امروز یکشنبه 29 مهر 1403
0

موسیقی و عملکرد مغز" ارتباط موسیقی با مغز"

به طور کلی در هنگام شنیدن موسیقی با توجهبه نوع موسیقی و شنونده قسمتهای مختلف مغز فعال است. ولی به طور کلی هر دو نیمکره ی مغز در شنیدن موسیقی فعال می باشند. در مغز مناطق و سیستمهای پردازشی جداگانه ای را برای زبان محاوره ای و موسیقی وجود دارد. و این مهم با مطالعه بیماریهایی مانند آمیوزیکا (Amusica) که در آن فرد قادر به تکلم است ولی قادر به درک موسیقی نیست یا آفازیا(aphasia) که بیمار قادر به تکلم نیست ولی موسیقی را در کمی کند قابل نتیجه گیری است. در صورتیکه نیمکره راست مغز دچار سکته یا بیماری شود شناسایی و پردازش طنین صدا نیز دچار مشکل می شود و مغز صداها را از هم تشخیص نمی دهد.

معاینات و بررسیهای متعدد از مغز نوازندگان حرفه‌ای نشان می‌دهد که ماده خاکستری مخچه و ناحیه شنوایی مغز آنان نسبت به افراد غیر موزیسین بیشتر است. مغز نوازندگان سازهای زهی و پیانو هم بخشهایی که مسئول کنترل حرکات ظریفfine motor هستند 400 درصد رشد بیشتری دارند. همچنینcorpus callosum مغز نوازندگانی که قبل از سن 77 سالگی شروع به فراگیری ساز نموده‌اند بزرگ‌تر از سایرین است. از این رو بین دو نیم‌کره و بخشهای مختلف مغز آنان ارتباط و هماهنگی بیشتر و بهتری برقرار می‌شود.

موسیقی بی واسطه بر مغز تاثیر می گذارد. تاثیر موسیقی بر مغز به سه طریق صورت می گیرد:

· تاثیر بر ساختار مغز

· تاثیر بر بیو شیمی مغز

· تاثیر بر امواج مغزی

در زیر به خلاصه ای از مناطق مختلف مغز که در هنگام شنیدن موسیقی فعالند اشاره می کنیم:

گوش کردن کلی به موسیقی: نیمکره چپ – کورتکس شنوایی

تن موسیقی: نیم کره راست – کورتکس شنوایی

طنین موسیقی: نیم کره راست

ملودی: نیمکره راست

ریتم: مخچه – پشت نیمکره چپ

قطعات آشنای موسیقی: نیمکره چپ – منطقه گیجگاهی

یادآوری نام اهنگ: نیمکره چپ

تمرکز روی شعر و ترانه: نیمکره راست

نواختن موسیقی مخچه، نیمکره راست

- تاثیر موسیقی بر نورو شیمی مغز:

تاثیری که موسیقی بر نوروترنسمیترها و همچنین ترشح هورمون های درون ریز مثل کورتیزول دارد شامل:

افزایش تولید آندروفین، افزایش سطح ملاتونین، افزایش سطح نور اپی نفرین و اپی نفرین، تحریک ترشح اوپیویید ها و در نتیجهآزاد سازی دوپامین، افزایش سطوح پلاسمایی هورمون اکسی توسین

هر کدام از عملیات یاد شده به نوعی در افزایش سطح آرامش روانی و کاهش استرس نقش فعالی دارند. از جهت دیگر افزایش هر یک از انتقال دهنده های فوق موجب افزایش سطح ایمنی بدن نیز می شوند. همانگونه که می دانیم سیستم ایمنی ما تحت تاثیر منفی استرس های مزمن قرار دارد.استرس نه تنها سلول های مغز را از بین می برد بلکه باعث تضعیف و زوال حافظه می گردد.

موسیقی های آرام موجب افزایش دوپامین و سرتونین می گردند و موسیقی هایی با ریتم تند باعث افزایش کورتیزول در سطح بدن می شوند.تمرینات موسیقی همچون نیروی بازدارنده‌ای مانع از بین رفتن سلولهای عصبی در سنین بالا می‌شود.

درمطالعات الکتروآنسفالوگرام های دریافت شده از مغز 4 نوع موج در موقعیت های مختلف از فعالیت مغز ثبت شده است که شامل:

امواج بتا:امواج بالای12هرتز

در این موقعیت مغز فعال است و در وضعیت هوشیاری به سر می‌برد. امواج مغز در این موقعیت بین 13 تا 25 هرتزهستند برای ایجاد این موقعیت از مغز می‌توان از آهنگ‌های تند و رقص گونه استفاده کرد. در کودکان مبتلا به بیش فعالی دامنه این موج کاهش یافته به همین دلیل سطح توجه و هوشیاری پایین تری نسبت به سایر کودکان دارند.

امواج آلفا:امواج بین8 تا12هرتز

در این موقعیت مغز در حالت آرام به سر می‌برد می‌توان توسط موسیقی این موقعیت را در طول روز ایجاد کرد در این موقعیت معمولا چشم‌ها بسته هستند و رویاهای روز به وجود می‌آیند امواج مغز در این موقعیت بین 8 تا 12 هرتزهستند این موقعیت از مغز را می‌توان توسط آهنگ‌های خیلی ملایم و آرام ایجاد کرد. در بسیاری از پژوهش ها ارتباط موج آلفا با ضریب هوشی نشان داده شده.

امواج تتا: امواج بین 4 تا8هرتز

موقعیت تتا که بطور عمده در بخش های گیجگاهی و آهیانه مغز ایجاد می‌شود موقعیت خلاقیت مغز است امواج مغز در این وضعیت بین 4 تا 8 هرتزمی باشند. هوشیاری مغز در این وضعیت بین خواب و بیداری است آهنگ‌هایی که بتوانند این موقعیت مغزی را حفظ کنند معمولا خیلی آرام هستند و معمولا با سرعت خیلی پایین اجرا می‌شوند. در کودکان مبتلا به بیش فعالی دامنه این موج بسیار افزایش یافته به همین دلیل آنها دائما دچار حواس پرتی و نقص توجه هستند.

امواج دلتا: امواج کمتر از4هرتز

در این موقعیت که امواج مغز بین 1تا 4هرتز است و موقعیت خواب عمیق مغز است در این موقعیت، تنفس عمیق، سطح و فشار خون، ضربان قلب و دمای بدن به حداقل خود می‌رسد آگاهی و هوشیاری در این وضعیت در پایین‌ترین میزان است که موسیقی اثر چندانی بر روی مغز نمی‌گذارد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منابع:

رحیمی، محمد اختلالات ویژه یادگیری،نشر سپهر اندیشه، قم، ١٣٩٢

پینل جان،روانشناسی فیزیو لوژیک،مهرداد فیروز بخت،نشر ویرایش،1387

خداپناهی محمد کریم، روانشناسی فیزیولوژیک،نشر سمت،1380

میلیگان جک، قدرت موسیقی و آواز،آذر عمرانی،نشر ویرایش 1388

جنسن اریک، چگونگی تاثیر موسیقی بر مغز،آذر عمرانی،نشر ویرایش، 1386

باسانو مری،شفا با کمک موسیقی،آذر عمرانی،ارسباران 1383

لی،اچ ام میتو، موسیقی و سلامتی،آذر عمرانی ارسباران 1384

0

کیست گانگلیون روی مچ دست و مچ پا: علت و درمان

کیست گانگلیون (GANG glee on) یک توده‌ی پر از مایع در زیر پوست است که اغلب روی مفصل مچ دست یا تاندون دست دیده می‌شود. کیست گانگلیون زمانی ایجاد می‌شود که یک پارگی کوچک یا فتق در بافت نازک پوشاننده مفصل یا تاندون ایجاد شود. این بافت در این حالت برآمده شده و کیسه‌ای را تشکیل می‌دهد. سپس مایع از مفصل به داخل کیسه نشت می‌کند و باعث تورم آن می‌شود.

کیست گانگلیون کلینیک درد و توانبخشی نگین آزادیگزگز، سوزن‌سوزن شدن یا بی‌حسی شود. ممکن است کیست باعث شود که دامنه حرکتی مفصل کاهش پیدا کند یا قدرت شما برای گرفتن اشیا کمتر شود. حتی اگر کیست باعث بروز درد شود نیز، این درد معمولا خیلی شدید نیست. تنها چیزی که باعث می‌شود بیماران به پزشک مراجعه کنند، ظاهر نگران‌کننده‌ی آن است. در ناحیه‌ای که کیست تشکیل شده، ممکن است پوست ظاهری صاف، گرد و کشسانی داشته باشد.

تشخیص کیست گانگلیون

تشخیص کیست گانگلیون معمولا طی معاینات فیزیکی توسط پزشک در مطب انجام می‌شود. پزشک در ابتدا سابقه بیمار شما یا کودک شما را بررسی کرده، سوالاتی از شما می‌پرسد و سپس معاینات فیزیکی را انجام می‌دهد. برای تشخیص کیست گانگلیون آزمایش خاصی لازم نیست مگر این که بیمار درد زیادی داشته باشد. در برخی موارد خاص، انجام عکسبرداری رادیولوژی یا اسکن ام‌آر‌آی تجویز می‌شود. البته تصاویر رادیولوژی کیست گانگلیون را نشان نمی‌دهند اما می‌توانند مشکلات دیگر را در صورت وجود نشان دهند. تصاویر اسکن ام‌آرآی می‌توانند کیست‌های پنهان زیر پوست و یا سایر علل درد بیمار را آشکار کنند.

کیست گانگلیون کلینیک درد و توانبخشی نگین آزادیتسکین درد می‌شود. یک کیسه چای سبز را به مدت 5 دقیقه در آب گرم فرو کنید. کیسه چای را بردارید و آب اضافی آن را بگیرید. چای کیسه‌ای گرم را حداقل به مدت 10 دقیقه روی کیست نگه دارید. این روند را 4 تا 5 بار در روز تکرار کنید. این کار را تا جایی ادامه دهید که کیست ناپدید شود.

روغن کندر

روغن کندر یک قابض بسیار موثر است و به کاهش اندازه کیست گانگلیون کمک می‌کند و همچنین درد را کاهش داده و از عود کردن کیست جلوگیری می‌کند. 2 قطره روغن کندر را روی کیست بمالید و سپس روی آن را با یک باند نرم و تمیز بپوشانید. بعد از 24 ساعت یا بیشتر، بانداژ را بردارید و پوست خود را شستشو داده و مجددا با استفاده از یک باند نو و تمیز، این کار را تکرار کنید. این روش را برای چند روز انجام دهید تا کیست ناپدید شود. به منظور جلوگیری از عود کردن کیست، این روش را به مدت دو هفته پس از ناپدید شدن کیست ادامه دهید.

