تند خوانی پایه دهم (تکنیک بصری)

تکنیک بصری کمک می کند بدون بیان کلمات و روش صحیح عبارت خوانی ،سرعت مطالعه شما افزایش یابد و 

درک بصری عبارتست از : دیدن و درک کردن ، یعنی این که فقط  با دیدن و بدون تلفظ مطلب را درک کنیم.

الگوهای تند خوانی 

تکنیک خط بردن با ریتم 

در دوران ابتدایی زمانی که بچه ها خواندن را یاد می گیرند با انگشت اشاره خود زیرخطوط  خط می برند تا دقت بیشتری داشته باشند . اما بزرگترها  آن ها را  از ا ین کار منع  میکنند . زیرا آنها فکرمی کنند که اگر بچه ها به این شکل بخوانند  سرعت مطالعه آن ها کاهش می یابد. اما این حرکت مسیر انگشت بچه ها نیست که باعث کند شدن مطالعه آنها  می شود بلکه دلیل این است که سرعت انگشتان آنان پایین است . پس باید به جای این که آنها را از این کار منع کرد  آنها را تشویق نمود که سریع تر این کار را ا نجام دهند زیرا  باعث فهم و درک مطالب و بالا رفتن  تمرکز و دقت آنان  می شود.

فواید خط بردن با استفاده از انگشت 

1- به طور مستقیم  و نیز از طریق مقابله با سرگردانی چشم بین کلمات و خطوط  به ایجاد تمرکز حواس یاری می دهد.

2- باعث افزایش سرعت مطالعه  تمرکز حواس و افزایش درک مطلب می شود.

برای خط بردن با استفاده از انگشت ( دست خوانی )  به نکات زیر توجه کنید : 

الف) سر ثابت باشد و فقط چشم حرکت دست راتعقیب می کند.

ب) کتاب در فاصله حدود 40 سانتی متری قرار گیرد . 

پ) رو ی کتاب خم نشوید و صاف بنشینید . 

ت) زیر تمام خطوط دست برده شود .

ث) از ابتدا تا انتهای خط دست خوانی شود . 

ج)حرکت دست نرم و روان باشد به با سختی و سفتی .

چ) حرکت دست یکنواخت باشد  و حالت ضربه ایی متوقف شده در پایان خطوط  نداشته باشد . 

ح) هنگام برگشت در دست خوانی کامل خطوط  دست حالت زیگزاک نگیرد . 

خ) پس از رسیدن به پایان خط دست از روی صفحه بلند شودو در ابتدای سطر بعدی قرار می گیرد و به همین ترتیب تمامی خطوط دست خوانی می شود .

خط بردن  با ریتم 

1- ریتم یک ثانیه : یعنی یک صفحه  را  بایک شماره می خوانیم  1 ثانیه . برای مطالعه هر صفحه اختصاص دهید . انگشت خود را در بالای صفحه قرار دهید و با یک  شماره دست خود را به پایین صفحه حرکت دهید و با چشمان خود این حرکت را دنبال کنید . دست دیگر خود را گوشه صفحه  آماده برای ورق زدن تگه دارید .

2- ریتم دو ثانیه : یعنی هر صفحه را با ریتم 2 ثانیه ( 2 شماره ) بخوانید . 

3- ریتم چهار ثانیه : در این مرحله هر صفحه را در 4 ثانیه مطالعه کنید . 

4- ریتم 6 ثانیه :

5- ریتم ده ثانیه 

6- ریتم 15 ثانیه 

7- ریتم 20 ثانیه 

توجه : جهت انجام  تمرین ها ی خط بردن با انواع ریتم ها می توان از هریک از روش های تند خوانی حرکت لغزشی دست ، مارپیچ ،عمودی، گوشه به گوشه ،زیگزاک ، قسمت به قسمت و افقی استفاده کرد .  

نکته 1: در ریتم دو ثانیه  نام ها ، تاریخ ها ، تصاویر و کلمات درشت تر را می توانید درک کنید.

نکته 2: تکنیک خط بردن همراه با ریتم 2  ثانیه ای ، 4 ثانیه ای ، 6  ثانیه ای  برای مطالعه ساده داستان های آسان و مجلات به کار برده می شو د. 

