بیان مسئله:

در ادبیات سازمان و مدیریت، سلسله مراتبی از اهداف وجود دارد، از جمله رسالت یا اهداف کلی سازمان، هدفهای کوتاه مدت و هدفهای عملیاتی که اگر چنین مراتبی بر حسب مورد رعایت شود، تحقق اهداف سازمانی چندان ممکن و میسر نخواهد شد.

با توجه به اینکه معلم همواره در خط مقدم تعلیم و تربیت قرار دارد، اگر وی دقیقترین اهداف قابل اندازه گیری را شناخته و فراگرد آموزش خود را بسوی تحقق آنها هدایت نماید، سلسله مراتب اهداف و نهایتا" مأموریت نمائی آموزش و پرورش محقق خواهد شد. باتوجه به این امر سؤال اساسی این پژوهش این است: میزان آشنایی معلمان ابتدایی (اعم از زن و مرد) با هدفهای رفتاری کتب درسی چقدر است؟

اهداف تحقیق:

هدف عمده این تحقیق مشخص کردن میزان آشنایی آموزگاران زن و مرد با هدفهای رفتاری لحاظ شده در متن دروس می باشد. اهداف جزئی آن نیز به قرار زیر است:

1- شناخت تأثیر مثبت سطح تحصیلات معلمان در میزان آشنایی آنان با هدفهای آموزشی.

2- شناخت تأثیر مثبت سابقه تدریس معلمان در پایه فعلی در میزان آشنایی آنان با هدفهای آموزشی.

3- مقایسه میزان آشنایی فارغ التحصیلان دانشسراها، مراکز تربیت معلم و مراکز آموزش عالی با فارغ التحصیلان دانشگاه و غیر مرتبط، در رابطه با هدفهای رفتاری.

فرضیات تحقیق:

1- بین معلمان پایه چهارم و پنجم از لحاظ میزان آشنایی با اهداف آموزشی، تفاوت معنی داری وجود دارد.

2- سطح تحصیلات معلمان در میزان آشنایی آنان با هدفهای آموزشی تأثیر مثبت دارد.

3- سابقه تدریس معلمان در پایه فعلی، در میزان آشنایی آنان با هدفهای آموزشی تأثیر مثبت دارد.

4- فارغ التحصیلان تربیت معلم، دانشسرا و مراکز آموزش عالی، نسبت به استخدام شدگان آزاد، آشنایی بیشتری با اهداف آموزشی دارند.

چکیده

شتاب تغییرات دنیای امروز، باعث شده است روند حرکت ها خطی نبوده و الزاماً آینده در راستای گذشته نباشد. از سویی، تجارب گذشته زمانی می‌تواند چراغ فراروی آیندگان باشد که رفتارها و اتفاقات، تکراری و قابل پیش‌بینی باشند. یکی از زمینه‌های پرچالش امروز جوامع، ‌مدیریت است و چگونگی مدیریت بر نهادها و سازمان ها نیز موضوع روز در بسیاری از محافل علمی در میان اندیشمندان است. در این مسیر و با این نگرش، کدام گروه از کارکنان در سازمان ها می‌توانند بازوهای ‌توانمند و کمک‌های فکری مفید برای مدیران باشند. کدام دسته از کارمندان در جهت پیروزی و رسیدن به اهداف مدیران تلاش می‌کنند و به‌راستی مدیران چگونه می‌توانند پس از استخدام و جلب و جذب کارمندان، آنهایی را که قابلیت و شایستگی‌های ویژه‌ای دارند نگهدارند و از خدمات آنها مدت ها در جهت اهداف سازمان بهره ببرند.

کلید واژه: مدیریت، کارکنان دانش محور، سازمان ها، استراتژی ها.

مقدمه

یکی از رسالت‌های اساسی مدیریت منابع انسانی نگهداری کارکنان توانمند می‌باشد. از آنجا که اقدامات نگهداری، مکملی بر سایر اقدامات و فرایند‌های مدیریت منابع انسانی است، حتی اگر عملیات کارمندیابی، انتخاب، انتصاب و سایر اقدامات پرسنلی به نحو بایسته انجام شود؛ بدون توجه کافی به امر نگهداری، نتایج حاصل از اعمال مدیریت چندان چشمگیر نخواهد بود.

مدیران برجسته به دنبال کارکنان هوشمند می‌گردند و آنها را می‌یابند و تلاش می‌کنند با استفاده از بهترین راه‌ها، آنان را جذب و نگهداری کنند. آنان معمولاً بر اساس سطح درکشان از مسائل و مشکلات، به انتخاب استراتژی‌های مؤثر دست می‌زنند. هرچه مشکلات اجتماعی را بیشتر و عمیق‌تر درک کنند، استراتژی‌هایی که انتخاب می‌کنند، مشارکت جویانه‌تر است. آنان به دنبال کارکنانی می‌گردند که متعهد‌ترند و از مسئولیت‌ها نمی‌گریزند.