کیست گانگلیون کلینیک درد و توانبخشی نگین آزادی

کیست گانگلیون کلینیک درد و توانبخشی نگین آزادی

زنجبیل

زنجبیل دارای خواص ضدالتهابی قوی است که به کاهش درد و التهاب ناشی از کیست گانگلیون کمک می‌کند. زنجبیل همچنین فعالیت عامل Cox-2 را که علت احتمالی درد در کیست گانگلیون است، مسدود می‌کند. شما می‌توانید برای دیدن اثر زنجبیل، 2 تا 3 بار در روز چای زنجبیل خانگی بنوشید. برای تهیه چای زنجبیل، حدود دو سانتی‌متر از ریشه‌ی زنجبیل تازه را ریز برش دهید و اجازه دهید به مدت 10 دقیقه یا بیشتر در یک فنجان آب بجوشد.همچنین می‌توانید در هنگام آشپزی از زنجبیل تازه‌ی بیشتری در غذا استفاده کنید یا پس از مشورت با پزشک از مکمل‌های زنجبیل استفاده کنید. به طور کلی، دوز ایمن و موثر برای مکمل زنجبیل در حدود 500 تا 1000 میلی‌گرم، برای یک یا دو بار در روز در نظر گرفته می‌شود.

زردچوبه

زردچوبه قرن‌هاست که برای تسکین انواع دردها و کاهش التهاب استفاده می‌شود. این ماده در کاهش درد و التهاب ناشی از کیست گانگلیون نیز موثر است. عوامل و فاکتورهای متعددی مانند سیتوکین‌ها، پروتئین کینازها، وضعیت ردوکس، آنزیم‌ها و چسبندگی مولکولی در بروز التهاب در بدن موثر هستند و کورکومین موجود در زردچوبه می‌تواند با تنظیم کردن این فاکتورها به کاهش التهاب کمک کند.شما باید به مدت چند روز، آب زردچوبه‌ی تازه را 2 تا 3 بار در روز مستقیماً روی ناحیه آسیب‌دیده بمالید. شما می‌توانید پس از مشورت با پزشک، زردچوبه را به صورت قرص‌های نکمل نیز مصرف کنید. در این مورد حتما توجه کنید که با پزشک مشورت کنید چرا که مصرف این مکمل خصوصا برای افرادی که از داروهای رقیق‌کننده خون استفاده می‌کنند، می‌تواند خطر خونریزی را افزایش دهد.

کیست گانگلیون کلینیک درد و توانبخشی نگین آزادی

کیست گانگلیون کلینیک درد و توانبخشی نگین آزادی

ژل آلوئه ورا

ژل آلوئه ورا دارای خواص ضد التهابی است و می‌تواند به تسریع روند بهبود کیست گانگلیون کمک می‌کند و درد و تورم ناشی از کیست گانگلیون را کاهش دهد. شما باید ژل آلوئه ورا را مستقیما از برگ‌های تازه‌ی آلوئه ورا استخراج کرده و به آرامی روی ناحیه مورد نظر اعمال کنید. ژل آلوئه ورا باید حداقل 20 دقیقه روی پوست بماند و پس از آن می توانید پوست خود را شست‌وشو دهید. این کار را باید 3 تا 4 بار در روز به مدت چند روز یا تا زمانی که کیست ناپدید شود تکرار کنید.

آرنیکا

آرنیکا خواص دارویی متعددی دارد. این گیاه درخشندگی پوست شما را افزایش داده و سموم را از بدن شما دفع می‌کند. آرنیکا همچنین گردش خون را افزایش داده و روند بهبودی را در بدن تسریع می‌کند. خواص ضد التهابی آرنیکا به کاهش التهاب ناشی از کیست گانگلیون کمک کرده و تورم آن را کاهش می‌دهد. آرنیکا در اشکال مختلف مانند مایع، پماد، ژل، کرم و کپسول موجود است. شما می‌توانید یک لایه نازک از ژل یا کرم آرنیکا را 3 تا 4 بار در روز روی ناحیه مورد نظر بمالید و این کار را تا چند روز یا تا زمانی که کیست از بین برود ادامه دهید.

کیست گانگلیون کلینیک درد و توانبخشی نگین آزادی

شما همچنین می‌توانید اسانس آرنیکا را با مقدار مساوی روغن زیتون یا روغن نارگیل ترکیب کرده و به آرامی روی پوست ماساژ دهید و سپس روی آن را با بانداژ ببندید.

از آنجایی که برخی از افراد به آرنیکا حساسیت یا آلرژی دارند، توصیه می‌شود قبل از شروع استفاده از آرنیکا، مقدار کمی از آن را روی یک ناحیه دیگر از پوست امتحان کنید.

درمان‌های خانگی رایج برای کیست گانگلیون که در بالا به آن اشاره شد، همگی بی خطر تلقی می‌شوند. با این حال توصیه می‌کنیم که در صورت تشدید علائم یا عدم مشاهده‌ی بهبودی حتما به پزشک خود مراجعه کرده و با او مشورت کنید.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: توانبخشی نگین آزادی

0

علل و درمان ورم، التهاب و سوزش مری

ورم مری چیست؟

ورم مری نوعی التهاب در جداره مری است. مری لوله‌ای است که غذا از طریق آن از گلو به سمت معده می‌رود. اگر این بیماری درمان نشود می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد و باعث ایجاد مشکلاتی در بلع، زخم و اسکار در مری شود و همچنین باعث ایجاد بیماری‌های معده می‌شود.

در برخی موارد درمان نکردن بیماری‌های مری باعث ایجاد یک بیماری به نام مری بارت می‌شود که می‌تواند احتمال بروز سرطان مری را افزایش دهد.

ورم مری و انواع آن

ورم مری به هر گونه التهاب یا سوزش مری گفته می‌شود. مری لوله‌ای است که غذا را از گلو به سمت شکم می‌فرستد. ازوفاژیت یا ورم مری علائم متنوعی دارد که می‌تواند شامل اختلالات بلع، گلودرد و سوزش سر دل باشد. اگر ورم مری درمان نشود می‌تواند باعث ایجاد زخم یا حتی باریک شدن مری شود که یک فوریت پزشکی تلقی می‌شود.

انتخاب گزینه‌های درمانی به شناخت علت اصلی بیماری بستگی دارد. بسیاری از افراد سالم با انجام اقدامات درمانی مناسب در مدت مدت 2 تا 4 هفته بهبود می‌یابند. دوره بهبود برای افرادی که سیستم ایمنی بدن آنها ضعیف‌تر است یا به عفونت مبتلا هستند بیشتر طول می‌کشد.

التهاب ائوزینوفیلیک مری

التهاب ائوزینوفیلیک مری به دلیل تجمع گلبول‌های سفید خون در مری ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند به دلیل واکنش بدن به یک آلرژن باشد. در کودکان این واکنش آلرژیک می‌تواند مشکلاتی در غذا خوردن ایجاد کند.

غذاهایی که ممکن است باعث تشدید این حالت شوند عبارتند از شیر، سویا، تخم مرغ، گندم سیاه، گندم، بادام زمینی، لوبیا و گوشت گاو. آلرژن های استنشاقی مانند گرده می‌توانند باعث التهاب مری شوند.

رفلاکس ورم مری

رفلکس ورم مری معمولاً به دلیل بیماری رفلکس معده به مری ایجاد می‌شود. رفلکس معده به مری زمانی اتفاق می‌افتد که محتویات معده شامل اسیدها به سمت مری بازمی‌گردند. این باعث تورم مزمن و سوزش مری می‌شود.

التهاب مری ناشی از مصرف دارو

ورم مری ناشی از مصرف دارو زمانی اتفاق می‌افتد که داروهای خاصی با آب ناکافی مصرف شوند. این باعث می‌شود که این داروها مدت زمان زیادی در مسیر مری باقی بمانند. برخی از این داروها عبارتند از داروهای کاهش‌دهنده درد، آنتی‌بیوتیک‌ها، کلراید پتاسیم و بیس فسفونات‌ها (داروهای جلوگیری کننده از پوکی استخوان).

التهاب عفونی

التهاب عفونی مری یک بیماری نادر است که در اثر باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها یا انگل‌ها به وجود می‌آید. اگر استفاده از داروها یا ابتلا به برخی بیماری‌ها باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن شما باشد احتمال این که به این بیماری مبتلا شوید افزایش می‌یابد. این نوع از التهاب بین افراد مبتلا با اچ آی وی یا ایدز، سرطان و دیابت شایع است.

علائم ورم مری

برخی از علائم ورم یا ازوفاژیت مری عبارتند از:

  • اختلال در بلع کودکان و بزرگسالان
  • احساس درد در هنگام بلع
  • گلو درد
  • صدای خروسی
  • سوزش سر دل
  • رفلاکس معده
  • درد در قفسه سینه (در هنگام غذا خوردن تشدید می‌شود)
  • حالت تهوع و استفراغ
  • درد شکم
  • کاهش اشتها
  • سرفه

کودکان و خردسالان احتمالاً در غذا خوردن مشکل پیدا می‌کنند.

عوامل که ممکن است باعث ایجاد ورم مری شوند

برخی از عواملی که ممکن است باعث ایجاد ورم یا التهاب مری شوند عبارتند از:

  • ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن در اثر بیماری‌هایی مانند اچ آی وی، دیابت، لوسمی، بیماری‌های غدد لنفاوی و بیماری‌های خود ایمنی دیگر
  • فتق هیاتال (زمانی که قسمتی از معده با باز شدن پرده دیافراگم که بین مری و معده است وارد قفسه سینه شود)
  • شیمی‌درمانی
  • پرتودرمانی در قفسه سینه
  • انجام عمل جراحی در ناحیه قفسه سینه
  • مصرف داروهایی برای پیشگیری از واکنش عدم پذیرش بدن نسبت به ارگان‌های پیوندی
  • مصرف آسپیرین و داروهای ضدالتهابی
  • استفراغ مزمن
  • چاقی
  • مصرف مشروبات الکلی و استعمال دخانیات
  • سابقه ابتلا به بیماری ورم مری و آلرژی در خانواده

اگر سیستم ایمنی بدن شما سالم باشد احتمال اینکه به ازوفاژیت عفونی مبتلا شوید کاهش می‌یابد.