نکته 3: تکنیک خط بردن همواره با ریتم 10 ثانیه ای ، 15 ثانیه ای و 20 ثانیه ای  برای تند خواندن مطالب دشوار مفید است  .

 تکنیک های حرکت دست 

1- حرکت لغزشی دست 

2- حرکت مارپیچ 

3- تکنیک عمودی 

4- تکنیک گوشه به گوشه

5-تکنیک زیگزاک 

6- تکنیک قسمت به قسمت 

7- تکنیک افقی 

مواردی که سرعت مطالعه شما را کاهش می دهد عبارتست از : 

1- کلمه خوانی 

2- بلند خوانی 

3-برگشت غیر ارادی چشم به عقب 

4-سرگردانی چشم بین خطوط 

5- درون خوانی  و لب خوانی 

6- مکث طولانی چشم بر روی کلمات 

7- عدم تمرکز 

مزایای تند خوانی عبارتست از : 

1-افزایش انگیزه برای مطالعه 

2-صرف جویی در وقت 

3-تمرکز بیشتر 

4-افزایش اعتماد به نفس 

5-افزایش سرعت مطالعه 

6- افزایش دقت و درک مطلب 

7- افزایش دامنه لغات و اطلاعات عمومی 

8- مطالعه بهتر و مفیدتر 

9- افزایش آگاهی در مورد نحوه عملکرد چشم و مغز 

10- چشم ها از لحاظ فیزیکی کمتر کار می کنند . 

بررسی مقدماتی و ارزیابی اولیه  متن 

به همین ترتیب تعداد تیر ها را زیاد می کرد تا تعداد تیرها به ده تا رسید و فرزندان دیگر نتوانستند آن تیر ها را بشکنند . 

به طرف فرزندان نگاه کرد و گفت : ای فرزندان من ، وضعیت شما در زندگی این گونه است تا زمانی که همراه هم باشید دشمن نمی تواند به شما مسلط شود  و سالیان درازی می توانید بر تمام دشمنان مسلط شوید . 

دانش های ادبی : ای فرزندان ( حرف ندا و منادا ) / یاور و پشتیبان ( مترادف و مراعات النظیر ) /پیروز و ظفرمند ( مترادف و مراعات النظیر ) 

دانش زبانی : خو را ( به خود ) حرف اضافه و متمم / تیری ( یک تیر )  ( ی ) نکره / فرمانروایی ( ی ) نکره / دیگر بار ( بار دیگر ) ترکیب اضافی مغلوب / اندک نیرویی ( ترکیب وصفی مغلوب ) /باز ( قید تکرار) / بییش ( بیشتر صفت تفضیلی ) / دراز ( قید زمان ) 

دانش ادبی: « ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه ا ست .» یک مثل است و دانش  ادبی ارسال المثل ایجاد شده است و کنایه است از اینکه برای جبران هر کاری دیر نیست  /می گویند : «هی ...» نقل قول می کند که همان دانش ادبی تضمین است 

دانش زبانی :می گویند ( مضارع اخباری ) /از دست داده اند ( ماضی نقلی ) 

متن :مبادا گذر .... داشتیم که ...»

دانش ادبی :پانزده یا بیست ( مراعات النظیر ) ای کاش ( صوت) شبه جمله 

دانش زبانی : مبادا ( شبه جمله است که منفی شده (باد) می باشد) / بگیرید ( مضارع التزامی ) خواهید گفت ( آینده یا مستقبل ) خوا+شناسه +بن فعل ماضی 

متن: به پانزده یا بیست....می اندیشید.

قدرت( نیرو) / خیال ( فکر و اندیشه ) / تصویر( عکس ) / رویایی (خیال، چیزی که آرمان است و می خواهیم به آن برسیم) در آمد ( بهره و دستمزد ) /نصیب ( بهره ) احترام (حرمت )اعتباری ( ارزش ) 

دانش ادبی : پانزده یا بیست یا حتی سی سال ( مراعات النظیر )/احترام و اعتبار ( مراعات النظیر)/شیرین و موفق ( مراعات النظیر ) 

دانش زبانی : قدرت هم خانواده ( قادر و مقتدر ) می ا ندیشید( مضارع التزامی ) اعتباری ( هم خانواده معتمد ) / می اندیشید (مضارع اخباری ) احترام ( هم خا نواده محترم و حرمت ) 

متن : در نوجوانی ... انسانیت است . 