دراین بین کارکنان دانش محورکه در واقع خون سرخ و ارزشمند سازمان ها محسوب می‌شوند در صورت شناسایی و تقویت آنها قلب تپنده سازمان همواره بانشاط و سرزنده است و در صورت عدم شناسایی و کشف یا احیاناً اجحاف و کوتاهی در حق آنها سازمان، رمق و توان خود را روز به روز از دست می‌دهد؛ می توانند یاریگر مدیران خود در اجرای

چکیده

«توین‌بی» در اثر پرحجم دوازده جلدی خود به نام بررسی تاریخ، با توجه به احاطه‌ علمی و ژرف‌نگری‌اش، کوشیده تا مراحل شکل‌گیری، رشد، فروپاشی و سقوط تمدن‌ها را تحلیل کند. این نوشتار، به اختصار، به دیدگاه‌های وی در باب تکوین، رشد و فروپاشی تمدن‌ها می‌پردازد. وی در اوایل جلد چهارم کتابش به برشمردن عوامل سقوط و تجزیه‌ تمدن‌ها اشاره می‌کند و با رد دیگر روی‌کردها، ضمن ارائه شواهد، به بیان دیدگاه خود می‌پردازد. از دید وی تمدن‌ها با تهاجم به‌وجود می‌آیند و با آن رشد و سقوط می‌کنند.

واژه‌های کلیدی: توین‌بی، نظریه، پیدایش، سقوط، تمدن.

مقدمه

برای فهم بهتر آسیب‌شناسی تمدن از دید توین‌بی، لازم است که از دیدگاه‌های وی در مورد واحد مطالعه‌ تاریخ، تکوین، دلایل و انگیزه‌های ظهورتمدن نیز آگاهی داشته باشیم. از این رو، ابتدا به اختصار به این موارد نگاهی انداخته، آن‌گاه به زوال و انحطاط تمدن از دید وی خواهیم پرداخت. توین‌بی در واقع نظریه‌پرداز فلسفه‌ تاریخ به شمار می‌آید و به شاخه‌ای ازتاریخی‌گری وابسته است که تأکید می‌کند، روند تاریخ، تحت کنترل و هدایت قوانین عام و قواعد کلی قرار دارد و با شناخت آن آینده‌ تمدن‌ها را می‌توان پیش‌بینی کرد. این نوع دید و نگرش را نزد افلاطون، هگل، کانت، مارکس و اشپنگلر می‌توان یافت.

آرنولد جوزف توین‌بی  در سال 1889 به دنیا آمد. تحصیلاتش را در رشته‌ی تاریخ یونان و روم در دانشگاه آکسفورد به انجام رساند و همان جا به تدریس پرداخت. در سال 1913 با دختر استادش، پرفسور گیلبرت ماری، ازدواج کرد و از او صاحب دو پسر شد. درآغاز جنگ جهانی اول به خدمت دولت درآمد و در کنفرانس صلح پاریس، از اعضای هیأت نمایندگی بریتانیا بود.  پس از جنگ در سال 1919 به استادی کرسی نوبنیاد زبان و ادبیات و تاریخ بیزانس و یونان جدید در دانشگاه لندن منصوب شد. در آن زمان این فکر غلبه داشت که تدریس ملی‌گرایانه‌ تاریخ، آتش کین و عناد را دامن می‌زند و مطالعه تاریخ به شیوه‌ای بین‌المللی و خالی از غرض باید انجام گیرد. بدین منظور، در سال 1926 کرسی تازه‌ای در دانشگاه لندن به وجود آمد و توین‌بی استادی و مسئولیت آن را عهده‌دار شد. در این مقام در فاصله‌ دو جنگ جهانی، نشریه‌ سالانه‌ بررسی امور بین‌المللی  را منتشر کرد که یکی از مراجع بااهمیت وقت بود.

معلم باید برنامه و مواد درسی را مطابق سطح درک و فهم شاگردان عرضه کند تا برای آنها قابل جذب باشد.

یعنی برنامه درسی و مقدار تکلیف باید بر اساس مراحل رشد ذهنی و تواناییهای مختلف شاگردان پی ریزی شود.معلم باید  به شاگردان فرصت دهد تا دانش خود را خودشان بسازند.کودکان بیشتر از آنکه به آموزش مستقیم نیازمند باشند به فرصتهای یادگیری مستقیم نیاز دارند..........