عوارض بهداشتی بلندمدت بالقوه

درمان نکردن ورم مری باعث ابتلا به بیماری‌ها و عوارض مرتبط با عملکرد و ساختار مری می‌شود. برخی از این بیماری‌ها عبارتند از:

  • مری بارت بر اثر رفلاکس، آسیب مری
  • باریک شدن و گرفتگی و اسپاسم مری که می‌تواند باعث اختلالات بلع شود.
  • زخم مری و سوراخ مری (سوراخ شدن مری)

ورم مری چگونه تشخیص داده می‌شود؟

برای تشخیص علت ابتلا به ورم مری برخی از معاینات زیر انجام می‌شود:

  • آندوسکوپی
  • عکس‌برداری به‌ وسیله اشعه ایکس و باریم که به آن مجموعه دستگاه گوارش فوقانی هم گفته می‌شود.
  • بیوپسی
  • تست‌های آلرژی که می‌تواند شامل تست پوست و حذف برخی از غذاهای خاص از برنامه غذایی شما باشد.

درمان ورم مری

روش‌های درمانی التهاب مری به تشخیص دقیق علت ایجادکننده علائم آن بستگی دارد. برخی داروهایی که برای درمان این بیماری استفاده می‌شوند عبارتند از:

  • داروهای آنتی‌ویروس
  • داروهای ضد قارچ
  • آنتی اسیدها
  • داروهای کاهش‌دهنده درد
  • استروئیدهای خوراکی
  • داروهای مهارکننده پمپ پروتون (این داروها تولید اسید معده را متوقف می‌کنند)

اگر حساسیت‌های غذایی باعث ورم مری بود

غذاهایی که باعث ایجاد حساسیت می‌شود را شناسایی کرده و آن‌ها را از برنامه غذایی خود حذف کنید. معمولاً غذاهایی مانند گوجه، مرکبات، غذاهای تند و پر ادویه، الکل، کافئین، پیاز، سیر، نعناع و شکلات باعث ایجاد حساسیت و آلرژی می‌شوند.

با کاهش مصرف غذاهای تند و پر ادویه، غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی و غذاهای خام و سخت از شدت علائم بیماری بکاهید. لقمه‌های خود را کوچک گرفته و آن‌ها را خوب بجوید. شما باید از مصرف الکل و استعمال دخانیات اجتناب کنید زیرا باعث تورم و سرکوب سیستم ایمنی بدن می‌شوند.

  • اگر ورم مری به دلیل تنگ شدن مری به وجود آمده است

در این حالت باید به کمک عمل جراحی مری را گشاد کرد.

  • اگر مصرف دارو باعث ورم مری شده است

مقادیر زیادی آب بنوشید و نوع مایع دارو را مصرف کنید یا دارو را با داروهای مشابه جایگزین کنید. تا 30 دقیقه پس از مصرف این داروها از دراز کشیدن اجتناب کنید.

دورنمای بلندمدت این بیماری چیست؟

التهاب مزمن مری می‌تواند باعث تنگ شدن مری یا آسیب به بافت‌ها شود. اگر سلول‌های دیواره مری تغییر کرده باشد احتمال ابتلا به سرطان افزایش می‌یابد. شما می‌توانید از احتمال بروز حملات آتی التهاب مری با اجتناب از محرک‌های مشخص جلوگیری کنید.

دورنمای منحصر به ‌فرد این بیماری برای هر فرد به علل بروز بیماری و سلامت عمومی وی بستگی دارد. بسیاری از مردم پس از انجام اقدامات درمانی بهبود می‌یابند. افراد سالم اغلب حتی بدون انجام اقدامات درمانی پس از 5 روز بهبود می‌یابند. اگر سیستم ایمنی بدن شما ضعیف باشد دوره درمان شما طولانی‌تر می‌شود.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:

برگرفته از مسعود صدرالدینی فوق تخصص گوارش

0

علائم و درمان بیماری هانتینگتون

بیماری هانتینگتون از بیماری های نادر و ارثی است که منجر به تخریب پیشرونده سلول ها می شود. این بیماری بر عملکرد فردی شما تاثیر می گذارد و اختلالات حرکتی، شناختی و روانی را به همراه دارد.

امکان ایجاد علائم ناشی از این بیماری در هر زمانی وجود دارد؛ اما اغلب در دهه 30 یا 40 علائم ظاهر می شود. اگر این بیماری قبل از 2 سالگی رخ دهد، به عنوان بیماری هانتینگتون نوجوانان شناخته می شود.

در صورتی که این بیماری در مراحل اولیه زندگی رخ دهد، علائم تا حدی تفاوت دارد و بیمار پیشرفت سریع تری را تجربه می کند.

خوشبختانه داروهایی برای کمک به کنترل علائم بیماری هانتینگتون وجود دارد؛ اما چنین درمان هایی از زوال جسمی، رفتاری و ذهنی مرتبط با این بیماری جلوگیری نمی کند.

بیماری هانتینگتونبیماری هانتینگتون، سبقت جویی (Anticipation) است یعنی بیماری در نسل های بعدی شروع زودتری دارد. همچنین سرایت پدری (Paternal Descent) دارد. یعنی سبقت جویی بیشتر در افرادی رخ می دهد که بیماری را از پدر به ارث برده اند. تکرار تری نوکلئوتید CAG در این بیماری افزایش می یابد. در افراد طبیعی 9 تا 37 تکرار وجود دارد ولی در هانتینگتون بیشتر از 40 تکرار CAG وجود دارد.

علائم بالینی: علائم در دهه 4 و 5 آغاز می گردد. بیماری پیشرونده بوده و طول عمر بیماران بعد از شروع علائم 15 سال است.

علائم بالینی این بیماران عبارتند از:

١- دمانس: اولین تغییرات شامل تحریک پذیری، کج خلقی و رفتار ضد اجتماعی است ولیکن سپس دمانس کاملا بروز می نماید.

٢- حرکات کره ای شکل اندام ها و تنه

3- انواع آتیپیک: در مواردی که از دوران کودکی آغاز می شود یا در دوران بزرگسالی شروع می گردد با علائم سفتی و کندی پیشرونده تظاهر می یابد که به آن نوع وستفال گفته می شود. در کودکان ممکن است صرع و اختلال تعادل هم به صورت شایع وجود داشته باشد. در مواردی که نمی توان سابقه خانوادگی را کشف کرد، مرگ زودهنگام یکی از والدین به تشخیص کمک می کند.

یافته های رادیولوژیک

در MRI مغزی این بیماران، آتروفی قشر مغز و هسته دم دار (کودیت) مشاهده می گردد

در PETScan: کاهش سرعت متابولیک استریاتال و کاهش مصرف گلوکز در هسته کودیت مشاهده می شود. در بیماری هانتینگتون نورون های گابائرژیک از بین می روند.

درمان بیماری هانتینگتون

همانطور که اشاره شد درمان اختصاصی برای دمانس هانتینگتون وجود ندارد اما اختلالات حرکتی ممکن است به داروهایی که با مهار دوپامینرژیک نورون های خروجی جسم مخطط تداخل می کنند جواب بدهند مثل: هالوپریدول.

داروهای آنتی سایکوتیک أتیپیک: کوئتیاپین همانند الانزاپین یا ریسپریدون برای درمان سایکور یا رفتار از هم گسیخته به کار می رود.

پیش آگهی

میانگین میزان بقاء بعد از شروع بیماری به طور متوسط حدود 20-10 سال است.

نگارش و گرد آورنده: رضا رحیمی

منبع: وب سایت دکتر مهربان و دکتر طاهریان متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات

0

در این بخش با

شکستگی مهره های کمر و راهکارهای درمانی آن آشنا می شوید.

شکستگی مهره های کمر یا ستون فقرات معمولا به دلیل پوکی استخوان یا در اثر ضربه هایی مانند تصادفات رانندگی رخ می دهد.

در صورتی که نخاع آسیب ندیده باشد و برای ترمیم مهره های شکسته شده نیاز به عمل جراحی داشته باشید، معمولا مشکل و عارضه های طولانی مدتی را ناشی از شکستگی مهره تجربه نخواهید کرد.

شکستگی مهره های کمرکمردردی دارید که بدتر می شود یا طی چند روز از بین نمی رود و همراه با تورم است، حتما نیاز به بررسی توسط متخصص مغز و اعصاب دارد.

علائم شکستگی مهره های کمر

علائم شکستگی مهره های کمر

شکستگی مهره های کمر چه علائمی دارد

بسیاری از افراد متوجه شکستگی فشاری نمی شوند، به خصوص اگر در طول زمان به دلیل پوکی استخوان رخ دهد و پس از ضربه ایجاد نشده باشد.

حتی ممکن است دردی نداشته باشید و تنها در طی آزمایشات تصویربرداری متوجه شکستگی فشاری شده باشید.

تروماها معمولا منجر به شکستگی نوع انفجاری یا فلکشن و دیسترکشن می شود. اگر ضربه ای مانند سقوط یا تصادفات رانندگی را تجربه کنید، کمر شکسته طی درمان جراحت ایجاد شده تشخیص داده می شود.

امکان ایجاد چنین علائمی وجود دارد:

کمردرد

درد شدیدی در کمر وجود دارد که با گذشت زمان بدتر می شود، به خصوص زمانی که در حال راه رفتن یا حرکت هستید.

تورم یا حساسیت

ناحیه اطراف مهره های شکسته ممکن است متورم شود و هنگام لمس احساس درد داشته باشید.

تغییراتی در وضعیت بدنی شما

افتادگی و خمیدگی در ستون فقرات که باعث می شود به جلو خم شوید، در حالی که قبلا چنین حالتی را نداشته اید.

سوزن سوزن شدن یا بی حسی

احساس گزگز یا بی حسی در کمر ممکن است روی بازوها یا پاهای شما احساس شود.

کاهش قد به دنبال شکستگی مهره های کمر

گاهی در طول زمانی به طور خیلی قابل توجهی کوتاه تر می شوید.