خیال ( تصویر) / بی عاطفه ( بدون عاطفه ) بد اخلاق ( از نظر اخلاقی خوب نیست ) / آرمانی ( چیزی که آرزو داریم ) منطقی ( چیزی که باعقل و فکر خود در یابیم ) سرشار ( پر و لبریز ) 

دانش ادبی : عشق و عاطفه و انسانیت ( مراعات النظیر ) 

دانش زبانی : هرگز ( قید نفی ) / یک زندگی آرمانی ( گروه اسمی که زندگی هسته و یک صفت شمارشی وابسته پیشین و آرمانی مضاف الیه وابسته پسین ) / آرمانی و منطقی ( صفت نسبی ) 

متن : زندگی کردن ....آن بیاموزیم. 

پرفراز( بلندی ) / نشیب ( پستی ) / دائمی ( همیشگی ) / دشواری های ( سختی ها ) 

دانش ادبی : زندگی یک سفر است ( تشبیه که زندگی مشبه  و سفر مشبه به ) تشبیه بلیغ / پر فراز و نشیب ( تضاد ) 

دانش زبانی : اصول جمع اصل  / روش هایی  جمع روش / ایجاد کنیم ( بوجود آوریم) / لذت بخش( مرکب ) لذت + بخش / بیاموزیم ( مضارع التزامی ) 

متن : وقتی شما ..... آراسته می سازید . 

ابزار ( وسایل ) / مذهبی ( چیزی که ریشه در عقاید و دین ما دارد ) /آداب ( روش ها ) / خاص ( بخصوص ) 

دانش زبانی : با آداب خاص ( حرف اضافه و متمم) / آراسته ( صفت مفعولی ) بن فعل ماضی + ه ( مشتق ) 

متن : سفر زندگی .......مهم زندگی .

مهارت ها ( توانمندی ها ) / پر مشقت ( دشوار و سختی ) / توانایی ( توانمندی ها ) / استعدادها ( توانایی های درونی ) /موثر  ( اثر گذار ) /سنجیده ( حساب شده ) تدبیر ( چاره ا ندیشی کردن ) / موقعیت ها ( وضعیت ها ) 

دانش ادبی : سفر زندگی هم ( تشبیه که زندگی به سفر تشبیه شده است ) تشبیه بلیغ 

دانش زبانی : خود آگاهی ( مشتق مرکب ) خود + آگاه + ی / شناخت به جای شناختن بکار رفته است /ضعف ها ( هم خانواده مستضعف و ضعیف ) /ارتباط ( هم خانواده رابط و ربط ) / موثر ( هم خانواده اثر و تاثیر ) علامت ( :) که به دو نقطه بیانی نامیده می شود در دو جا استفاده می شود 1- درزمان نقل قول کردن  2-مثال زدن 

 متن : چیرگی بر احساسات..... شکوفایی کنیم . 

چیرگی ( غلبه کردن  و پیروز شدن ) / مهار ( رام کردن ) / نفرت ( بد آمدن ) / تفکر ( فکر کردن ) / خلاق ( نو آوری ) /مهارت  (توانمندی ) /رویارویی ( مواجه شدن ) توکل ( تکیه کردن ) / تلاش ( کوشش کردن ) / دست یابیم ( دست پیدا کنیم ) / سر شار ( پر و لبریز) / شادابی ( تراوت ) / شکوفایی ( کشف کردن استعداد ها و پرورش آنها ) 

دانش ادبی : عشق و خشم و نفرت و ترس و حتی شادی ( مراعات النظیر ) / طراوت و شادابی و شکوفایی ( مراعات النظیر ) 

دانش زبانی : چیرگی ( مشتق ) چیره + ی / گوناگون ( الف بین  ( گون ) به نام الف میان وند است)/ نفرت ( هم خانواده متنفر ) / نو آوری ( مشتق مرکب ) نو + آور + ی / جست و جوی ( جست بن فعل ماضی  

