی شما را به اتاق ریکاوری می‌برند و بر روی ناحیه کاتترگذاری به مدت 15 دقیقه یا بیشتر به آرامی فشار می‌دهند. در برخی افراد، برای ترمیم سرخرگ باید از بخیه یا ابزارهای خاصی استفاده کرد. باید سعی کنید دراز بکشید و پاهایتان را به مدت چند ساعت دراز کنید. یک پرستار میزان ضربان قلب و فشارخونتان را کنترل خواهد نمود. به محض از بین رفتن تاثیر داروهای بی‌هوشی و کنترل خونریزی احتمالی، ترخیص خواهید شد.
فرد دیگری باید شما را به منزل برساند. در خانه حداقل به مدت 6 تا 8 ساعت اندام تحتانی خود (یا بازوی خود را اگر کاتترگذاری از طریق آن انجام گرفته است) را استراحت مطلق بدهید. نباید به مدت 48 تا 72 ساعت زیاد تقلا کنید یا چیزهای سنگین بلند کنید، اما می‌توانید کارهای معمولی خود را انجام دهید. ممکن است به شما گفته شود که برای دفع ماده حاجب از بدنتان مایعات زیادی بنوشید.

نحوه تفسیر نتایج

ازکاتتر قلبی می‌توان هم به عنوان یک ابزار تشخیصی و هم به منظور درمان استفاده کرد. شایع‌ترین کاربرد تشخیصی آنژیوگرافی بررسی آناتومی قلب به ویژه سرخرگ‌های کرونری آن می‌باشد. از طریق عکس‌برداری در طول کاتترگذاری قلبی، پزشکان انسداد رگ‌های خونی را تشخیص می‌دهند و همچنین اندازه و موقعیت انسدادها را مشخص می‌کنند. گزینه‌‌های درمانی برای انسداد سرخرگ‌های کرونری عبارتند از درمان دارویی و پیروی از شیوه سالم زندگی، جراحی، و یا درمان در حین انجام آنژیوگرافی. برای مثال پزشک در صورت رویت پلاک در داخل سرخرگ‌ها، آنژیوپلاستی بالونی را ممکن است به عنوان بخشی از کاتترگذاری در قلب به منظور تسهیل گردش خون انجام دهد. علاوه بر این، پزشک ممکن است برای بهبود گردش خون در یک سرخرگ مسدود از استنت (فنر) استفاده نماید. اگر بعد ازکاتترگذاری مشخص شود که رگ‌های خونی شما نیاز به بازسازی با استفاده از عمل جراحی دارند، پزشک با شما درباره جراحی پیوند بای‌پس سرخرگ کرونری قلب صحبت خواهد کرد. جراح قلب در برنامه‌ریزی درمان جراحی، از اطلاعات حاصل از تصاویر بدست آمده در طی آنژیوگرافی استفاده خواهد کرد.

آنژیوگرافی (رگ نگاری)

آنژیوگرافی یک روش تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس می‌باشد. در این روش یک ماده حاجب وارد قلب یا رگ‌های خونی می‌شود. به منظور انجام یک آنژیوگرافی، پزشک یک کاتتر قلبی را وارد بدن شما خواهد کرد. نوک این کاتتر به سمت بطن چپ و یا به سمت مدخل سرخرگ کرونری هدایت خواهد شد. سپس یک ماده حاجب یددار به بدن تزریق می‌شود تا پزشک بتواند جریان خون را در درون این ساختارها مشاهده نماید. برخی افراد نسبت به رنگ حاوی یُد حساسیت دارند. وقتیکه این رنگ وارد بطن چپ می شود، ممکن است شما احساس گرما بکنید.
آنژیوگرافی نحوه پمپاژکردن قلب، شکل قلب و قسمت‌های داخلی قلب را نشان می‌دهد و همچنین نشان می‌دهد که آیا عدم کارکرد صحیح دریچه‌های قلبی منجر به تنگی یا نارسایی دریچه شده است یا خیر؟
اگر ماده حاجب وارد سرخرگ‌های کرونری قلب بشود، آنژیوگرفی نشان می‌دهد که آیا تنگ شدگی یا انسداد این سرخرگ‌ها باعث کاهش یا قطع جریان خون شده است یا خیر؟
انجام کاتترگذاری تشخیصی و تهیه آنژیوگرام در حدود 1ساعت وقت لازم دارد، ولی شما باید بیشتر یا تمام یک روز را صرف انجام این بررسی نمایید. بعد از انجام این بررسی باید استراحت کنید تا آثار ماده بی‌هوشی از بدن شما محو شود. باید مایعات زیادی بنوشید تا به دفع ماده حاجب از بدن کمک نمایید.