بی اختیاری

از دست دادن کنترل توانایی در مثانه یا روده بزرگ و کوچک

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:

برگرفته از فاطمه طاهریان متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات

0

  • دیابت چیست؛ صفر تا صد بیماری دیابت (روش های تشخیص و درمان دیابت)

بیماری دیابتWebMed

Diabetes

American Diabetes Association (AD)

​ World Health Organization

(Who)

0

جراحی بینی بنا به دلایل مختلفی صورت می پذیرد، و هر عملی جراحی عوارضی را دارد، بهتر آگاه باشید دو عضو بدن تا پایان عمر رشد دارد یکی از آنها بینی است. حالا بریم آشنا بشویم با؛

عوارض عمل جراحی زیبایی بینی

Uneven-Nose-660x400

عمل جراحی زیبایی بینی نیز مانند هر جراحی دیگری اثرهای جانبی و عوارضی دارد که البته خوشبختانه به ندرت بروز می‌یابد و بیمار می‌تواند با رعایت اصول یک سبک زندگی سالم احتمال بروز این عوارض را به حداقل برساند. در مجموع وضعیت جسمی نامساعد، استعمال دخانیات یا ابتلا به عارضه یا بیماری احتمال مواجهه با عوارض پس از عمل بینی را افزایش می‌دهد. همان طور که گفته شد احتمال بروز عوارض جراحی زیبایی بینیبسیار اندک است و در واقع تنها 5 درصد بیماران با این عوارض روبه‌رو می‌شوند، اما بهتر و ایمن‌تر آن است که بیمار پیش از جراحی زیبایی بینی از این خطرهای احتمالی آگاه شود و برای رویارویی با آنها آماده باشد.

بعضی عوارض رینوپلاستی بینی عمومی هستند و احتمال بروزشان پس از هر عمل جراحی وجود دارد، اما شماری از عوارض صرفاً مربوط به رینوپلاستی یا عمل جراحی زیبایی بینی می‌شود بعنوان مثال افتادگی نوک بینی از عوارض مختص به عمل رینوپلاستی می باشد. در هر حال جراح و کارکنان کلینیک موظف‌اند بیمار را پیش از عمل بینی از این خطرهای احتمالی آگاه و وی را برای رویارویی با چنین مشکلاتی آماده سازند.

عوارض و خطرات

نکته حائز اهمیت در خصوص عوارض عمل بینی این است که باید هم عوارض عمومی مرتبط با تمام عمل‌های جراحی و هم عوارض خاص رینوپلاستی، چه در رینوپلاستی قومی و چه در جراحی ترمیمی بینی، در نظر گرفته شود و پیش از عمل به تفصیل در مورد آنها با جراح صحبت و تبادل نظر شود. در ادامه ابتدا به ذکر عوارض عمل زیبایی بینی می‌پردازیم که احتمال بروز آنها در هر عملی، از جمله عمل بینی وجود دارد:
• خونریزی
• عفونت
• واکنش شدید به بیهوشی و داروی ‌بی‌حسی
• هماتوم (جمع شدن خون زیر پوست)
خطرهای احتمالی خاص جراحی بینی عبارت‌اند از:
• بی‌حسی و کرختی
• خون دماغ شدن
• به جا ماندن اثر زخم روی پایه بینی
• پارگی رگ‌های خونی کوچک روی سطح پوست
• تورم
• آسیب عصبی دائمی
• اصلاح بیش از اندازه یا نابسنده بینی که انجام جراحی ترمیمی و ثانویه بینی را ضروری می‌سازد.

انتخاب جراح زیبایی مجرب و متبحر احتمال بروز عوارض مرتبط با رینوپلاستی را به شدت کاهش می‌دهد. بیمار باید نهایت استفاده را از جلسه مشاوره ببرد و هر گونه سؤال و ابهام در خصوص عوارض و مشکلات عمل بینی، مزایا و خطرهای احتمالی را با جراح در میان بگذارد. ضمناً پیروی دقیق از دستورات جراح در مورد مراقبت‌های قبل و بعد از عمل جراحی بینی نیز مانع بروز عوارض می‌شود.

اثرات جانبی

علاوه بر خطرهای احتمالی مرتبط با جراحی زیبایی بینی، عوارض جانبی کوتاه مدت بالقوه‌ای نیز وجود دارد. از آنجایی که مورد جراحی بینی هر بیمار با دیگری متفاوت است، اثرهای جانبی مختلفی در بیماران بروز می‌یابد. با صرف زمانی اندک و مطالعه این عوارض و مدت دوام آنها می‌توان با آرامش خاطر و اعتماد بیشتری در مورد انجام این عمل تصمیم گرفت و بهتر با پیش‌آگهی عمل مواجه شد.

درد پس از جراحی

عمل جراحی زیبایی بینی یکی از مؤثرترین روش‌های بهبود زیبایی چهره است. بااین حال چون غضروف و استخوان بینی در عمل بینی تا حد زیادی دستکاری می‌شود، بروز درد و ناراحتی پس از عمل بینی طبیعی است. خوشبختانه این ناراحتی معمولاً کم است و اکثر بیماران می‌توانند با مصرف مسکن درد را به خوبی مدیریت کنند. جراح بینی برای بیمارانی با بینی استخوانی که به درد حساسیت شدید دارند، مسکن‌های قوی‌تر تجویز می‌کند.

تورم

یکی از رایج‌ترین عوارض جانبی جراحی بینی ورم اطراف چشم و بینی است. ورم در روزهای نخست پس از عمل بینی قابل ملاحظه است، اما پس از سپری شدن دو هفته تا حد چشمگیری فروکش می‌کند. البته ورم اندکی تا 6 ماه پس از جراحی وجود دارد. نتیجه نهایی عمل بینی را معمولاً می‌توان پس از یک سال مشاهده کرد.

کبودی

کبودی یکی از عوارض شایع عمل زیبایی بینی است. میزان کبودی پس از جراحی به حساسیت بیمار و گستردگی جراحی بستگی دارد. این کبودی معمولاً به ناحیه اطراف چشمان محدود می‌شود و پس از حداکثر 10 روز برطرف می‌شود. اگرچه کبودی یکی از نشانه‌های عوارض جدی‌تر محسوب نمی‌شود، بهتر است بیمار شرایط کلی و نحوه بروز عوارض را به دقت تحت نظر داشته باشد و در صورت رویارویی با هر گونه علامت غیرطبیعی با پزشک در خصوص اقدام‌های ضروری دیگر، علاوه بر زمان لازم برای استراحت، مشورت کند.

به‌ جا ماندن اثر زخم پس از جراحی بینی

اگرچه جای زخم پس از جراحی بینی باقی می‌ماند، اما اکثر اطرافیان قادر به مشاهده آن نیستند. در جراحی بسته بینی برشی داخل سوراخ بینی ایجاد می‌شود، در نتیجه جای زخم کاملاً مخفی خواهد بود. در جراحی باز بینی، که امروزه کمتر انجام می‌شود، یک برش کوچک روی پوست جداکننده دو سوراخ بینی از یکدیگر ایجاد می‌شود. این برش معمولاً به خوبی التیام می‌یابد و تنها جای زخم بسیار کوچکی را به جا می‌گذارد که اطرافیان عموماً متوجه آن نمی‌شوند. نشانه‌ها و اثرهای بیرونی دائمی، چه در عمل باز و چه در عمل بسته، در بدترین حالت بسیار اندک و تقریباً محو خواهد بود.

مدیریت عوارض جراحی بینی

بعضی از عوارض جراحی بینی قابل جلوگیری‌اند یا می‌توان آنها را به حداقل رساند. بیمار باید پس از عمل زیبایی بینی هر چه سریع‌تر راه رفتن را شروع کند تا جریان خون افزایش و خطر لخته شدن خون در وریدهای عمقی (DVT) کاهش یابد. بیمار باید آنتی بیوتیک را مطابق دستور پزشک مصرف و دوره درمان را کامل کند تا خطر بروز عفونت به حداقل برسد. شرط احتیاط این است که بینی پس از جراحی به خوبی محافظت شود.

ترک دخانیات پیش از انجام عمل (و پس از آن) احتمال عفونی شدن، التیام نامناسب زخم و از بین رفتن بافت یا پوست را پس از جراحی به حداقل می‌رساند. نوشیدن مشروبات الکلی و مصرف داروهای غیرتجویزی خاصی مانند آسپرین یا مکمل‌های گیاهی به دلیل افزایش خطر خونریزی مجاز نیست.

جراح موظف است در مورد نشانه‎‌های هشداردهنده مربوط به عوارض خاص جراحی بینی، مانند عفونت، به بیمار توضیح دهد و نحوه مدیریت این عوارض را نیز به وی آموزش دهد. افزایش دما یا تب، قرمزی، ترشح و یا بوی نامطبوع محل‌های ایجاد برش و یا درد یا ورم شدید از نشانه‌های عفونت پس از جراحی بینی محسوب می‌شود. در ارتباط بودن بیمار با جراح جهت آرامش خاطر بیمار و دریافت راهنمایی در دوران بهبود جراحی بسیار مهم است.

مورد تک تک بیماران و هر عمل جراحی بینی منحصر به فرد است، بنابراین بهترین روش ارزیابی عوارض احتمالی برای هر بیمار گفتگو و تبادل نظر با جراح است. جراح طی جلسه مشاوره به بیمار می‌گوید که او احتمالاً پس از عمل بینی با چه عوارضی مواجه خواهد شد.

روند بهبودی عوارض و رسیدن به نتایج نهایی

هفته اول: پس از عمل جراحی زیبایی بینی احساسی مانند زمان سرماخوردگی دارید و مایعی آبکی و قرمز رنگ از بینی ترشح می‌شود.

هفته دوم: کاهش تورم و کبودی شروع می‌شود و احساس بسیار بهتری خواهید داشت. در این مرحله بخیه‌ها نیز کشیده می‌شود.

هفته سوم: چشم‌ها هنوز کبود هستند، اما به تدریج کبودی محو می‌شود. در این مرحله می‌توانید بینی خود را بگیرید و فین کنید.

هفته چهارم: در این زمان کبودی تا حد زیادی رفع شده و تورم نیز کاهش یافته است. پس از یک ماه می‌توانید به سر کار برگردید.

پس از گذشت یک ماه: بخش اعظم ورم کاملاً فروکش می‌کند.

پس از گذشت دو ماه: بینی هنوز بی‌حس است، اما به مرور این کرختی و بی‌حسی برطرف می‌شود.

پس از گذشت شش ماه: ورم تقریباً به طور کامل از بین رفته است و شکل نهایی بینی جدید قابل مشاهده است

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

0

انار چگونه از رشد و تکثیر تومورهای سرطانی جلوگیری می‌کند؟

انار چگونه از رشد و تکثیر تومورهای سرطانی جلوگیری می‌کند؟

محققان دانشگاه گوته فرانکفورت در مطالعه اخیرشان اظهار کردند متابولیت انار سلول‌های ایمنی بدن را که با تومور مبارزه می‌کنند، تقویت می‌کند.