درس دریچه شکوفایی به زندگی ( هلن کلر ) اشاره دارد که در نوزده ماهگی نابینا و ناشنوا شد که او می گوید انسان ها باید به خاطر سلامت خودشان قدردان خداوند باشند . انسان ها باید قدر نعمت های خداوند را بدانند و برای هر یک از اعضای بدنشان ارزش قایل باشند زیرا هریک از این اعضای برای زندگی انسان ها بسیار مفید هستند و در پایان درس می گوید: چنان از زندگی لذت ببرید و از چشم  و گوش و دیگر  اعضای بدنتان بهره ببرید که انگار آخرین روزی است که از آن ها استفاده می کنید . 

هلن آدامر از زمانی که نام وی بر سر زبان ها افتاد  کوشش  های اجتماعی خود را آغاز کرد وی پس از پایان تحصیلات دست  به پخش کتاب زد و از درآمد آن ها  آموزشگاهی برای نابینایان تاسیس کرد  بهترین نوشته وی ( داستان زندگی من )  نام دارد که شهرت جهانی دارد . 

معنی بیت : تو را ای سرزمین کهن سال ، دوست دارم تو را ای سرزمین گران قدر و عزیز این ایران کهن و قدیمی دوست دارم  تو را ای وطن گرامی دوست دارم . 

دانش ادبی : کهن بوم و بر و دیرینه ایران زمین و گرامی وطن ( تشخیص ) چون مورد خطاب قرار گرفته است . / بوم و بر  و وطن و ایران ( مراعات النظیر ) 

دانش زبانی : کهن بوم و بر و دیرینه ایران زمین  و گرامی وطن  ( منادا ) / دوست دارم ( فعل مرکب ) / گرانمایه و دیرینه ایران زمین ( ترکیب وصفی مقلوب ) ایران زمین گرانمایه  و دیرینه ، گرامی وطن ( ترکیب وصفی مقلوب ( وطن گرامی ) 

تاریخ ادبیات : مهدی اخوان ثالث  از شاعران بزرگ ادبیات معاصر که در اسفند 1307 در مشهد متولد شد و اولین مجموعه شعرش در سال 1330  به نام ( ارغنون ) به چاپ رسید وی هم به شیوه کهن  و هم به شیوه نو نیمایی شعر می سرود و در چهارم شهریور  1369 فوت کرد . اخوان ثالث در جوار آرامگاه حکیم ابوالقاسم  فردوسی در باغ شهر توس به خاک سپرده شده است . 

معنی بیت اول : گفتم ( ای امام ) چرا روی زیبای تو از دیده ی من  پنهان است؟  او گفت  موجود ( دل بستگی تو به دنیا )  همانند حجابی است که مانع  دیدن می شود و گرنه چهره ی من آشکار است.

دانش ادبی : نهان و عیان ( قافیه ) / است و است ( ردیف ) / نهان و عیان ( تضاد ) 

دانش زبانی : بیت دارای پنج جمله است ( گفتم ) ( پنهان است ) ( گفتا) ( هستی که حذف است)     ( عیات است ) /از من ( حرف اضافه و متمم ) نهان و پنهان ( مسند ) ورنه ( و اگر نه ) 

معنی بیت دوم: گفتم ( ای امام)   عزیز تر از جان  نشانی محل اقامت تو را از چه کسی بپرسم؟ گفت :  بیهوده به دنبال نشانی  هستی ؛ زیرا آن مکان نشان  ندارد. 

دانش ادبی : نشان چه پرسی ؟  ( پرسش انکاری ) / نشان و بی نشان ( تضاد ) / جانا ( منادا) حرف ندا حذف شده است . 

دانش زبانی : که ( ضمیر پرسشی ) / بیت شش جمله است ( گفتم ) ( پرسم ) ( جانا ) ( گفتا ) ( پرسی ) ( است ) 

معنی بیت سوم : گفتم ( ای امام )  برای من غم عشقت  از شادمانی  دوست داشتنی تر است  گفت : در راه پیروی  از ائمه  غم نیز  همانند شادی است . 