آنژیوپلاستی

استفاده از داروها و تغییرات سالم در شیوه زندگی همیشه برای پیشگیری از حمله قلبی کافی نیستند. فردی که با آنژین شدید یا حمله قلبی به بیمارستان مراجعه می‌کند، احتمالا دارای یک یا چند سرخرگ کرونری کاملاً مسدود شده می‌باشد. اولویت نخست، برقراری سریع و دوباره جریان‌خون می‌باشد و اقدام بعدی تلاش برای کاهش میزان خطر وقوع یک حمله قلبی دیگر است. میزان خطر به خصوص زمانی بیشتر می‌شود که فعالیت پمپاژ قلب در اثر انسداد سه یا چند سرخرگ کرونری و یا انسداد سرخرگ کرونری اصلی سمت چپ (که خون عضلات بطن چپ قلب را تامین می‌نماید) دچار اشکال شود. آنژیوپلاستی یا آنژیوپلاستی بالونی روشی است که یک سرخرگ مسدود شده را از طریق فشار دادن پلاک به دیواره‌های سرخرگ، باز می‌کند. آنژیوپلاستی کرونری داخل مجرایی از طریق پوست (PTCA) نام دیگر آنژیوپلاستی می‌باشد. این روش از طریق وارد کردن یک کاتتر در یک سرخرگ (معمولا درکشاله‌ران) و عبور آن از آئورت به سمت قلب انجام می‌شود. وقتیکه این بالون به محل انسداد رسید، به منظور فشار دادن به پلاک و گشاد نمودن مجرای سرخرگ باد می‌شود.
با بازکردن یک سرخرگ، آنژیوپلاستی بطور موثری درد آنژین را تسکین داده و میزان آسیب وارده به قلب را کاهش می‌دهد. آنژیوپلاستی ممکن است به عنوان روشی اورژانسی در فردی انجام شود که در حین حمله قلبی به بیمارستان مراجعه نموده است. همچنین ممکن است آنژیوپلاستی به صورت غیراورژانسی برای تسکین علایم آنژین قلبی یا پیشگیری از حمله قلبی انجام شود.
در بیشتر مواردِ آنژیوپلاستی (70 تا 90درصد موارد) پزشک یک استنت (فنر یا وسیله‌ای برای حمایت از دیواره‌های سرخرگ از درون) را داخل سرخرگ تعبیه خواهد کرد. برخی از استنت‌ها (فنرها) توسط داروهایی پوشانده می‌شوند که به کاهش میزان خطر تشکیل لخته خون کمک می‌نمایند. دلیل اینکه استنت‌ها در برخی افراد کارگذاشته نمی‌شوند، موقعیت و نوع ضایعه می‌باشد.
هدف اصلی از تعبیه یک استنت، کاهش احتمال تنگ شدن مجدد سرخرگ در همان محل می‌باشد، که به این فرآیند تنگی‌مجدد گفته می‌شود (صفحه272را ملاحظه بفرمایید). تنگی مجدد در حدود40درصد افرادیکه فقط از آنژیوپلاستی استفاده می‌کنند و تنها در 20درصد افرادیکه از آنژیوپلاستی و استنت‌گذاری توام استفاده می‌کنند، دیده می‌شود. بنا به دلایل نامشخص، افراد مبتلا به دیابت (بیماری قند خون) در معرض خطر بیشتر تنگی مجدد قرار دارند.
اگر پزشک استفاده از آنژیوپلاستی را به شما پیشنهاد نماید، ابتدا قبل از انجام آنژیوپلاستی ممکن است از شما یک عکس قفسه سینه با استفاده از اشعه ایکس، یک نوارقلب و آزمایش‌های خونی گرفته شود. شما و پزشکتان می‌توانید درباره موارد زیر بحث کنید: اینکه چرا آنژیوپلاستی برای شما لازم است؟ آنژیوپلاستی چگونه انجام می‌شود؟ چه انتظاراتی می‌توانید از آن داشته باشید؟
حتما درباره داروهای مصرفی خود به پزشک اطلاعات لازم را بدهید. پزشک ممکن است از شما بخواهد که مصرف آنها (به ویژه ضدپلاکت‌ها و داروهای ضدانعقاد) را قبل از آنژیوپلاستی متوقف کنید. همچنین ممکن است از شما بخواهد که بعد از نیمه شب قبل از آنژیوپلاستی چیزی نخورید و نیاشامید. اگر مبتلا به دیابت (بیماری قند خون) هستید، با پزشکتان به دقت درباره میزان داروها و غذای مصرفی خود صحبت کنید، چون هریک از این عوامل برمیزان قندخون شما تاثیر می گذارند.