به نقل از تی ان، محققان موفق به شناسایی رویکرد جدیدی برای درمان سرطان روده بزرگ شده‌اند. در مدل‌های پیش بالینی و مطالعات روی سلول‌های ایمنی انسان، محققان دریافتند که اورولیتین آ(محصول متابولیت انار) عملکرد سلول‌های ایمنی را در مبارزه با سرطان به طور پایدار بهبود می‌بخشد.

سرطان روده بزرگ همچنان یک بیماری با میزان مرگ و میر بالا در مراحل پیشرفته است. در سال‌های اخیر، یافته‌های تحقیقاتی متعدد تشخیص و درمان زودهنگام این بیماری را بهبود بخشیده است، اگرچه متأسفانه همه بیماران به اندازه کافی به رویکردهای درمانی جدید پاسخ نمی‌دهند، اما تحقیقات کنونی نشان داده که یکی از ویژگی‌های بیماری‌های تومور، اختلال در عملکرد سیستم ایمنی است: سلول‌های ایمنی که قرار است با تومور مبارزه کنند، به طور سیستماتیک توسط بافت اطراف تومور، یعنی ریزمحیط تومور، سرکوب می‌شوند. در نتیجه، عملکرد سلول‌های T که پاسخ ایمنی طبیعی بدن ما در برابر سرطان هستند، محدود می‌شود و به تومور اجازه رشد و گسترش غیرقابل کنترل را می‌دهند. اخیرا یک تیم تحقیقاتی به سرپرستی پروفسور "فلوریان گرتن" از دانشگاه گوته فرانکفورت، گام مهمی برداشته و به راه‌حل احتمالی این مشکل نزدیک‌تر شده است.

در این مطالعه محققان نشان دادند که اورولیتین آ (urolithin A) یک مسیر بیولوژیکی را القا می‌کند که میتوکندری، نیروگاه سلول در سلول‌های T را از طریق فرآیندی به نام میتوفاژی بازیافت و تجدید می‌کند. میتوکندری‌های پیر و آسیب دیده در سلول‌های T برداشته شده و با میتوکندری‌های جدید و کاربردی جایگزین می‌شوند. این برنامه ژنتیکی سلول‌های T را تغییر می‌دهد و بنابراین توانایی بیشتری برای مبارزه با تومور به آنها می‌دهد. محققان پتانسیل درمانی اورولیتین آ را به دو صورت نشان دادند: از یک طرف، اورولیتین آ می‌تواند به عنوان یک غذا در مدل پیش‌بالینی استفاده شود که رشد تومور را محدود می‌کند و حتی با ایمونوتراپی موجود به صورت هم‌افزایی عمل می‌کند. از سوی دیگر، فواید اورولیتین آ در سلول‌های T انسانی نیز مشاهده شد. درمان آزمایشگاهی با اورولیتین آ سلول‌های T انسانی را جوان‌سازی می‌کند و سلول‌های بنیادی T خاطره را در آزمایشگاه تولید می‌کند.

دکتر دومینیک دنک، پزشک بیمارستان دانشگاه فرانکفورت و اولین نویسنده این مطالعه، گفت: دلیل اینکه یافته‌های ما هیجان‌انگیز هستند، این است که ما تمرکز خود را بر سلول تومور نگذاشته‌ایم، بلکه بر روی سیستم ایمنی و دفاع طبیعی در برابر سرطان معطوف کرده‌ایم. ما امیدواریم از این برای بهبود پایدار درمان سرطان روده بزرگ و همچنین سایر سرطان‌ها استفاده شود.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: تی ان

0

التهاب چشم (یوئیت)؛ از علت تا درمان

چشم از جمله حساس‌ترین اندام‌های بدن محسوب می‌شود که مراقبت‌های ویژه‌ای دارد. در صورت عدم مراقبت، ممکن است با بیماری‌هایی مانند التهاب چشم روبرو شود. بیماری التهاب چشم، از جمله بیماری‌های بسیار رایج است که عدم آگاهی از آن می‌تواند مشکلات جدی را برای فرد ایجاد کند.

خواندن این مقاله به شما کمک می‌کند تا در چنین شرایطی بتوانید به‌سرعت بیماری خود را تشخیص دهید و به پزشک معالج مراجعه کنید بنابراین برای دریافت اطلاعات بیشتر از بیماری التهاب چشم در ادامه با ما باشید.

یکی از بیماری‌های رایج چشمی، التهاب چشم است.آب سیاه باشد. این وضعیتی است که فشار داخل چشم می‌تواند باعث مشکلات بینایی شود.

اگر فردی علائم کراتیت را داشته باشد باید به پزشک یا چشم‌پزشک مراجعه کند تا فوراً مراقبت‌ها و درمان‌های موردنیاز آغاز شود.

انواع التهاب چشم

التهاب چشم، انواع مختلفی دارد که در ادامه به انواع آنها اشاره می‌کنیم.

اپی اسکلریت

اپی اسکلریت، یک بیماری التهابی است که بر بافت اپی اسکلر بین ملتحمه و صلبیه (قسمت سفید چشم) تأثیر می‌گذارد. ظاهر قرمز ناشی از این عارضه شبیه ورم ملتحمه به نظر می‌رسد، اما ترشحی وجود ندارد.

توکسوپلاسموز

توکسوپلاسموز، عفونتی است که توسط یک انگل تک سلولی به نام توکسوپلاسما گوندی ایجاد می‌شود. درحالی‌که این انگل در سراسر جهان یافت می‌شود. تشخیص توکسوپلاسموز معمولاً با آزمایش سرولوژیک انجام می‌شود. آزمایشی که ایمونوگلوبولین را اندازه‌گیری می‌کنند برای تعیین اینکه آیا فرد آلوده شده است یا خیر.
بسیاری از موارد توکسوپلاسموز مادرزادی را می‌توان با دارو درمان کرد. حتی کودکانی که در بدو تولد دچار عفونت‌های شدید شده‌اند، اگر زود تشخیص داده و درمان شوند، ممکن است هرگز علائم آسیب طولانی‌مدت شدید را نداشته باشند. تأخیر در تشخیص و درمان می‌تواند سبب آسیب‌های زیادی شود.

اسکلریت

اسکلریت، یک بیماری چشمی نسبتاً جدی است که در صورت عدم درمان می‌تواند باعث مشکلات طولانی مدت بینایی شود. از این‌رو این بیماری می‌بایست کاملاً جدی گرفته شود.
علائم آن شامل درد، قرمزی، حساسیت به نور است؛ اسکلریت با اختلالات خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید و لوپوس مرتبط است. این وضعیت را می‌توان با داروهای استروئیدی درمان کرد، بااین‌حال، مهم است که به سرعت به پزشک معالج خود مراجعه کنید. اسکلریت را می‌توان با استفاده از لامپ شکاف نیز تشخیص داد.

یووئیت (التهاب لایه میانی چشم)

التهاب Uvea، معمولاً به طور ناگهانی ظاهر می‌شود و به سرعت ایجاد خواهد شد. این امر می‌تواند نتیجه آسیب چشم باشد یا ممکن است در ارتباط با سایر اختلالات التهابی یا خودایمنی رخ دهد. علائم یووئیت شامل قرمزی، درد و تاری دید در یک یا هر دو چشم است؛ برخی از افراد ممکن است شناورها را ببینند یا کاهش بینایی را تجربه کنند.
اگر هر یک از علائم و نشانه‌های هشداردهنده یووئیت را دارید، در اسرع وقت به اپتومتریست خود مراجعه کنید.


التهاب یووئیت به‌صورت ناگهانی رخ می‌دهد.قرمزی چشم

  • خارش در یک یا هر دو چشم
  • احساس شن در یک یا هر دو چشم
  • ترشح در یک یا هر دو چشم
  • درمان التهاب ملتحمه چشم
  • التهاب قرنیه چشم (کراتیت) چیست؟

    کراتیت، یک التهاب چشم دردناک است؛ این التهاب می‌تواند ناشی از عفونت یا آسیب باشد. انواع مختلفی از التهاب چشم وجود دارد و هر نوع به درمان متفاوتی نیاز دارد. از آنجایی که چشم بسیار حساس است، راه‌های مختلفی برای محافظت از خود در برابر آسیب دارد؛ پلک چشم را می‌پوشاند، اشک و مایع از آن در برابر عفونت محافظت می‌کند. قرنیه خارجی‌ترین لایه چشم است و مانعی در برابر آلودگی، میکروب‌ها و بیماری‌ها ایجاد می‌کند.

    ازآنجایی‌که قرنیه یکی از اولین خطوط دفاعی است، ممکن است تحریک شده و ملتهب شود که این به‌عنوان التهاب چشم شناخته می‌شود.

    یکی از التهاب‌های چشمی دردناک کراتیت است.قطره سیپلکس

  • قطره پرکورد
  • قطره کتورولاک
  • قطره باکتی ماید
  • قطره سینا تی یرز
  • قطره بتازونیت
  • قطره فلوکورت
  • قطره تیرلوز
  • قطره نپافناک
  • هیدروکورتیزون
  • لیپوزیک
  • علائم التهاب چشم

    علائم التهاب چشم در هر فرد می‌تواند متفاوت باشد، به طور مثال فردی می‌تواند دارای علائمی باشد که در فرد دیگر مبتلا به این بیماری وجود نداشته باشد. به‌طورکلی این علائم عبارت‌اند از:

    • قادر نبودن به بازکردن چشم
    • ریزش اشک
    • ترشحات چشمی
    • حساس شدن چشم به نور
    • تغییرات در دید
    • درد و خارش
    • قرمزی و تورم چشم

    علائم التهاب چشم در هر فردی متفاوت است.ورم پلک کودکان

    درمان‌های خانگی التهاب چشم

    حساس بودن چشم سبب شده است که آسیب‌پذیری بیشتری داشته باشد؛ ازاین‌رو نیاز به مراقبت‌ها و آگاهی بیشتری دارد. از طرفی در صورت التهاب چشم می‌توان از درمان‌های خانگی در صورت شدید نبودن استفاده کرد که در ادامه به آنها می‌پردازیم.

    • استفاده از چای کیسه‌ای بر روی چشم
    • استفاده از آب نمک
    • عدم استفاده از لنز
    • دور بودن از فضای آلوده
    • استفاده از خیار روی چشم
    • شستن مدام دست‌ها
    • استفاده از سیب و سیب‌زمینی بر روی چشم

    از عوارض التهاب چشم می‌توان به زخم قرنیه اشاره کرد.