دانش ادبی : غم شادمان است ( تشخیص ) / غم  و شادی در مصرع اول ( تضاد ) که با هم فاصله دارد / غم و شادمان در مصرع دوم ( تضاد و متناقض نما یا  دانش ادبی پارادوکس ) 

دانش زبانی : مرا ( من را ) را حرف اضافه است و من متمم / غم تو ( ترکیب اضافی ) حضور تو / شادمان ( مسند ) / ا ست در مصرع اول حذف شده است به قرینه لفظی  و شادمانی در مصرع  مسند است .

معنی بیت چهارم: گفتم  ( ای امام ) جان من از آتش اشتیاق دیدار تو سوخت .گفت : کسی که ( واقعا  سوخته عشق ما  باشد)  ناله واندوهی ندارد. 

دانش ادبی : مصرع دوم ( استفهام انکاری ) 

دانش زبانی : بیت  هفت  جمله است ( گفتم ) ( سوخت ) ( نهانم است ) ( گفت ) (سوخت ) ( است ) که محذوف ا ست ( است ) در پایان بیت / فغان ( ناله ) و مسند / 

معنی بیت پنجم : گفتم : ( ای امام )  این نیم  جان( ناقابل و بی ارزش )  را از فیض قبول کن .  گفت: جان خود را نگه دار زیرا که جان تو خانه عشق ( غم )  امام است. 

دانش ادبی : تخلص شاعر در بیت آخر آمده که نام خودش را بیان کرده ( فیض )

دانش زبانی : نگاه دارش ( ش ) ضمیر متصل که به جان بر می گردد/ غم خانه ( ترکیب وصفی مغلوب ) خانه ی غم / ( ز ) مخفف ( از ) 

معنی بیت : اگر قرار است ایران نابود شود از خدا می خواهم که من هم نیست و نابود شوم و هیچ کسی دیگر هم در این سرزمین زنده نباشد . 

دانش ادبی : واج ارایی ( ن) / جناس بین ( تن و من ) 

دانش زبانی : چو ( اگر ) حرف ربط / مبادا ( فعل دعایی ) / زنده ( مسند ) / یک تن ( نهاد ) 

توضیح درس : در این درس بر اساس وضعیت زندگی دانش آموزان باید یک متن بنویسند که مربوط به محل زندگی خودشان باشد و از آثار تاریخی یا هر چیزی که نظرشان را جلب کرده است متنی در بخش آزاد نوشته و از روی آن  خود ارزیابی و فعالیت های نوشتاری طراحی نمایند و یک دانش زبانی مورد نظر خود را که در درس نوشته شده موجود است را بیان کنند و همینطور یک حکایت و یک شعر با نظر خودشان بنویسند . 

هدف از درس آزاد ، بازشناسی و معرفی چهره ها و شخصیت های ادبی ، تاریخی ، فکری و هنری مناطق مختلف کشور و آشنا شدن دانش آموزان با فرهنگ بومی و زادگاه و زیست  بومشان است . انتخاب عنوان ادبیات بومی و اهمیت دادن به حقوق همه مردم ، اقوام و گروه ها و احترام به آزادی ها  و سلایق ، قانونی و مشروع آنان به عنوان مهمترین عامل تقویت کننده و سامان بخش وحدت و همبستگی ملت است .

دانش ادبی : تشخیص در لبخند زدن آسمان /  تشبیه آسمان به یک تبسم  وجه شبه هم لبخند زدن / روشن و گرم  مراعات ا لنظیر / ردیف  (شد ) / قافیه ( تبسم ) 

معنی بیت دوم : هر چه سرما و ناراحتی از مردم دور شد ند و از جلوی چشمان ما هم دور شد و قابل دیدن نبود . 

دانش ادبی : ( وا) قافیه  / ( شد ) ردیف / ( سرما ) مجاز از غم / ( دل سردی ) مجاز از ناراحتی 

معنی بیت سوم: با رسیدن فصل بهار نسیمی می آید که به مردم نوید شور و نشاط  و زندگی می دهد .

دانش ادبی : ( وا) قافیه / (شد ) ردیف / واشدن جوانه ( کنایه از گل شدن غنچه) / چشم جوانه ای ( تشخیص ) 

دانش زبانی : باز ( قید تکرار ) / جوانه ای ( ی ) نکره یک جوانه 

معنی بیت چهارم : با آمدن فصل بهار شکوفه ها روی درخت شکفته شدند و  در تمام جهان جلوه گر شد . 