دانش آموزان چگونه یاد می گیرند؟

1- مشارکت فعال

یادگیری مستلزم توجه،مشاهده،یادسپاری،فهمیدن،تنظیم هدفها و مسئولیت پذیری  دانش آموز است و این عوامل مشارکت فعال یادگیرنده را می طلبد.

در کلاس درس دانش آموز شنونده صرف نباشد،فرصت آزمایش،تجربه و مشاهده را به دانش آموز بدهیم

شکل گیری روحیه همکاری اساسی ترین بخش یادگیری در محیط مدرسه است.

2- مشارکت اجتماعی

در کلاس درس:فعالیتهای گروهی،نظم  کلاسی برای شروع فعالیتهای گروهی از طریق الگو سازی شیوه های همکاری را آموزش دهیم،گفتگوی بین دانش آموزی،حضور در اجتماع

3- فعالیتهای معنادار

افراد ی بهتر می آموزند که بتواننددر فعالیتهایی شرکت کنند که از نظر فرهنگی مناسبند و برای زندگی واقعی سودمندنگاشته می شوند.

تحلیل مفهوم تدریس از دیدگاههای مختلف

تدریس در  دیدگاههای مختلف  ماهیت و معنای مختلفی دارد بعضی آنرا "بیان مستقیم حقایق علمی از طرف معلم به فراگیران می دانند "گروهی دیگر  آن را "همورزی  یا تعامل بین معلم و فراگیر و محتوا در کلاس درس "تعریف کرده اند.عده ای از متخصصان تعلیم و تربیت " فراهم آوردن موقعیت و اوضاع و احوالی که یادگیری را برای فراگیر آسان کند " تدریس نامیده اند. اسمیت به پنچ نوع تدریس معتقد است که عبارتند از:" توصیفی" –" موفقیتی" –" ارادی" – "هنجاری"  و" علمی".

به نظر اسمیت تعریف" توصیفی "تدریس عبارت از بیان مستقیم و صریح دانش و مهارت از معلم به فراگیر است.

در تعریف "موفقیت "دو مفهوم تدریس ویادگیری نقشی تعیین کننده و انفکاف ناپذیر دارند به این معنی که عمل تدریس صورت نخواهد گرفت مگر اینکه یادگیری اتفاق افتاده باشد.

تدریس در مفهوم" ارادی "عملی است هدفمدار که اهمیت کارکرد آن در رخدادهای آموزشی بستگی به موقعیت و باور معلمان دارد به عبارت دیگر تدریس نه تنها نظام فکری معلمان، بلکه عملکرد آنهارا، که به وسیله هدفهای از پیش تعیین شده هدایت می شود، مشخص می سازد.

تعریف تدریس از منظر "هنجاری" معطوف به فعالیتهایی است که بر پایه اصول اخلاقی، شواهد و استدلال بنا شده باشد. در چنین برداشتی از تدریس همواره دو سوال اساسی وجود دارد:

1- چه چیز باید آموخته شود 2- چگونه باید آموخته شود.

تدریس از منظر "علمی" فعالیتی است صریح و دقیق که ریشه در تجارب گذشته معلمان و متخصصان تربیتی دارد. براساس چنین رویکردی تعریف تدریس باید عاری از هر گونه ابهام و عدم دقت باشد، و با جملات و عباراتی بیان شود که ضمن ریشه داشتن در عرف و فرهنگ عمومی، دلالت بر رفتارهای صریح و بدون ابهام داشته باشد و آثارش نیز از طریق تجربه تایید شود.

تحلیل، سازمان دهی و کلیت بخشی اساسی شکل گیری همه نظریه های علمی در طول تاریخ معارف بشری بوده است.نظریه پردازان منشا همه نظریه ها را سه معرفت اساسی یعنی علوم انسانی، علوم طبیعی و علوم اجتماعی دانسته اند. تعلیم وتربیت نیز به عنوان یک دانش کاربردی به رغم هویت مستقل، وایسته به علومی چون علوم طبیعی، فیزیولوژی، فلسفه، روانشناسی و جامعه شناسی است.نظریه های تدریس نیز به عنوان زیر مجموعه ای از نظریه های تعلیم و تربیت متاثر از نظامهای معرفتی ذکر شده است.