    راه‌های تشخیص التهاب چشم

    راه‌های تشخیص این بیماری به شرح زیر است:

    • چشم پزشک چشم را معاینه می‌کند و در مورد آنچه که ممکن است باعث کراتیت شده باشد سؤالاتی می‌پرسد.
    • پزشک ممکن است کراتیت باکتریایی یا قارچی را با برداشتن یک خراش کوچک از قرنیه برای ارسال به آزمایشگاه انجام دهد.
    • کراتیت ویروسی نیازی به آزمایش آزمایشگاهی ندارد، اما پزشک اطلاعاتی در مورد سابقه پزشکی فرد می‌خواهد.
    • کراتیت انگلی ممکن است نیاز به معاینه دقیق‌تری از چشم داشته باشد تا پزشک بتواند انگل ایجاد کننده این بیماری را ببیند.

    پیشگیری از التهاب چشم

    افراد می‌توانند با روش‌های زیر به پیشگیری از کراتیت یا التهاب چشم کمک کنند:

    • پیروی از توصیه چشم‌پزشک خود در مورد نحوه پوشیدن، تعویض، نگهداری و تمیز کردن لنزهای تماسی
    • شستن و خشک‌کردن دست‌ها با آب و صابون قبل از دست زدن به چشم‌ها یا لنزهای تماسی
    • اجتناب از خوابیدن با لنزهای تماسی
    • دورنگه داشتن آب از لنزهای تماسی، مانند هنگام دوش گرفتن یا شنا
    • تمیزکردن لنزهای تماسی با محلول لنز

    توجه داشته باشید که به‌طور منظم به چشم‌پزشک مراجعه کنید و با هر علائمی که نگران‌کننده است با آنها تماس بگیرید.

    چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

    برخی از بیماری‌های چشمی می‌توانند عارضه و خطرات زیادی داشته باشند؛ ازاین‌رو لازم است که علائم را جدی گرفت. در صورت دیدن هر یک از علائم قرمزی، التهاب چشم، درد و... چه در کودکان و چه در بزرگسالان می‌بایست فوراً به پزشک مراجعه کرد. چرا که در صورت تشخیص بیماری، پزشک معالج شروع به درمان می‌کند و احتمال درمان به این صورت افزایش پیدا می‌کند.

    سخن پایانی

    همان‌طور که در این مقاله به آن پرداختیم بیماری‌ التهاب چشمی می‌توانند بسیار آسیب‌زننده باشند. ازاین‌رو به‌منظور جلوگیری از مبتلا شدن به این بیماری‌ها می‌بایست هر شش ماه یک‌بار به پزشک متخصص چشم مراجعه کرد تا معاینه‌های موردنیاز صورت گیرد و در صورت دیدن علائم، درمان‌های لازم تجویز گردد. فراموش نکنید که علائمی همچون قرمزی، درد، خارش، التهاب‌های چشم و... را کوتاه نشمارید و سریعاً در اولین فرصت به متخصص چشم مراجعه کنید.

    نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

    0

    در این بخش با بیمارهای خود ایمنی آشنا می شوید؛ حمله به سیستم ایمنی بدن توسط خود بدن

    خود ایمنی چیست؟

    در حالت طبیعی سیستم ایمنی انسان وظیفه دارد تا از بدن در برابر مهاجمین خارجی، مثل ویروس‌ها، محافظت کند. یعنی با ورود هر گونه نیروی خارجی سلول‌های دفاعی آماده می‌شوند تا با آن مبارزه کنند. بگذارید اینطور بگوییم که بدن تفاوت بین سلول‌های مفید خودی و مهاجمین را تشخیص می‌دهد.

    اما در بدن فرد مبتلا به اختلال خود ایمنی همه چیز فرق دارد و بدن او به اشتباه بخشی را به عنوان یک مهاجم غیرخودی شناسایی می‌کند. بنابراین آماده مبارزه با سلول‌های سالم خود می‌شود. شدت و میزان این مبارزه نیز به نوع بیماری بستگی دارد و ممکن است که تنها یک عضو درگیر شود یا اینکه تمام بدن گرفتار این اشتباه شوند.

    علت بیماری خود ایمنی

    به طور کلی پزشکان هنوز علت اختلال خود ایمنی را تشخیص نداده‌اند، چرا که این بیماری طیف مختلفی از مشکلات را به وجود می‌آورد. ولی با این حال نشانه‌هایی وجود دارند که نشان می‌دهد برخی از افراد بیشتر دچار آن می‌شوند. عواملی مانند استرس، ژنتیک، استفاده از برخی داروها، قرار گرفتن در مجاورت مواد شیمیایی و التهاب می‌توانند درصد بروز آن را افزایش دهند.

    از طرفی رژیم غذایی نیز شاید خیلی بی‌تاثیر نباشد، زیرا گفته می‌شود مصرف خوراکی‌های پر نمک، غذاهای چرب و شیرینی زیاد هم باعث به وجود آمدن این بیماری می‌شوند. همچنین طبق تحقیقات زنان بیشتر از مردان دچار ابتلا به اختلال خود ایمنی می‌شوند و این بیماری در سنین باروری بیشتر رخ می‌دهد.

    با اینکه بیشتر انواع این بیماری هنوز نادر است و در افراد کمتری دیده می‌شوند، ولی باز هم به دلایل ناشناخته‌ای در حال افزایش بوده و انسان‌های مختلفی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

    علائم بیماری خود ایمنی

    همانطور که گفتیم، این بیماری می‌تواند به بخش خاصی از بدن آسیب بزند و به این ترتیب علائم مختلفی دارد. ولی برخی از نشانه‌های زیر در اکثر آن ها مشترک است و در صورت بروز هر کدام، بهتر است که برای آزمایش‌های اولیه اقدام کنید:

    • ریزش مو
    • خستگی
    • مشکلات تمرکزی
    • درد عضلانی
    • وجود ضایعه پوستی
    • التهاب و قرمزی
    • گزگز شدن و بی‌حسی دست و پا

    انواع بیماری خود ایمنی

    این بیماری گونه‌های مختلفی را دربر می‌گیرد و تعداد آن رو به افزایش است که شاید بتوان آن ها را حدود 80 گونه در نظر گرفت. ما در ادامه قصد داریم تا تعدادی از شایع ترین اختلالات خود ایمنی را برای شما شرح دهیم:

    1. ام اس (MS)

    لیست خود را با معرفی و بررسی یکی از رایج‌ترین و معروف‌ترین این بیماری‌ها، یعنی ام اس شروع می‌کنیم. ام اس نوعی اختلال است که در آن به غلاف‌های سلول عصبی آسیب می‌رسد. در واقع آن ها باید به عنوان پوشش‌دهنده عمل کنند و سلول را از آسیب دور نگه دارند، ولی بیماری ام اس عمکلرد غلاف‌ها را دچار مشکل کرده و در نتیجه باعث اختلال در پیام‌رسانی بین بدن و مغز می‌شود.

    بیماری خود ایمنی ام اس، ابتدا با علائم خفیف‌تری مثل بی حسی، ضعف یا گزگز شدن دست و پا خود را نشان می‌دهد. اما با گذشت چندین سال پیشرفت کرده و پس از آن بیشتر مبتلایان حتی برای راه رفتن نیز به کمک نیاز دارند.

    اختلالات خود ایمنیسلیاک نمی‌توانند غذاها و خوراکی‌های حاوی گلوتن را مصرف کنند. این ماده نوعی پروتئین است که در غذاهای مختلف، مخصوصا در جو و غلات وجود دارد. این نوع از بیماری خود ایمنی، در هنگام خوردن گلوتن ظاهر می‌شود. با ورود گلوتن به روده، حس التهاب و سوزش به وجود می‌آید. از نشانه‌های سلیاک می‌توان به درد شکم و اسهال اشاره کرد و نباید آن را با حساسیت به گلوتن اشتباه گرفت. زیرا این دو کمی شبیه به هم هستند و برای تشخیص دقیق‌تر به آزمایش احتیاج است.
    1. دیابت نوع 1

    یکی دیگر از شایع ترین بیماری های خود ایمنی، دیابت نوع 1است که تغییرات زیادی را در سبک زندگی و رژیم غذایی مبتلایان ایجاد می‌کند. در این اختلال، بدن فرد بیمار به سلول‌های سازنده‌ هورمون انسولین حمله کرده و در نتیجه در عملکرد قند خون مشکل ایجاد می‌شود. در صورت عدم توجه، بیماری دیابت خطرناک‌تر شده و به قلب، چشم و کلیه‌ها آسیب جدی می‌زند.

    اختلالات خود ایمنیروماتسیم مفصلی دست و پنجه نرم می‌کنند، حتما نشانه‌هایی مثل گرما، قرمزی و دردهای مفصلی را تجربه کرده‌اند. در این بیماری سیستم ایمنی بدن به مفاصل حمله کرده و دردهای شدیدی را ایجاد می‌کند. علائم این مریضی به مرور زمان شدیدتر شده و ممکن است فرد را از لحاظ روحی هم تحت تاثیر قرار دهد.
    1. التهاب روده

    این بیماری را نمی‌توان فقط یک نوع بیماری در نظر گرفت، چرا که مدل‌های متفاوتی دارد که هر کدام به قسمت متفاوتی از دستگاه گوارش آسیب می‌زند. مثلا یک بیماری به نام کرون وجود دارد که می‌تواند حس سوزش را از دهان تا معقد ایجاد کند. یا مثلا گونه‌ دیگری از خود ایمنی به نام کولیت زخمی، فقط جدار روده‌ بزرگ و راست روده را گرفتار بیماری می‌کند.

    1. التهاب رگ

    نوع دیگری از التهاب وجود دارد که در آن سیستم ایمنی بدن اشتباهی به رگ‌های خونی حمله می‌کند. در نتیجه این حمله رگ‌ها مسدود شده و فشار خون کمتر می‌شود.

    1. لوپوس منتشر

    شاید بسیاری از ما لوپوس منتشر را به خاطر ایجاد دانه‌هایی که روی پوست به وجود می‌آورد، بشناسیم و فکر کنیم که فقط باعث مشکلات پوستی می‌شود. اما علاوه بر این، اندام‌های دیگری مانند مغز، مفاصل و کلیه‌ها را نیز درگیر می‌کند. بنابراین بهتر است در صورت بروز درد در مفاصل یا احساس خستگی شدید نیز به پزشک مراجعه کنید.