دانش ادبی : خندیدن شکوفه ( تشخیص ) / درخت،شکوفه و بهار ( مراعات النظیر ) /( معنا ) قافیه / ( شد) ردیف 

دانش زبانی : درختی و شکوفه ای و  کتابی ( ی ) نکره 

معنی بیت پنجم : خطاب به انسان  می گوید که با بهاری که از راه می رسد  تو سبز شو و با طراوت و شاداب شو . 

دانش ادبی : قافیه ( بهاری ) ردیف ( شو ) 

دانش زبانی : بیت دارای 4 جمله می باشد وجه جملات خبری و امری و امری و امری است / ویژگی های بهار را در مصرع دوم بیان کرده است ./ نهاد ( تو ای انسان ) که محذوف است / با و از حروف اضافه  / بهاری و راه متمم 

معنی بیت شش : تو هم ای انسان با آمدن بهار دوباره زندگی خود را  تغییر بده و به زندگی خودت حرکت بده . 

دانش ادبی : تشبیه ( تو ) مشبه ( شاخه گل ) مشبه به  ( جوانه بزن ) وجه شبه ( مثل ) ادات تشبیه / تشبیه دوم  ( تو ) مشبه ( چشمه سار) مشبه به ( جاری شدن ) وجه شبه ( مثل ) ادات تشبیه ( تو مثل یک شاخه گل جوانه بزن / تو مثل یک چشمه جاری شو) 

دانش زبانی : جوانه بزن ( امر ) / جاری شو ( امر ) / بیت دارای دو جمله است 

معنی بیت هفتم : زندگی بر وقف مراد تو شده است  و امروز در این زمان وقت شکوفایی و سر سبزی تو است . 

دانش ادبی : قافیه ( شکفتنت )  ردیف ( امروز ) / تشخیص ( لبخند زدن زندگی ) 

دانش زبانی : هست به معنی شدن است / شکفتنت ( شکوفا شدن ) / امروز ( قید زمان ) 

معنی بیت هشتم : بهترین کار برای تو در دنیا است که با خدای خودت راز و نیاز کنی 

دانش ادبی : قافیه ( گفتنت ) ردیف ( امروز ) 

دانش زبانی : خدا ( متمم ) دنیا ( متمم ) 

متن : نوجوانی ، دوره ..... نسازیم . 

دانش ادبی : کودکی و بزرگسالی ( تضاد ) / پرفراز و فرود ( تضاد) / وابستگی و استقلال ( تضاد) / تشبیه  (دوره نوجوانی ) مشبه  ( رویا ) مشبه به  ( زیبا ) وجه شبه ( شبیه یعنی مثل ) ادات تشبیه / زیبایی و قشنگی ( مترادف و مراعات النظیر ) / زندگی به جویبار تشبیه شده است ( زندگی ) مشبه ( جویبار ) مشبه به ( زلال و گوارای ) وجه شبیه

دانش زبانی : نوجوانی ( نهاد )/ انتقال ( منتقل شدن ) / پر فراز ( بلندی ) / فرود ( پستی ) / وابستگی ( متکی به دیگران ) / استقلال (خود کفایی ) / رویا ( خیال) /دلخوری ها ( رنجش ) / بیهوده ( بی فایده ) لذت ( هم خانواده لذیذ ، التذاذ) 

متن : رابطه و رفتار .....ما دارند . 

دانش ادبی : ایمان و مهربانی ( مراعات النظیر ) / امیدواری و نشاط ( مراعات النظیر ) / دوست خوب  ( مشبه ) کیمیا ( مشبه به ) گرانقدر و با ارزش ( وجه شبه ) تشبیه بلیغ / ستقلال طلبی و کنجکاوی وشوق یادگیری و دانایی و ... ( مراعات النظیر)

دانش زبانی:شوق ( اشتیاق داشتن ) هم خانواده مشوق و اشتیاق/ رفتارش ( عملکردش ) / پسندیده ( موردپسند و خوشایند) / جلوه می دهد(نشان می هد) / بیهوده ( بی فایده ) / نیازها ( ها علامت جمع ) /علایق ( جمع علاقه ) جمع مکسر

متن : تا می توانیم......سرشار می سازد.

دانش ادبی : جوانی و شادابی و چالاکی ( مراعات النظیر ) / تامل و تفکر و بصیرت ( مترادف و مراعات النظیر ) / تمیزی و پاکیزگی و آراستگی وپاکدلی ( مراعات النظیر ) / محبت ( مشبه ) شکوفه ها ( مشبه به )  

دانش زبانی :بیاموزیم ( یاد بگیریم) / این همه کتاب خوب و مطالب آموختنی ( گروه نهادی ) / اندرزهاست ( پند و نصیحت است ) / می خوانند ( فرا می خواند) کتاب پر راز و رمز آفرینش و شگفتی های طبیعت ( گروه نهادی ) / تامل ( اندیشیدن ) / بصیرت ( آگاهی ) خواهیم رسید ( مستقبل ) / آراستگی ( از نظر ظاهرزیبا بودن  )  / پر شکوه ( با عظمت ) / الهی ( خدایی ) خط خوش ( ترکیب وصفی ) تصاویر ( جمع مکسر تصویر ) 

توجه : هر گاه  نقش در جمله بر بیش از یک کلمه دلالت می کند یک گروه راتشکیل می دهد .

متن : آفریدگار .....به یاد بیاوریم. 

دانش ادبی : همه کار و کردارها ( مترادف )

دانش زبانی : آفریدگار ( خالق ) نهاد / گاه ( مکان )  جا ( مکان ) قید مکان و زمان / 

اقوام روزگار به اخلاق  زنده اند       قومی که گشت فاقد اخلاق مردنی است 

معنی بیت : مردم دنیا به خاطر ادب و اخلاق نیک زنده و ماندگار هستند مردمی که اخلاق خوب ندارند شایسته مرگ هستند.

دانش ادبی : مردنی ( قافیه ) است ( ردیف ) / زنده ، مردنی  ( تضاد ) 

دانش زبانی : است ( فعل اسنادی )مردنی(صفت نسبی )( مشتق)( مسند )/فاقد اخلاق ( ترکیب اضافی )

تاریخ ادبیات : محمد تقی بهار از شاعران معاصر متولد در سال 1266 در شهر مشهد و استادش ادیب نیشابوری بود که محمد تقی بهار اشعارش سیاسی و اجتماعی است که ابتدا در روزنامه خراسان به چاپ رسید از آثارش  سبک شناسی در زبان فارسی و تاریخ احزاب سیاسی و دیوان اشعار وی می باشد .

 متن : ( بدان و آگاه باش .......به کار آید .)

معنی روان متن : آگاه باش  که انسان بدون فضیلت وبی لیاقت همیشه بی فایده است، مانند درخت مغیلانکه شاخه دارد  اما سایه ای برای استراحت  کردن دیگران ندارد. بنابر این  نه به خود فایده ای می رساند ، نه به دیگران . تلاش کن اگر چه با اصل  و نسب و نجیب هستی  علم و  دانش هم داشته باشی  زیرا دانش ذاتی از نژاد و تبار  با  ارزش تر است. همان طور که گفته اند : برزگی هر کس ، به خاطر داشتن  عقل و دانش است نه نژآد و  نسب اگر انسان به همراه گوهر اصل و نژاد از لیاقت و فضیلت  بهره ای  نداشته باشد .  برای هم نشینی  هیچ کس فایده ای ندارد. اگر کسی را پیدا کردی که این دو گوهر( نسب و تبار ( نژاد)وعلم و دانش ) را با هم داشته باشد به او متوسل شو و رهایش مکن  چون که او به همه فایده می رساند. 

