پرکاری تیروئید علل، عوارض و درمان آن

پر کاری تیروئید علائم، عوارض و درمان

در واقع پرکاری تیروئید وضعیتی است که در آن، غده‌ی تیروئید بیش از حد فعال است و مقادیر بیش از حدی از هورمون تیروئید را تولید می‌کند. پر کار بودن غده‌ی تیروئید موجب افزایش سوخت و ساز بدن شده و باعث بروز علائمی مانند عصبانیت، اضطراب، تپش قلب، لرزش دست، تعریق بیش از حد، کاهش وزن، بی‌خوابی و دیگر علائم می‌شود.

علائم پر کاری تیروئید

پرکاری تیروئید بیشتر در بین زنان 20 تا 40 سال شایع است، اما مردان نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. علائم این بیماری می‌تواند برای بیمار بسیار دلهره‌آور باشد. این علائم عبارتند از:

• ضعف عضلانی
• لرزش دست
• ضربان سریع قلب
• خستگی مفرط
• کاهش وزن
• اسهال یا دفعات زیاد کار کردن روده‌ها
• آشفتگی، تحریک‌پذیری و اضطراب
• اختلالات بینایی (تحریک شدن چشم و مشکلات دید)
• بی‌نظمی در قاعدگی
• عدم تحمل گرما و تعرق شدید
• ناباروری

علت پرکاری تیروئید

شایع‌ترین علت پرکاری تیروئید، ابتلا به بیماری گریوز است. این بیماری باعث می‌شود که سیستم ایمنی بدن آنتی بادی‌هایی تولید کند که به غده تیروئید حمله می‌کنند و باعث می‌شوند که غده تیروئید هورمون بیش از حد تولید کند. این بیماری معمولا در افرادی بروز می‌کند که سابقه خانوادکی در ابتلا به مشکلات تیروئید دارند. درافرادی که به بیماری گریوز مبتلا هستند، یکی از مشخص‌ترین علائم بیمار این است که پشت چشم‌های او عرق می‌کند که باعث درد چشم، اشک ریختن از چشم‌ها و بیرون‌زدگی چشم‌ها می‌شود. سایر علل پرکاری تیروئید عبارتند از:

• رشد توده‌ی غیر سرطانی روی غده تیروئید (ندول تیروئید)
• مصرف بیش از اندازه‌ی هورمون‌های تیروئید برای درمان سایر بیماری‌ها
• التهاب نیمه حاد غده‌ی تیروئید
• التهاب غده‌ی تیروئید بر اثر تجمع گلبول‌های سفید (لنفوسیت‌ها) یا التهاب تیروئید پس از زایمان

عوارض پرکاری تیروئید

در صورتی که پرکاری تیروئید درمان نشود می‌تواند عوارض جدی و خطرناکی به دنبال داشته باشد که این عوارض عمدتا به قلب مربوط می‌شوند. برخی از اثرات منفی پرکاری تیروئید کنترل نشده بر روی قلب، عبارتند از:

• آریتمی قلبی (اختلالات مربوط به ضربان نامنظم قلب مانند فیبریلاسیون دهلیزی)
• اتساع قلب (بزرگ شدن حفره‌ی درون قلب و نازک شدن عضلات قلب) و نارسایی احتقانی قلب
• ایست ناگهانی قلب
• فشار خون بالا

همچنین در صورتی که عدم درمان پرکاری تیروئید، در معرض خطر بروز آرتروز مفاصل نیز خواهید بود. پرکاری تیروئید می‌تواند موجب شود که بدن شما کلسیم و پتاسیمی که باید به استخوان‌ها برسد را بگیرد و آن را از طریق ادرار و مدفوع دفع کند و بدین ترتیب تراکم مواد معدنی موجود در استخوان‌های شما کم می‌شود. بدن شما برای حفظ سلامت استخوان‌ها به کلسیم و پتاسیم نیاز دارد، بنابراین اگر استخوان‌های شما به اندازه‌ی کافی کلسیم و پتاسیم جذب نکنند یا این موارد را از دست بدهند، تراکم استخوان‌های شما کاهش می‌یابد.

همین موضوع باعث می‌شود که بعد از جراحی تیروئید، بدن شما به شدت خواهان دریافت کلسیم باشد. این وضعیت در نهایت می‌تواند موجب بروز پوکی استخوان شد، به این معنا که استخوان‌های شما استحکام خود را از دست می‌دهند و شما بیشتر در معرض خطر شکستگی استخوان‌ها قرار خواهید داشت.

تشخیص پرکاری تیروئید

پرکاربردترین آزمایش تیروئید که برای تشخیص پرکاری تیروئید به کار می‌روند عبارتند از:

• تست TSH: هورمون محرک تیروئید یا TSH که توسط غده‌ی هیپوفیز ترشح می‌شود، در موارد ابتلا به پرکاری تیروئید، کاهش می‌یابد. بنابراین در صورت پایین بودن میزان هورمون TSH در خون تقریبا همیشه، پزشک تشخیص ابتلا به پرکار تیروئید را می‌دهد. در صورتی که میزان TSH خون پایین نباشد، آزمایشات دیگر باید بررسی شوند.
• تست T3 و T4: میزان این هورمون‌ها که همان هورمون‌های تیروئید هستند، در صورت پرکاری تیروئید افزایش می‌یابد. در برخی موارد، میزان تمامی هورمون‌های ترشح شده توسط تیروئید بالا نیست و فقط یک یا دو نوع از این هورمون‌ها میزان بالایی در خون دارد.
• آزمایش اسکن تیروئید باید: در صورتی که علت بروز پرکاری تیروئید وجود یک توده در غده‌ی تیروئید باشد، این آزمایش می‌تواند این موضوع را مشخص کند.

درمان پرکاری تیروئید

داروهای ضد‌تیروئید: این داروها میزان هورمونی که غده‌ی تیروئید تولید می‌کند را کاهش می‌دهند. برای اکثر بیماران، دارویی که پزشکان ترجیح می‌دهند تجویز کنند، داروی متی‌مازول (تاپازول) است چرا که ثابت شده این دارو عوارض کمی دارد. پروپیل تیواوراسیل داروی دیگری است که برای بیمارانی تجویز می‌شود که نسبت به متی‌مازول آلرژی دارند یا خانم‌هایی که در سه ماهه اول باداری خود هستند.

داروهای ضد تیروئید باید برای دوره‌های بسیار طولانی مصرف شوند (یک یا دوسال یا حتی بیشتر). پس از این مدت پرکاری تیروئید برطرف می‌شود اما احتمال بازگشت آن وجود دارد.

درمان با داروهای ضد‌تیروئید می‌تواند به صورت کوتاه مدت یا بلند مدت باشد. درمان کوتاه مدت بدین منظور انجام می‌شود که تا زمان تصمیم‌گیری پزشک به منظور انجام یک روش درمانی دائم، با کمک داروهای ضد‌تیروئید، میزان تیروئید موجود در خون بیمار در سطح نرمال حفظ شود. و از درمان بلند‌مدت نیز بدین منظور استفاده می‌شود که بتوان بیماری را وارد فاز بهبودی کرد، تا جایی که حتی بعد از قطع مصرف دارو نیز، بیمار در وضعیت بهبودی بماند.

بتابلوکرها: داروهای بتابلوکر، مانند آتنولول یا پروپرانولول، موجب توقف یا کاهش تولید هورمون تیروئید نمی‌شوند و در عوض آنها علائمی که بر اثر پرکاری تیروئید ایجاد می‌شود را کنترل می‌کنند، به خصوص علائمی مانند ضربان سریع قلب، لرزش دست‌ها، اضطراب و گرمای زیادی که بدن تولید می‌کند.

ید رادیواکتیو: در حالت عادی، غده‌ی تیروئید ید موجود در خون را جمع آوری می‌کند و به کمک آن هورمون تیروئید را تولید می‌کند. در این روش درمانی بی بیمار نوعی ید رادیواکتیو داده می‌شود و این ماده پس از جذب شدن توسط غدد تیروئید موجب تخریب غدد تیروئیدی می‌شود. پاسخ به این روش درمانی در حدود 6 تا 18 هفته طول می‌کشد. از آنجایی که اغلب ید رادیواکتیوعملکرد عادی تیروئید را با اختلال مواجه می‌کند، افرادی که از این روش درمانی استفاده کرده‌اند نیاز دارند که تا پایان عمر تیروئید مصرف کنند تا نبود تیروئید در خون خود را جبران کنند.

جراحی: برداشتن غده‌ی تیروئید با جراحی نیز یکی دیگر از روش‌های درمان دائمی برای پرکاری تیروئید است اما این روش ترجیحا استفاده نمی‌شود. جراحی تیروئید تنها در صورتی انجام می‌شود که غده‌ی تیروئید بسیار بزرگ شده باشد (گواتر) و در تنفس بیمار اختلال ایجاد کرده باشد، یا این که مصرف داروهای ضد‌تیروئید موثر نباشند و یا این که بیمار به دلایلی نتواند ید رادیواکتیو مصرف کند. از روش جراحی همچنین برای درمان بیمارانی استفاده می‌شود که دارای توده‌ای (به نام نودول) در تیروئید خود هستند، خصوصا اگر احتمال سرطانی بودن این توده وجود داشته باشد.

رژیم غذایی پر کاری تیروئید

هرچند هیچ رژیم‌غذایی خاصی به نام رژیم غذایی پرکاری تیروئید وجود ندارد و اصلی‌ترین روش درمان این مشکل، مصرف دارو می‌باشد، اما دانستن این موضوع که خوردن چه غذایی خوب یا بد است، می‌تواند کمک کننده باشد. ممنوعیت‌های غذایی در رژیم مخصوص پرکاری تیروئید وجود دارند تنها مربوط به مصرف ید می‌شوند. البته به ندرت پیش می‌آید که کسی به خاطر مصرف بیش از حد ید به پرکاری تیروئید مبتلا شود.

از آنجایی که با پرکاری تیروئید، سوخت و ساز بدن به شدت سرعت می‌گیرد، توصیه می‌شود از خوردن موادی که باعث بالا رفتن سوخت و ساز بدن می‌شود خودداری کنید، مانند کافئین و شکر فرآوری شده. خوردن این مواد باعث بدتر شدن علائم شما می‌شود.

در رژیم غذایی مخصوص پرکاری تیروئید محدودیت‌هایی برای خوردن ید وجود دارد و باید غذاهایی مصرف شوند که می توانند عملکرد تیروئید را تا حدودی سرکوب کنند مانند گل کلم، کلم پیچ، هلو، سویا، کلم بروکلی، و شلغم. خوردن وعده‌های غذایی کوچک نیز راه دیگری است که بتوان به بدن کمک کرد تا مواد معدنی که به خاطر متابولیسم بالا از دست داده است را دوباره ذخیره کند. غذاهایی که غنی از کلسیم و آنتی اکسیدان هستند نیز برای افرادی که به پرکاری تیروئید مبتلا هستند، بسیار مفید است.

غذاهای فرآوری نشده و کامل نیز برای افراد مبتلا به پرکاری تیروئید مفید هستند. علاوه بر این، مکمل‌های غذایی که برای افراد مبتلا به پرکاری تیروئید تجویز می‌شود، شامل کلسیم و اسید‌های چربی است که این برای عملکرد صحیح غده تیروئید ضروری هستند.

غذاهایی که باید از خوردن آن اجتناب کرد

مواد غذایی که در صورت ابتلا به پرکاری تیروئید باید از خوردن آن اجتناب کنید، موادی هستند که غنی از ید هستند مانند نمک ید‌دار، جلبک و خزه دریایی و سایر مواد غذایی که در نزدیکی دریا به دست می‌آیند. علاوه بر این شکر و کافئین می‌توانند علائم پرکاری تیروئید را تشدید کنند بنابراین باید از خوردن آن پرهیز کنید. بهتر است تا جای ممکن رژیم غذایی سالمی داشته باشد و بدین منظور از خوردن لبنیات پر چرب، گوشت قرمز و محصولات فرآوری شده اجتناب کنید. مصرف غذاهای سرخ شده و شیرینی نیز باید تا جای ممکن محدود شود.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: حسین دهقان منشادی فوق تخصص غدد

سرفه و تنگی نفس می‌شود. در صورتی که درمان در مراحل اولیه آغاز شود و از استنشاق عوامل آلرژی‌زا اجتناب شود، بیماری التهابی ریه حساس بهبود خواهد یافت و فرد می‌تواند به شرایط عادی برگردد. طیف متنوعی از عواملی وجود دارد که تنفس آنها می‌تواند باعث ایجاد بیماری التهابی ریه حساس شود. این عوامل شامل قارچ‌ها، کپک‌ها، باکتری‌ها، پروتئین‌ها و مواد شیمیایی می‌شود.

آسم اشتباه گرفته می‌شوند.

ذراتی که باعث ایجاد این مشکل می‌شوند

بیش از 300 نوع ماده مختلف که می‌تواند باعث ایجاد این مشکل ‌شوند شناسایی شده‌اند. این مواد می‌تواند در خانه، محل کار، یا در هر جای دیگری که معمولاً رفت و آمد دارید وجود داشته باشد. برخی از منابعی که این عوامل در آنها یافت می‌شوند عبارتند از:

• پوست بدن حیوانات
• قارچ‌های موجود در که در کولرها، دستگاه‌های تهویه و مرطوب‌کننده‌ هوا
• فضولات و پر پرندگان
• مواد غذایی کپک‌زده مانند پنیر، انگور، جو و...
• سطوح فلزی آلوده
• گرد و خاک ناشی از بریدن چوب
• کپک‌هایی که در یونجه و علوفه‌ خشک مصرفی توسط حیوانات
• باکتری‌های موجود در بخار جکوزی و سونا آب گرم

آلودگی هوا و ذرات معلق زیادی قرار گرفته باشید. اگر مجدداً این ذرات را استنشاق نگردد علائم می‌تواند ظرف چند روز بهبود یابد ولی احتمالاً با تنفس مجدد این ذرات برگردد. این علائم شامل:

• سرفه
• تنگی نفس
• احساس سنگینی در قفسه سینه
• تب
• لرز
• تعریق
• خستگی

می‌باشد که می‌تواند از 12 ساعت تا چند روز به طول بینجامد.

ریه حساس نیمه حاد

چنانچه فرد در طول زمان با میزان کمتری از معرض آلودگی‌ها و عوامل خارجی باشد این حالت از بیماری رخ خواهد داد. علائم بیماری می‌تواند با تب شروع شود و بعد از آن فرد از تنگی نفس، خستگی و سرفه برای چند هفته یا چند ماه شکایت خواهد کرد. این نوع از بیماری التهابی ریه حساس به مرور زمان بدتر خواهد شد.

ریه حساس مزمن

این شکل از بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که فرد مدت زیادی به صورت مداوم در معرض میزان کمی از عوامل خارجی قرار دارد. علائمی که برای نوع حاد بیماری گفته شد به علاوه‌ کاهش وزن در نوع مزمن بیماری التهابی ریه حساس هم وجود دارد که به مرور زمان بدتر خواهد شد. این نوع از بیماری منجر به ایجاد زخم‌های دائمی در ریه خواهد شد.

درمان

مهمترین کاری که فرد مبتلا باید انجام دهد اجتناب از عواملی است که باعث ایجاد بیماری ریوی ریه حساس می‌گردد. اگر فرد به نوع مزمن آن دچار باشد، ممکن است به داروهای استروئیدی برای غلبه بر التهاب نیاز باشد. چنانچه فرد مشکل زیادی در تنفس داشته باشد، ممکن است استفاده از اکسیژن نیز ضروری گردد. برخی از افراد به صورت تمام وقت به اکسیژن نیاز خواهند داشت در حالی که بقیه ممکن است صرفاً در هنگام فعالیت فیزیکی یا خواب به آن نیاز داشته باشند.

زندگی با بیماری التهابی ریه حساس

کارهای زیادی برای زندگی سالمتر با وجود ابتلا به این بیماری وجود دارد.

• انجام به موقع واکسیناسیون، به خصوص واکسن آنفولانزا، به منظور پیشگیری از عفونت‌های ریوی
• انجام برخی ورزش‌ها که با نظر پزشک.
• ترک سیگار و سایر دخانیات نظیر قلیان، ویپ و...
• رطوبت خانه را زیر 50 درصد نگاه دارید.
• هرگونه نشتی آب در خانه را بلافاصله تعمیر کنید. زیرا محیط مرطوب برای رشد قارچ‌ها و کپک‌ها بسیار مناسب است. فرش، موکت، کاغذ دیواری مرطوب و خیس را از محیط خانه خارج کنید.
• باکتری‌های آلرژی‌زا می‌تواند در آب راکد یا آب یافت شود. بنابر این هرگونه آب راکد را از خانه دور کنید.
• محصولات کشاورزی را به صورت خشک و تا حد ممکن دور از محل زندگی نگهداری کنید.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع

https://webmd.com/lung/hypersensitivity-pneumonitis-overview

https://mayoclinic.org/diseases-conditions/pneumonitis/symptoms-causes/syc-20352623

ریزش مو یکی از رایج ترین مشکلات افراد به­ ویژه خانم ­ها در سراسر دنیاست. ریزش مو باعث ضربه به سلامت جسمانی کسی نمی­ شود، اما باتوجه به نقشی که مو در زیبایی افراد دارد، اکثرا به دنبال راهی هستند تا جلوی ریزش موی خود را بگیرند و یا آن را جبران کنند.

عوامل موثر بر ریزش مو

ریزش مو به دلایل مختلفی مثل ژنتیک، بیماری­ ها، عوارض جانبی داروها و حتی آسیب ­های ناشی از دکلره، رنگ مو و کشیدن موها رخ می­ دهد. ریزش مو با الگوی مردانه یا زنانه (آلوپسی آندروژنیک) در مردان بالای پنجاه سال و در زنان یائسه و بالای چهل یا پنجاه سال رخ می­ دهد.

ریزش مو در زنان به­ صورت طاسی نبوده و به شکل نازک شدن موها است که سه نوع دارد و حتی ممکن است به­ صورت طبیعی رخ دهد. نوع اول شامل نازک شدن تعداد کمی از موهای اطراف سر. نوع دوم شبیه نوع اول بوده اما تعداد موهای نازک شده بیشتر است و فضای بیشتری از موهای سر درگیر هستند. در نوع سوم تمام موهای سر نازک می­ شوند.

عوامل اصلی ریزش مو شامل موارد زیر می شود:

• ژنتیک،
• بالا بودن هورمون آندروژن در مردان،
• سرطان،
• عوارض جانبی داروهای خاص،
• اختلالات تغذیه و کمبود مواد غذایی،
• تغییرات هورمونی حین بارداری یا یائسگی در زنان،
• درمان ­های خاص مثل شیمی درمانی،
• بیماری کرونا،
• بیماری­ های پوست سر مثل قارچ،
• اضطراب و مشکلات عصبی،
• بیماری­ های خودایمنی،
• تیروئید کم­کار یا پرکار،
• آلودگی هوا،
• بالا رفتن سنراهکارهای خانگی درمان ریزش موی شدید

معمولا افراد در مواجهه با ریزش موی شدید اول به دنبال درمان­ های خانگی هستند. چراکه این روش­ ها در دسترس و کم هزینه هستند. البته باید توجه کنید که راهکارهای خانگی به تنهایی کارساز نبوده و اگر شما مبتلا به بیماری خاصی هستید که ریزش مو را به همراه دارد، بهتر است اول آن بیماری را درمان کنید.

اگرچه درمان­ های خانگی ریزش مو عوارض خاصی ندارند اما بهتر است پیش از هر اقدامی به پزشک متخصص مراجعه کنید و خودسرانه درمان را آغاز نکنید. در ادامه به معرفی درمان­ های خانگی ریزش مو می ­پردازیم.

روغن­ های ارگانیک مثل روغن نارگیل

ماساژ روغن نارگیل روی پوست سر و موها باعث نرم شدن ساقه مو و از بین رفتن شکنندگی موها می ­شود. اسیدهای چرب موجود در روغن نارگیل مثل لوریک اسید، به داخل ساقه موها نفوذ کرده و فرایند تخریب پروتئین­ ها را کاهش می­ دهد. با توجه به جنس موهایتان ماساژ روغن نارگیل را در روتین نگهداری از موهای خود قرار دهید.

اگر موهایتان چرب است، پیش از استحمام و شب­ ها روغن نارگیل را به کف سر و ساقه موها ماساژ دهید. اگر موهای خشکی دارید، علاوه بر ماساژ روغن قبل از استحمام، بعد از استحمام نیز روغن نارگیل را به ساقه موهای خود زده و موهای خود را حالت دهید.

این روغن باعث کنترل چربی مو می­ شود. تاثیر دیگر روغن نارگیل کمک به سالم­ تر شدن فولیکول­ های مو و در نتیجه کاهش ریزش مو در اثر تقویت میکروبیوم پوست سر است.

ارتباط کلسترول بالا با آسیب دیدگی و درد زانو، پا وتاندون آشیل

به نظر می رسد هرچیزی که برای قلب مضر باشد، برای تاندون (زردپی) ها نیز مضر است. کلسترول برای سلامتی ضروریست اما وجود بیش از حد آن در خون باعث بروز ناراحتی های قلب می شود. اکثر مردم می دانند که کلسترول بالا خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهد. با این حال، آیا می دانستید که کلسترول و درد مچ پا و مشکلات تاندون پا نیز مرتبط هستند؟ با کمال تعجب، بالا بودن سطح کلسترول خون می تواند درد و آسیب دیدگی تاندون آشیل را تحریک کند.

آیا چربی خون باعث پا درد می شود؟

افرادی که کلسترول تام و یا سطح LDL بالایی دارند – نوع بدی از کلسترول – به احتمال زیاد به درد تاندون مبتلا می شوند و از آنجا که آشیل، بزرگترین تاندون بدن است و تمام وزن بدن را تحمل می کند، نسبت به سایرین آسیب پذیرتر است.

به نظر می رسد که تجمع کلسترول باعث ایجاد نوع خفیفی از التهاب مداوم می شود که با تاثیر بر تاندون ها، باعث ایجاد درد و حساسیت به ضربه می گردد.

افزایش کلسترول ممکن است مشکلاتی مانند تاندونیت آشیل، درد ساق پا و زانو ایجاد نماید، این اتفاق زمانی رخ می دهد که تاندون آشیل، ملتهب و تحریک شده باشد. علائم آن شامل موارد زیر است:

درد هنگام بالا رفتن از پله ها

درد در پاشنه پا بعد از فعالیت بدنی

تورم در پاشنه پا

ضعف در قسمت پایینی پا

پارگی تاندون آشیل، به یک متخصص پا و مچ پا مراجعه کنید. هدف از درمان، کاهش تحریک و استرسی ست که بر تاندون تاثیر می گذارد. پزشک متخصص، برای جلوگیری از تحریک بیشتر، ممکن است از شما بخواهد تا به طور موقت فعالیت بدنی خود را کاهش دهید. بالا بردن پا و مصرف داروهای ضد التهاب نیز می تواند به کاهش تورم و کنترل درد کمک کند.

کنترل سطح کلسترول

نگه داشتن سطح کلسترول در محدوده نرمال، از قلب و تاندون های شما محافظت می کند. اگر کلسترول خونتان بالا باشد، با تغییر سبک زندگی و مصرف برخی داروها می توانید مقدار آن را کنترل نمایید. میزان مطلوب کلسترول تام کمتر از 200 mg/dl (میلی گرم بر دسی لیتر) و برای LDL کمتر از 100 mg/dl است.

بدن شما نیز توعی کلسترول خوب به شکل HDL تولید می کند که بالا بودن سطح آن برایتان مفید است. میزان HDL 60 mg/dl یا بالاتر خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

سندروم مخروط انتهایی

مخروط انتهایی (به انگلیسی: Conus terminalis یاConus medullaris)، قسمت پایانی تنه طناب نخاعی بوده که به دلیل شکل مخروطی به این نام خوانده می‌شود.طناب نخاعی درسطح اولین (L1) یا دومین مهره کمری(L2) خاتمه می‌یابد. به مخروط انتهایی، مخروط نخاعی نیز گفته می‌شود. از برجستگی کمری به پایین، طناب نخاعی باریک شده وناحیه مخروط انتهایی که حاوی قطعات خاجی نخاع است، ایجاد می‌گرددقطعات خاجی (ساکرال) طناب نخاعی از S1 تا S5 نامگذاری می‌شوند

نشانگان مخروط انتهایی به (به انگلیسی: Conus medullaris syndrome) بیانگر مجموعه علایمی است که به علت آسیب انتهایی ترین قسمت تنه نخاع به نام مخروط انتهایی ایجاد می‌گردد. بخش پایانی تنه نخاع، حاوی قطعات خاجی (ساکرال) است

نخاع از قسمت پایینی بصل النخاع در سطح نخستین مهره گردنی بنام اطلس آغاز می‌شود و بین مهره اول و دوم کمری پایان می‌یابددر برخی از کتاب‌های کالبدشناسی اعصاب،

سطح قسمت مخروط انتهایی (بخش پایانی نخاع) نسبت به مهره‌های کمری، ممکن است تا حدی با یکدیگر تفاوت داشته باشند.در فرد بالغ، انتهای تحتانی نخاع در سطح مهره L1

یا L2 و گاهی حتی L3 است.برخی از عواملی که ممکن است باعث ایجاد سندرم مخروط انتهایی گردند عبارتند از:

فتق دیسک بین مهره‌ای در سطح مهره اول و دوم کمری

آسیب‌های شریانی

ضایعه مهره‌ای در سطح مهره اول در آسیب مخروط انتهایی(Conus terminalis)بیمار ترکیبی از نمودهای مرکزی(علایم نورون حرکتی فوقانی) و محیطی (علایم نورون حرکتی تحتانی) را نشان می‌دهد که ممکن است تنها نشانه مرکزی، وجود علامت بابنسکی و نشانه‌های محیطی به صورت عدم رفلکس(آرفلکسی) و فلج شل پاها باشد به طور کلی، ضایعه در ناحیه مخروط انتهایی ممکن

است با علایم ذیل همرا باشد:

فلج مثانه و راست‌روده- مشکلات جنسی(ضعف و ناتوانی جنسی)- ضعف یا فلج حرکتی پاها

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: احمد رضا فلاح زاده متخصص طب توانبخشی

کیست سینه چیست و چگونه درمان می شود؟

علت به وجود آمدن کیست سینه چیست؟ علائم کیست پستان چیست؟ آیا می توان این عارضه را با زنجبیل یا داروهای گیاهی درمان کرد؟ در این مقاله از مجله درمانکده به بررسی کامل بیماری کیست سینه پرداخته‌ایم.

کیست سینه چیست؟

به کیسه‌های پر از مایع داخل سینه، کیست سینه گفته می‌شود. معمولا اغلب کیست‌ها، غیر سرطانی (خوش‌خیم) هستند. امکان وجود بیش از یک کیست در سینه وجود دارد. کیست سینه اغلب شبیه دانه انگور و یا بادکنکی پر از آب است، اما در مواردی نیز، این کیست‌ها سفت هستند.

درصورتی‌که کیست، بزرگ، دردناک و یا ناراحت‌کننده نباشد، نیازی به درمان نیست. در صورت وجود درد و ناراحتی، تخلیه مایع درون کیست می‌تواند باعث کاهش علائم شود.

علائم کیست سینه

امکان وجود کیست سینه در یک یا هر دو سینه وجود دارد. نشانه‌های کیست سینه عبارت‌اند از:

• وجود توده نرم و قابل جابه‌جایی به شکل گرد و یا بیضی که معمولا دارای لبه‌های صافی است که این علائم معمولا، و نه همیشه، از نشانه‌های خوش‌خیم بودن کیست است.
• ترشحات نوک سینه که ممکن است شفاف و یا به رنگ‌های زرد و یا قهوه‌ای تیره باشد.
• احساس درد و یا حساسیت در ناحیه برآمدگی موجود در سینه.
• افزایش اندازه توده و یا حساسیت سینه، قبل از پریود.
• کاهش اندازه توده و رفع سایر نشانه‌ها پس از اتمام دوران پریود.

وجود کیست سینه، خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش نمی‌دهد. اما وجود کیست ممکن است، باعث اختلال در یافتن توده‌های جدید یا سایر تغییراتی که نیاز به ارزیابی توسط پزشک دارد، شود. همچنین برخی از افراد در هنگام قاعدگی با علائمی مانند درد و برآمدگی سینه‌ها مواجه می‌شوند؛ بنابراین مهم است که با تغییرات بدن خود در طول چرخه قاعدگی آشنا باشید، تا در صورت بروز علائم دیگر، به‌سرعت متوجه آن شوید.

انواع کیست سینه

سه نوع کیست سینه وجود دارد:

کیست سینه ساده

کیست‌هایی که کاملا مملو از مایع هستند. این کیست‌ها همیشه غیر سرطانی هستند.

کیست سینه پیشرفته

یک کیست پیشرفته حاوی قطعات جامد شناور در مایع است. در این مواقع ممکن است پزشک تشخیص دهد که باید آسپیراسیون کیست سینه و یا بیوپسی سوزنی (برداشت نمونه‌ای از مایع به‌منظور بررسی دقیق) انجام شود.

کیست سینه کمپلکس

وجود این نوع کیست نگران‌کننده است، زیرا دارای بافت جامدی است که ممکن است، سرطانی باشد. اگر دارای این نوع کیست باشید، پزشک برای تشخیص دقیق‌تر، بیوپسی سوزنی انجام می‌دهد.

همچنین می‌توان کیست‌های سینه را بر اساس اندازه دسته‌بندی کرد:

میکروکیست‌ها

ممکن است در حین انجام آزمایش‌های تصویربرداری‌ای مانند ماموگرافی یا سونوگرافی مشاهده شوند، اما اندازه آن‌ها کوچک‌تر از آن است که از طریق لمس تشخیص داده شوند.

ماکروکیست‌ها

قطری برابر با 1 تا 2 اینچ (2.5 تا 5 سانتی متر) دارند و به‌اندازه‌ای بزرگ هستند که از طریق لمس قابل تشخیص هستند.

دلایل ایجاد کیست سینه

هر یک از سینه‌ها متشکل از لوب‌هایی از بافت غده‌ای – که مانند گلبرگ‌های گل آفتاب‌گردان، در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند – هستند. لوب‌ها به لوبول‌های کوچک‌تر تقسیم می‌شوند که در دوران بارداری و شیردهی، مسئول تولید شیر هستند. همچنین بافت حمایتی‌ای که به سینه شکل می‌دهد، متشکل از بافت چربی و بافت همبندی فیبری است. کیست‌های سینه در نتیجه تجمع مایع در داخل غدد سینه ایجاد می‌شوند.

متخصصین زنان و زایمان نمی‌دانند که چه چیزی باعث ایجاد کیست سینه می‌شود. آن‌ها ممکن است در نتیجه تغییرات هورمونی ناشی از قاعدگی ماهانه ایجاد شوند.

استروژن

طبق تحقیقات انجام شده احتمال بروز کیست سینه در زنانی که در بدن خود استروژن اضافی دارند نیز شایع است.

افراد مستعد به کیست سینه

اگرچه امکان ایجاد کیست سینه در هر سنی در زنان وجود دارد، اما معمولا احتمال بروز کیست در زنان زیر 50 سال شایع‌تر است. امکان ایجاد کیست سینه در زنان یائسه‌ای که هورمون‌درمانی می‌کنند نیز وجود دارد.

تشخیص کیست سینه

به‌طورکلی هنگام مراجعه به پزشک، پس از صحبت در مورد علائم و پیشینه سلامتی بیمار، پزشک توده موجود در سینه را به‌صورت فیزیکی بررسی کرده و ناهنجاری‌های دیگر سینه را نیز مورد ارزیابی قرار می‌دهد. اما پزشک تنها از طریق معاینه بالینی نمی‌تواند تشخیص دهد که توده سینه، کیست است یا خیر و برای تایید و یا رد وجود کیست به انجام آزمایش‌های بیشتری نیاز است.

تشخیص کیست سینه از طریق معاینه و بررسی خود سینه انجام می‌شود. بدین منظور آزمایشاتی مانند تصویربرداری پزشکی – سونوگرافی و ماموگرافی سینه – و احتمالا آسپیراسیون با سوزن ظریف یا بیوپسی انجام می‌گیرد.

آزمایش‌های تصویربرداری

آزمایش‌های موردنیاز شامل موارد زیر است:

ماموگرافی

کیست‌های بزرگ معمولا با ماموگرافی قابل‌مشاهده هستند. اما اغلب مشاهده میکروکیست ها به این روش دشوار و یا غیرممکن است.

سرطان، نیاز به برداشتن یک تا سه عدد از غدد لنفاوی زیربغل وجود داشته باشد. این غدد لنفاوی از طریق یک برش کوچک ایجاد شده در زیر بغل برداشته شده و به‌منظور بررسی بیشتر به آزمایشگاه آسیب‌شناسی فرستاده می‌شوند.

گاهی اوقات نیز یک لوله لاستیکی به‌منظور تخلیه مایع اضافی موجود در فضای تومور برداشته شده، تعبیه می‌شود. در انتها جراح محل جراحی را بخیه زده و زخم را پانسمان می‌کند.

مراقبت‌های بعد از جراحی کیست سینه

پس از جراحی لامپکتومی، به اتاق ریکاوری منتقل خواهید شد. در این قسمت کارکنان بخش مربوطه، به طور مداوم ضربان قلب، فشارخون و دمای بدن شما را کنترل خواهند کرد. پس از این عمل، احتیاجی به بستری شبانه در بیمارستان وجود ندارد. تنها درصورتی‌که غدد لنفاوی برداشته شده باشند، این احتمال وجود دارد، که نیاز به یک شب بستری در بیمارستان داشته باشید.

مراقبت‌های پس از جراحی کیست سینه در منزل عبارت‌اند از:

مصرف داروی مسکن

ممکن است در اتاق ریکاوری به شما داروی مسکن تزریق شود. همچنین هنگام ترخیص از بیمارستان، به شما نسخه‌ای داده می‌شود که شامل داروهای مسکنی است که باید فورا آن‌ها را تهیه کرده و در صورت احساس درد، مصرف کنید.

مراقبت از پانسمان روی زخم موجود در محل برش

قبل از خروج از بیمارستان اطلاعات کافی در خصوص مراقبت از پانسمان روی زخم خود را کسب کنید. احتمالا جراح از شما می‌خواهد که برای جداکردن بانداژ، در زمان مشخصی به مطب مراجعه کنید.

مراقبت از لوله تخلیه

اگر لوله تخلیه‌ای در سینه یا زیر بغل شما قرار داده شده است، احتمالا پیش از خروج از بیمارستان از بدن شما خارج خواهد شد. اما گاهی اوقات باید تا اولین مراجعه به پزشک این لوله در بدن شما وجود داشته باشد. اگر با این لوله تخلیه راهی خانه شدید، باید روزی چند مرتبه مایع درون مخزن تخلیه را خالی کنید و حتما پیش از خروج از بیمارستان دستورالعمل مراقبت از لوله تخلیه را از پزشک خود بپرسید.

بخیه‌ها

اکثر جراحان از بخیه‌های جذبی به‌منظور بستن محل برش استفاده می‌کنند که خودبه‌خود می‌افتد و نیازی به جدا کردن آن‌ها نیست. اما اگر این‌گونه نباشد، در اولین مراجعه پس از جراحی، پزشک بخیه‌ها را جدا خواهد کرد.

تمرینات بازو

ممکن است پزشک به‌منظور جلوگیری از سفتی بازو و شانه در سمتی که لامپکتومی انجام داده‌اید، یک برنامه ورزشی روتین را به شما پیشنهاد دهد. معمولا باید از صبح بعد از جراحی، تمرینات را شروع کنید. اما در صورت وجود لوله تخلیه در بدن باید از انجام برخی از تمرینات اجتناب کنید. هرگونه سوالی در خصوص انجام تمرینات ورزشی را از پزشک خود بپرسید تا در انجام این برنامه نرمشی با مشکل مواجه نشوید.

تشخیص علائم عفونت

جراح شما باید توضیحات کافی را در مورد چگونگی تشخیص عفونت به شما بدهد تا در صورت مشاهده عفونت در محل برش فورا با مطب پزشک تماس بگیرید.

پیشگیری از کیست سینه

کیست‌ها معمولا در واکنش به هورمون‌های طبیعی زنانه ایجاد می‌شوند و هیچ راه شناخته شده‌ای برای پیشگیری از آن‌ها وجود ندارد. اما برخی مسائل مانند انجام روش درمانی جایگزینی هورمون (HRT) می‌تواند خطر ایجاد کیست‌های جدید را افزایش دهد.

mayoclinic

بیماری‌های معده

معده می‌تواند شرایط و بیماری‌های مختلفی داشته باشد که می‌تواند باعث درد، ناراحتی، مشکلات گوارشی و حتی مرگ شود.

رفلاکس معده

بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) زمانی اتفاق می‌افتد که قسمت بالایی دستگاه گوارش به درستی کار نمی‌کند و باعث می‌شود محتویات معده به لوله عضلانی (مری) که دهان را به معده متصل می‌کند، برگردد. در هضم طبیعی، یک حلقه تخصصی ماهیچه ای در انتهای مری به نام اسفنکتر تحتانی مری (LES) باز می شود تا غذا به معده عبور کند و سپس به سرعت بسته می شود تا از برگشت به مری جلوگیری شود. LES می‌تواند عملکرد نادرستی داشته باشد و به محتویات معده، از جمله غذا و دستگاه گوارش اجازه دهد.

علائم GERD عبارت‌اند از:

تعدادی از داروها در اشکال مختلف برای تسکین علائم GERD که خفیف هستند و در هفته با حداقل تأثیر بر کیفیت زندگی بروز می‌کنند، موجود است. با این حال، همیشه قبل از شروع هر دارویی با پزشک یا داروساز مشورت کنید.

• اشکال در بلع
• حالت تهوع
• سرفه
• گلودرد
• تنگی نفس
• گرفتگی صدا
• خس خس سینه
• فرسایش دندان‌ها
• عفونت گوش
• سوء هاضمه (دیس پپسی)

عوامل زیر ممکن است خطر ابتلا به GERD را افزایش دهند

• سال‌خورده
• بارداری
• چاقی
• سیگار کشیدن
• پرخوری و مصرف غذاهای تند/چرب/ گوجه‌فرنگی، شکلات، آب پرتقال، نوشیدنی‌های کافئین‌دار/ گازدار، الکل، نعناع فلفلی و پیاز
• استفاده از برخی داروها مانند کدئین، نیفدیپین، سالبوتامول، پرازوسین، ایبوپروفن، نمک‌های آهن و آلندرونات
• شرایط پزشکی مانند: اضطراب، افسردگی، بیماری زخم معده و سندرم روده تحریک‌پذیر
• برگشت اسید، محتویات اسیدی معده به گلو یا دهان افزایش می‌یابد.

رفلاکس نوعی بیماری در معده انسان

زخم معده

زخم معده (Ulcers)، زخمی است که در پوشش معده ایجاد می‌شوند. هم‌چنین می‌تواند در قسمتی از روده درست فراتر از معده دچار زخم شود که به آن زخم اثنی‌عشر می‌گویند. زخم معده و زخم اثنی‌عشر علائم یکسانی دارند و درمان هر دو یکسان است.

علائم زخم معده

شایع‌ترین علامت زخم در آناتومی معده درد سوزش یا گاز گرفتن در مرکز شکم (شکم) است. اما زخم معده همیشه دردناک نیست و برخی افراد ممکن است علائم دیگری مانند: سوء هاضمه، سوزش سر دل و رفلکس اسید و احساس بیماری را تجربه کنند.

لازم به ذکر است که اگر فکر می‌کنید ممکن است زخم معده داشته باشید، باید به پزشک متخصص این حوزه درمانی خود مراجعه کنید. هم‌چنین اگر: مدفوع تیره، چسبناک و قیر مانند دارید، شما یک درد ناگهانی و شدید در شکم خود دارید که به طور پیوسته بدتر می‌شود، خون استفراغ می‌کنید، چرا که خون می‌تواند قرمز روشن به نظر برسد یا ظاهری قهوه‌ای تیره و دانه ای شبیه به تفاله قهوه داشته باشد. این موارد می‌تواند نشانه یک عارضه جدی مانند خونریزی داخلی باشد.

دلیل بروز زخم معده

زخم معده زمانی اتفاق می‌افتد که به لایه‌ای که از پوشش معده در برابر اسیدهای موجود در معده محافظت می‌کند آسیب وارد شود. این معمولاً نتیجه موارد زیر است:

• عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori).
• مصرف داروهای ضدالتهابی (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن یا آسپرین، به ویژه اگر آن‌ها برای مدت طولانی یا در دوزهای بالا مصرف شوند.

قبلاً تصور می‌شد که استرس یا برخی غذاها ممکن است باعث زخم معده شوند، اما شواهد کمی وجود دارد که نشان دهد این مورد وجود دارد. زخم معده می‌تواند هر فردی را درگیر کند اما در افراد بالای 60 سال شایع‌تر است. جالب آن‌که مردان بیشتر از زنان تحت تاثیر قرار می‌گیرند.

نحوه درمان زخم معده

در ابتدا بهتر است بدانید درمان بستگی به علت ایجاد زخم دارد. برای اکثر افراد دارویی به‌نام مهارکننده پمپ پروتون (PPI) برای کاهش میزان اسید در معده آن‌ها تجویز می‌شود. هم‌چنین اگر زخم شما ناشی از عفونت هلیکوباکتر پیلوری باشد، به آنتی بیوتیک نیاز خواهید داشت. خبر بد این‌که زخم معده می‌تواند پس از درمان عود کند، اگرچه اگر علت زمینه‌ای برطرف شود، احتمال کمتری وجود دارد که این اتفاق بیفتد.

عوارض احتمالی عدم درمان زخم معده

عوارض زخم معده نسبتاً نادر است، اما می‌تواند بسیار جدی و بالقوه تهدید کننده زندگی باشد.

• خونریزی در محل زخم
• پوشش معده در محل باز شدن زخم (سوراخ شدن)
• زخمی که حرکت غذا را از طریق دستگاه گوارش مسدود می‌کند (انسداد معده)

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

شناخت بیشتر از آناتومی معده

آناتومی معده (Stomach)، مانند کیسه ای دستگاه گوارش، بین مری و روده کوچک؛ در اکثر مهره داران در قسمت قدامی حفره شکمی قرار دارد. معده به عنوان یک ظرف موقت برای ذخیره‌ سازی و توزیع مکانیکی غذا قبل از انتقال به روده عمل می‌کند. در حیواناتی که معده آن‌ها دارای غدد گوارشی است، برخی از فرآیند‌های شیمیایی هضم در معده نیز رخ می‌دهد.

تصویری از جایگاه معده در بدن انسان

آناتومی معده

معده اولین قسمت داخل شکمی دستگاه گوارش یا دستگاه گوارش است. ساختار معده بدین صورت است که یک اندام کیسه‌ای شکل عضلانی و بسیار عروقی است که قابل انبساط است و بسته به ساختار و وضعیت بدن و وضعیت پر بودن اندام ممکن است شکل‌های مختلفی به خود بگیرد. معده در ربع فوقانی سمت چپ شکم قرار دارد. جالب است بدانید که معده وسیع‌ترین قسمت دستگاه گوارش است.

نه تنها غذا را هضم می‌کند، بلکه آن را نیز ذخیره می‌کند. به گفته بی‌بی‌سی، معده می‌تواند کمی بیش از یک لیتر (1 لیتر) غذا را در آن واحد نگه دارد. طراحی معده به فرد این امکان را می‌دهد که یک وعده غذایی بزرگ بخورد که به آرامی در طول زمان هضم شود. هم‌چنین محققین به این نتیجه رسیده‌اند که، هضم یک وعده غذایی ممکن است چهار تا شش ساعت یا بیشتر طول بکشد. هر چه میزان چربی غذا بیشتر باشد، مدت زمان بیشتری برای هضم غذا طول می‌کشد.

فوندوس معده

فوندوس معده (Stomach fundus) یکی از بخش‌های اصلی این اندام است. این انبساط فوق العاده گنبدی شکل معده است که بالاتر از سطح روزنه قلبی (که دهانه بین مری و معده است) بیرون می‌زند. این عضو از معده در تماس با گنبد سمت چپ دیافراگم قرار دارد و امکان تجمع گازهای تولید شده توسط هضم را فراهم می‌کند.

تصویر فوندوس بخشی از معده

تنه معده

تنه معده (Stomach trunk) یکی از اجزای اصلی آناتومی معده است که در قسمت بالا، میانی و پایین این عضو جای دارد، این بخش از آناتومی معده تمامی اندام‌های درونی را شامل می‌شود که از چندین پیچ و خم و خمیدگی تشکیل شده است.

تصویری از تنه-معده در جایگاه بدن انسان

غار معده یا آنتروپیلوریک

غار معده (Stomach or anthropiloric cave) در محلی درست در بین تنه و مجرای پیلوریک آناتومی معده جای دارد و این قسمت نیز از غدد‌هایی که از سلول‌های ترشح کننده موکوس، تشکیل شده است.

مجرای پیلوریک

پیلوریک (Pyloric duct) یک ورودی عضلانی است که در حدفاصل بین معده و روده کوچک قرار دارد، این بخش از معده که به دوازدهه یا خروج معده نیز مشهور است، موادغذایی، اسیدها و مایعات داخل معده را درون خود نگه‌ می‌دارد و سپس به روده کوچک می‌فرستد و باعث هضم و جذب مواد غذایی می‌شوند.

تصویری از مجرای-پیلوریک در معده

مایع معده

مایع یا همان شیره معده (Gastric fluid) برای یک انسان بالغ در طول روز بین 2 – 3 تولید می‌شود و نوعی مایع اسیدی شناخته می‌شود که رقیق است و به وسیله غدد درون دیوارهای داخلی معده ترشح می‌شوند.

محل قرار گرفتن معده در بدن

ساختار معده در سمت چپ قسمت فوقانی حفره شکمی قرار دارد. مری تنها پس از سوراخ کردن دیافراگم که حفره سینه را از حفره شکمی جدا می‌کند، می‌تواند وارد آناتومی معده شود. خروجی معده از طریق اثنی عشر، بخشی از روده کوچک است. هم‌چنین قسمت پایین قفسه سینه تا حدی از معده محافظت می‌کند..

تصویر اینفوگرافیک مری

اینفوگرافیکی از مری انسان

وظایف معده

معده مهره‌داران یک اندام کیسه مانند است که در قسمت فوقانی دستگاه گوارش بین مری و روده قرار دارد و تعدادی از عملکردهای مهم را برای شروع فرآیند گوارش انجام می دهد. فعالیت‌های حرکتی معده به عملکرد آن به‌عنوان اندام ذخیره‌سازی غذا، آسیاب کردن و مخلوط کردن غذا با ترشحات معده و تنظیم میزان غذای رسیدن به روده مربوط می‌شود.

ترشحات معده با دناتوره کردن اسید غذای مصرف شده و با ترویج هیدرولیز آنزیمی پروتئین‌ها هضم را آغاز می‌کند. علاوه بر نقش مستقیم آن در هضم، ماهیت شدید اسیدی شیره معده باعث کاهش تعداد میکروارگانیسم‌هایی می‌شود که از طریق دهان به بدن حمله می‌کنند و یکی از اجزای شیره به نام فاکتور ذاتی باعث جذب ویتامین B12 می‌شود. برای بلوغ طبیعی گلبول‌های قرمز ضروری است.

ترشح هورمون گاسترین

یک نوع هورمون پپتیدی (Peptide hormone) است که در غده‌های پیلوری در بخش انتهای آناتومی معده ترشح می‌شوند، لازم است بدانید که مواد پروتئینی باعث تحریک این سلول‌ها می شود و در نهایت منجر به عمل آزاد‌سازی گاسترین در خون می‌شود که به سلول‌های معده می‌روند، هم‌چنین جالب است بدانید که گاسترین از دوازدهه و لوزالمعده نیز ترشح می‌شود.

نقش معده در هضم و جذب غذا

فعالیت‌های مختلفی در زندگی هم‌چون خوردن و آشامیدن طبیعی به نظر می‌رسند. در بدن شما آن‌ها را هر روز انجام می‌دهید بدون این‌که زیاد به آن‌ها فکر کنید. با این حال، آن‌چه بعد از غذا خوردن در بدن شما اتفاق می‌افتد پیچیده است. فرآیند هضم انرژی مورد نیاز برای عملکرد را بیرون می‌کشد و سپس آن‌چه را که در پشت سرمان باقی مانده است بیرون می‌اندازد. وقتی می‌جوید و قورت می‌دهید، زنجیره‌ای از وقایع به خوبی سازماندهی شده در بدن شما رخ می‌دهد که شما از آن بی خبرید.

پریستالسیس یک عمل عضلانی غیر‌ارادی است که غذا را از طریق دستگاه گوارش شما هل می‌دهد. این بخش مهمی از فرایند گوارش است. اگر بخواهید این فرآیند را با اشعه ایکس تماشا کنید، تقریباً شبیه امواج اقیانوسی خواهد بود که غذا را از یک اندام به اندام دیگر هل می‌دهد. در اولین قدم این سفر، غذا به سمت لوله غذای شما (مری) حرکت می‌کند. این آن را از گلو به معده شما می‌برد. بهتر است بدانید که دروازه ورود به ساختار معده شما اسفنکتر تحتانی مری نامیده می‌شود. این عضله حلقه مانند مسیر بین مری و معده را در صورت نیاز باز و بسته می‌کند.

در طول فرآیند گوارش، اسفنکتر شل می‌شود و اجازه می‌دهد غذا وارد معده شما شود. این‌گونه که غذا بخش قابل توجهی از فرایند گوارش را در معده شما طی می‌کند. ممکن است شکم خود را یک کیسه ساده در نظر بگیرید. اما در واقع بسیار سخت‌تر از سایر اندام‌های بدن شما است. لازم به ذکر است که: این فرآیند برای برخی از انواع غذاها نسبت به سایرین بیشتر طول می‌کشد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: درمانده، زهرا پارسای

آیا با آناتومی رحم آشنایی دارید؟ اندازه نرمال آن چقدر است؟ چه بیماری‌های رحم زنان را تهدید می‌کند؟ در این مقاله به بررسی آناتومی، بیماری‌ها و اندازه عادی رحم می‌پردازیم،

دستگاه رحم چیست؟

رحم جزو دستگاه تولید مثل زنان و اندامی توخالی و گلابی شکل در لگن زنان است که باروری تخمدان (تخمک)، لانه گزینی و رشد جنین حاصل در آن انجام می‌شوند. رحم یک اندام عضلانی است که می‌تواند به طور زیادی کشیده شود تا جنین در حال رشد را در خود جای دهد. این اندام همچنین برای بیرون فرستادن جنین در حین زایمان، منقبض می‌شود.

آناتومی رحم

رحم دارای دو بخش فوقانی و تحتانی است.

بخش فوقانی در آناتومی رحم

• فوندوس (fundus): فوندوس ناحیه گنبدی و منحنی شکل بالای رحم است که وسیع‌ترین قسمت این اندام شناخته می‌شود و به لوله‌های فالوپ متصل می‌شود.
• لوله‌های فالوپ: به لوله‌های فالوپ، لوله‌های رحمی نیز گفته می‌شود. هر یک از این لوله‌ها به شکل حرف J هستند. لوله‌های فالوپ دو مجرای باریک در آناتومی رحم زنانهستند که سلول‌های اسپرم مرد را به تخمک منتقل می‌کنند، محیط مناسبی را برای لقاح فراهم می‌کنند و تخمک را از تخمدان منتقل می‌کنند.
• تخمدان‌ ها: هر زن دو تخمدان دارد. تخمدان‌ها ساختار بیضی‌شکل دارند و در دو طرف رحم در امتداد دیواره لگن قرار گرفته‌اند. تخمدان‌ها توسط رباط‌ها (لیگامان‌های) متصل به رحم در جای خود ثابت نگه داشته می‌شوند. اما به طور مستقیم به بقیه قسمت‌های دستگاه تولیدمثل زنان (همچون لوله‌های فالوپ) متصل نیستند. تخمک در تخمدان‌ها ساخته می‌شود و هورمون‌های زنانه استروژن و پروژسترون نیز در تخمدان‌ها تولید می‌شوند. این هورمون‌ها نقش مهمی در ویژگی‌های زنانه همچون رشد سینه‌ها، فرم بدن و رشد موهای بدن دارند.
• لیگامان‌ها: لیگامان‌های دستگاه تولیدمثل زنان مجموعه‌ای از ساختارهایی هستند که از قسمت‌های داخلی اندام تناسلی در لگن پشتیبانی می‌کنند.

بخش تحتانی رحم

• بدنه رحم (Corpus): به قسمت اصلی رحم که از زیرسطح لوله‌های فالوپ آغاز می‌شود و به سمت پایین ادامه پیدا می‌کند بدنه رحم گفته می‌شود. هر چه بدنه رحم به سمت پایین‌تر می‌رود باریک‌تر می‌شود.
• ایستموس (Isthmus): ایستموس بخشی از رحم است که بین بدنه رحم و دهانه رحم قرار دارد. ایستموس جایی است که رحم شروع به باریک یا نازک‌تر شدن می‌کند.
• سرویکس (دهانه رحم): سرویکس یا گردن رحم قسمت انتهایی باریک و لوله‌ای رحم است که کانالی را بین رحم و واژن تشکیل می‌دهد. سرویکس عمدتا از بافت رشته‌ای عضلانی تشکیل شده است.
• واژن: واژن یک کانال کشسان و عضلانی با پوشش نرم و انعطاف‌پذیر است که از فرج تا سرویکس امتداد دارد. واژن قسمتی است که به‌عنوان مجرایی برای عبور جریان قاعدگی از رحم عمل می‌کند، در حین رابطه جنسی دخول در آن صورت می‌گیرد و جایی است که نوزاد در هنگام زایمان از آن خارج می‌شود.

medicinenet

مجله پزشکی درمانده، فرزانه پاشایی

سنگ کیسه صفرا

بسیاری از مردم تا زمانی که مشکلی برای کیسه صفرایشان به وجود نیاید، شناخت چندانی از ساختار، کارکرد و نحوه مراقبت از کیسه صفرا ندارند. اگر کیسه صفرا دچار مشکل شود، درد شدیدی به وجود آورده و به اقدام فوری نیاز خواهد داشت. کیسه صفرا عضو کوچکی است که در سمت راست بالای شکم، درست زیر کبد شما قرار دارد. این عضوی از بدن است که صفرا را ذخیره می کند. صفرا نیز مایعی به رنگ سبز مایل به زرد است که به هضم کمک می کند. مشکلات کیسه صفرا معمولاً زمانی رخ می دهد که چیزی مجرای صفراوی خود را مسدود می کند، مانند سنگ کیسه صفرا. بیشتر سنگ های صفراوی زمانی ایجاد می شوند که موادی مانند کلسترول در صفرا یافت می شوند. سنگ کیسه صفرا بسیار شایع و به طور معمول بدون علامت است. با این حال، حدود 10 درصد از افرادی که سنگ کیسه صفرا در آنها تشخیص داده شده است، در عرض 5 سال علائم قابل توجهی پیدا می کنند. در ادامه با ما همراه باشید تا از نقطه نظر مهم ترین سرفصل ها همچون علائم، روش های درمان و عوارض بعد از سنگ کیسه صفرا آشنا گردید. همچنین به بررسی این پرسش های مهم نیز خواهیم پرداخت که آیا ابتلا به سنگ کیسه صفرا در زنان شایع تر از مردان است؟ و اینکه ارتباط این بیماری با کاهش وزن چیست.

کیسه صفرا کجاست؟

کیسه صفرا، دستگاهی به طول 10 سانتی‌متر در بالای سمت راست شکم است. این دستگاه گلابی‌ شکل است و از سه قسمت مشخص تشکیل می‌شود: بن،بدنه و گردنه. کیسه صفرا، قبل از غذا ممکن است مانند یک بادکنک خالی، صاف باشد اما پس از غذا به شکل یک گلابی دربیاید. کیسه صفرا، ظرفیت ذخیره 30 تا 50 میلی‌لیتر صفرا را دارد. لذا این سوال که کیسه صفرا در سمت راست است یا چپ و یا در کدام قسمت بدن قرار دارد باید گفت بالای سمت راست شکم قرار داد.

چه زمانی کیسه صفرا نیاز به عمل دارد؟

اینکه چه موقع کیسه صفرا را باید عمل کرد، زمانی نیاز به عمل عمدتاً دارد که بیمار علائم داشته باشد. که معمولاً به شکل علائم درد شکم در قسمت میانه یا سمت راست شکم و بالای شکم و در بعضی اوقات به سمت خلف یا ناحیه پشت هم انتشار پیدا می کند؛ می تاون گفت بیمار نیاز به عمل سنگ کیسه صفرا دارد.

سنگ کیسه صفرا کی باید عمل شود و چه اندازه سنگ صفرا نیاز به جراحی دارد باید گفت که وقتی سنگ درواقع مشاهده می شود، معمولاً براساس اینکه تعداد سنگ که چند عدد باشد و چقدر حجم کیسه صفرا را اشغال کرده باشد و در سنگ های بالای 3 سانتیمتر هستند، نیاز به عمل دارند.

آیا سنگ کیسه صفرا حتما باید عمل شود؟

سنگ کیسه صفرا براساس اینکه در سونوگرافی دیده می شود؛ اگر که مریض علائم واضح داشته باشد که مربوط به کیسه صفرا باشد، حتماً باید عمل بشود. اما در صورتی که علائم واضح نداشته باشد، ولی در سونوگرافی علائمی دیده بشود، حتماً باید توسط پزشک معاینه شود و علائم آن بررسی شود و بعد از بررسی تصمیم به این گرفته شود که آیا عمل انجام بشود یا خیر.

عوارض عمل نکردن کیسه صفرا

اگر سنگ کیسه صفرا را عمل نکنیم، به مرور در کیسه صفرا تجمع پیدا می کند، ترشحات غلیظ تر می شود و ممکن است تعداد سنگ بیشتر شود. در مواردی که کیسه صفرا خروجی صفرا در آن بسته می شود، در این مواقعه باید به شکل اورژانسی عمل کیسه صفرا انجام بشود. لذا بهتر است شرایط را به سمت اورژانسی بود پیش نبریم.

کار کیسه صفرا چیست؟

وظیفه کیسه صفرا، مسئولیت ذخیره صفرا یا زردآب را بر عهده دارد و به بدن کمک می‌کند تا چربی‌هایی را که مصرف کرده‌ایم، هضم کند. کیسه صفرا عامل تولید صفرا نیست. در واقع، هنگامی که غذا می‌خوریم، کبد، صفرا تولید کرده و آن را از طریق لوله صفرا به روده باریک منتقل می‌کند. اگر روده باریک کار خود را به‌خوبی انجام دهد، بخش عمده صفرا به کیسه صفرا منتقل شده و در آن ذخیره می‌شود.

اگر غذای پر چرب بخوریم، کیسه صفرا، زردآب را به روده باریک خواهد فرستاد تا با غذایی که هنوز به‌طور کامل هضم نشده است، ترکیب شود. صفرا، به هضم چربی کمک می‌کند اما وجود خود کیسه صفرا الزامی نیست. برداشتن کیسه صفرا پیامد منفی جدی برای سلامت فرد ندارد اما ممکن است به بروز اسهال و هضم ناقص چربی منجر شود.

فیلم جراحی کیسه صفرا (انمیشن)

در این ویدئو نحوه جراحی عمل برداشتن کیسه صفرا توضیح داده شده است. پیشنهاد می کنم این ویدئو را تا انتها ببینید تا با نحوه جراحی آن آشنا شوید.

کیسه صفرا چه علائمی دارد؟

برای درک علائم سنگ کیسه صفرا باید به بررسی ریشه‌ های این علامت با توجه به تنوع مشکلات ایجاد شده توسط سنگ کیسه صفرا پرداخته شود. در ادامه ریشه ها و علایم کیسه صفرا عبارتند از:

• صفرای حاوی کلسترول بیش از حد است.

به طور معمول، صفرا حاوی مواد شیمیایی کافی برای حل کردن کلسترول دفع شده توسط کبد است. اما اگر کبد شما بیش از مقداری که صفرا می تواند حل کند، کلسترول دفع کند، کلسترول اضافی ممکن است به کریستال و در نهایت به سنگ تبدیل شود. این امر مخصوصاً بعد از مصرف غذا های پرچرب و سنگین بیش از پیش خود را نشان می دهد. چرا که معمولاً حدود 2 تا 3 ساعت بعد از مصرف غذا های حجیم و پرچرب، درد به صورت متناوب در ناحیه فوقانی و راست شکم تا پشت و بین کتف ها احساس می شود.

• صفرا حاوی بیلی روبین بیش از حد است.

بیلی روبین یک ماده شیمیایی است که وقتی بدن شما گلبول های قرمز را تجزیه می کند، تولید می شود. برخی شرایط باعث می شود کبد شما بیش از حد بیلی روبین تولید کند، از جمله سیروز کبدی، عفونت مجاری صفراوی و برخی اختلالات خونی. ماده بیلی روبین اضافی باعث تشکیل سنگ کیسه صفرا می شود.

• کیسه صفرا به درستی تخلیه نمی شود.

اگر کیسه صفرا به طور کامل یا اغلب به اندازه کافی تخلیه نشود، ممکن است صفرا بسیار غلیظ شود و به تشکیل سنگ کیسه صفرا کمک کند. در این حالت سنگ کیسه صفرا باعث عدم تخلیه شده و موجبات التهاب کیسه صفرا را فراهم می آورد که بیمار در این حالت ممکن است دردی مداوم و شدید و البته بدون وقفه را تا حتی 24 ساعت را تجربه کند. در این صورت وضعیت بیمار کاملاً اورژانسی بوده و به عمل فوری نیاز دارد. در ادامه علاوه بر موارد یاد شده، سایر علائمی که نشان از ابتلا به سنگ کیسه صفرا دارد عبارتند از:

• حالت تهوع یا استفراغ

بیماری مزمن کیسه صفرا ممکن است باعث مشکلات گوارشی مانند رفلکس اسید و گاز شود.

• تب یا لرز

این ممکن است نشانه عفونت باشد و باید فورا درمان شود.

• اسهال

اسهال مزمن بیش از چهار بار مدفوع در روز به مدت حداقل 3 ماه اتفاق می افتد.

• زردی

رنگ زرد پوست، ممکن است نشانه بلوک یا سنگ در مجرای صفراوی مشترک باشد.

• ناهنجاری مدفوع

مدفوع با رنگ روشن تر نشانه احتمالی بلوک مجرای صفراوی مشترک است.

• ادرار تغییر رنگ داده

ادرار تیره نشانه بالقوه بلوک مجرای صفراوی مشترک است.

علائم پر شدن کیسه صفرا چیست؟

حال با شناسایی علائم مربوط به وجود سنگ کیسه صفرا، نوبت به بررسی این پرسش می رسد که اصولاً پر شدن کیسه صفرا چگونه اتفاق افتاده و چه علائمی دارد. در ابتدای امر باید به این نکته اشاره کرد که کیسه صفرا به دو صورت توسط سنگ پر می شود. اولین مورد به تشکیل یک سنگ واحد بزرگ باز می گردد که که گاها ممکن است اندازه آن تا حدود 3 سانتی متر نیز برسد. در حالت دوم کیسه صفرا ممکن است توسط سنگ های ریز متعدد پر شود. در این وضعیت بدون توجه به اینکه یک سنگ واحد یا تعدادی سنگریزه موجبات مسدود شدن کیسه را فراهم کنند، صفرا از کیسه خارج نشده و در نتیجه جمع شدن صفرا درون کیسه، عفونت پدیدار می شود.

همچنین علاوه بر این عارضه پر شدن کیسه صفرا می تواند باعث مرگ بافت کیسه صفرا (گانگرن) شود. این عارضه شایع ترین نقیصه به ویژه در میان افراد مسن، کسانی که منتظر درمان هستند و افراد مبتلا به دیابت، است. این امر می تواند منجر به پارگی در کیسه صفرا شود یا ممکن است باعث ترکیدن کیسه صفرا شود. پس پارگی کیسه صفرا نیز ممکن است ناشی از تورم کیسه صفرا، عفونت یا مرگ بافت باشد.

علائم سنگ کیسه صفرا در زنان

آمار های جهانی نشان می ‌دهد که میزان ابتلای زنان به سنگ کیسه صفرا نسبت به مردان دو تا سه برابر بیشتر است. مخصوصاً زنان باردار بیشتر از سایر گروه ها در معرض خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا هستند. این امر نیز مستقیماً به میزان و نوع ترشح هورمون های زنانگی در دوران بارداری مربوط است که در نتیجه خطر ابتلا به عارضه فوق را افزایش می دهد. در خصوص علائم ابتلا به سنگ کیسه صفرا در زنان نیز باید به این نکته اشاره کرد که تفاوت چندانی میان مردان و زنان در این مورد وجود ندارد، و همچون موارد قبل چنانچه یک خانم به سنگ کیسه صفرا مبتلا شود در معرض عوارض یاد شده در قسمت های قبل نیز است.

عوارض برداشتن سنگ کیسه صفرا در زنان

همچون موارد یاد شده در بخش‌های گذشته، عوارض برداشتن سنگ کیسه صفرا در زنان نیز مشابه مردان است. بنابراین زنانی که بخواهند عمل جراحی سنگ کیسه صفرا داشته باشند باید کیسه صفرا را نیز از بدن خود خارج کنند، که باز هم با توجه به مکانیزم یکسان کیسه صفرا در زنان و مردان نمی توان عارضه خاصی را برای زنان بعد از برداشتن سنگ کیسه صفرا و خارج کردن کیسه از بدن متصور شد.

اگر کیسه صفرا داشته باشیم چه باید کرد؟

از جمله شایع ترین علائم سنگ کیسه صفرا مربوط است به درد در ناحیه مرکزی یا فوقانی راست شکم که معمولا به سمت پشت یا بین دو کتف احساس دردی نمایان شده و حالت تیر کشیدن به بیمار مبتلا به سنگ کیسه صفرا دست می دهد. در صورت مشاهده شدن هر یک علائم یا علائمی که اشاره شد باید با مراجعه به پزشک خانواده یا پزشک عمومی شروع کنید. اگر پزشک تشخیص دهد که شما مشکوک به سنگ کیسه صفرا هستید، این توصیه وجود دارد که برای انجام آزمایش سونوگرافی و و دیگر اقدامات تشخیصی اقدام کنید. از آنجایی که قرار ملاقات ها می توانند مختصر باشند، و از آنجا که اغلب اطلاعات زیادی برای پوشش دادن وجود دارد، ایده خوبی است که به خوبی برای مشورت با پزشک آماده باشید. اطلاعاتی وجود دارد که به شما کمک می کند تا آماده شوید، و اینکه از پزشک خود چه انتظاری دارید، عبارتنداز:

آنچه شما می توانید انجام دهید:

• از هرگونه محدودیت قبل از ملاقات با پزشک مطلع باشید. حتماً از قبل بپرسید که آیا کاری وجود دارد که باید انجام دهید، مثلاً رژیم غذایی خود را محدود کنید.
• هر علائمی را که تجربه می کنید، از جمله علائمی که ممکن است به دلیل تعیین وقت ملاقات نامرتبط به نظر برسد، با پزشک در میان بگذارید.
• اطلاعات شخصی کلیدی، از جمله استرس های عمده یا تغییرات اخیر زندگی را با دکتر مطرح کنید.
• فهرستی از تمام داروها، ویتامین ها یا مکمل هایی که مصرف می کنید، ارائه کنید.
• یکی از اعضای خانواده یا دوست را با خود همراه کنید. گاهی اوقات درک تمام اطلاعات ارائه شده در یک قرار با پزشک دشوار است. همراه شما ممکن است مواردی را که احتمالا از قلم انداخته اید یا فراموش کرده اید را یادآوری کند.
• - نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی
• منبع سعید شمس فوق تخصص جراحی