ویژگیهای تدریس فعال

یکی از مقوله های مهم در آموزش و پرورش فرایند یاددهی و یادگیری است.به عبارت دیگر تمامی فعالیتهای آموزش و پرورش در جهت بسترسازی مناسب برای تحقق این فرایند می باشد. در رأس این فرایند، دانش آموزان قرار دارند و همه فعالیت ها، مانند تأمین معلم، مواد آموزشی، فضای آموزشی و... در خدمت او قرار می گیرد. مفهوم فرایند یاددهی – یادگیری در این فرایند واژه های تدریس، یادگیری، ارزشیابی، مواد آموزشی، تعامل معلم و دانش آموزان و... مطرح می باشد که تعاریف واژه های اصلی ارایه می شود.

1- تدریس: تعامل یا ارتباط متقابل معلم با دانش آموز بر اساس طرح منظم و هدفداربه منظور تغییر در رفتار را تدریس نامند.

2- یادگیری: تغییر درطرز تفکر و مهارت های ذهنی و حرکتی را یادگیری نامند.

3- ارزشیابی: فرآیندی منظم برای تعیین و تشخیص میزان پیشرفت شاگردان در رسیدن به هدفهای آموزشی.

4- مواد آموزشی: شامل کتاب، فیلمهای آموزشی، مجلات و... که محتوای یادگیری تلقی می شود.

ساختار آموزشی

پیش دبستانی (1 سال) * در بخش مدرسه: ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان

در بخش دانشگاهی: لیسانس و فوق لیسانس 

دکترا لهستان دارای نظام آموزشی 6 – 3- 3 می باشد.

کودکستان (پیش دبستانی) * Zero class * شامل کودکان 3 تا 6 سال * به صورت دولتی و خصوصی 

برنامه های تعیین شده در تمام مراکز پیش دبستانی:

برنامه های پرورشی و برنامه های آموزشی

برنامه های مراقبتی برای کودکان 6 ساله یک دوره

مقدماتی یکساله برای ورود به دبستان بر گزار می گردد. * آموزش ابتدایی * به مدت 6 سال * برای دانش آموزان سنین 7 الی 12 سال * 

هدف: انتقال مهارت های پایه ای به کودکان و بزرگ کردن ایشان در عین ارتباط تنگاتنگ با والدینشان * دبستان باید تا حد امکان در نزدیکی منزل دانش آموز باشد و والدین باید در کارهای مدرسه نقش تصمیم گیری فعال داشته باشند. *

در پایان چرخه آموزش ابتدایی یک آزمون بخش مهارت برگزار می شود. از طریق این آزمون میزان اطلاعات و دستاورد های دانش آموز ان برای معلمان و والدین مشخص می شود. این آزمون در گزینش فرد برای مدارس بعدی تاثیری ندارد. *

آموزش راهنمایی * دوره ای اجباری به مدت 3 سال * برای نوجوانان بین 13 تا 16 سال *

هدف: تشخیص توانایی ها و علایق دانش آموز * بعد از پایان این چرخه فرد باید بتواند تا حدی مسیر آموزشی آینده خود را مشخص نماید *

آزمون سنجش مهارتی در پایان این دوره برگزار می شود که دانش آموز را از جهت دانایی و مهارت جهت ورود به دبیرستان ارزیابی می نماید. * آموزش متوسطه * دوره دبیرستان که به دو شکل حرفه ای و عمومی وجود دارد. *

دبیرستان های حرفه ای به مدت دو سال با هدف تربیت کارشناسان حرفه ای* دبیرستان های عادی به مدت 3 سال با هدف آماده ساختن دانش آموزان برای ورود به دانشگاه *

دبیرستان های جبرانی به مدت 2 سال برای فارغ التحصیلان مدارس حرفه ای که تصمیم گرفته اند دوره دبیرستان عادی خود را ادامه دهند.

*در پایان آن آزمون بلوغ (maturati) نهایی برگزار می شود. از این آزمون به عنوان پایه ای برای پذیرش در دوره های آموزش عالی استفاده می گردد. * 

در دوره دبیرستان جبرانی نیز برای فارغ التحصیلان مدارس حرفه ای که تصمیم گرفته اند دوره دبیرستان عادی خود را ادامه دهند (یعنی دبیرستانی که به امتحان بلوغ منتهی می شود نه دبیرستان های فنی حرفه ای بر گزار می شود.

آموزش عالی مدارس آموزش عالی فارغ التحصیلان دبیرستانی را به دو نوع موسسه هدایت می کنند: مدارس آموزش عالی حرفه ای مدارس آموزش عالی دانشگاهی (higher edacatiacademic school) 

در چنین مدارس یا واحد هایی اولین مدرک با میانگین طول دوره 8 -6 نیمسال و یا واحد های مدرک لیسانس بورسیه با طول دوره 12- 10 نیمسال ارایه می گردد. 

فارغ التحصیلان مدارس عالی حرفه ای و واحد های دانشگاهی اولین مدرک می توانند تحصیلات خودرا در واحدهای مدرک اولین لیسانس به مدت 5- 3 نیمسال ادامه دهند. مدرسه اجباری تمام وقت 9 سال به طول می انجامد که دبستان و راهنمایی را در بر می گیرد. در پایان دوره دانش آموزان از طریق آزمون های استاندارد شده خارجی و امتحانات داخلی بخش می شوند.

نکات در پایان دوره سه ساله دبیرستان تخصصی یک امتحان گزینش (نام نویسی) در دانشگاه (matura) بر گزار می شود.

فارغ التحصیلان دوره دبیرستان حرفه ای نیز می توانند در این آزمون شرکت کنند به شرط این که دوره 3 ساله دبیرستان جبرانی را با موفقیت پشت سر بگذارند

اهداف اصلاحات آموزشی

افزایش ثبت نام و شرکت در دبیرستان ها * ایجاد فرصت های برابر آموزشی در کلیه شهر ها و مناطق روستایی * یکپارچگی و ارتباط بهترین اطلاعات مهارت ها و آموزش اخلاقی * 

مسئولین خودمختار محلی در سطح بخشهای استانی (gmniy) ونواحی (powiaty) مسئول مهدکودک ها، دبستان ها و دبیرستان ها خواهند بود. *

مسئولیت نظارت بر مدیریت و نحوه تدریس به دو بخش جداگانه و مجزا تبدیل شده اند که نظارت بر نحوه تدریس بر عهده مسئولین آموزش و پرورش منطقه (kuatoria) است 

دستاوردهای آموزشی 

افزایش ممتد نرخ ثبت نام ناخالص کودکان به ویژه در مراکز آموزش ابتدایی * ارتقاء کیفی سطوح مختلف تحصیلی * کاهش نرخ افت تحصیلی و میزان تجدیدی * کاهش نرخ بی سوادی به ویژه در میان کودکان * حضور گسترده کودکان در مراکز آموزش پیش دبستانی * معضلات آموزشی * عدم تناسب بین پیشرفت تحصیلی مناطق شهری و روستایی * کاهش بودجه عمومی آموزش * عدم توانایی دولت های خود مختار محلی در جبران کاهش سرمایه و بودجه ایالتی عدم دسترسی کلیه مدارس کشور به ابزار های آموزشی و وسایل آزمایشگاهی

ملاحظات علمی

در دوره حکومت بیگانگان در لهستان آموزش و پروش به طبقه ممتاز جامعه اختصاص داشت. بعد از جنگ جهانی اول که لهستان مجددا به استقلال رسید یک سیستم آموزشی متمرکز در این کشور برقرار شد. بعد از جنگ جهانی دوم دولت کمونیست در این کشور یک سیستم کمونیستی بر مبنای الگوی شوروی برقرار ساخت. * در دهه 1990 تقریبا کل جمعیت 15سال به بالااین کشور با سواد بودند. در لهستان مراکز آموزش عالی در مضیغه هستند، حقوق فرهنگیان پایین است.

بیان مسئله

هرچند ماهیت وچگونگی تجارب آموزشی، پرورشی ورشد کودک تحت تاثیرعوامل متنوعی همچون سیاست، دولت وارزشهای بومی قرارمی گیرد ولی روشن است دونهادی که به طور مستقیم درکودک تاثیرمی گذارد خانه ومدرسه است. بسیاری ازآثارگسترده جامعه، ازطریق فرصتها وتجربه های به دست آمده دراین دونهاد وبرکودک عرضه می شود وبا توجه الویت خانه درزندگی اغلب کودکان واهمیت عملکرد مدرسه برای فرصتهای آینده زندگی، حجم وسیعی ازتحقیقات موجود پیرامون روابط میان زمینه های خانوادگی ویادگیری مدرسه انجام گرفته است که این تحقیقات نشان می دهد تاثیرخانواده برپیشرفت تحصیلی کودکان قابل توجه است. درخانواده عوامل مختلفی وجود دارد که یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار برپیشرفت تحصیلی، عوامل اقتصادی است. تحقیق موردنظر درمورد این مسئله است که آیا رابطه ای میان میزان درآمد والدین وپیشرفت تحصیلی فرزندان وجود دارد. دراین تحقیق جامعه آماری شهر یزد ونمونه آن چند مدرسه ازمدارس شهریزد است. امید است نتایج حاصله ازاین تحقیق درجهت پیشبرد اهداف عالیه نظام آموزشی موثرومفید واقع گردد.

اهمیت مسئله

نوجوانان وجوانان قشرعظیمی ازجمعیت هرکشور را تشکیل می دهند. آنان سرمایه های ارزشمند جامعه وامیدهای درخشان ملکت تلقی می شوند وعامل بسیارمهمی دررشد وتوسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی کشور به شمارمیروند وازایشان انتظارمیرود که درآینده ای نه چندان دور مسئولیت عظیم وسنگین اداره ی چرخهای مملکت خود را برعهده بگیرند.‌ آئین مقدس اسلام عنایت خاصی به نسل جوان داشته وآنان را ازجنبه های مادی، معنوی، اخلاقی، اجتماعی، روانی وتربیتی تحت مراقبت قرارداده است. اولیاء گرامی اسلام نوجوانی وجوانی را دررویت بزرگترین نعمتهایی الهی درزندگی بشرشناخته وبه انحاء مختلف به آن توجه نموده اند. «پیامبرگرامی اسلام (ص) میفرماید: درقیامت هیچ بنده ای قدم ازقدم برنمی دارد مگرآنکه به این پرسشها پاسخ دهد، اول آنکه عمرش را درچه کاری سپری کرده است ودوم آنکه جوانیش را درچه راهی صرف کرده است» (کرباسی،  1378)

رسیدن به بلوغ جنسی، جسمی، عقلی، روانی وعاطفی واجتماعی که جوان را دربرآوردن نقشهای فوق یاری بخشد مستلزم گذر موفق ازمراحل کودکی ونوجوانی است وبدون شک خانواده نقش موثری دراین زمینه ایفا می کند.

«خانواده اولین بدر تکوین رشد فردی وبنای شخصیت را درانسان فراهم می سازد، کودک درخانواده زبان می آموزد. بی تردید شخصیت، نگرشها، مذهب وطبقه اجتماعی – اقتصادی والدین برنحوه ارائه ارزشها به فرزندان تاثیرخواهد گذاشت» (کرمی، مرادی، 1373، 87-86)

خانواده به عنوان یکی ازمهمترین عوامل موثر دررشد همه جانبه کودک است وتاثیرخانواده برکودک درآغازحیات وی که ازقدرت فراگیری وتربیت پذیری بالایی برخوردار است بیشتربوده وامکان دارد اثرات آن درسراسرزندگی فرد باقی بماند.

«مفهوم خانواده ازنظر فرد را می توان اینگونه بیان کرد: خانه وخانواده مکانی است که کودک با تمامی تجربه های دیگرلحظه های اجتماعی زندگی خود بدان بازمی گردد.» (شجاعی، 1381، 350).

مقدمه:

«پیشرفتها  و تحولات عظیم علمی و تکنولوژی در دههای اخیر وظایف سیستم آموزشی هر کشور را مشکل و حساس نموده است. وزارت آموزش و پرورش که یکی از ارکان سیستم آموزشی کشور و به تعبیر دیگر یکی از اساسی ترین تشکیلات نظام جمهوری اسلامی ایران محسوب می گردد، وظیفه خطیری در تأمین و تربین نیرو یانسانی متعهد متخصص و ماهر موردنیاز کشور را برعهده دارد که شرط موفقیت آن در انجام این مهم استفاده از یک برنامه ریزی آموزش یکارآمد می باشد، مفهوم برنامه ریزی آموزشی کارآمد عبارتست از کاربرد تجزیه و تحلیل منطقی و ریاضی در عوامل و متغیرهای آموزشی به منظور تخصیص بهینه منابع مالی و انسانی بطور کارآمد عمل نماید».[1]

موفقیت هر بنرامه ریزی نیز در گرو استفاده از نتایج تحقیقاتی است که انجام می پذیرد به عبارت دیگر تحقیقات پایه و اساس پیشرفت جامعه در همه امور منجمله امر آموزش و پرورش می باشد و به همین علت است که در کشورهای پیشرفته بودجه کلانی به امر تحقیقات اختصاصی داده می شود. اگر در جامعه اطلاعات کامل و جامعی در زمینه های مختلف وجود نداشته باشد انجام هر تحقیق نیز با محدودیتها و مشکلاتی مواجه خواهد شد و حتی ممکن است نتایج حاصل از تحقیقات از واقعیتهای جامعه بسیار دور باشد که این خود عواقب نامطلوبی دنبال خواهد داشت. متأسفانه کشورهای در حال توسعه از نظر وجود اطلاعات و آمار جامع و دقیق در وضع نامطلوبی قرار دارد. بدین لحاظ نتایج تحقیقات در این کشور نمی تواند به برنامه ریزان جامعه اطلاعات صحیحی بدهد.

  امید است که در کشور ما نیز اطلاعات و آمار و تحقیقات بتواند جایگاه خود را بدست آورد. تحقیق حاضر به نوع و میزان تأثیر مدرک و رشته تحصیلی دبیران بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه را مورد بررسی قرار می دهد با محدودیتهایی از قبیل موارد فوق مواجه است که انشاء ا... سعی می شود تا جائی که مقدور است از اطلاعات موجود حداکثر استفاده بعمل آید.

«شرح قصیده‌ی معجزات از قاضی اختیار، منشی و شاگرد عبدالرّحمان جامی، گزارشی است از قصیده‌ی استادش جامی، درباره‌ی معجزات پیامبر، به سال 900 ساخته، و در آن از خود و «اساس الاقتباس» خود یاد کرده و سخنان امام صادق را آورده و از فضایل علی یاد کرده است به نظم. آغاز قصیده: بانگ رحیل ای قافله برخاست خیز ای ساربان. آغاز:... بسم اللّه الرّحمان الرّحیم - سر ورق معجزه‌های قدیم... پاکا پروردگاری که نظم سلسله‌ی کلّیّات از بدایع صنایع او قصیده‌ای است مطلعش مرصّع به جوهر نور محمّدی...» (نسخه‌ها 1245:2) و (ذریعه 62:9)

فعل پیشوندی: اگر پیش از فعل ساده تکواژهای «بر، در، باز، فرو، فرا، وا و...» بیایند «فعل پیشوندی» می‌سازند. گاهی این پیشوندها در معنای فعل ساده تأثیر می‌گذارند و فعلی با معنای جدید می‌سازند؛ مثل: افتادن و برافتادن یا انداختن و برانداختن. امّا گاهی هیچ معنای تازه‌ای به فعل ساده نمی‌افزایند؛ مثل: شمردن و برشمردن، افراشتن و برافراشتن که – اگر چه از نظر تاریخی بار معنایی جدیدی به فعل می‌افزوده‌اند – امروزه تأثیری ندارند؛ یعنی فعل ساده و پیشوندی آن‌ها یک معنا می‌دهد. امروزه دیگر پیشوندهای فعلی، زایا نیستند؛ یعنی فقط با فعل‌هایی به کار می‌روند که قبلاً به کار می‌رفته‌اند. برخی از فعل‌های پیشوندی امروزه به شکل ساده کاربرد ندارند: برخاستن.

فعل‌های پیشوندی با پیشوند «بر»: برگرفتن، برافتادن، برخاستن، برداشتن، برآشفتن، برآوردن، برگرداندن، برانگیختن، برچیدن.

با پیشوند «در»: دریافتن، درنوردیدن، درآمدن، دررفتن، درگذشتن، درگرفتن، درماندن، درافتادن، درخواستن، درآوردن، دربردن.

با پیشوند «باز»: بازگشتن، بازیافتن، بازداشتن، بازماندن، بازآوردن، بازگرداندن، بازگرفتن، بازآمدن، بازفرستادن.

با پیشوند «فرو»: فرورفتن، فروکردن، فرودادن، فروبردن، فروپاشیدن، فروماندن.

با پیشوند «وا»: واگذاشتن، واداشتن، واخوردن، واخواستن، وارفتن، وادادن.

با پیشوند «ور»: وررفتن، ورآمدن، ورافتادن.

با پیشوند «فرا»: فراگرفتن، فراخواندن.

با پیشوند «پس»: پس‌دادن، پس‌گرفتن، پس‌افتادن.

i love you !

سبب شناسی و علل ناتوانایی یادگیری

در مقالات قبلی به تعریف  و شرح اختلال یادگیری پرداختیم.در این مقاله به بررسی علل ناتوانایی یادگیری می پردازیم.

ممکن است بعد از اطلاع از این که کودک  شما دارای ناتوایی یادگیری است این سوال برای شما به وجود بیاید که چرا و به چه علتی کودک من دارای این اختلال است؟ در ابتدا شاید علل را به خود و عوامل ارثی و بعد علل محیطی و تربیتی نسبت دهید. اما باید بدانید که علت شناسی یکی از مسایل مهم در حوزه ناتوانایی یادگیری است و شناخت علل می تواند تا حدودی به فرآیند درمان فرزند شما کمک کند.

در ابتدا فرض چنین بود که پایه های عصب شناختی برای ناتوانایی یادگیری وجود دارد، اما این فرضیات بیشتر از این که حاصل آزمایش و تحقیق باشید حاصل حدس و گمان بود.

بعدها محققان روش های مطمئن تری ابداع کردند، به طوری که امروزه اغلب متخصصان با این نظر که ناتوانی یادگیری ناشی از تفاوت هایی در ساختار یا کارکرد مغز است موافق اند. یعنی علل ناتوانایی یادگیری بیشتر عصب شناختی است تا محیطی. البته این بدین معنا نیست که والدین دارای ناتوانایی یادگیری قطعا فرزند دارای این اختلال را خواهند داشت بلکه بدین معناست که فرزندان چنین والدینی بیشتر در خطر ناتوانایی یادگیری قرار دارند.اما باید گفت هنوز سوالات زیادی درباره علل ناتوانایی یادگیری وجود دارد که بدون پاسخ مانده است. به طور کلی می توان برای ناتوانایی یادگیری یک علت کلی نام برد که خود شامل مجموعه گسترده از علل گوناگون است.

علل عصب شناختی 

عوامل مختلفی در بدکارکردی عصب شناختی افراد دخالت دارند که این عوامل عبارتند از:

• عوامل ارثی 
• عوامل ترتوژنیک (ناهنجاری زا)
• عوامل پزشکی
• عوامل محیطی

 1- عوامل ارثی:

محققان با مطالعات بسیاری نشان داده اند کودکان با ناتوانی، یادگیری اغلب خویشاوندانی با ناتوانایی یادگیری داشته اند. گروهی از محققان معتقدند حدود 35 تا 45 درصد خویشاوندان درجه یک دانش آموزان با ناتوانایی یادگیری دارای این اختلال هستند. اما این یافته ها باعث نمی شود بتوان از علل دیگر مثل علل محیطی چشم پوشی کرد، و این احتمال را که والدین با روش فرزند پروریشان باعث ناتوانایی یادگیری کودک بشوند را رد کرد. همچنین یافته های مربوطه به فراوانی ناتوانایی یادگیری در دوقلوهای همسان (یک تخمکی) نسبت به دوقلوهای ناهمسان (دوتخمکی) نشان دهنده الگوی وراثتی این اختلال است.

2- عوامل ناهنجاری زا:

ناهنجاری زاها عواملی هستند که می توانند باعث نقص عضو یا رشد غیر طبیعی در جنین بشوند. عواملی مثل الکل، کوکائین و مواد سربی به عنوان چند نوع از مهم ترین ناهنجاری زاها شناخته شده اند. زنان بارداری که الکل مصرف می کنند، در معرض خطر داشتن کودکان مبتلا به نشانگان الکل جنینی قرار دارند. این نشانگاه شامل بیش فعالی، آسیب مغزی، عقب ماندگی ذهنی و نقایص چهره است که به گفته برخی محققان مصرف الکل می تواند باعث بدکارکردی عصب شناختی و درنهایت ناتوانایی یادگیری شود.

همچنین مصرف مخدرها مانند کوکائین در زنان باردار و در معرض سرب قرار داشتن نیز  می تواند نتیجه ای مشابه داشته باشد.

3- عوامل پزشکی:

عواملی مثل تولد زودرس، دیابت، مننژیت، ایست قلبی و ایدز کودکی از عوامل پزشکی هستند که می توانند منجز به آسیب مغزی و بدکارکردی عصب شناختی شوند.

4- عوامل محیطی:

نقش محیط در ناتوانایی یادگیری همشه مورد توجه بوده است. مثلا تربیت و آموزش ضعیف می تواند کودکان را در معرض مشکلات یادگیری قرار دهد. محیط علاوه بر اینکه مستقیما در یادگیری تاثیر می گذارد می تواند شرایطی ایجاد کند که بدکارکردی عصبی با احتمال بیشتری بروز کند. یعنی بدکارکردی بالقوه فرد را بالفعل کند. گروهی از عوامل مثل شرایط اقتصادی اجتماعی ضعیف، سوتغذیه، مراقبت های بهداشتی ضعیف قبل و بعد از تولد، بارداری در سنین نوجوانی و مصرف مواد مخدر می توانند کودک را در معرض خطر بدکارکردی عصب شناختی قرار بدهند.

یکی از دلایل طرح فرضیه بدکارکردی عصب شناختی به عنوان علت ناتوانایی یادگیری این است که معمولا هیچ علت و توجیه قابل قبول دیگری برای ناکامی کودک در یادگیری وجود ندارد. بسیاری معتقدند علل محیطی و رفتاری یک علت مهم تر در اختلال یادگیری است اما یافته ها نشان می دهد نقش عوامل عصب شناختی و بدکارکری مغز در اختلال یادگیری پررنگ تر است. درمقاله های بعدی به چگونگی عملکرد مغز افراد دارای ناتوانایی یادگیری خواهیم پرداخت.