دانش ادبی : تشبیه ( مردم ) به (مغیلان ) تشبیه شده است/ جناس  ( اصل واصیل ) / تکرار ( گوهر تن و گوهر تن ) / کنایه از متوسل شدن ( چنگ در وی زدن ) / کنایه از رها مکن ( از دست مگذار ) 

دانش زبانی : فعلا ( سود کند) بعداز ( نه غیر خود را) حذف به قرینه لفظی شده است/ بی هنر ( مشتق ) / فعل های ( باشی و داری  )  مضارع التزامی 

 متن : سخن نا پرسیده .....و دور اندیش )

معنی روان متن: تا حرفی را از تو نپرسیدند چیزی نگو  واز سخن بیهوده  دوری کن  وقتی از تو چیزی می پرسند  فقط حرف راست  بگو  تا  از تو نخواسته اند  کسی رانصیحت نکن وپند نده  مخصوصا کسی که پند نمی شنود ونمی پذیرد  زیرا  چنین کسی خودش گرفتار می شود (  روزی  به خاطر پند نشنیدن گرفتار می شود .)  در میان جمع کسی رانصیحت نکن  از رفتن به جایی  که مردم به آن گمان بد دارند دوری کن  و از دوستی که فکر بد  دارد و کارهای  زشت  را یاد می دهد  فرار کن  با غم و اندوه مردم خوشحال  نشو تا این که  مردم نیز در غم تو شادی نکنند. د رمورد مردم  عادل باش تا دیگران نسبت  به تو عادل باشند  سخنان  خوب بگوی  تا سخنان  خوب بگوی تاسخنان  خوب بشنوی  اگر  خواهان دانش هستی  پرهیزکار  و خرسند باش ودوست دار علم  ، شکیبا ، کم حرف وآینده نگر باش .

دانش ادبی : غم و شادی  ( تضاد ) 

دانش زبانی : باز پرسند ( فعل پیشوندی ) / راست ( صفت جانشین است ( حرف راست ) / مگوی (فعل نهی ) /  پرهیز کن ( فعل امر ) / تهمت زده ( مشتق مرکب ) / بد اندیش وبد آموز ( صفت مرکب)/ مردمان ( ساده ) /  شادی ( مشتق ) / مده و مکن ( فعل نهی ) / پرهیزکار  (مشتق ) / علم دوست بردبار  ، کم سخن و دور اندیش ( مرکب ) / باش ( فعل اسنادی ) بعد از دور اندیش به قرینه لفظی حذف شده است  و تمام واژه های ( پرهیزکار وقانع  و علم دوست و بردبار و کم سخن  و دور اندیش  )  نقش مسندی دارند . 

تاریخ ادبیات :  قابوس نامه  کتابی است که به فارسی تالیف  عنصر المعالی کیکاووس بن اسکندر در قرن 5 که این نام قابوس نامه از نام نویسنده ایی که در تاریخبه قابوس دوم معروف بود گرفته شده  است  وکتابی اخلاقی و تربیتی که برای تربیت فرزندش نوشته است.  

متن : آدمی باید .....مداخلت نکند . 

معنی روان متن : انسان نباید بسیار حرف بزند و نباید حرف دیگری را با حرف خود قطع کند . اگر از گروهی پرسشی شود که او هم در میان آنهاست در جواب دادن بر دیگری پیشی نگیرد و اگر کسی مشغول جواب دادن باشدو او قادر است بهتر جواب دهد باید صبر کند تا سخن و جواب آن شخص تمام شود آنگاه جواب خود را به گونه ای بگوید که شخص قبلی مورد تحقیر و نکوهش قرار نگیرد .

به گفت و گو هایی که در حضور او بین دو نفر انجام می گیرد دقت و فکر نکند و اگر آنها سخنشان را از او مخفی می کنند دزدیده گوش نکند تا وقتی که او را در گفت و گوی خود شرکت ندادند دخالت نکند.

تاریخ ادبیات : نثر های کتاب اخلاق ناصری نثر های تاریخی است که مهمترین  ویژگی نثرهای تاریخی عبارتنداز :  کوتاه بودن جملات  /  تکرار کلمه ها / حذف فعل به قرینه.

خواجه نصیرطوسی از علمای بزرگ ریاضی و نجوم و حکمت ایرانی  در قرن 7 از وزیران بزرگ آن دوره که هلاکو خان را به ایجاد رصد خانه مراغه تشویق کرد . از فقهای شیعه مذهب بوده که مشهورترین اثر ایشان اخلاق ناصری که سخنان افلاطون  و ارسطو  را  در حکمت عملی بررسی می کند.