آنژیوپلاستی بالونی

جهت انجام آنژیوپلاستی پزشک کاتتری را که دارای یک بادکنک (بالون) در نوک آن می‌باشد، وارد رگ خونی نموده و آن را به سمت سرخرگ کرونری دچار انسداد می‌راند. سپس بادکنک را در محل انسداد باد می‌کند تا پلاک را به سمت دیواره سرخرگ فشرده سازد. این فرآیند به سرعت جریان خون عضلات قلب را با هزینه و خطر نسبتا کمی برمی‌گرداند.

نحوه انجام آنژیوپلاستی

معمولا آنژیوپلاستی در یک آزمایشگاه کاتترگذاری قلبی انجام می‌شود، به این آزمایشگاه "کت لَب" گفته می‌شود. بر روی قفسه سینه شما الکترودهایی قرار می‌گیرند و به این ترتیب به یک دستگاه مونیتور قلب وصل می‌شوید تا قلب شما در حین آنژیوپلاستی کنترل شود. نیاز به بی‌هوشی عمومی نیست، ولی یک داروی آرام‌بخش داخل عروقی به شما تزریق می‌شود. کشاله
ران شما (یا گاهی بازو) که کاتتر از آن وارد بدن خواهد شد، اصلاح و ضدعفونی شده و سپس با استفاده از دارو بی‌حس می‌شود. بعد از بی‌حس شدن این قسمت از بدن، دیگرهیچ دردی را در طول آنژیوپلاستی حس نخواهید کرد، ولی در عین حال بیدار و هوشیارخواهید بود.
پزشک سرخرگ مناسب را پیدا کرده و کاتتر (یک لوله نازک) را از طریق پوست وارد آن می‌کند. او کاتتر را از طریق سرخرگ به سمت آئورت و از آنجا به سمت قلب می‌فرستد، که می‌توان مسیر عبور آن را در مونیتور مشاهده نمود. وقتیکه کاتتر در مدخل سرخرگ کرونری قرارگرفت، یک ماده حاجب تزریق می‌شود تا پزشک بتواند از سرخرگ‌ها عکس گرفته (آنژیوگرام، صفحه225 را ملاحظه بفرمایید) و در صورت وجود هرگونه تنگی در مسیر خون سرخرگ کرونری، آنرا تشخیص دهد. بعد از بررسی اندازه و وسعت انسداد، پزشک ممکن است یک وسیله بالونی شکل را وارد بدن نموده و آنرا به سمت محل انسداد هدایت کند و سپس بالون را در برابر دیواره‌های سرخرگ باد نماید. بالون باد شده به مدت دو دقیقه در محل دچار تنگی نگهداری می‌شود و سپس بادش خالی می‌شود. در صورت لزوم پزشک بارها این کار را تکرارمی‌کند. در صورت رضایت‌بخش بودن نتایج، بالون خالی شده و کاتتر از بدن خارج می‌شود.

نحوه کارگذاشتن استنت‌ها

استنت (فنر) یک قطعه لوله‌ای شکل است که از بافت سیمی مارپیچی شکل ساخته می‌شود. استنت بر روی بالون در نوک کاتتر قرار می‌گیرد و به سمت سرخرگ کرونری دچار انسداد هدایت می‌شود. سپس بالون باد می‌شود و استنت متسع شده و در محل انسداد قفل می‌شود و به منزله حائلی رگ را باز نگه می‌دارد. باد بالون خالی شده و کاتتر خارج می‌شود، ولی استنت در محل باقی می‌ماند. ظرف چند هفته، بافت‌های جدیدی بر روی سطح استنت تشکیل می‌شوند، بطوریکه سطح داخلی سرخرگ‌ها کاملا صاف و صیقلی می‌شود. استنت‌گذاری ممکن است به تنهایی هم انجام شود، اما معمولا همراه با آنژیوپلاستی انجام می‌شود. پزشک ممکن است در طی یک آنژیوپلاستی، بر روی چندین سرخرگ مسدود شده اقدام نماید.

بعد از آنژیوپلاستی

معمولا یک آنژیوپلاستی بین 45 دقیقه تا بیش از 2 ساعت طول می‌کشد. بعد از اتمام آنژیوپلاستی و برداشتن کاتتر، پزشکان یا پرستاران با اعمال فشاردستی (و یا استفاده از دستگاه‌های مخصوص اعمال فشار) به مدت بیست دقیقه یا بیشتر در محل ورود کاتتر جلوی خونریزی را می‌گیرند و سپس محل را بانداژ می‌کنند. ممکن است تا زمانی‌که داروی آرام‌بخش در بدن‌تان وجود دارد، احساس خواب‌آلودگی نمایید. ممکن است از شما خواسته شود که پس از آنژیوپلاستی درحدود 8 ساعت در کمال آرامش دراز بکشید. یک پرستار مرتب قلب و فشارخونتان را بررسی کرده و نیز محل ورود کاتتر را به طور مرتب از نظر نشانه‌های خونریزی بیش از حد و نیز صدمه به خون‌رسانی سرخرگ کنترل می‌کند. ممکن است پس از آنژیوپلاستی یک تا دو روز در بیمارستان بستری شوید.
باید با یکی از دوستان یا اعضای خانواده‌تان هماهنگ کنید تا شما را پس از آنژیوپلاستی به خانه برساند. شما تا چند روز پس از آنژیوپلاستی نباید خودتان رانندگی کنید تا زخم‌ها کاملا خوب شوند. پزشک به شما خواهد گفت که حداقل تا دو روز پس از آنژیوپلاستی حمام نکنید و یا برای مدت زمان طولانی سر پا نایستید و قدم نزنید. پس از بازگشت به خانه در صورت وقوع خونریزی یا تورم در محل ورود کاتتر یا تب که ممکن است علامتی از وجود عفونت باشد، بلافاصله مراتب را به پزشک خود اطلاع دهید. در صورت جاگذاری استنت در بدن، باید از ورزش‌های شدید به مدت 30 روز دوری کنید. با این‌حال در بسیاری از موارد افراد خیلی زودتر از این مدت به ورزش و کار خود برگشته‌اند. از پزشکتان بپرسید که بهترین زمان برگشت به کار و ورزش چه موقعی می‌باشد؟
پزشکتان ممکن است داروهایی مانند نیتروگلیسرین را برای شل کردن سرخرگ‌های کرونری، مهارکننده‌های کانال کلسیم را برای محافظت در برابر اسپاسم‌های سرخرگ کرونری یا آسپیرین و سایر داروهای ضدپلاکتی را برای پیشگیری از تشکیل لخته‌های خونی در محل انسداد تجویز نماید. اگر در بدن‌تان استنت وجود دارد، باید از رقیق‌کننده‌خون مانند آسپیرین استفاده کنید. همچنین باید یک داروی ضدپلاکتی مانند کلوپیدوگرل را حداقل تا یک ماه بعد از جاگذاری استنت لخت فلزی در سرخرگ کرونری و دو سال یا بیشتر پس از جاگذاری استنت دارویی در سرخرگ کرونری مصرف کنید. به علت وجود استنت فلزی، نباید حداقل تا 4 هفته پس از استنت‌گذاری بدون ارزیابی ابتدایی پزشکتان، MRI انجام دهید. اما می‌توانید از میان دستگاه فلزیاب فرودگاه رد بشوید، بدون اینکه مشکلی برایتان بوجود بیاید.

تنگی مجدد (تنگ شدن یا انسداد مجدد)

اغلب درعرض 6 ماه پس از آنژیوپلاستی اصلی ممکن است تنگی مجدد در محل همان سرخرگی که آنژیوپلاستی بر روی آن‌ انجام شده است، رخ دهد. گرچه جاگذاری یک استنت به شدت از این احتمال خواهد کاست، ولی ممکن است تنگی مجدد در سرخرگ دارای استنت نیز رخ دهد. این سرخرگ دوباره مسدود خواهد شد چون علاوه بر بافت جدید سالمی که بر روی استنت تشکیل می‌شود، بافت اسکار نیز ممکن است به صورت زیر سطحی گسترش یافته و به قدری ضخیم شود که جلوی عبور جریان خون را بگیرد. افراد مبتلا به دیابت در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به تنگی مجدد می‌باشند. تنگی مجدد در سایر بیماران نیز رخ می‌دهد. تنگی مجدد به محل انسداد و الگوی رشد بافت اسکار بستگی دارد.
اگر تنگی مجدد رخ بدهد، فرد احتمالاً علایمی مشابه با مراحل قبل از آنژیوپلاستی (درد سینه بعد از فعالیت بدنی) را تجربه خواهد کرد. در یک فرد مبتلا به دیابت، ممکن است علایم تیپیک کمتر بوده یا شدت کمتری داشته باشند. خوشبختانه، تنگی مجدد ندرتا منجر به حمله قلبی می‌شود. پزشک باید به دقت در صدد تشخیص تنگی مجدد باشد و با نظارت بر علایم بالینی و انجام استرس تست ورزشی، انسداد در دیگر سرخرگ‌های کرونری را پیگیری نماید. بعد از آنژیوپلاستی هر گونه علامتی را بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. اگر تنگی مجدد رخ دهد، ممکن است انجام یک آنژیوپلاستی دیگر یا جراحی بای‌پس برای اصلاح انسداد لازم باشد.
البته، پزشکان به دنبال روش‌هایی برای پیشگیری از بروز تنگی مجدد هستند. پیشرفت آشکار در این زمینه استفاده استنت‌های آغشته به دارو بوده است، یعنی وسایلی که توسط داروهای آهسته رهش پوشیده شده‌اند و این داروها به تدریج وارد بافت پیرامونی می‌شوند تا از رشد بافت اسکار جلوگیری کنند. به نظر می‌رسد که استنت‌های آغشته به دارو موفقیت طولانی‌مدت روش‌های آنژیوپلاستی را افزایش زیادی داده‌اند، ولی در عین حال باعث افزایش خطر کوتاه‌مدت تشکیل لخته نیز شده‌اند. در صورت جاگذاری یک استنت آغشته به دارو، ضروری است حداقل به مدت 2 سال از "کلوپیدوگرل" و به شکل نامحدودی از آسپیرین استفاده نمایید. قبل از جاگذاری استنت از پزشک خود بپرسید که کدامیک از انواع استنت‌های فلزی یا آغشته به دارو برای شما مناسب‌تر است. پزشکان برخی مراکز درمانی مشغول کار بر روی روشی به نام براکی‌تراپی هستند. در این روش از اشعه برای متوقف کردن رشد بافت در اطراف استنت استفاده می‌شود. یک کاتتر با یک نوک رادیواکتیو وارد محل انسداد اطراف استنت شده و یک مقدار اشعه را درآن‌جا آزاد می‌کند. اگرچه این تشعشع تنها 10 دقیقه طول می‌کشد، ولی جلوی رشد طولانی‌مدت بافت را می‌گیرد، براکی‌تراپی هنوز در دسترس عموم قرار نگرفته است و نیازمند تحقیقات بیشتری است.
شما پس از آنژیوپلاستی می‌توانید با پیروی از یک شیوه سالم زندگی، خود را در برابر تنگی مجدد محافظت نمایید. سیگار را ترک کنید، غذاهای کم چرب بخورید، به طورمرتب ورزش کنید، داروهای خود را به موقع مصرف کنید و مرتب با پزشک تماس داشته باشید. یک برنامه بازتوانی قلبی، تمام این تغییرات حیاتی را در زندگی شما اعمال نموده و از شما پشتیبانی می‌نماید.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: مرکز آموزشی تحقیقاتی و درمانی بیمارستان قلب شهید رجایی

راههای جلوگیری از واریس پا

ما نیز نکات مفیدی را در مورد نحوه جلوگیری از بدتر شدن رگ های واریسی تهیه کرده ایم. اما در ابتدا مهم است، بدانیم چه چیزی باعث ظاهر شدن رگ های واریسی می شود.

و حالا خبر بد:

رگ های واریسی ظاهر ناخوشایندی دارند و ممکن است تا حدی برای شما آزاردهنده باشند که دیگر نخواهید شلوارک یا دامن مورد علاقه خود را بپوشید. این شرایط همچنین می تواند بسیار دردناک باشد. رگ های واریسی ممکن است موجب بروز زخم، اولسرهای پوستی و لخته های خونی شوند.

این مسئله به این معناست تا زمانی که رگ های واریسی دارید، در معرض خطر درد و ناراحتی مربوط به آنها قرار دارید. اگر در حال حاضر از مشکلات مربوط به رگ های واریسی رنج می برید، اولین قدم مراجعه به پزشک است. او می تواند به شما در انتخاب بهترین مسیر درمانی کمک کند.

6 روش برای کاهش درد واریس

علت ابتلا به رگ های واریسی چیست؟

رگ ها خون را به قلب حمل می کنند. تمام رگ ها یک دریچه ی یک طرفه دارند که به هدایت جریان خون به طرف قلب کمک می کند. یک درب ورودی گردان را در نظر بگیرید. حالا تصور کنید اگر این درب گردان از حرکت باز بماند چه اتفاقی می افتد. همین موضوع در مورد رگ های واریسی نیز اتفاق می افتد.

زمانی که این دریچه آسیب می بیند، خون در رگهای شما جمع می شود و موجب التهاب و ناراحتی می شود. رگ های واریسی طناب مانند هستند و ممکن است آبی یا قرمز رنگ باشند. این رگ ها حتی می توانند پوست شما را برجسته کنند. احتمال ظاهر شدن این رگ ها در پشت و جلوی ساق پا، قسمت داخلی پا و روی ران ها شایع تر است.

ترفند هایی برای جلوگیری از واریس پا

خوشبختانه، راهکارهای ساده ای وجود دارد که شما می توانید برای افزایش جریان خون در پاهای خود انجام دهید. در نتیجه می توانید از بدتر شدن رگ های واریسی جلوگیری کنید. این راهکارها را امتحان کنید:

1.به طور منظم ورزش کنید.

عضلات پای شما بزرگترین متحدان بدن هستند. چرا؟ آنها به رگ های شما کمک می کنند خون را به قلب برسانند. این قابلیت بسیار مفید است زیرا عضلات در مقابل نیروی گرانش عمل می کنند. هرگونه ورزش پا نیز به جلوگیری از ظاهر شدن رگ های واریسی جدید کمک می کند.

2.اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کاهش دهید.

اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، فشار بیشتری به رگهای خود وارد می کنید. کاهش وزن می تواند از تشکیل رگ های واریسی جدید جلوگیری کند. کاهش وزن به جز کمک به جلوگیری از رگهای واریسی مزایای زیادی دیگری نیز دارد و به کاهش احتمال بیماری قلبی، سکته و دیابت نوع 2 کمک می کند.

3.از ایستادن یا نشستن طولانی مدت خودداری کنید.

امروزه کارمندان اداری بیشتر در معرض ابتلا به رگ های واریسی یا تشدید آنها هستند. به یاد داشته باشید که حداقل هر نیم ساعت یکبار باید استراحت کنید، بایستید و مقداری راه بروید. این کار عضلات پا را وادار می کند خون را به سمت قلب حرکت دهند. اگر شغل شما مستلزم ایستادن های طولانی مدت است، سعی کنید برنامه ریزی کنید و مدت زمان کوتاهی را استراحت کنید.

4.لباس های تنگ نپوشید.

این کار فشار زیادی به پاهایتان وارد می کند و باعث بدتر شدن رگ های واریسی می شود.

5. پاهای خود را بالا نگه دارید.

در صورت امکان، پای خود را روی صندلی قرار دهید تا خون بتواند به طرف قلب برگردد. اگر شما در شغل خود به مدت طولانی می نشینید یا می ایستید این موضوع اهمیت ویژه ای پیدا می کند.

6. جوراب شلواری بپوشید.

پوشیدن جوراب شلوای یک اقدام پیشگیرانه برای جلوگیری از تشکیل رگ های واریسی است. این جوراب ها مانند جوراب های فشاری، فشار زیادی اعمال نمی کنند اما برای بسیاری از افراد مبتلا به رگ های واریسی مفید هستند.

7. جلوگیری از واریس پا با جوراب فشاری

شما می توانید این جوراب ها را بدون نسخه تهیه کنید یا از پزشک بخواهید یک جوراب فشاری قوی برای شما تجویز کند. فشار روی مچ و ساق پا به برگشتن خون به قلب کمک می کند.

آیا من در خطر ابتلا به رگ های واریسی پا قرار دارم؟

در موارد زیر شما بیشتر مستعد ابتلا به رگ های واریسی هستید:

1_ سابقه ی خانوادگی

اگر مادر شما رگ های واریسی داشته است، شما نیز بیشتر مستعد ابتلا به آن هستید. نیمی از افرادی که رگ های واریسی دارند، دارای سابقه ی خانوادگی هستند.

2_ سن

با بالارفتن سن ممکن است دریچه های رگ های شما به خوبی وقتی که جوانتر بودید عمل نکنند. این یک عامل خطر دیگر برای رگ های واریسی است.

3_ جنسیت

تغییرات هورمونی در زنان در کنار مصرف قرص های ضدبارداری می تواند احتمال ابتلا به رگ های واریسی را افزایش دهد.

3_ بارداری

جنین در حال رشد فقط به مثانه ی شما فشار وارد نمی کند، بلکه رگ های پاهایتان را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. خوشبختانه در این مورد رگ های واریسی معمولاً ظرف 3 تا 12 ماه بعد از زایمان بهبود پیدا می کنند.

4_ اضافه وزن زیاد یا چاقی

این اضافه وزن فشار زیادی به رگ ها وارد می کند و منجر به افزایش احتمال خطر می شود.

5_ ایستادن یا نشستن طولانی مدت

کارمندان اداری که به مدت طولانی در یک وضعیت می نشینند، رگ ها را وادار می کنند که سخت تر کار کنند و این امر احتمال ابتلا به رگ های واریسی را افزایش می دهد.

6_ لخته های خونی در گذشته

هرگونه آسیب یا ضربه به پاها یا رگها در گذشته می تواند رگها را ضعیف کند و احتمال ابتلا به رگهای واریسی را افزایش دهد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:نادر افشاری متخصص قلب و عروق، عضو انجمن قلب آمریکا