    اختلالات خود ایمنیکم خونی یکی دیگر از انواع بیماری های خود ایمنی است که به خاطر کمبود نوعی از پروتئین به وجود می‌آید. سلول‌های معده وظیفه ساختن این پروتئین را بر عهده دارند که جهت جذب ویتامین ب12 ضروری است. در نتیجه فرد نمی‌تواند به طور مناسبی DNA را سنتز کند و به کم خونی مبتلا می‌شود. از نشانه‌های این بیماری می‌توان به کاهش وزن، سرگیجه، ضعف، بی‌حسی دست و پا، رنگ پریدگی و تنگی نفس اشاره کرد.
    1. بیماری آدیسون

    از دیگر شایع ترین اختلالات خود ایمنی، آدیسون است که غدد کلیوی را تحت تاثیرقرار می‌دهد. این غده‌ها باید هورمون‌های آلدوسترون و کورتیزول را تولید کنند تا نسبت کربوهیدرات و شکر به درستی تنظیم شوند. پس اگر این هورمون‌ها کم باشند، فرد دچار کاهش وزن، ضعف و افت قند خون می‌شود.

    1. سندروم شوگِرن

    شاید نام این اختلال برای شما آشنا نباشد، ولی جزو مهمترین بیماری های خود ایمنی به حساب می‌آید. فرد مبتلا معمولا دچار خشکی چشم، خشکی دهان و درد مفاصل می‌شود. زیرا این بیماری نه تنها مفصل را تحت تاثیر قرار می‌دهد بلکه به غده‌هایی که چشم و دهان را نیز مرطوب نگه می‌دارند هم آسیب می‌رساند.

    1. تیروئیدیت هاشیموتو

    بیماری خود ایمنی تیروئید در افراد زیادی دیده می‌شود و در مراحل اولیه، درمان نسبتا قابل کنترل‌تری دارد. این بیماری در تولید هورمون تیروئید تغییراتی را به وجود می‌آورد و باعث کم کاری آن می‌شود. نهایتا خود را با علائمی همچون خستگی، افزایش وزن، ریزش مو یا التهاب غده تیروئید نشان می‌دهد.

    اختلالات خود ایمنیبهترین متخصص گوارش و کبد شما را ویزیت کند تا مشخص شود که آیا شما به بیماری های خود ایمنی دچار هستید یا خیر! پزشکان انواع مختلفی از معاینات جسمی و آزمایش‌ها را انجام می‌دهند تا از طریق دنبال کردن نشانه‌ها یا وجود آنتی‌بادی‌های خاص، متوجه نوع بیماری بشوند.

    آزمایش (خون، ادرار، مدفوع) خود را در محل انجام دهید

    درمان خود ایمنی

    از آنجاییکه این بیماری‌ها بخش‌های مختلفی را تحت تاثیر قرار می‌دهند، بنابراین نمی‌توان درمان یکسانی را در نظر گرفت. همچنین معمولا این روش‌ها بیماران را برای همیشه درمان نمی‌کنند و بیشتر جنبه‌ کنترل و کاهش درد را دارند. ولی برخی از درمان ها را می‌توان به عنوان راه مقابله با بیماری در نظر گرفت که برای اکثر گونه‌های این اختلال کاربرد دارند. این موارد به شرح زیر هستند:

    • داروهای مسکن و ضد التهاب: جهت کاهش درد
    • کورتیکواستروئیدها: جهت کاهش التهاب یا رفع علائم حمله‌ی سیستم ایمنی
    • داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی: جهت کاهش فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی
    • فیزیوتراپی: جهت افزایش تحرک
    • کنترل بیماری: مانند تزریق انسولین در دیابت
    • جراحی: مانند درمان انسداد روده

    راه پیشگیری از ابتلا به بیماری خود ایمنی

    در ابتدای مطلب عنوان کردیم که بیشتر این بیماری‌ها ریشه وراثتی دارند و شاید نتوان به طور قطعی از آن ها دور ماند. ولی با پیشگیری و کنترل، حتما تا حد زیادی موفق به کنترل آن ها خواهید شد و از پیشرفت بیماری‌ها جلوگیری می‌شود.

    بنابراین پیشنهاد می‌کنیم که چکاپ سالانه را فراموش نکنید و در صورت احساس هر گونه علائم غیر طبیعی، به پزشک مراجعه کنید. همچنین داشتن تغذیه مناسب و رژیم غذایی سالم و مقوی، بهترین راه مقابله با بیماری خود ایمنی و بسیاری از بیماری‌های دیگر است.

    در این بخش نیز نگاهی به بیماری خود ایمنی کودکان خواهیم داشت.

    * تعریف بیماری خودایمنی در کودکان چیست؟
    به مجموعه ای از بیماریهایی گفته می شود که سیستم ایمنی بدن برعلیه برخی بافتهای خود وارد عمل شده و به دلیل آنکه آنها را غیر خودی تلقی می نماید بر علیه آنها با تولید آنتی بادی وارد عمل شده و این عمل باعث تخریب و اختلال در عملکرد بافت مزبور می شود.

    * چه عواملی باعث ابتلا به این بیماری می شوند؟ آیا خودایمنی در کودکان یک بیماری ژنتیکی است؟
    عموما علتی قطعی برای بیماریهای خود ایمنی یافت نمی شود ولی عواملی وجود دارند که زمینه ساز بروز بیماری خود ایمنی می شود. از مهمترین این عوامل عوامل ژنتیکی هستند. به عبارت دیگر بیماریهای خود ایمنی در همه افراد رخ نمی دهد بلکه در گروهی اتفاق می افتند که زمینه ژنتیکی بیماری را داشته باشند. این زمینه ژنتیکی برای هر نوع بیماری خود ایمنی متفاوت است ولی گاهی اوقات یک فرد ممکن است زمینه چند بیماری را همزمان داشته باشد و یا یک زمینه ژنتیکی مستعد کننده برای ابتلاء به چند بیماری باشد. به همین دلیل است که این بیماریهای در خانواده هائی که ازدواج فامیلی دارند بیشتر دیده می شود و همچنین یکی از سوالات مهمی که پزشک از بیماران مشکوک به بیماریهای خود ایمنی پرسش می نماید این است که آیا بیماری مشابه در بستگان بیمار بویژه در بستگان درجه یک وجود دارد یا خیر؟ البته این زمینه ژنتیکی ممکن است تا پایان عمر برای فرد سبب ایجاد بیماری نشود به عبارت دیگر زمینه ژنتیکی در حضور عوامل محیطی سبب بروز بیماری می شود و نه به تنهائی.
    پس عوامل محیطی در بروز بیمار نقش به سزائی دارند. برای هر بیماری ممکن است یک عامل محیطی سبب بروز بیماری شود. از مهمترین عوامل محیطی که در بسیاری از بیماریهای خود ایمنی (در حضور زمینه ژنتیک مثبت) سبب بروز بیماری می شوند عفونتها هستند. در بسیاری از بیماران سابقه ای از ابتلاء به یک عفونت ویروسی به ویژه عفونتهای ویروسی تنفسی وجود دارد که البته در بسیاری از موارد نوع عفونت ویروسی مشخص نیست. همچنین عفونتهای باکتریال و با شیوع کمتر عفونتهای انگلی و ریکتزیایی می توانند عامل بروز دهنده بیماری باشند. در واقع پس از ورود عامل عفونی به بدن در حالت طبیعی سیستم ایمنی وارد عمل شده و نسبت به کنترل عامل عفونی و تبعات ناشی از آن واکنش نشان می دهد. در این دسته از بیماران که زمینه ژنتیکی وجود دارد واکنش ایجاد شده از کنترل خارج شده و باعث بروز عوارض ناخواسته دیگری می شود. به عبارت دیگر یکی از وظایف سیستم ایمنی آزاد نمودن فاکتورهای ضد التهابی است که توانائی کنترل التهاب را در شرایط خاص دارند. در واقع در این دسته از بیماریهای با یک سیستم ایمنی افسار گسیخته مواجه هستیم که عامل شروع کننده آن در بسیاری از موارد عامل عفونی است که در بسیاری از افراد اتفاق می افتد ولی در این گروه خاص بیماران با افسار گسیختگی این سیستم مواجه می شویم. در این هنگام وظیفه پزشک ایجاد تعادل در سیستم ایمنی می باشد. برای فهم ساده تر مطلب مثال ملموسی می توان مطرح نمود. فرض نمائیم در جامعه یک بحران ایجاد می شود نیروهای انتظامی که در حالت عادی در پادگانها در حال آماده باش برای ایفای نقش در شرایط خاص هستند به صحنه بحران فراخوانده می شوند. این نیروها به خوبی بحران را کنترل می نمایند و پس از کنترل بحران به دلایل مختلف به پادگانها باز نمی گردند. این دلایل می تواند عدم حضور فرمانده برای صدور دستور باشد ویا قطع دستگاه پیام گیر از مرکز فرماندهی برای دریافت دستور توقف عملیات و یا یاغی شدن سربازها علیرغم صدور و دریافت پیام باشد. علت هرچه باشد حضور بیش از حد این سربازان در صحنه باعث اختلالاتی در آن جامعه خواهد شد. این اختلالات می تواند ایجاد اختلال در رفت و آمد خیابانها، احساس ناامنی و حکومت نظامی برای افراد آن جامعه (از طرف نیروهایی که وظیفه ایجاد امنیت اجتماعی را برعهده دارند) و یا تحمیل هزینه های ناخواسته و پیش بینی نشده بر سیستم اداره کننده جامعه باشد. در اینجا فارغ از اینکه انگیزه این افراد چیست وظیفه گرداندن جامعه بازگرداندن این افراد به پادگانهای خود است. مشابه همین اتفاق نیز در بدن رخ می دهد و پزشک باید عوامل التهابی که برای دفع از بدن در حین عفونت فعال شده اند ولی بعد از کنترل عفونت حاضر به تمکین از سیستم کنترلی بدن نستند را با دارو کنترل نماید.

    * عوامل محیطی چه تاثیری بر خودایمنی کودکان می گذارد؟
    از عوامل محیطی دیگر غیر از عفونتها که می توانند باعث بروز این اختلل در سیستم ایمنی شوند مواد شیمیائی و از جمله داروها هستند. بنابراین شرایط اقلیمی یک منطقه می تواند باعث افزایش شیوع یک بیماری خود ایمنی در یک منطقه نسبت به مناطق دیگر می شود. از عوامل محیطی دیگر واکسنها می باشند. برخی از این بیماریها در سنینی که واکسن تزریق می شود شیوع بیشتری پیدا می نمایند. این اتفاق می تواند ناشی از عامل عفونی موجود در واکسن و یا مستقل از اجزاء عفونی و مواد اضافه شده به واکسنها باشد. نور خورشید نیز در برخی از بیماریهای خود ایمنی از جمله لوپوس باعث بروز علائم بالینی، شعله ورشدن بیماری کنترل شده و یا عدم کنترل بیماری گردد. تغییرات فیزیولوژیک بدن مانند افزایش ترشح هورمونها در حین بلوغ و یا حاملگی از عوامل بروز و یا شعله ور شدن برخی از بیماریهای خود ایمنی به ویژه در جنس مونث می باشد. به همین دلیل برخی از این بیماریها در سنین پائین نادر هستند و شیوع آن با افزایش سن افزایش می یابد.

    * نشانه‌های بیماری خودایمنی در کودکان چیست؟ (علائمی که برای والدین زنگ هشدار را به صدا در بیاورد)
    بیماریهای خود ایمنی به بیماریهای کلاژن واسکولار یا بیماریهای بافت همبند و عروقی نیز معروف هستند. هر عضو بدن که بافت همبند و عروق داشته باشد از ابتلاء این بیماریها مصون نخواهد بود که طبیعتا این شامل همه اعضاء بدن خواهد شد. البته بسته به نوع بیماری می تواند جزء عروقی و یا جزء بافت همبند علامت غالب باشد. پوست از ارگانهای بسیار شایع در این بیماریها است. انواع ضایعات پوستی در بیماریهای مختلف دیده می شود. مفاصل نیز از بافتهای همبند بدن می باشد و بیش از 100 مفصل در بدن وجود دارد که می تواند دچار التهاب شود. از گرفتاری های عروقی نیز بسته به نوع بیماری می تواند سرخرگها و یا سیاهرگها و همچنین عروق بزگ مانند آئورت، عروق متوسط مانند عروق کلیه و یا عروق کوچک گرفتار شود. کلیه و بیضه ها و درجات بعدی ریه ها، مغز و دستگاه گوارش ارگانهای بسیار پر عروق هستند که شانس ابتلاء آنها در این بیماریها زیاد است. فشارخون بالا نیز از علائم شایع دیگر این بیماریها می باشد. ولی همانطور که گفته شد هیچ ارگانی از ابتلاء در بیماریهای خود ایمنی مصون نخواهند بود.

    * خودایمنی کودکان چه تفاوتی با خودایمنی بزرگسالان دارد؟ آیا در سنین خاصی احتمال ابتلا به این بیماری بیشتر هست؟
    برخی از بیماریهای خود ایمنی خاص دوران کودکی هستند و در بالغین بسیار نادر هستند مانند بیماری کاواساکی و بیماری هنوخ شوئن لاین پورپورا. برعکس این حالت نیز وجود دارد و بیماریهای هستند که در بالغین در سنین میانسالی و یا در سنین کهنسالی رخ می دهد و در کودکان دیده نمی شود. بسیاری از این بیماریها شکل مزمن پیدا می نمایند و به دلیل ابتلاء کودکان در سنین پائین و طولانی شدن بیماری، عوارض بیماری بیشتر خواهد شد. خوشبختانه بیماریهای التهابی عروق در کودکان عموما شکل حاد داشته و مزمن نمی شوند ولی ممکن است عوارض پایداری داشته باشند. همچنین بیماریهای التهابی مفصل نیز از پیش آگهی بهتری نسبت به بالغین برخوردار هستند.

    * دخترها بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند یا پسرها؟
    به صورت کلی بیماریهای خود ایمنی در جنس مونث سایعتر است ولی برخی بیماریها شیوع برابری در دو جنس دارند و برخی نیز در جنس مذکر شیوع بیشتری دارند. البته شیوع بیماریها عموما در سنین قبل از 5 سالگی تفاوت جنسی ندارند.

    * آیا خودایمنی در کودکان قابل پیش گیری است؟ (مثلا آزمایشات غربالگری یا جلوگیری از ازدواج فامیلی)
    خوشبختانه بیماریهای خود ایمنی از شیوع بالائی برخوردار نیستند و از آنجائی که در صورت شناسائی بیماری قبل از شروع علائم بالینی نیز لزومی به درمان نمی باشد و در واقع درمان زود رس نمی تواند از بروز بیماری پیشگیری نماید بنابراین غربالگری برای این بیماریها توصیه نمی شود ولی در صورت شیوع این بیماریها در یک فامیل توجه به علائم بیماری در سایر افراد خانواده بویژه در کودکان اهمیت دارد. در صورت بروز اولیه علام بیماری بدون اتلاف وقت باید بیمار به متخصص روماتولوژی کودکان ارجاع گردد و برای پیشگیری از عوارض بیماری تشخیص و درمان به موقع شروع شود. جلوگیری از ازدواج فامیلی برای پیشگیری از این بیماریها توصیه نمی شود ولی مشاوره قبل از ازدواج برای اطلاع کافی زوجین از احتمال تکرار بیماریهای شایع در فامیلی لازم است.

    * آیا زایمان طبیعی مانع ابتلای کودک به خودایمنی می شود؟
    به صورت کلی زایمان طبیعی با اختلالات کمتر سیستم ایمنی همراه است و باعث ایجاد تعادل پایدارتر در سیستم ایمنی می شود ولی در بسیاری از این بیماریها شواهد کافی برای تاثیر مستقیم و قابل توجه زایمان طبیعی در پیشگیری از این دسته از بیماری ها وجود ندارد.

    * راه های درمان کدامند؟
    درمان این بیماریها بسته به نوع بیماری متفاوت است. برخی از این بیماریها خود کنترل شونده هستند و درمان بیمری برای پیشگیری از عوارض جدی بیماری است. برخی نیز نیازمند توجه و درمان جدی هستند در غیر اینصورت ممکن است سبب گرفتاری و عوارض ارگانهای حیاتی مانند قلب، مغز و کلیه شوند. درمان این بیماریها عموما با داروهای ضدالتهابی ضعیف مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و یا قوی مانند استروئیدها (بسته به نوع بیماری) می باشند. داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی نیز در موارد شدید بیماری بویژه در گرفتاری ارگانهای حیاتی باید مورد استفاده قرار گیرد.

    * تغذیه در پیش گیری یا درمان چه نقشی دارد؟
    از آنجائی که علل این بیماریها عموما ناشناخته اند بنابراین امکان پیشگیری از این بیماریها نیز عملا وجود ندارد ولی تغذیه سالم و متنوع بویژه با مواد غذائی طبیعی و حاوی مواد آنتی اکسیدان می تواند باعث کاهش بروز بیماری در افراد دارای زمینه ژنتیکی مثبت گردد. در صورت ابتلا کودک به این بیماریها و شروع درمان تغذیه برای پیشگیری از عوارض بیماری و درمانهای داروئی نقش به سزائی دارد. این بیماریها اغلب با کم تحرکی همراه هستند و درمان با داروهای استروئیدی می تواند باعث عوارض مانند پوکی استخوان گردد. همچنین کم اشتهائی و یا التهاب دستگاه گوارش می تواند باعث کمبود ویتامینها و مواد ریزمغذی ضروری برای رشد گردد. بنابراین توجه به درمان به موقع و عوارض داروها در تغذیه کودک ضروری است.

    * سلول های بنیادی به کمک بیماری می آیند یا خیر؟ (اگر موثر هستند، از چه سنی و به چه شکل باید والدین اقدام کنند؟ چه هزینه ای دارد؟ (مالی/ جانی))
    درمان با سلولهای بنیادی یکی از آخرین درمانهایی است که مورد توجه قرار گرفته و اکنون در حد تحقیقاتی مورد استفاده قرار می گیرد بنابراین برای درمان بیماریها و یا افرادی که به داروهای معمول پاسخ نمی دهند و با رعایت اصول اخلاقی و مطلع کردن بیمار و قیم وی از میزان تاثیر این نوع درمان و مزایا و معایب شناخته شده و ناشناخته آن صورت می گیرد.

    * خودایمنی چه ارتباطی با بیماری هایی مثل کم خونی و پر کاری یا کم کاری تیروئید دارد؟
    همانگونه که ذکر شد بیماریهای خود ایمنی با گرفتاریهای ارگانهای مختلف همراه هستند. کم خونی از علائم بسیار شایع در تمامی بیماریهای خود ایمنی می باشد که علل مختلفی دارد از جمله:
    • وجود آنتی بادی علیه سلولهای خونی
    • اختلالات تغذیه ای و کاهش اشتهای کودک به دلیل التهاب سیستمیک بیماری
    • التهاب دستگاه گوارش که منجربه عدم جذب مود لازم برای خونسازی می شود
    • گرفتاری مغز استخوان

    به همین دلیل نیز تا کنترل بیماری و التهاب عموما درمان برای رفع کم خونی با موفقیت همراه نیست و قدم اول کنترل التهاب می باشد. با کنترل التهاب ضمن کاهش آنتی بادیهای موجود در گردش خون، اشتهای بیمار و امکان جذب مواد ریزمغذی بیشتر شده و کم خونی بتدریج رفع می گردد. در صورت عدم رفع آن در این مرحله تجویز داروهای مکمل توصیه می شود.
    آنتی بادی های ساخته شده در این بیماریها می تواند برعلیه سلولهای تیروئید و سلولهای مغزی باشد. بنابراین علائم کم کاری تیروئید و اختلالات رفتاری و روانپزشکی از علائم این بیماریها در شروع و در سیر بیماری می تواند دیده شود. خوشبختانه شیزوفرنی در کودکان و در اختلالات خود ایمنی کودکان دیده نمی شود ولی سایر اختلالات رفتاری مانند افسردگی و سایکوز ممکن است دیده شود. متاسفانه اختلالات رفتاری با نوع بیماری و طول مدت بیماری ارتباط دارد و در بیماریهای مزمن بویژه در کودکان در والی سنین بلوغ بیشتر دیده می شود و می تواند علامت بیماری و یا علت شعله ورشدن بیماری باشد.
    کم کاری تیروئید می تواند به دلیل آنتی بادی های موجود در گردش خون و از نوع خودایمنی باشد و می تواند به دلیل اختلالات تغذیه ای باشد. به هر حال کم کاری تیروئید از اختلالات نه چندان شایع ولی مهم در بیماریهای خود ایمنی است.
    نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

    منبع:

    انجمن روماتولوژی ایران
    دکتر وحید ضیائی- فوق تخصص روماتولوژی کودکان - عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران